Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 32. Zaterdag 10 November 1900. Veertiende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn. Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden. Nijkerk, Soest. Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abounementeprij» par drie maanden t Franco per postf 0,40. Afzonderlijke nummersf 0,05. BureauBr eedestraat, 18 Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Prija der AdvertentiSn i Van 1 tot 6 regelsfo.30 Voor iederen regel meero.05 Corrospondentién 0 Samenwerking. 1. De vraag met welke partij of partijen wij, Katholieken, bij de stembus zullen samenwerken is wel een der gewichtigste en neteligste der vragen. Dit blijkt ook thans weer uit de polemiek, welke daar over in de Katholieke pers reeds werd gevoerd ten aanzien der verkiezingen voor de Staten-Gcncraal in het volgend jaar. Terwijl van de eene zijde samen werking met gematigde liberalen werd aanbevolen, werd van den anderen kant een bondgenootschap met de Anti-revo- lutionnairen met kracht en geestdrift aangeprezen. Te midden van dezen strijd verscheen in De Tijd een drietal merk waardige artikelen onder het opschrill: „Samenwerking met andere partijen.... of?" Ter inleiding van onze beschouwing over deze quaestie ontleenen wij aan een dier artikelen het volgende citaat sommige katholieke bladen zich onledig gehou den met de behandeling der traag: in hoever gen m 19oThet"aI omniet aanbevelenswaardig voorkomt, onzerzijds Ie hljjven samenwerken Naar n 1897, oponi' wel wat voorbarig een positief antwoord te geven, waar men immers bp znlk antwoord, t zp in bevestigenden, 't zy in ontkennende!) ziu, rekening dient te houden de maanden, welke óns nog van Juni 1901 scheiden, kunnen voordoen. En wy verwooderen ooa dan ook wel eenigszins over de animositeit, welke wp in de polemiek le dezen aanzien ge voerd by sommigen onzer collegaas in de pers meenden op te merken. Wy voor ons men kan het weten hebben nimmer heil gezien in een onvoorwaardelijk samengaan der katho lieke met de overige zich als .poeilief-christelijfc"' aandieoende kiezers, W(i hebben zella ona ver- oorloold en 't is ooa door dezen en genen wel eens kwalijk genomen! -,^rne! nameen zienlijk deel van de door ons bedoelde kiezers aan de Stembus ons party te stehen, en met Nog altgd met- misded' en S®33 manilest onderte voorkomen, dai kenden, er blgk van zelfde'gevoelen, als wg voorstonden, was toe gedaan. Met andere woordendal men een zestal jaren geleden het onder ons er urn lijk over de „christelyke" partgen aan de politieke Stem bus ten eenemale alhankeiyk te stelleu van deze andereiu hoever kan zulk een samenwerking al of niet dienen lot zegepraal der beginselen. Met deze redeneering werd, naar ze bescheiden nicening, de discussie ?r samenwerking in het rechte spoor ge leid. De voornaamste zorg moet toch zijn, dat dc beginselen, die wij voorstaan, en de belangen, die ons dierbaar rijn, op de eerste plaats in aanmerking komen, wan neer samenwerking, met welke partij of partijen ook, ter sprake komt. Daarom achten wij het niet ondienstig allereerst de aandacht te vestigen op de thans bestaande positie der Katholieke Slaats- Wat we dan echter ontwaren stemt geenszins tot blijmoedigheid. Vóór korte jaren toch werd de Katholieke Staats partij in de Tweede Kamer vertegen woordigd door 27 leden wal nog altijd beneden het getal bleel, waarop onze partij in verhouding tol de bevol king des lands met volle recht mag aanspraak maken en thans is dit cijfer tot 22 gedaald. Zoover zijn we thans gekomen, dat de katholieke leden der Tweede Kamer alleen in katholieke districten gekozen zijn. Zelfs in districten als Katwijk en Loosduinen, waar men Katholieken ter Tweede Kamer afvaardigde, werd door onze christelijke bondgenooten beproefd, de katholieke Kamerzetels te bemachti gen, wat hun maar al te goed gelukte. Zoo staan dc zaken thans ten aan zien van de Katholieke Staatspartij. Weg te cijferen is dus niet het bru tale feit, dat de steun, door tie katho lieke kiezers, in niet-katholiekc kiesdis tricten, aan andersgezinde candidaten verleend, niet eens ten gevolge had, dat ook maar één katholieke candidaat in een district gekozen werd, waar zij zelve niet over een meerderheid beschikten. In niet-katholieke districten bleef op die wijze den katholieken kiezers geen andere keuze, dan hunne lang niet te versmaden krachten aan te wenden, tot de verkiezing van andersdenkende can didaten. En als zoodanig werden in de laatste jaren, niet het minst bij de jongste Kamerverkiezingen, de ..christe lijke" candidaten aangeprezen. Ook hierin ondervond men echter al weer bittere teleurstelling, 't Gebeurde immers, dat b.v. bij behandeling van een wetsontwerp, hetwelk van katholieke zijde voor onaanneemlijk werd verklaard, op grond van met kracht en klem ont vouwde redenen, bedoelde Kamerleden, die toch alleen aan den steun der katholieke kiezers hun Kamerzetel te danken hadden, als besliste tegenstan ders optraden. ""aar zulke misstanden voorkomen, moet aan de tactiek bij verkiezingen toch ongetwijfeld iets haperen. Niet te verwonderen dus, dat er on- ;r ons bezorgdheid bestaat over de aan nemen houding hij dc aanslaande irkiezingen voor tie Tweede Kantor. Waar toch uit dun staat van zaken le Icercn en te betoogen vult, dal de katholieke partij zich allerminst tegen- andere partijen door bewijzen van vriendschap of dankbaarheid gebonden acht, moet de verkiezingscampagne ook dit standpunt met onbevangen blik beschouwd worden. En dan stelleu we ons dc vraag oet een bondgenootschap, op den ouden voet, zonder meer, met als .christelijke" aangeduide partijen weder aanvaard worden V Wij schromen niet tegen een bevesti gend antwoord onze ernstige bedenkin gen in te brengen. Als „christelijk" leekenen zich Chris telijk-Historischen, Vrij-Anti-revolution- m en rle Anti-revolutionnairen. Wellicht zal men ons hier tegen werpen, dat de Christelijk-Historischen, als volbloed papenhaters, niet eens in aanmerking mogen komen, wat ten volle instemming verdientmaar toch kreeg het onlangs den schijn alsof men aan onze zijde nog niet aan de be keering der .Christelijk-Historischen" wanhoopte, toen in het orgaan dier fractie, in 't .\W. Daybld., een minder felle anti-papistische geest werd opge merkt. Wat evenwel daarvan, bij schijn baar betere gezindheid, zou le hopen zijn, bewijst het volgende fraaie stukje uit genoemd blad, bij eene bespreking van Iivenrediye verteyenwoordijiny Het klinkt zeer rechtvaardig om te zeggen: als ill! katholieken Iwce «ijlde or een derde [n^de'ïweede LKniiierrhelilTeu,'lma!irni,hi!toriselh is dal een groote ketterij. Vooreerst gaat het niet aan. hier godsdienstige en politieke par- De roomschen als godsdiunstige party mogen staatkundige party zyn zy veel minder talrijk. Men vindt onder hen. die den roomsehen gods- heele woordkatholiek, leidt hier dus tot ip politiek gebied kennen wgslecl liristelyk-historischen. radicalen, socialisten enz Commentaar achten we hier overbodig. Met de „Christelijk-Historischen" valt dus niets aan te vangen, maar hoe onder andere „christelijke" frac- over ons, Katholieken, wordt ge dacht, leert ons b.v. de volgende ont boezeming, die wij in den uiili-reo. Snlfrlander, na de jongste algemeene verkiezingen voor de l'rov. Staten, aan troffen Hot volk weel zeur goed, en kan liet dage lijks ervaren, dal de ivUthollekcn hol prute- reel iieter werkende middelen uni de protes- anteo le bemoeilijken. Vooral in r.-kalholieke Is dat nu .christelijk?" Zulke liefe lijkheden worden ons, Katholieken, toe gediend, niet als de verkiezingen in aantocht zijn, maar wel als de stembus gesloten is. En het behoort volstrekt niet lol de zeldzaamheden, dat de katho lieke kiezers, als zij zich het vuur uit de sloffen hebben gcloopcn, om een „christclijkcn" candidaat aan een Kamer zetel te helpen, op dergelijke wijze worden onthaald. Verre zij echter van ons de bedoeling hiermede te willen beweren, dat de zich noemende „christelijke" Kamerle den in 't algemeen ons, Katholieken, een zoo „onchristelijk" liarl toedragen, maar wie waarborgt ons bij verkiezin gen, dat wij geen polilieken flater begaan In ieder geval is het dus zaak voor onze partij er voor te zorgen, dat de kiezers weten, wat van een door hen te steunen candidaat, gekozen zijnde, te hopen of te vreezen valt. Ende Standaard-zelf doet ons daartoe het middel aan de hand. Onlangs hield dit orgaan zich bezig met de quaestie der verhouding lusschen de gekozenen en hunne kiezers en wees er op, dat staatsrechterlijk drieerlei stand punt kan worden onderscheiden. Deze standpunten worden aldus aangegeven i maodal impóratif, of lastgeving, zoo de •s denkon, en do gekozene illeen hel resnl- van hun denken in zgn slem heeft uil le en. Ile kiezers, als laslgever», hebben ils- Ko eindelijk, ijken band, die ip zudcljjke wi ilgona d idiilalon zich - 0 vraagstukken Die uitsprei loreoïo ergheid** vs zedelijk van aard zgn e Hieruit vloeit nu weder het volgende voort „By mandat impóralit denken dej kiezers de gekozene behoeft niet te denken, hg stemt maar. lig is do Amslerdamscho kruier, die de bood schap van de kiezers overbrengt by de Regeering. Ill) het slelsel van VcrtraueuamHoncr denkt alleen de gekozene, de kiezers denken niel. Zg Het systeem van „den zedelgkon band" daar entegen wil, dat kiezers en gekozene beiden denken dat ze beidon de uitkomst van hun denken openbnron dat ze, waar die ullkomst genoegzaam eenparig blijkt te zgn, elkaar over en wéér binden en dat deze band geknoopt wordt voor de kiezers doordien ze den candidaat stemmen,^ en voor den gekozene doordien hg Echter blijft bij elk der drie stelsels speelruimte voor verschil van opvatting -Het mandat impératif kan scherper of min der scherp belgnd, over meer cl minder ponten loopen, en strikter of minder sitikt veranlwoor- De Vertrauensmilnner konoen vertronwd wor den om hun hooge positie, om hun groot land bezit, of ook om hun vage politieke sympalhieén. Kinzoo ook bj) den zedelyken band kan er en weer, over meerdere of slechts enkele vraag stukken zich zal uitlatenals ook over deze andere, ol een gekozene, die na de stembus vlak andersom gaat denken, fair doet met zgn mandaat te behouden, of wel moreel gehouden Hierover meer in een volgend artikel. BUITENLAND. In Spanje zijn de Carlisten weer woelig geworden. Op verschillende plaatsen verwekken Carlistische ben den onlusten, die tot krachtige maat regelen van de zijde der Spaansche FEUILLETON. DE BLINDE. (Vrij n \t Duilsch.) 4) Den volgenden Zondag bespeelde de blin de in de kerk het orgel en zong doarby met zgn zachle reine tenorstem de misgezangen en eenige Marialiederen, die hg zelf op muziek had gezet. Het biddende volk hoorde met ver rukking toe, de zoete toonen schenen met de wierookwolken vereenigd ten hemel op le sty- gen, en de gebeden der talryte aanwezigen als emeekende zuchten voor den troon der eeuwige Barmhartigheid neder te leggen. Na het eindigen der godsdienstoefening liet Johan zich in de pastorie leiden, om zün wel doener, den bejaarden pastoor, te begroeten. „Johan" sprak do priester, terwyl hy zgn bevende hand op hot hoold van den jongen man legde, „God is met u! Toen ik straks uw or gelspel en uw gezang hoorde, werd bet mg duidelgk, dat God n ryke gaven geschonken heeft, maar ook, dat ge uw geloof en uw dienstzin Irouw hebt bewaard. Dat is veell in nw duisternis en veel troostrgk erbar. in nw leed." Het gansche dorp sprak dieo dag over blinde, en hoeveel schooner zgn zang en was, dan dat van den schoolmeester, die ziende oogen bad, en boe het schier nie vatten en te begrijpen viel, dat een blinde zulks vermocht te loeren. Ook i dacht had aangehoord, en daarby ook vernam dal de blinde uitstokeod viool spelen kon, hoopte daarvan partij te kunnen trekken. Nauw waren dan ook de gasten vertrokken, ol bg spoedde zich naar don zoo door allen gepre- bg muziek maken uit de kunst geleerd heelt. hoeft niet te verhongeren, en na ge blind, das dubbel behoeftig zyt, is hel nog des te beier. Nu heb ik een gevoelig, soms al le gevoelig hart, om iemand le helpen, zooveel ik slechts kan. En daar ge ook een ik u al ai helpen Hier hield hg e< uitwerking zyo woorden hadden, doch niemand „Welnu," zoo ging bg weder voort, „de menschen zeggen, dat ge prachtig orgel spelen en zingen knnt, en het vioolspel meesterlijk verstaat. Is dat zoo?" „Ja." „Zie, Johan," ging de kastelein iels nader- -al komen, dat ge er een geheele week v leven kunt, en ik, ja, ik doe er nog het overige bg." De moeder had gedurende dat gesprek met klimmende angst haren zoon bespieddoch toen zg bemerkte, dal zgn gezicht ernstiger uitdrukking kreeg, begun zjj geheel le her ademen. „Kastelein," anlwoordde de blinde ernstig en waardig, „gij zult een duidelgk antwoord heb ben. Korl, vóórdat ik blind geworden ben, ging ik eens het was ook op een Zondag uw huis voorbg lk hoorde muziek, en nienwsgierig gelijk de jeugJ nu eenmaal is, stak ik mgn hoofd door het geopende vensterraam. Daar zag ik een blinde aan dc tafel zitten, die op een oude viool speelde en daarbg liedjes zong, die ik niet verstond, maar waarom de aanwe- zendeu schaterend lachten en in de handen klapten. Hierop lieten zij hem drioken uit hun ne glazen, en wierpen koperstukken in zgn toe- gereikten hoed. Dal pgoigde my en vervulde mg mei een nog nooit gekend leed. Kaste lein, ik weel wat blind zgn heel, en weet hel nog te meer, omdat er een tyd is geweest, waarin ik met gelukkige oogen de heerlyke schepping Gods aanschouwen mocht. En zal ik, door God beproefd, nu in uwe herbergjon gen en ouden ten dans opwekken, en rajj de zon den daarvan op mgn geweien laden? Zal ik, ik die als blinde mgn pastoor zoo veel te dan ken heb, want hg plaatste mg in het blinden- geslicbt, als bedelmuzikant dalgene weder in de herberg te niet doen, wat hg, de priester, op den kansel en in den biechtstoel met zooveel moeite heeft opgericht Liever neem ik mijo viool en cither en verpletter ze legen gindschen boom, dan dat ik mg zóó ver vergeten zo Wat de goede God van injj genomen heel heb ik reeds lang alsofler mot vreugde gebrachi wat Hg mg gegeven I „Job; en du m igieg daarvan leen ik nooit mgne hand, en nooit tot dat, wal „Gij zyt even geleerd als hoogmoedig gewor den," spotte de kasleteio. „Mijn zaak gaal ook goed zonder uw gerammel. Maar dat zeg ik u, hoogcr deur, anders wetp ik u tt. Verstaat ge dat?" t hart verliet de kastelein blinde, de deur achter zich „Johan, ik dank u, ik dank u voor ieder woord, dat go gesproken hebt. Uw Vader daar boven in den hernel heelt hot gehoord en zal u stellig daarom zegenen Den volgenden morgen verliet Johan reeds vroeg zgn legerstede. ,üe muziek is de suiker, de arbeid het brood", zeide hg schertsend tot zgne moeder en begon een korf le vlechten. Teenen en gereedschap daarvoor had hg uit het gesticht meegebracht. Eer het avond was, was de arbeid voltooid, en tevreden zette hg hem terzijde. Zoo ging het dag aan dag. En toen' de week ten einde was stond een heele ry verschillende korven in des blinden werkplaats. En wanneer nu de moeder hem prees, maar daarbij zeide gaf hg vroolgk U hebben verlangen naar moer, moeder." Do volgende woek liet, hy de teenen on- aangeioerd in een hoek liggen, en begon bor stels te makenhg arbeidde me! toenemende lust van den vroegen morgen tot den laten avond, en wanneer ook deze week ten einde was, lelde hy mei innig genoegen zgn voorraad korven en horstelwerk. .Moeder," zeide nu de blinde, „ge ziet, uw zoon wil een ecriyk arbeider, maar geen bedelaar zijn I" Zoo snelden herfst en winter voorbg. Johan was onvermoeid bg zgn arbeidde menschen kwamen van wjjd en zyd om bg hem in te koopen. Hierdoor waren zorg en kommer nit de but geweken on vrede en zegen woonden ooder bet met mos begroeide rieten dak. In de leote word in de dorpen nit den omtrek volgens gewoonte oen Paaschmarkt gehouden j ook daarhenen toog de blinde door zgoe moe der begeleid. Gedurende den winter bad hg zoo vlglig gewerkt, dat hg een groote voorraad korven eo borstelwerk had. Maar ook deze was spoedig in geld omgezet en de stem van Johan beefde van vreugde, toen hg in de band zgoer moeder een som kon leggen, groot genoeg om bg de in den stal staande koe nog een tweede te koopen. „Moeder," riep by gelukkig uil, „wanneer God zijn zegen ooa verder schenkt, dan wü ik

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1900 | | pagina 1