Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 13.
Zaterdag 29 Juni 1901.
Vijftiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATEBDAO.
Abonnomezitsprija per drio du
Franco per poit
Afzonderlijke nummert
i 0,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Adrerteatitn
Van 1 tot 6 regel»fo.30
Voor iodoron regel moer-0.05
Gnrrospondontllln o
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel
VERKIEZING
voor den Gemeenteraad.
Zeker zullen er maar zeer weinigen ver
moed hebben, dat men van liberale zijde
bij de Raadsverkiezingen zulkecne uittar-
tende houding zoude aannemen, als
thans het geval is. De wijze waarop hierin
is te werk gegaan maakt de nieuwe
kiesvereeniging „Amersfoort" voorzeker
allerminst sympathiek.
Wat toch is het geval.
Van de leden van den Gemeenteraad
moeten ditmaal periodiek aftreden3
Liberalen 2 Katholieken en één Anti-
revolulionnair nl. de heerenC. J. D.
van Eek, lib. en Mr. P. J. F. van Voorst
Vader, anti-rev., in district I; M. L.
Celosse, lib., en C. Th. van Beek, kath.,
in district II11. J. Croockewit, lib., en
A. H. van Kalken, kath., in district III.
Alhoewel nu de anti-liberale fractiën
hier ter stede de Katholieken en de
Anti-revolutionnairen het grootst
aantal kiezers tellen en niettemin van
de 17 raadszeteis er slechts 6 door
partijgenooten doen bezetten nl. 4 Katho
lieken en 2 Anti-revolutionnairen, meen
den zy tegenover de aftredende liberalen
toch in geen enkel district een tegen-
candidaat te moeten proclameeren niet
alleen, maar ze ook alle drie opnieuw
tot candidaat te moeten stellen. En wat
werd nu van liberale zijde gedaan Niets
minder dan dat tegenover de aftredende
anti-liberale leden in district I en II
liberale candidaten werden geplaatst.
En dit geschiedde ondanks dat de libe
ralen reeds jaren hier het leeuwenaandeel
der raadszeteis zich hebben toegeëig
terwijl bovendien bij deze periodieke
verkiezingen op grootmoedige wijze hun
dit leeuwenaandeel gelaten werd.
Nu bestaat er tevens een vacature in
district III, door het bedanken van den
heer Van Zijstderhalve een zetel tot
dusver door een liberaal bezet, naar
welken zetel thans door de anti-liberale
partijen gedongen wordt. Maar neemt
nu in aanmerking, dat zooals we
aantoonden de Liberalen 10 zetels be
zetten en aan de Katholieken en Anti-
revolutionnairen te zamen tot heden
slechts 6 zotels gunden, dan zal
het toch wel een daad van plicht
rekenen als deze den vacanlen zetel
voor zich opeischen, en toekennen aan
de anti-revolutionnaire partij, die slechts
2 zetels in den Raad beschikt.
Als er dus in deze quaeslie nog eenig ge
voel van billjjkheid bij onze tegenstanders
bestond, dan moest tochbij de tegemoet
komende houding der anti-liberalen zon
der str|jd aan deze de vacante raadizetel
worden gelaten.
Maar niet alleen, dat men hier te
vergeefs een daad van billijkheid heeft
verwacht, de Katholieke en Anti-revo-
lutionnaire kiezers worden bovendien
uilgedaagd tot een strijd, dien wij liefst
door anderen naar verdienste laten
karakteriseeren, maar waaromtrent wij
de vraag durven opwerpenWordt hier
door de kiesvereeniging .Amersfoort"
niet hoog spel gespeeld?
Gesteld immers, dat de Katholieke
en de Anti-revolutionnaire kiesvereni
gingen even geheimzinnig waren te werk
gegaan en op den dag der candidaats-
slelling de tegenpartij met eenzelfde
munt hadden terug betaald, door t
zeer tegenover de aftredende liberale
leden anti-liberale te stellen, ivat ze
gemakkelijk hadden kunnen doen, maar
als unfair hebben nagelaten, dan zou
de berekening van de kiesvereeniging
.Amersfoort" wellicht heel teleurstellend
zijn uitgekomen.
Maar niet minder hinderlijk is, dat
van die zjjde nog andere minder fraaie
praktijken beoefend werden. Dit bewijst
het volgende uit het verslag ove
gehouden vergadering der kiesvereeniging
.Amersfoort," waarin omtrent de raads
verkiezingen de geheimzinnige besluiten
genomen werden. Het is ontleend aan
het Utr. Dagbld.
Laag werd gediacusiêerd over het stelle,.
do liberalenin dien lin, dal ijj do vacature
liatricl lil, ontstaan duor hut bodnuknn van
J. G. A. van Zyst, om gezondheidsredenen,
wenacht bealemd lo tien voor huar enndidnal,
r. Itjj eeno vulgendo vaca
ture zou t|j dan onder nadere goedkeuring
een zelel voor de liberalen laten. Hierop gingen
do liberalen niet in. Zjj zullen voor do vacaturo
ligen candidaat
ea gemeenteraad,
inli-rerolulionnair
land en Oranje'' bad vi
a. verkiezing voor leden
n nl. d
rn, aria.
Wat hier de bedoeling is, grynst u uil
de regelen toe. Maar toch zjj als toe
lichting er bjjgevoegd, dat hel ver-
haai omtrent hol aanzoek der Anti-re
volutionnaire kiesvereeniging „Nederland
en Oranjd'' om samenwerking met de
Liberalen eenvoudig verzonnen is. Uit
eigen bewoging heeft men van Anti-re
volutionnaire zijde aan het Bestuur dor R.
K. Kiesvereeniging „Recht en orde"inzage
verstrekt van de correspondentiën met
de kiesvereeniging .Amersfoort", waaruit
blijkt, dat niets anders dan beleefd werd
verzocht, uit billijkheids-oogpunt, de
vacature Van Zjjst door een man ha-
rer parly te doen bezetten. Met de
boven geschetste onbillijke verhouding
der partijen in den Gemeenteraad voor
oogen, mag dit verzoek alleszins gewet
tigd heeten.
Maar is hel nu niet fataal, dat men
tot zulke praktjjken, als uit bovenstaan
de bljjkt, zijn toevlucht neemt ten einde
een grove onbillijkheid te kunnen be
stendigen
Kiezers voor den gemeenteraad, aan
u bljjft de uitspraak aan de slembus,
maar als ge eerlijk en onparlydig wilt
handelen, dan zijn wij zeker, dat ge al
de candidaten zult kiezen, welke door
de R. K. Kiesvereeniging „Recht en
Orde" en de Anti-revolutionnaire Kies
vereeniging „Nederland en Oranje" ge
steld z|jn, nl. de heeren:
IN DISTRICT I,
C J. D. van Eek,
Mr. P. J. P. van Voorst
Vader,
IN DISTRICT II.
C. Th. van Beek,
M. L. Celosse,
IN DISTRICT III.
B;. J Croockewit.
A. H. van Kalke'tt,
En lor voorziening in de vacature
van Zljst in district III den heer:
H. Koning
Waar recht en billijkheid zdó mis
kend worden, gel(jk we met cijfers en
feiten hebben bewezen, mogen wc zeker
vertrouwen, dat ieder weldenkend kiezer
het tol zijn duren plicht zal rekenen
daartegen op te komen, door als één
te stemmen op bovengenoemde
candidaten.
Naschrift. Zijn do ons vorstrokte
inlichtingen juist en daRrattn mcenen
w|j niet te kunnen Iwyfulcn dan is
overleg met cenige vrienden dor kies
vereeniging „Amersfoort" in district III
•andidaat van socialistische ricliting
tegenover de a/trcdemle raadsleden ge
steld, onkol cn alleen om socialistische
kiezers naar de stembus te lokken ten
einde hunnen steun te erlangen voor
den candidaat, den heer Plomp, bij de
stemming tol aanvulling der vacature
Van Zijsl, welke op 5 Juli a.s. ook in
dislrict lil gehouden wordt, om alzoo
den candidaul van de Kiesvoroonlgingon
Recht en Orde" en .Nederland en
Oranje" oene nederlaag le bezorgen.
Dit moge den kiezers lot ernstige
waarschuwing strekken I
Eon vraag en oen antwoord.
Ons werd de vraag gesteldKan en
mag de heer Plomp lid van don Raad
ïzen?
Wjj incencn hierop te kunnen ant
woorden neenimmers als ontvan
ger der Registratie draagt hy kennis
van de aanslagen in de Vermogensbe
lasting bij is verplicht, zelfs op straffe
bij de wet bepaald, die kennis geheim
te houden iioc zal hij nu kunnen mede
werken tot vaststelling van do kohieren
der gemeentelyke inkomstenbelasting,
als er aanslagen in voorkomen die niet
Spreken mng hy niet, vnalstollon mot
de wetenschap der onjuistheid evenmin.
BUITENLAND.
in den nacht van Zaterdag op Zondag
heeft do Kranschc Senaat do wot op de
congregatiën aangenomen. Het misdadig
werk kon waarlyk ook goon daglicht
duldeneven na liet uur van midder
nacht word liet schandolyke vonnis over
de Kloosterorden geveld.
Slechts enkele wijzigingen worden
aangebracht. Zoo werd een amendement,
door don hoer Tillaye op art. 18 van
die Judaswet voorgesteld, na langdurige
discussion aangenomen, waarby aan alle
leden van ontbonden congregaties, die
zonder middel van bestaan zyn, een
lijfrente wordt toegekend.
Vorder werd niets verkregen, hoe ook
deze onrechtvaardige, tirannieke wet
door verschillende senatoren in het juiste
licht werd gesteld.
De senator Dubois Fresney zei, dat
ile wet op de vereenigingen indruischle
legen alle beginselc-n van geiykheid en
vryhoid. Zy zal ons land, zoo sprak de
senator, in twee kampen verdoelen, zy
is het werk der loges en beoogt vdór
alles de vernietiging van den katholieken
godsdienst. Ook andere katholioke sena
toren spraken in dien geest, maar het
mocht niet balen de hatelyko en tyran-
nieko wel werd met 173 tegen 99 stem
men aangenomenmaar, zooals do
senator Dubois Fresney zei, die wet zal
het bankroet zyn der Republiek.
Treffend was ook hij dit schandelyk
geding de houding van den senator
admiraal De Gurville. Do heer Delpech
durfde hem verwijten, dal hy in zyn
zeemansioopbaan te veel den godsdienst
op den voorgrond schoor cn ld4»
den aartsengel Michaël had gesp.
En liet antwoord van den ridderlj,
lieren zeeman luidde
„Myn geloof is voor my de hoogst
schat. Ik ontzeg een ieder het recht,.
daarnaar de hand uil te strekken. Het
geloof is de steun en de troost geweest
van mijn loven. Dat geloof schenkt den
zeelieden den geest der zelfverloochening
en heult ons ter overwinning geleid in
alle woroldstreken."
Waar nog zulke kloeke mannon ge
vonden worden, en deze z(jn er, God
zij danknog vele in hut ongelukkig,
FEUILLETON.
Op het tooneel.
INLEIDING.
I) Wij luiden den welwilleuden lezer in dl
woonkamer »ao eenen dorpsonderwijzer. Dl
toch al niet groote kamer staat rol huisraad
hel fraaiste gedeelte der ksmer wordt in be
slag genomen door eene piano, welke rol ligt
met mnziek- en andore papieren. Aan <J
genovergestclden muur, prjjkt eon groote eiken
houten kast, die uaar oud gebruik, onderop
laden heen, midden in een secretaire berat
«o bovenaan bibliotheek is. Deze beide groote
meubelstukken, reusachtig in verhouding van
da kemer, laten nanwljjks ruimte genoeg voor
een vierpootige latei, waarboven, taaachen
n groot kruisbeeld hangt. Aan
n hangen overigens platen, kaarten en
mnziokinstrumenten. Van uit bel kleine venster
ziet men in een lief tuintje, welks met groen
ten beplante bedden omgeven zjjn door netjes
gerangschikte bloemen, terwjjl in een uitgelezen
hoekje een talel en een bank onder 'een grooten
m nitnoodigen. Alles geeft
envoudige, maar pret-
Om de piano bevinden zich drie personen.
Een meisje van even twintig, klein van gestalte
maar met ten zeer goedig uiterlijk, zit aan bet
jonger meisje, een nette verschijningnn eens
klinken glasheldere tonen, machtig aanzwellend,
dan weer lacht wegsmeltend.
Een reeds bejaarde man, in wien men don
dorpsmeester herkont, zit hy beidon en geeft
met band en voet de maat aan. Er is geene
groote opmerkiogsgave noodig, om te zien, dat
de üverige dirigent de vader en de in blyde
stemming aan da keukendeur luisterende
vrouw de moeder der beide meisjes is, zi
we bet gezin van deu onderwijzer voor oos heb
ben, die dit gezellig tebnia bewonen.
Hel was geen olledaagache zangles, welke
thans gegeven werd, hel was oene repetitie,
want nog dienzelfden avond moest Eugei
zoo heette de jongdige zangeres voor
voor de voornaamsten uit het dorp, te
van den geboortedag der dorpsvrouwe, een
lange, moeliyke solo zingen.
De feestzaal de zoogenaamde zaal van de
voornaamste herberg uit het dorp, tot deze eer
verbeven wae met dennengroen, «loggen on
slingers van papier, in nationale klenren, oeljes
versierd, en by het vallen van den avond zoo
beider verlicht, dat wel niet de nacht in dag
verkeerde, maar toch iets verblindends bad
voor alle dorpelingen.
Langzamerhand kwamen doze met bunne
buisgenooten in de versierde zaal en namen
plaats aan de met beider linnen en gevulde
kruiken bedokte tafels. Toch won hol gesprek
nog niet te best vlotten in de propvolle zaal,
een grooto verwachting, een hooge spanning
drukte op allen. Daar ging do deur plotseling
open. - ,De rechter" liep het door alle rijen,
bril op den neus, slapte ia volle waardigheid
en in amhslgewaad tusscboo de eerbiodig groe
tende burgers door; hy begaf zich nner de
door slechts weioigen omgeven ooretnfol ia hol
midden, waar voor hem een, sterk afstekend
by de gewone stoelen, met rood bokloede fau
teuil stond, waarin hy vol waardigheid gi
zitten. Dddeiyk begon de voorstellingee
dilettanten, niet onverdieosteiyk werd gospoeld.
Nu trad Eugenie, de dochter van don ondor-
wyzer, die we reeds leerden kennan, naar hot
midden der zaal, waar eone piano stond, In
haar eenvoudig, wit kleedje, dat slscbts met
enkele rooskleurige linteo was opgemaakt, en
met een paar bloemen in bet vollo haar, stond
zjj daar als een onschuldig kind, Frisch, krach
tig en helder klooken ook de tonen, terwyi
hare zuster haar op de piano begeleiddezp
bracht, met veel takt en warm govool er
heeriykele opera-aria's ten gehoore. Uel publiek
luisterde in groote spaoDing, zichtbaar verrast,
en aan 't stol klook dan ook luide byval. De
.rechter" zelf stond op uil zjju stoel en ging naar
de tafel, waarsan het onderwpzersgozin geztten
was, en de meester de hond reikend, zeide hy
.Gefeliciteoid meester, je dochter heeft een
prachtige stom, zuiver metaal; je moet geld
maken uit dit metaal, je moet je dochter ver
der laten atudeeren op het cooaerratorium zy
beeft een glaneryke toekomst en zal eenmaal
mönheer de rechter, voor uwen gelukwensch
en uw waardeerend oordeel, doch zulke groot-
sche plannen heb Ik met mjlne dochter niet.
Zy moot maar flink in de znngverooniglng zin
gen en oen forma huisvrouw worden, meer
verlang ik voor mpn kiod niet, en zou hot zelfs
De vrouw van den meester, wie by den ge
lukwensch van den rechter bet bloed naar de
waDgen gestegen was, werd bleek by de woor
den haars mansmen kon het haar aanzien,
dat zy eone geheel andere moening was toege
daan dan lip, en zy wilde dat ook uiton: „O,
edele hoor, u is veel te goed I" Eerst toen de
rechter naar zyoe plaats teruggokeerd was,
werd lisre long ontbonden en zeer boos zeide
zy tol haar man.Haar Willem, hoe kun je
toch zoo spreken, wil je dan niet het geluk
van je kind Wat zon het een groot geluk zjju,
als onzo Eugenie eeu groote opora-zaageres
werd, met oenigo duizenden guldens gage jaar-
lyks, en bovendien nog een menigte oerbewyzen I
Je zondt wel willon, bé Eugenie
et het
i vrouw zwoeg maar wat nlat overtuigd
s antwoordde de n
,lk dank n,
hoold, doch haar vader antwoorddo op milden
toon.Beste Anna, je hebt nooit ia
verkeerd en daarom weet je ook niet,
er in de wereld toegaat. Voor de eerbowyzen
en de glfton, v.olke zp uitdeelt, verlangt
meestal een to hoogen prijs, ik zou myn kind
niet zonder een ungslig gevoel op de planken
kunnen zien. En waartoe toch deze plannen 1
Ontbreekt er iets aan ons geluk Laat daarom
deze gedachten rusten en praat myn
verkeerde diogeo in 't hoold."
zich aaobood fluistorde zjj Eugsnle toe, dat zj)
don mood maar nlot moeit laten sakkeo, wat
dazo ook alot dead, zoodat haar laatele gedach
te dien avond was: .Toch word U misschien
nog eene beroemde zangeres 1"
In de serete degen na den feeetavond werd
er nog veel gesproken ojer do heeriyke muzi
kale voordrachten, vooral over hel schoone
gezang vin de algemeen beminde meeateradoch-
ter, en over do andere prettigs vourstolliogen
van dian avondweldra aprak men or minder
over, totdat ten slotte andoro gobeurtanizeen
het feost uit het gesprek en do herinnering der
dorpsbewoners vaegden.
Geheel anders was het in meesters hais. Bier
wat, als by algemeena afspraak, geen woord,
meer over het feest gereptdoch twee we
zens in het huisgezin des onderwUzara hiel
den er zich in gegeven oogenbllkken dastemear
mede bezig Eugenie en hare moeder. Na
verloop van enkele dagen kon laatstgenooode
liet niet meer over zich verkrygeo, d« woe
lende gedachten in haar brein te beteugelen
zU moest ze uiten, en dat deed ze tegen Euge
nie, die dtarmode haar hare de zoo noodzake-
kelpko verlichting kon aanbrengen.
.Nietwaar Eugenie, het was toch eon heele
oor, dat de rechter zolf nanr ons toekwam, In
prees, en by heeft gezegd, dat alt Jounqgeoas
een groote zaugoree kan groeien lij) ie er luist
de men naar dat te weten."
.Dat denk ik ook moeder, en daarom hab
