Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 3.
Zaterdag 19 April 1902.
Zestiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen. Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest Stoutenburg, Veenendaal en Zeist
Verschijnt eiken ZATERDAG.
abonnement «prijs par drie maand ani
Franco per postI 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar AdTertentitn i
Van 1 tot 6 regelsfo.30
Voor iederea regel meero.05
leznrgd
moeien uiterlijk Vrijdagavond
In België.
Het rumoert bij onze geburen in Pel-
genland. Het middelpunt der beweging
is Brussel. Dat is de schaduwzijde van
de eervolle positie, welke de hoofdstad
inneemt, zetelplaats der Regeering, der
Vertegenwoordiging te mogen zijn, en
't Hof in haar midden te mogen hebben.
Ook de hoofdplaatsen der provinciën
zijn cenlraalpunten van lageren rang,
welke de werking der hoofdbron over
brengen, of die hoofdbron voeden. Hier
denken wc vooral aan Antwerpen, Uent
en Luik.
De beroering, dagen achtereen over
dat land gekomen, is verwekt door de
socialisterij. Betooging langs stralen en
pleinen, revolver en geweer, een begin
van barrikaden, zelfs een stuk dynamiet,
ziedaar waarmee die partij aan 't werk
is. De Overheid, op wie de plicht rust
de orde te handhaven, de woeste uiting
der wanorde te koeren, maakte zich op
tol verweer door hare politie, gendarmen
en een deel van 't ieger op te roepen
De botsing kon niet uitblijvenreeds
vielen er aan weerszijden gekwetsten
en. helaasook dooden.
De toeleg is om de katholieke partij
te dwingen het regeerkasteel Ie verlaten
En toch heeft zij als regeering jaren
achtereen met eere aan 't roer gezeten,
het land ten voordeele, tot welvaart,
in 't bizonder aan de lagere klasse ten
bate. Wat zin heeft dan hetweg
met het ministerie? Deze fataal extra
parlementaire beweging door de socialis
tische leiders op touw gezet, doelt er op
om de Belgen met Algemeen Kiesrecht te
bedeelen. Maar de straatklinkers missen
de bestemming van parketvloer voor een
Volkskamer, voor de eigenlijke vertegen
woordigersdes volks. Voor de wezenlijke
vertegenwoordigers des volks is 's Lands
Hooge Vergader- of Raadzaal. En de
stembus heeft aangewezen, wie daar
wettig zitting heeft.
Daarom ligt de conclusie voor de hand,
dat de heftige manifestatie eeue daad
oproerigheid is. Het brutaal geweld
wil het Algemeen Kiesrecht afdwingen.
De leiders der beweging, mare misleiders,
drijven en stijven de menigte in hun
richting letterlijk als kuddevce, alsof
zij met het oppergezag in den lande
bekleed waren.
Waar halen ze echter hun bevoegd
heid vandaan Ja, ze beroepen zich op
'olk, maar met hun gezag toe te ken-
i, gaat het volk zelf buiten de wet
geconstateerd recht. Wel weten we,
dat in de zoogenaamde onsterfelijke be
ginselen van 1789, onder de rechten
den mensch ook is opgenomen het
geheiligd recht tot den opstand. Dan
de constituties, al kunnen ze heur ver
wantschap met die beginselen niet looche
nen, hebben wijselijk en protectionistisch
ten opzichte van zich zelve dal recht
niet onder woorden gebracht, niet ge
documenteerd.
Laat ze verzamelen blazen, de vlag
der volkssoevereiniteit haastig ontplooi
en, ondanks al het lawaai steunen zij
slechts op een deel des volks, ca wel
het rumoerige deel, dat daarenboven de
minderheid uitmaakt.
Is dal alleen meester van 's hoeren
straten en 's heeren wegen, en geldt
voor de overigen slechts de keuze tus-
schen meegaan of heengaan Dat te dul
den, mag geen welgeordende maatschap
pij, op verbeurte van plichtsverzaking,
en de zelfbeveiiiging aan de rustige staats
burgers, die ze in de eerste plaats ge
roepen is te verdedigen, over te laten.
In Belgenland zien wij het socialisme
mooi op weg voor het parlementarisme
en 't conslitutionalisrne een grafkuil te
delven, 't Is immers reeds een
regiemHel nieuwe regiem dient
de hoogte der barrikaden te worden
afgekondigd.
En wat is hel doel van dit echt revo-
lutionnair gedoe? Het gaat om Alge
meen Stemrecht. Langs lijnen van ge
leidelijkheid duurt de invoering van dat
kiesrecht den socialisten te lang, dus
maar den weg der revolutie op.
Maar is dan dut Alleman kiesrecht
het ware heulsap voor de politieke orde?
Lost het de sociale en economische
vraagstukken op 't Bezorgt hel brood of
ten minste goedkoop brood V Het
brengt niet eens een iter droombeelden
van den toekomstigen socialistischon toe
komst-Staat aan de werkelijkheid meer
nabij. We zien nog den dag niet, waarin
in arbeiders-bonnetjes inruilt met
bonnetjes voor levensmiddelen enz.
Van de middelen, om het doel te
bereiken, hebben we reeds ecnige aan
gegeven. Intra murus in 't parlement
hebben tooncelen plaats, die met de
heftigste, waar ter wereld ook, wed
ijveren. Kxlra maros op straal neemt
hel oproerig karakter toe, ja wanneer
de leiders tot gen atigdheid aanraden,
wordt de vermaning overschreeuwd.
Werken de onlusten aanstekend in ver
schillende steden, de Regeering zendt
de gewapende macht er op af, ten einde
liet verzet Ie breken. Het laatste mii
en ook het gevaarlijkste der soeialisten,
is een algemeenc werkstaking in dc
mijnen. Daarmee beoogen ze het stoom
wezen, het lahriekswezen, de industrie,
tot stilstand te brengen. Want buiten
steenkool, 'l zwarte brood, kan men
het nu eenmaal niet stelten in de maat
schappelijke huishouding.
Het karakteristieke in de Kamer is dc
breuk tusschen socialisten en een deel
liberalen. Voor deze patriotischc houding
oogsten dc liberalen den lof der katho
lieke pers. De wending sterkt de Regeering
in haar besluit, voor de revolutie-pressie
niet te zwichten, al dringt de linkerzijde
der liberalen op Kaïnerontbinding aan,
en het socialisme bespeurt, dat zij te
vroeg haar spel op straat heeft aange
vangen.
Ook het Buitenland richt het oog naar
België en men verheelt zich niet, dat
het te doen is, om aan het bewind der
Katholieke Staatspartij een eind te maken.
De Petite Ripublique schreef„Koning
Leopold en zijn ministers zouden mis
dadigers zijn, als zij hun land liever in
opstand storuen, dan zjjn gerechte oisrhon
in te willigen. Achter de arbeiders-partij
slaat liet weruld-socialismc, dat inateriee
ten en inorcelen steun zal verschaffen.
Op den eersten roep van onze kamera
den zullen overal vrijwilligers opstaan
en zich aan hun zijde scharen. Dan zal
niet alleen het Algemeen Stemrecht ko
men, maar ook dc Belgische Republiek."
Ziedaar derhalve waarop wordt aan
gestuurd afdanking van 't Koningschap
-- invoering van de Republiek. Kan het
Belgische Socialisme dit uiteen niet af,
dan is hot „wcrcld-sücialismc bereid een
handje Ie helpen. Nu welen we het. We
welen meteen, dal het socialisme van
alle landen, voor solidair wordt gehou
den met dat van België. Maakt, dat idee
opgang, dan komt men van woreld-
socialisme tot wereld-revolutie, en is
hiervan in België een voorspel.
BUITENLAND.
Zaterdag werden onlusten in België
zien gegeven, waarhij weder gewon-
m en zelfs dooden vielen. Tot mid
dernacht werd er in sommige straten
gevochten, en een bloedbad aangericht.
Ook in andere steden is het er woelig
toegegaan. Zondag is liet te Brussel
gedurende den dag vrij rustig geweest,
maar in den avond werd het weder ru
moerig in dc volkswijk. In den loop
van den avond werden weder vijf bcloo-
gers gewond, onder wie een doodelijk.
Op dien dag werden op verscheidene
andere plaatsen als te Charleroi, Gent,
Luik, betoogingen gehouden, die even
wel vrij kalm alliepen.
Maandag is hel over het algemeen
vrij kalm geweest in Brussel en andere
steden, nergens hebben ernstige op
stootjes plaats gehad, behalve in een
gemeente bij Moei, waar hij een botsing
tusschen werkstakers en gendarmen drie
van de laatsten ernstig gekwetst werden.
De werkstaking breidde zich overal uit.
In de Borinage was het getal stakers
meer dan 25.000, le Brussel en Bergen
1800.
Woensdag werd het aantal werksta
kers in de voornaamste streken van de
groot-industrie aldus geraamd Charleroi
50.000, Bassin du centre 25 k 30,000,
Borinage 25,000, Luik 33,000, Vervier
Natuurljjk heeft een manifest, door
het internationaal Socialistische Bureau
uitgevaardigd, daartoe niet weinig bijge
dragen. In dit manifest werd o.a. gezegd:
„Sinds vele jaren arbeidt de Belgische
werkliedenpartij aan de verovering van
liet algemeene stemrecht, en de afschaf
fing van hel meervoudige stemrecht,
dat bjj alle verkiezingen de werklieden-
klasse doel verpletteren door do bezit
tende klassen."
Met dergelijke holle phrascn moeten
de hoofden op hol gebracht cn tol
gruweldaden worden aangezet.
Dut de socialisten het niet naar den
zin der gematigde liberalen aanlegden,
is waarlijk niet te verwonderen, al heb
ben de liberalen ook voor een niet gering
deel schuld aan de onlusten, die z(j te
aanschouwen kregen.
Een liberaal blad, de te Brussel ver-
ichijnende Ktoile llelge, laat zich over
de slaking als volgt uit
„De algemeene staking is principieel
een wapen Ier verdediging, en wel een
wettelijk feitelijk dient zij echter tot den
aanval en is zij van rcvolutionnairen aard.
De algemeene staking, die overigens
nooit .algemeen" zal worden, zal nood
zakelijk de stakers lot misdadige aan
slagen tegen dc arbeiders verleiden, die
den arbeid niet wenschen neer te leggen.
Men dwingt ze tol slaking, opdat zü aan
de manifeataties deelnemen en zich in
stad cn land verbreiden, en men kan
vooruit zien, welk een keer deze betoo
gingen en promenades zullen nemen.
De algemeene staking moet volgens de
geheime gedachten dergenen, die haar
op touw hebben gezet, in een opstand
ontaarden. Zy is dc voorloopster van
het oproer."
Dinsdagavond vond in het slot te
Laeken, onder voorzitterschap van den
Koning, een ministerraad plaats. Buiten
dien hield do Koning besprekingen met
den minister van Binnenlandsche Zaken
en den burgemeester van Brussel over
den huidigen toestand van zaken.
In de Kamerzitting van Dinsdag wer
den belangrijke verklaringen afgelegd.
Do liberale afgevaardigde, de heer Neujean,
verklaarde namens de liberale party,
dat zij elk geweld veroordeelen. De
liberale partij had echter vast besloten
te streven naar grondwetsherziening in
orde en wettelijkheid, doch meende nu
een oplossing te hebben gevonden in
Kamerontbinding, die het geheele land
gelegenheid zou geven zich uit te spre
ken over den tegenwoordigen toestand
FEUILLETON.
Mijn eerste strooper.
Ongeveer vyflig jaar geleden koos ik, de toe
komst welgemoed inziende, hel beroep vaa
houtvester. Ik was blijde de schoolbanken le
kannen verlaten. Hel boschwachtersleven, waar
door men dag-in dag-uit .a Gods vrjje natuur
verkeert, stond zoo Igurecht tegenover het le
ven, dat ik tot dan toe geleid bad, dal ik mjj
zelf een geheel ander mensch toescheeo.
Dagelijks trok ik het bosch io, dagelijks
onlviog ik nieuwe, tot dao toe ongekende in-
drakkenik gevoelde, dat ik het rechte beroep
gekozen had. En nog heden, nu mjj de rhenma-
liek door alle leden zit, zou ik geen schooner
beroep kennen dan dat van houtvester. Wel is
veel veranderd; toen ter tjjde was men meer
jager, nu is men meer hovenier en rentmeester.
Uit de eerste dagen van het leven mijns be
roeps van houtvester, is mij een avonlnur, dat
ik met een strooper bad, altjjd bijgebleven,
't Het was dan ook mijn eerste avontuur.
Nachts was er een weinig spoorsneeuw ge-
n, iets wat de jagers .jonge sneeuw" noe-
en mjjn opperbontvester zond mjj naar
ouden, bejaarden boschwacbter, om mg
het .kringen" te leeren. Onder .kringen" ver-
t men het sporen van wild en de bepaling
het district, waarin liet zich ophondt. Ons
bad de wilde zwijnen ten doel, daar
dit schadelijk gedierte zooveel mogelijk albreuk
Wij stapten door een woest dal, door oco
tamelijk diepe heek doorsnedeo. De steile berg-
belliogen waren rechts en links dicht begroeid
met eiken krenpelhout, lievelingsplekjes der
wilde zwijnen. De plaleaux waren begroeid inet
overoude beukenbosschen, welker teelt niet
mogeljjk was legen de steile berghelliogen. De
boschwacbter verklaarde mjj meoig spoor, dat
in de versch gevallen sneenw als in was inge
drukt was. Plotseling bleef hjj staanbjj nam
de allijd dampende pijp uit den mond en wees
er mede op ettelijke tameljjk groote sporen,
welke over den weg liepen.
.Wilde zwjjnen", sprak bjj plechtig. Wjj tel
den vjjf stuks. Wc bielden krjjgsraad. De wilde
zwjjnen waren door de beek gegaan en links
afgeslagen.
,üjj zjjl nog jong", sprak mjjn leidsman zacht,
,en kunt de steile berghelling beter beklimmen
dan ik. Ga daarbm over dat bergpad oaar bet
plateau en kjjk goed toe, ot de dieren zich
verspreid hebben. Is dat niet het geval, dan
moeien ze bier in de buurt zjjn. Ik zal je be
neden wachten."
Ik beklom de steile belling. Z-j was zoo steil,
dat ik meer dan eens moest uitrusten, om wat
adem te scheppeo. Na laog en mo.-iljjk klim
men bad ik ten slotte hel plateau bereikt.
Juist wilde ik langa een eikenboscbjt sluipen,
om den my opgedragen last te vervellen, toen
ik op ongeveer honderd pas voor mg i a man
zag, dia iets op den grond nilvoerde. Hg knielde
cn had iets voor zich liggeu, waaraan hy werkte.
Als de bliksem school mjj de gedachte te bin
nen, dat het wel een strooper koo zyn. Mjjn
jeugdig hart klopte zoo hevig van aandoening,
dat ik meeode, dat liet barsten zou. Spoedig
was mgn plan gemaakt. Ik diende uiterst voor
zichtig le zjjo. De sneeuw maakte myne schre
den onhoorbaar, en zoo sloop ik steeds, onder
bedekking van dikke beuken, dichter bjj
den man. Ik was nog ongeveer tachtig schreden
van hem verwyderd, toen by opstond, zich
uitrekte en een hartsvanger aan zü'ne broek
Het was een sterk gebouwde kerel,driemaalzoo
sterk als ik. Wel bekroop my een oogenblik etn
gevoel van vrees, toen ik mjj tegenover zulk
eenen reus bevond. Dit gevoel duurde ecliter
slechts een oogenblikspoedig werd het onder
drukt door de gedachte, dal het myne plicht
was, bier op te treden als jachtopziener. In ge
spannen verwachliog keek ik toe, wa' mgn tegen
partij zou uitvoeren.
Hg ging naar eeDen nabjjstaanden beuk, le
gen welken, zooils ik ou eerst zag, een kort een-
loopsgeweer stond. Hg nam het en laadde het
zorgvuldig, hing hel over den schouder, keerde
terug en wierp met weioig moeite een hert op
zyneo rug. Beladen mei zynen buit kwam hg
recht op my af.
Vaater klemde ik mün buks, kort on vast
beraden moest bier gehandeld worden, itog tien
pas scheidden ons van elkaar, toen aprong
plotseling te voorschgn en riep den strooper
een gebiedend .haltl" toe, mgn geweer met
overgebaalden haan in de hand. Het een rnk bad
ich ontdaan van zyn last
dikken beuk gesprongen,
dekking achter een dikken
t?" vroeg thans de stroo-
.Zet r
den boom vandaan," antwoordde ik hem.
.Denk je, dat ik gek ben, melkbaard I ik heb
den tyd en voor het nacht is, kigg je me niet
van achler dezen boom vandaan. Maar pasop,
dat ik je niel onder schot krjjg, anders kon het
je wel eens oet gaan als gindsche reebob. Mjjn
korte eeosloop schiet byzonder juist I"
Daarop legde hg zyne buks op mj) aan, zoo
dat ik vlug achter den boom sprong. Ik sprak
geen woord. Wat moest ik doen 1 Den bosch-
wachter kon ik niet roepeD, want die zou mjjn
geroep toch niel geiioord hebben door hel brui
sen van de beek in hel dal.
Voorzichtig loerde ik achler den boom om
en zag de galgenironie van den strooper, die
mg eveneens gadesloeg. Hg had een borsteligen,
rossigen baard, cn onbeschaamde grysblauwe
oogeo. Nauwelyks vyftien stappen stonden
„Ik zal je eens wat zeggen," begon by we
der, „maak, dat je wegkomt, en ik zal je niets
doen. Op mjjn eerewoord niel!"
Onwillekeurig moest ik lachen.
.ik heb den iyj," gaf ik hem tenantwoord,
.bionen hoogstens een kwartier komt de bosch-
wachfer hier eo dan zullen we je wel achter
je boom vaodaan krygen I"
.Het zou mg spijten voor den houtvester,
als hy mocht komen," ootviog ik ten antwoord.
Wat hg daarmede zeggen wilde, waa my maar
al te duidelyk.
Ik hoopte iotusschen maar, dat de houtves-
ter zou komen, als ik le Isng naar zynen zin
uitbleef. Gedurende dit gesprek met my zeil
had ik mün rechterarm waarschgnljjk niet ge
noeg gedekt gehouden, althans er knalde een
schot en ik voelde hevige pyn in den hoven-
arm. Met een sprong was ik achler den boom
vandaao, want ik wist, dal de wilddief maar
over een schot beschikte. Hg wachtte mg met
opgeheven geweer af.
,Jo beat io myne macht," sprak ik kalm,
.verzet je niet langer, leg je geweer af en volg
,lk weet wat balers I" spotte mgn tegenstan
der „in den rug mag je niet schieten, slechts
in den bora'. Adieu, derhalve 1"
Nauwelyks bad hy dat gezegd, of hy keerde
de berghelling eo naar het eikeu hakhout.
Kort voor dal by er aankwam, had ik hem
ingehaald, gaf hem, dear ik mg zeil niet
meer meester was, een bevigen sloot met den
geweerkolf in den nek. Zoo lang als hg waa
viel hy voorover in de sneenw. Met een sprong
cal ik hem op den rug, maar hy schndda mg
af als een vlieg, zoodat ik nauwlgks tyd bad,
op te staan en tol deo stryd bereid bem tegen
.Nog één stap, nog eene beweging, en ik
schiet", schreeuwde ik.
Honend lachte hjj.Je moogt niét I" eo op
nieuw ging hst in wilde vlucht den berg af,