Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 5.
Zaterdag 3 Mei 1902.
Zestiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG,
Abonnemontuprljo par dria maanden'
I Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummers f 0,05.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prij» der Advertentitp i
Van 1 tot 6 regeltfü,30
Voor iederea regel meer- 0.05
De verkiezingen in Frankrijk.
De hoop, dat deze verkiezingen, den
!27 April j.l. gehouden, aan hel ministerie
JWaldeek-Rousseau een nederlaag zou-
jden bezorgen is, bij de eerste stemming
althans, een ijdele gebleken.
Voor de laatste dagen, die aan de
verkiezingen vooraf gingen, scheen men
laatsten aanval bewaard te hebben
de aanval heelt echter, als menig ander,
geen succes beleefd. Maar toch bleek,
welk een verdeeldheid de Dreylusade
't hart der Fransche bevolking heelt
ingesneden, ondanks de amnestie, welke
alles heette te hebben weggesponsd. Nog
werd de zaak uit het kort verleden
opgehaald, en daarbij gewezen op een
poging van Waldeck-Rousscau, om den
toenmaligen collega van oorlog, generaal
Gallitel, te bewegen, de rechtbank, die
Dreyfus zou rechten, niet te erkennen
dan kon een burgerlijke rechtbank er
worden voorgespannen en deze zouden
ex-kapitein vrijspreken. Gallifel liel zich
echter niet vindon en het recht had zijn
loop.
De Dreyfus-kaart, hoe hooge troef
ook, zou evenwel (hans geen winner
zijn, de regeering had hoogerc troeven,
hare gunsten nl. ter beschikking.
Van 't oppervlak bekeken, zou men
in den waan verkoeren, dat een minisle-
I rie, welks naam is verbonden aan de
intame wel der Congregatiën onmogelijk
door de slembus kon gehandhaafd wor
den. De meerderheid der bevolking toch
is katholiek. 'I Is zoo; ware zij het
j echter in merg en nieren dan kon van
een ministerie Waldcck-Rousseau nim
mer sprake zijn geweest.
Wel blijkt, dat er een machtige op
positie is tegen mannen, die onder de
leuze van Vrijheid, de vrijheid onder-
I drukken, conservatieven waaronder
wij de meeste Katholieken scharen
legitimisten, bonaparlisten, nationalisten
vormen de hooldgroepen. In de oppo-
ïitie waren ten deele de Melinisten of
Progressistenten deele, want volop
republikeinsche zijn ze, maar de socialis-
tische of radicaal-socialistische sprongen
sl rekten hun tot ergernis. Weinig con-
sequent van die Iteercn.
Wat is nu de uitslag geweest? De
vorige Kamer lelde 585 algevaardigden,
de Regecring had in die Kamer eene
meerderheid afgewisseld tussehen 50
100 stemmen. Die gaf haar de kracht
om het „macht is recht" toe tc passen en
tot leuze te nemen, en den wil der Vrij
metselarij in uilvoering te brengen. En
de nieuwe Kamer?
Nog vóór de uitslag in nlle districten
bekend was, vermeldde de statistiek
aan 't departement van Binnenlandschc
Zaken 566 uitslagen, daarvan 242
minislerieelen en 151 anti-ministericelen,
171 herstemmingen; van 154 herstem
mingen schijnen er 110 gunstig voor de
Regcering, 44 voor de oppositie. Komt
dit uit, of slechts nagenoeg uit, dan
behoeven Waldeck c.s. er niet aan te
denken om hunne portefeuilles over Ie
dragen, vaster dan te voren zijn de
lieeren op hun zetels bevestigd. De ver-
volgings-campagne tegen de Kerk kan
dan derhalve worden voortgezet. Of
zullen de herstemmingen de kansen koe
ren, en de meerderheid omzetten? Het
zou al een gunstig verloop boeten, indien
van de huidige ministericete meerder
heid een goed stuk werd afgewrongen,
maar daarmede wordt de Regecring wel
geslagen, edoch niet verslagen.
Opmerking verdient, dat de Rcgee-
ringspariij, behalve 94 radicalen, 40
socialistisch-radicalen en 21 socialisten
telt. Die lui weten wel, wie hun program
helpt uitvoeren. Bij de herstemmingen
worden die cijfers nog hooger.
Schilferend vooruitzicht vooreen land,
wanneer een ministerie op het radicaal
en 't socialistisch element steunt en
omgekeerd
Hierbij vraagt men zich mei bezorgd
heid afheeft de Fransche natie, althans
het grootste deel daarvan, met haar
grootsch katholiek verleden gebroken
Is zij vergelen in wal poel van slijk en
bloed zij is geworpen, toen de revolutie
op 't eind der lSe eeuw den troon weg
trapte en hel altaar omverwierp
Heeft zij zich opnieuw losgemaakt van
de oude traditie, een eeuw geleden weer
aangeknoopt, toen het land en zijn
Imperator, terugkeerend tot hel oude ge-
looi, opnieuw wilden gekerstend worden?
Wal wonder contrast geeft Frankrijk
te aanschouwen Het heeft in de periode
van één eeuw keizers en koningen ver
jaagd, en verdraagt een Republiek, die
zoo cesaristiseli en tiranniek mogelijk is.
Zonder Imperator, is deze Republiek
volop imperialistisch, of liever er volgen
elkander zooveel imperatoren op, als
er premier-ministers optraden. Dal her
innert aan de dertig tirannen, waarvan
Athene's geschiedenis spreekt. De be
volking is voor de groote meerderheid
katholiek en draagt liet juk der vrij
metselarij, die hetEcrasez l'inliimc,
Verpletter den eerlooze 1 tot leuze
neemt en in praktijk brengt.
Dat katholiek zijn, zit er echter bij een
groot aantal wel zoo diep in, dal de reli-
gieuse gestichten, congregaties en orden
steedsbijhonderdduizendenmeerhunnele-
den telden. Nog meerin alle werelddeelen
doorkruisen Fransche missionarissen du
heidenschc landen, en 'l eerelegioen hun
ner martelaren groeit elk jaar aan.
Toch duldde die bevolking, d.w.z. de
vaders, de broeders, de verwanten in
den bloede dier zich opofferende pries
ters en rcligieusen, dier heldhaftige bloed
getuigen, dal eenige duizenden klooster
lingen, alsof zij een gevaar voor den
Staat zijn, uit hunne gestichten worden
verdreven, en in 'l buitenland gastvrij
dak moeten zoeken, hetwelk de tirannen,
die Frankrijk overheerschen, in '1 vader
land hun weigeren 1
Men mocht verwachten reeds sinds
lang - revolutie-werk ligt builen room-
sche zede dal de Katholieken hunne
krachten zouden aaneensluiten. Onder
ling verdeeld steunen sommigen eenige
groepen, met welke zij toch niet één
weg bij voorlduur kunnen opgaan. Zelfs
eensgezind, zouden zij andere groepen
kunnen nopen met hen saam te gaan.
Bij deze kerstening moeten ze echter met
de oppositie mee.
Dit gemis van cenhcidszin lost evenwel
niet alles op, verklaart niet geheel de
triomlcn der Regeering bij de stembus zoo
dikwijls gevierd. Er zijn dieper liggende
oorzaken. En dan wijzen we op den geest
van ongeloof van omhoog gevoed en ïn de
lagere standen ingeprent, en op het
zedebedurf, dal den geest verpest en het
lichaam verkankert. Sinds jaar en dag
zetten heide duivels in bondgenootschap
hun vloekwaardig werk voort, tot onder
gang van Frankrijk. Telkens wanneer
de godsdienst het verweer tol zekere
hooglc heeft opgevoerd, komen er Maart-
dccrctcn of klooster well en, welke het
verweer belemmeren en de aanvoerders
over de grenzen jagen. Van die gelegen
heid maakt het atheïsme en 'I materia
lisme gebruik om zich voorl Ie planten,
en de schrijversbenl ii la Zola maakt
nieuwe slachtoffers. Hol socialisme be
grijpt eigen partijbelang te dienen mei
zoo'n regecring le steunen, en een Mille-
rand wordt minister!
We doen echter niet aan overschat
ting - afgaande op liet stemmencijfer
door de nationalisten verworven èn te
Parijs èn in sommige departementen,
zoowel als op hel aantal herstemmingen,
begrijpen wc loch dat de heeren Wal
deck c.s. niet in volle gerustheid den
herslemmingsdag le geinoet zien. Ze
zullen liet bij 'l nmhlenaars-personcel niet
aan pressie laten ontbreken.
Maar we vertrouwen ook, dat thans
de verecnigde oppositie niet vruchteloos
„alle hens op dek" /.al roependan is
de kans niet huilen gesloten, dal zij 't
ministerie in do engte drijft, haar de
meerderheid ontneemtvoor de leden
van het Kabinet een aanzegging om het
regeerkasleel aan anderen over le laten.
Bij veel duisternis prijkt op Mont-
Martrc een lichtbaak, 't is de Basi
liek-kerk van '1 H. Hart, de groote
nationale voliefkerk. Zij is een bolwerk,
maar zij is ook als een belofte voor de
toekomst. Zij doet hopen, dat te Zijner
God redding zal zenden over Frank
rijk steeds genoemd alsRoyaume du
Christ, 't koninkrijk van Christus.
BUITENLAND.
De XXe Siècle heeft een balans op
gemaakt van de daden van geweld, ge
pleegd in de woelige dagen, die België
doorleefd heeft, en' komt tot de volgende
slotsom
Door de gedurige aanhitsingen der
socialisten in meetings en bladen, werden
18 dynamielaanslagcn gepleegd, liaan-
slagen op spoorwegen en 5 brandstich
tingen.
Men heeft verder meer dan 300 hui
zen aangevallen, diefstallen gepleegd,
ruiten verbrijzeld en andere schade aan
gericht.
Er zijn tien dooden gevallen, meer
dan honderd personen gekwetst, waar
onder 14 agenten der openbare macht.
Deze lijst moet nog worden aange
vuld mei een dynamictaanslag Maandag
gepleegd.
Voor het huis van den katholieken
Belgischen Kamerafgevaardigde, den heer
Verhaegen, le Leuven, is een dynamiet-
bom ontploft. Gelukkig werd alleen stof
felijke schade aangericht. Twee minuien
te voren had de lieer Verhaegen nog
slaan spreken voor zjjn deur, waar de
hom was neergelegd. De heer Verhaegen
is voorzitter van den Belgisehen Volks
bond.
Dit geval heeft in Leuven groote ver
ontwaardiging gewekt.
Reuters Agentschap meldt onder datum
30 April, dat men in wel-ingclichte
kringen le Londen gelooft, dat de vredes-
vooruitzichten gunstig slaan.
Onder dezelfde dagteekening wordt
uil Pretoria geseind, dat de Bóeren-
gedelegeerden druk bezig zijn de burgers
te velde op le zoeken om met hen het
vraagstuk van de onderwerping te be
spreken. Zij begeven zich achtereenvol
gens naar elk district en houden er
meetings. Louis Botha doorkruist de
districten in hel Zuid-Oosten, Delarey
en Schalk Burger de Westelijke, Lucas
Meyer de Noord-Ooslelijke, Rcilz de
Noordelijke districten Steyn en De Wet
doorkruisen den Oranje-Vrijstaat. Als
besluit van al deze meetings zal eene
FEUILLETON.
Op Voorposten.
1) ,En die inrichtiog daarboven lusseheo die
anken en eiken is eene loodgroeve? Dal ligt
aar heel schilderachtig met bare daken en
anlgevels. Ik had xo bjjna voor een ridde--
mrcht gehouden, zoo iots als de burcht Liebt -
by Osterepay".
i vrouw, die tegenover den vrager aan liet
leunt, laat den blik barer zeldzaam schit
terende oogen de richting van ïjjo uitgestreklen
volgen. „Burcht Liebeneck bjj Oslerspay I"
herhaalde zjj spottend. Zjj kruiste de arinen en
z|j keek van onder haar donkere, saamgelrok-
wenkbrauwen opmerkzaam naar de mt)n-
unen, als zoebt zjj naar eene vergelijking
:ben ben en slot Liebeoeck. Zjj vindt er
ichter geen en dal om de eenvoudige redenen,
at zjj de fraaie bnrebt in het Hjjoland zelfs
iet eeos bjj naam kent. Zjj keert haar ver
leerd gelaat den vreemdeling toe. „Eene lorf-
roeve, mijnheer, juist zooals ik u zeide. Ja, ja,
e heeren van die Fransche maatschappij heb-
en er beel wat geld aan besteed. Er werd ge-
onwd en getimmerd en de myogebouwen kre-
en torentjes met windwijzers er op, de stallen
oor de mjjopaarden zagen or uit als kleine pa
uzen. Tien raylon in de rondte bobben ze de
srgen omgewoeld, want eeo geleerde beer had
n gezegd, dal daar zilver in was.
Ha, ha, hal ZilverI Haar de bergen wilden
span aankwam, heeft later den knapzak op den
rng moeten binden. De bergen willen nu een
maal niet, ha, ba, ba!" In hare overgroole
blijdschap over de poets, welke de bergen de
Fransche maatschappij gespeeld hadden, wreel
zjj hare magere banden, dat haar de vingers
knapten. „Deze groeve alleeo bleef io werking,
moesten zjj zich dan ook tevreden stcllon. Van
het zilver kwam toch niets. Glndscli aan do
Elpc, bij Silbaoh en Ranisbcck, daar moet zil-
De vreemdeling bad geen blik van haar af
gewend en opmerkzaam hare woorden gevolgd.
Zjj beelt iels, wat aantrekt, deze vrouw uitbel
volk, in weerwil van de beenige gestalte niet
de bjjna rechte schouders en hel oude, magere,
verweerde gelaat. Hare houding is echter kaars
recht eo hare oogen (onkelen onder het bijna
zilverwitte haar. Hare buurvrouwen zjjn uit de
armoedige hutten getreden en staan nu op eer
biedigen afstand, maar brandend van nieuws
gierigheid. om het vreemde paar. Onwillekeurig
maakt de vreemdeliog eene vergelijkingdaar
voorovergebogen geslalleD, alsof sleeds een
zware last baar op de scbonders drukte, slor
dige kleediog, verwaai loosd haar, eo io hare
oogen de dofle glans van algeheele overgeving
in een droevig lot. En zjj, die tegenover lieni
stood
„Wilt gjj mjj uw naam wel zoggen vroeg
hij, een plotselinge ingeving volgend.
digheid eener koningin, die een vorstendom
weggeeft. „Ik heet Leooa Feldmaon."
„Leooa? Die naain hoort men niet dikwyls
in de bergen van Woslphaleo."
„De overledene mevrouw van liet kasleel in
het Elpedal heette zoo."
De onwelluidende toon eener klok klinkt van
don berg aan welks sleilen kant de loodgroeve
„Dal is de schaftklok, mijnheer," lichlLeona
den luisterenden vreemdeling in. „Desoliallklok
van de loodgroeve, Kjjk maar eens naar boven,
gcos over de rails zien loopen. Zjj halen hel
loodertsl uit mijngangen, en nog slechts enkele
jaren geleden moesten de mannen ze aan lange,
ijzeren kettingen voorttrekken. Mannen mol
sneeuwwit haar, die door den wind omgeblazen
werden als vergane dennen 1 Maar liet hielp
nog zilver was geweest, maai lood, geineen
lood1" Weder lachte zij in zich zelf, maar
er klonk iels in als onderdrukte haal.
Eo daar komen zy langzaam van den berg
naar beneden en van den bergweg in de
dorpsslraat, de arbeiders, die voor lieden
door de schaftklok cao bno werk ontslagen
zijn. Zjj zien er uil als de vrouwen, die by het
naderen harer mannen de hutten weet' binnen
gaan gebogen, vergrysd, moedeloos.
„Werkeiyk, bjjoa allen grysaards," bevesligt
do vreemdeling Leona's woorden en ziel haar
vragend aan.
„De jonge arbeiders bonden het niet uit by de
loodgroeve, zy gaai
el Markisclie. Daar ver
meer dao hier io drie.
!o", haar adem gaal sneller, haar oogen fonkc-
en, .daar slryden zy om menscheljjk recht, en
y hebben de macht in handen. En dan komt
le nieuwe wereldorde; daarin zyn geen armen.
!een liongerigeo, geen verachten meer, eo de
irbeiders bohooven zich niet rneer af te beulen
m voor de ryken tc bukken, en de wouden en
>lk. Ja, ji
i in 't Mnrkische. Als ik tien zoons had
recindeli'ng trok eeo vreemd gezicht. Daa
o lijj bjjna een avontuur in dit algelegei
d, waar men wel zeven uur moest loo
in aao do naastbyzijnde spoorlijn
ereld ti
m! Wat
mtop eene Socialisle is I
d, hoeveel zoons hebt ge dan wel?"
hy goedmoedig lachend, aL stelde hy
ir veel belang io, welken aanwas zy aan
zien, arbeidershanden eo nog wel zeer leelyke.
Zenuwachtig ging hy achteruit. Zy lachte kort
af en spottend, terwyl zy van onder haar boe
zelaar eon geschrift tevoorschijn haalde. Mot
oen diope, welluidende atom begint zy it
lezen van de eeltige werkmansvuist en de goed
onderhouden liaod des rykaards. Het zyo de
hloemryke sociaal-democratische gemeenplaatsen,
zooals ze io elke brochure slaan, maar loch
maken ze in deze ongerepte stille der bergen
een eigonaardigen indruk. De vreemde werpt
een blik op het titelblad. „Van de onderdruk
king der meoschheid" loeBt hjj verbaasd. „Een
woord aan do kameradon van Frits Lautor."
„Hy is uit ons dal," sprak Leooa trotsch, op
den naam van den schryver duidend. „Daar
staat zyne hul. Wol moesl hy uit hel Markische
terugkomen, wyl hjj aan de tering leed eu we
der onze deuuoolucht moest inademen. En de
nieuwe directeur nu ja, die heelt hem eene
plaats als opzichlor gegeven, opdat hy oiet
zoo hard in do mijnen bohooldo le werken."
„Dan behoort dc niouwe directeur toch niet
tot die ellendige myneigenaars," lachte de vreem
deling.
„De nieuwe directour?" Zy ziet hem met
scherpen, koudon blik aau, naar zyne licht
blauwe, glinsterende oogen, de slanke gestalte,
het fraaie, open, hlyde gelaat en daarna zegt
zy op deo man af: .Gy zyt de broeder vao
deo nieuwen directeur, dien hjj dezer dagen
verwacht. Nu kuot gy het hem meteen zeggen,
dat Frits Lauter een sociaal-democraat is, en
dan wordt hy weggejaagdGij hebt het
goed aangelegd, myohecr, my uitlehooren
De beenige viogers vetknoukeldeo de brochure,
daarop draaide zü zich om en liep kaarsrecht
op eon vervallen huisje toe.
Wordt oervolg&j