Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No 31. Zaterdag 1 November 1902. Zestiende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, 'Baarn, Bameveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementsprijs per drie maanden Franco per po«t 10,40. Afzonderlijke nummer»f o,05. Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel. Moderne Staatkunde. Hoezeer hebben in het internationale leven de valschc beginselen, door de re geeringen omhelsd een muddcrpoel ge vormd, waarin alle rechtsgevoel ligt verzonken en gesmoord. Uit zjjne diepte borrelen als gassen, uit het bederf zich oplossend, op macht is rechteigen baat, non interventie. Rondom aan schouwt men schijnbaar de hoogste weelde, vruchtbaarheid en leven als om aan het oog des voorbijgangers dien poel te onttrekken. Da;ir zijn Iractaten door de regeeringen bezegeld en bekrach tigd, heilige, onschendbare tractaten door allen en ieder te eerbiedigen, welke de verhoudingen der Rijken onderling rege len, de vrijheid en onafhankelijkheid waarborgen der kleinere Staten, grenzen aanwyzen voor hel oorlogvoeren der beschaafde Mogendheden meer nog, dadr hoort men hel zoet gekweel der vogelen, het lied des vrede» herhalend, het behoud des vredes, de beslechting der internationale geschillen door het Hof des vredes. De omzonning is schoon, maar de poel bljjfl, en de rechtvaardig heid, do handhaafster der tractaten, blijft daarin verzonken. IJdel derhalve is het lied des vredes, louter papier de Iractaten Het schandelijk beginselmacht is recht, heeft zijn trotsche triomfen gevierd, is van rooi groot ge worden, heeft de wereld kaart van aanschijn veranderd. Het onrecht heeft de Iractaten vertreden en volkeren vertrapt. Met vluchtigen blik zjjn loop volgend zien wij het koninkrijk Hannover ophouden, Oostenrijk verslagen, terugge drongen, de Duitsche keizerskroon ver plaatst, twee bloeiende provinciën van Frankrijk afgescheurd het koninkrijk Napels weggevaagd, de Kerkelijke Staten aan den Paus ontrukt en het ééne Italië gebracht onder Savoie's koningsscepter de Antillen vertoonen niet meer de Spaansche, maar de Amerikaansche kleu ren. Bovendien zij gereleveerd het uit- BureauBreedestraat, 18 Amersfoort Uitgave van de Vereeniging De Eembode. moorden der Armeniërs, het vertrappen van Finland, do wreede vervolging van Russisch en Pruisisch Polen, de onder linge naijver en wedstrijd der Mogend heden om op het hemelsche Rijk hare roofzuchtige klauwen te zetten. Zoo heelt de macht, tot beginsel verheven, gezege vierd, gezegevierd in daden van geweld en onrechtvaardigheid. En bij dit schandelijk en goddeloos spel zwegen de rcgceringende groole Machten lieten elkander begaan zonder een woord van protest, zonder krachtig op le treilen voor het rechtnon inter ventie werd als beginsel gehandhaafd. Liever trok men zich terug achter de coulissen om 'l eigenbelang le dienen, te inlrigecren, geheime plannen le beramen tot uitbreiding der macht, voor deeltjes te winnen voor het niet tusschen beiden treden, in één woordsluw be rekende zetten le doen op hot wereld schaakbord tegenover elkander. En liet resultaat: ,Gen» contra gentem,"— het Amerikanisme, het Imperialisme, het Pan-germanismn, het Pan-slavisme door het onrecht groot en machtig gehouden, ieder voor zich beheerscht door het koud egoisme, houden voortdurend wantrou wend het oog op elkander gevestigd, sluiten bonden onder het zoote parool van handhaving des vredes, voeren hun strijdmacht te land en ter zee op tot hel uiterste, wedijveren met elkander, om in den strijd, die komen zal, de sterkste te zijn. Het resultaat verder. Het opdrijven der strijdmacht heeft een ondraaglijk juk geworpen op de schouders der volkeren. De oorlogsgod Mars vorderde van jaar tot jaar hoogere, zwaardere offers. Ieder man soldaatbeval hij in Duilschland en werd daarin gevolgd door zijn beide Bondgenooten, Oostenrijk en Italiëde revanche verplichtte daartoe Frankrijk het voorbeeld werkte aanstekelijk voor de kleine Mogendheden. Uitbreiding der marine was de voortdurende eisch van Duitschlands keizer, lot bescherming, zooals het heette, van den handel, maar in eigenlijken zin, om in werkelijkheid eene zoo mogelijk eerste zeemogendheid voor gebeurlijkheden te worden. Italië moest om zijn gunstige positie in zee daarin volgen, Oostenrijk werd, verwij derd van de zee, minder getroffen. Tegen over Duilschland moest Frankrijk zich versterken, tonnen gouds uitgeven om hel evenwicht te bewaren tot vermeer dering zijner vloot. Tot hetzelfde doel werden milliarden door Amerika, Japan en Rusland besteed, zoodat Engeland, die als de oppermachtige gold op zee, in zijn prestige wordt bedreigd of be sprongen, met het gevolg, dat, wanneer het zich als dusdanig wil handhaven, enorme sommen moet vorderen van zijn volk, reeds gehukt onder do lasten van den Zuid-A rrikaanschcn oorlog, gebogen onder de malaise zijner induslrie en van zijn handel. Do kleinere Staten, vooral die, welke gezegend zijn met overzcesche bezit tingen, moeten zooveel doenlijk den wed loop volgen, meerennen in liet renperk. En hel arme volk hel wordt de dupe van de historie; na eerst zjjn beste werkkrachten geofferd le hebben aan de militie, wordt liet bevracht met een bun del belastingbiljetten, die hel hijgend voortsleept, waaronder het noodzakelijk in de toekomst hezwjjken moet. liet eindresultaatTarievenoorlog. Iedere regeering aanschouwt haar volk, gebogen onder de steeds klimmende be lastingen, bovendien hel tekort van zooveel milliooncn op het jaarlijksch bud get. Een ieder begrijpt, dat dit op den duur niet gaat. Er moet een uit weg gevonden. De grenzen worden op gezocht. Do vrijhandel wordt over boord geworpen. Iedere regeering tracht zoo veel mogelijk voordeelige handelstrac- taten te sluiten voor haar volk. invoer zooveel mogelijk te belasten, uitvoer onder de gunstigste condities le brengen. Maar ook hier staan de mogendheden tegenover elkander, door eigenbelang beheerscht, mei bijna dezelfde cisehen 't is een ware tarieven-oorlog. De regeeringen, heeft de II. Vader eens gezegd, werpen door daden ongerechtigdheid het verderf in eigen school. De vervulling van dit woord Prijs dsr AdvortontiSn Van 1 tot 6 regelsf0.30 Voor icdcren regel meer0.05 zien wjj len volle in onze dagen. Van de hooge zetels der kabinetten ruischt het: .vrede, vrede", maar daar is geen vrede, gewapende vredeja men heeft zicli tegenover elkander tot de tanden gewapend. Geen veiligheid, geen vast heid en zekerheid bestaal meer; alles hangt aan de macht, hel recht is over boord geworpen en terecht gekomen in den modderpoel van 't cgoislisch eigen belang. Daarom tracht iedere groole Mogendheid de sterkste, de machtigste te zijn voor de toekomst. Want inen gevoelt hel onzekere, het .gen» contra gentem", de strijd van stamvolk tegen stamvolk zal eenmaal komen men ducht, liet zonder reden, voor de ijselijk heden van dusdanige oorlogen, maar daar, waar het recht, dat in God zetelt, wordt verworpen, zullen zij komen, en God, die met het in Hem zetelend recht werd verloochend, zal loonen, dal de geschiedenis der menschheid voortrolt aan Zijne hand, dat Hij in liet einde beslist, gelijk Hij wil. BUITENLAND. De grootc fecstoptocht, die wegens de ziekte des konings was uitgesteld, heeft jl. Zaterdag te Londen met groo- ten luister en praal pluals gehad. De koning en de koningin reden in een open slaticwagen, getrokken door acht roomkleurige paarden, van het Buckinghain-palcis door Middcn-Londcn, naar de Gildenhal, waar hun door den Lord Mayor en het gemeentebestuur een lunch werd aangeboden. Het feestmaal telde 1800 couverts. Aan een der uit einden der zaal was een verhooging gebouwd en onder een kostbaar balda kijn waren de vorstelijke gasten gezeten. Zondag werd in de St. Paulskerk een dankdienst gehouden wegens 's konings herstel. De schitterende optocht naar de SI. Paul's Kathedraal heeft echter een ge deelte van hel Engelschc publick onaan genaam getroffen. De .Daily' News" bevat naar aanleiding van dien optocht een aantal protestbrieven. Een der inzenders schrijft: ,De aan staande winter zal ongetwijfeld voor de groole massa des volks de hardste zijn. welke hel sinds vele jaren heeft mee gemaakt. „Enorme geldsommen zijn door onze Londenschc maatschappij besteed aan de twee kroningsfeesten. De invloed der praalzucht in ons sociale leven is zéö erg, dat onze aristocraten met matig fortuin allen min of meer in moeilijk heid verkceren om hunne maatschappe lijke positie op te houden. De manie der praalzucht is de geesel onzer mo derne maatschappij. Wijlen Koningin Victoria wist deze nootlottige neigingen te bedwingen, „Zonder beschuldigd te worden van kwade trouw, mag men toch betreuren, dat de koning niet van plan schijnt deze wijze en uitmuntende gedragslijn na te volgen." Uit Zuid-Afrika komen ook geen roos kleurige berichten. De parlementaire verslaggever van de Daily News verneemt althans, dat de berichten uit Zuid-Afrika zeer ongunstig luiden. Hij deelt daaromtrent het vol gende mede ,De volledige onthulling van de ver schrikkelijke feilen omtrent de oorlog voering heeft de le verwachten uilwerking gehad op de gemoederen van de terug gekeerde krijgsgevangenen. Enkelen van dezen hebben ervaren, dat hunne ge zinnen in de kampen zijn uitgeroeid. Alom vyorden de kleuren van de Z.-A. Republiek en den Oranje-Vrijstaat ge dragen en het volkslied wordt gezongen iu de Hollandsche dorpen in de Kaap kolonie, waar men het voor den oorlog nooit hoorde. .Voel ernstigerechter is de ontevreden heid onderdo ontbonden koloniale troepen'; hunne uitlatingen en die van de Uitlanders zijn bitterder dan in de dagen, toen Johannesburg nog Hollandsch was. Hel is vrij zeker, dat de belasting van tien percent op de mijnen niet zal worden belaald. En het is nog zekerder, dat alleen een staatkunde van geduld, ge matigdheid, toegevendheid en een vrjj bestuur de positie voor het Rjjk kunnen redden. .Wij hebben het land, maar geen man daarin," zeggen de Britsche officieren en zij die op de hoogte zijn weten, dat dit de naakte waarheid is. De tijden zijn hoogst gevaarlijk. Het lot van Zuid-Alrika en van nog veel meer hangt af van ons staatsmansschapin deze crisis." Dat het aan deze jobstijdingen te danken is, dat Chamberlain naar Zuid-Afrika zal gaan, is zeer wel mogelijk. Officieel wordt gemeld, dat hij gaat om zich op de hoogte te stellen van de vraagstukken, ontstaan door het beëindigen van den oorlog, en de zaken van de nieuwe koloniën te regelen. Hij hoopt te kunnen spreken met de vertegenwoordigers van alle be- FEUILLETON. De Camisard Episode uit den strjjd van Lodewifk XIV tegen de oproerige boeren. Bjj deze noorden sloeg Marianne de oogei op en sag eenen vreemdeling, een wolfsjager uil haar verschrokken trekken schoen de vraai de geestelijke, die da bedoeling ried, „sjj is niet .Maar waarom ging sjj dan weg, als hei niet Op zekeren avond keerde de bejaarde pastoor van een dorp in de Cevennes doodmoe van zjjnen tocht naar de zieken naar zijne woniig lerng, alwaar hem Marianne, zjjn brave, zeven tigjarige huishondster wacblle. Hoe omvangrijk ook de ellende nas, welke gewoonlijk om dezen tgd in de Cevennea heersebte, kon men loch niet zonder een gevoel van deel neming zien naar deze armeljjkè prieslerwoning, waarin bijna 't allernoodigslo ontbrak, een natuurlijk gevolg daarvan, dat in die streek de meeste bowoners der Ceveanes tot de sekte der Hugenoolen waren overgegaan, en derhalve slechts de kleinste hein dezer overigens arme bewoners den geestelijke de tienden gaveo. Marianne was juist bezig bet eenvoudig avondmaal van den eerwaarden heer pasloor te bereiden, alsook haar eigen, bestaande uil aoep en wat gekookte kastanjes. .Goddank, Marianne, dat is een gerecht, waarbij iemand het water in den mond komtl" Daarop wendde hij zich lol don hem verge zellenden man en sprak: .Vriend, gij moogt Onzen lieven Heer er wel eens terdege vqor danken, zulk een kost bjj uw gastheer te vinden." drie man voldoende zjjn De pastoor begreep Marianne's onnilgesproken vraag en zeide: .Waar voor twee genoeg is, zal ook nog wel voor een derde zjjo 1 Men kan toch oen inensch niet laten verhongeren, die in twee dagen nieli genuttigd heeft I" Gedurende - l gesprek was de gast van den pastoor bewogeloos bjj de deur blijven staan. Het was een man van hooge gestalte, met lom pen en een soort van bloose aan. wolke overal vol vlokken zat. Zjjn gitzwart haar. zijn slecht onderhonden baard, zijn fonkelende oogen, en de bnks, welke hjj in zjjne gespierde hand bad, konden inderdaad iD dezen Ijjd eon katholiek geestelijke niet veel vertrouwen inboezemen. .Moei ik heengaan f" vroeg hjj met ruwe, gedempte stem. .Hjj, dieo ik onder mjjo dak opnam, zal nooit been gezonden worden I" antwoordde de geestelijke. ,Zot uw wapen weg, jzgerga met mjj aan tafel zitten en laten wjj bidden." .Bidt gjj maar, ik zal n wel oabidden. Ik zal plaats nemoo aan nwe tafel, maar mijne buks leg ik niot af. Wjj zjjn twee vrienden, dio niet vaD elkaar scheiden. Ik hond dus mjjn geweer bjj de hand. Al wilt n mjj ook in uw huis toe laten, er zjjn loch wellicht nog anderen, die mg gaarne met geweld er nit zonden willen verjagen 1" .Marian-, is een goedhartig menscb," sprak ,Zjj is niet heengegaan. Zij is in de keuken en probeert wellicht, om voor u, mijn gast, nog iets czlra's klaar te maken.'' .Als dat zoo in, dan op uwe gezondheid, mijn heer pasloor I En nu zullen we maar aan de soep beginnen I" Mei verbazing hemerkte de pastoor den grooten eetlust, waarmede zjjn gast de spijzen verorberde. Het scheen alsof hg niet sedert twee, maar Onder het eten gingen zijne blikken angstig overal heenbjj het minste gerucht sidderde hjj, en ale do wind eene dear in hot slot sloeg, sprong bjj op en spande den haan zijner buks, als ware hjj bereid zjjn le»en zoo duur moge- Ijjk te verkoopeu. Daarbg vertrok hü den mond als iemand, die hevige pijoen gevocll. Toen hjj bevond, dat hjj geen reden van bezorgdheid be hoefde te koesleren, trachtte hg to glimlachen, glog kalm zitten eo voleindigde den maaltijd. Na bet bidden sprak de vreemde,Nu moet gjj de kroon op uw werk zetten, mjjnhcor pastoor. Ik bon gewond in den enkel door den beet eener wolvin en sedert zes dagen is mjjn wond niet verbonden. Geef mij wat oud linnen en ik .Ik ben nwe tegenwoordigheid volstrekt niet moede," antwoordde de brave priester. .Ik ben verbinden zult gjj u noch over de onhekwaam- band te beklagen hebben. Dat zult gjj eens zion 1" Hjj haalde uil een kaslje volledige verband middelen en onderzocht de wondo. Zjj was diep en kwam niet van den beet eener wolvin, maar was veroorzaakt door eenen kogol. De goede pasloor zag dat zeer goed, maar hg sprak er niet over; terwjjl hg het verband legde sprak hjj bjj zich zelf: .Deze man moet een helden moed bezitten, om bjj znlk eeno wondo nog op beterschap te durven hopen 1" Daarop sprak hjj hardop.Gjj kunt vandaag niet moor op 't pad el hier den nacht doorbrengen om ichleo te komen en de ontsteking legen ,Ik moot nog op dit oogenblik van hier," antwoordde do vreemdeling snel. .Ik word door eenigen gewacht, door anderen gezocht 1' .Door bloedverwanten Door vrienden „Eo door de wolven 1" Bjj deze wooiden gaf hg den priester een goudslnk. herberg I Mjjn gastvrijheid laai ik rag niet betalen I" antwoordde de gcosleljjko .Als dat zoo Is, daok ik o en zeg u vaarwel 1" En do onde Marianne zag mol groote tevre denheid den ongezelligen gast in de struiken verdwijnen, dio tot dichtbjj den tain der pastorie zich uitstrekte. ,0," riep zjj eindelijk, „dat was zeker een vjjand van onzen heiligen godsdienst en een vjjand des konings tovens, eenCami sard 1 AU dal do generaal des konings Ie weten kwam, dan zou het er voor uw eerwaarde slecht uitzien 1 Eo sis Msg. de Aartsbisschop van Nimes het eens wist f" Hier werd haar woordenrijkheid plotseling afgebroken door een hevig geweervuur. Terstond daarna vloden voor de soldaten van koning Lodowjjk XIV vluchtende Camisards door bet dorp. De schrik, welke Marianna daardoor on dervond, werd nog grooter, toen zjj den Camisard in de borst gewond, doodsbleek. .Hier, neem dit," sprak hjj, den geestelgko eene met geld gevolde beurs toonend, .mjjae vrouw injjae kinderen in den dalweg bg de beek I" Verder kon hjj niet spreken, h{j viel ter aar de; soldaten drongen de paslorio binnen en stortten zich op don Camisard. Zonder tegen stand le bieden, werd bg overmand, gebonden en op eene kar geworpen. Op do bemerking van den priester, wat christelgkor met den ge wonde om te gaan, antwoordden de ruwe krijgs knechten .Och kom 1 Of hy onderweg sterft ol aan de galg aan den weg van Roeare wordt opgeknoopt, dat I Igft toch 'I zelfde I" De Camisard bedankte den pastoor door eon lichte beweging des hoofds. Daarna verzocht by om een dronk water, en terwyt de printer vol inedelgden bem dien gaf, fluisterde hy met stervende slem „Gg weet I" Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1902 | | pagina 1