Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No 31.
Zaterdag 1 November 1902.
Zestiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, 'Baarn, Bameveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden
Franco per po«t 10,40.
Afzonderlijke nummer»f o,05.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Moderne Staatkunde.
Hoezeer hebben in het internationale
leven de valschc beginselen, door de re
geeringen omhelsd een muddcrpoel ge
vormd, waarin alle rechtsgevoel ligt
verzonken en gesmoord. Uit zjjne diepte
borrelen als gassen, uit het bederf zich
oplossend, op macht is rechteigen
baat, non interventie. Rondom aan
schouwt men schijnbaar de hoogste
weelde, vruchtbaarheid en leven als om
aan het oog des voorbijgangers dien
poel te onttrekken. Da;ir zijn Iractaten
door de regeeringen bezegeld en bekrach
tigd, heilige, onschendbare tractaten door
allen en ieder te eerbiedigen, welke de
verhoudingen der Rijken onderling rege
len, de vrijheid en onafhankelijkheid
waarborgen der kleinere Staten, grenzen
aanwyzen voor hel oorlogvoeren der
beschaafde Mogendheden meer nog,
dadr hoort men hel zoet gekweel der
vogelen, het lied des vrede» herhalend,
het behoud des vredes, de beslechting
der internationale geschillen door het
Hof des vredes. De omzonning is schoon,
maar de poel bljjfl, en de rechtvaardig
heid, do handhaafster der tractaten,
blijft daarin verzonken. IJdel derhalve is
het lied des vredes, louter papier de
Iractaten
Het schandelijk beginselmacht is
recht, heeft zijn trotsche triomfen gevierd,
is van rooi groot ge worden, heeft de wereld
kaart van aanschijn veranderd. Het onrecht
heeft de Iractaten vertreden en volkeren
vertrapt. Met vluchtigen blik zjjn loop
volgend zien wij het koninkrijk Hannover
ophouden, Oostenrijk verslagen, terugge
drongen, de Duitsche keizerskroon ver
plaatst, twee bloeiende provinciën van
Frankrijk afgescheurd het koninkrijk
Napels weggevaagd, de Kerkelijke Staten
aan den Paus ontrukt en het ééne Italië
gebracht onder Savoie's koningsscepter
de Antillen vertoonen niet meer de
Spaansche, maar de Amerikaansche kleu
ren. Bovendien zij gereleveerd het uit-
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
moorden der Armeniërs, het vertrappen
van Finland, do wreede vervolging van
Russisch en Pruisisch Polen, de onder
linge naijver en wedstrijd der Mogend
heden om op het hemelsche Rijk hare
roofzuchtige klauwen te zetten. Zoo heelt
de macht, tot beginsel verheven, gezege
vierd, gezegevierd in daden van geweld
en onrechtvaardigheid.
En bij dit schandelijk en goddeloos
spel zwegen de rcgceringende groole
Machten lieten elkander begaan zonder
een woord van protest, zonder krachtig
op le treilen voor het rechtnon inter
ventie werd als beginsel gehandhaafd.
Liever trok men zich terug achter de
coulissen om 'l eigenbelang le dienen,
te inlrigecren, geheime plannen le
beramen tot uitbreiding der macht, voor
deeltjes te winnen voor het niet tusschen
beiden treden, in één woordsluw be
rekende zetten le doen op hot wereld
schaakbord tegenover elkander. En liet
resultaat: ,Gen» contra gentem,"— het
Amerikanisme, het Imperialisme, het
Pan-germanismn, het Pan-slavisme door
het onrecht groot en machtig gehouden,
ieder voor zich beheerscht door het koud
egoisme, houden voortdurend wantrou
wend het oog op elkander gevestigd,
sluiten bonden onder het zoote parool
van handhaving des vredes, voeren hun
strijdmacht te land en ter zee op tot
hel uiterste, wedijveren met elkander,
om in den strijd, die komen zal, de
sterkste te zijn.
Het resultaat verder. Het opdrijven
der strijdmacht heeft een ondraaglijk juk
geworpen op de schouders der volkeren.
De oorlogsgod Mars vorderde van jaar
tot jaar hoogere, zwaardere offers. Ieder
man soldaatbeval hij in Duilschland
en werd daarin gevolgd door zijn beide
Bondgenooten, Oostenrijk en Italiëde
revanche verplichtte daartoe Frankrijk
het voorbeeld werkte aanstekelijk voor
de kleine Mogendheden. Uitbreiding der
marine was de voortdurende eisch van
Duitschlands keizer, lot bescherming,
zooals het heette, van den handel, maar
in eigenlijken zin, om in werkelijkheid
eene zoo mogelijk eerste zeemogendheid
voor gebeurlijkheden te worden. Italië
moest om zijn gunstige positie in zee
daarin volgen, Oostenrijk werd, verwij
derd van de zee, minder getroffen. Tegen
over Duilschland moest Frankrijk zich
versterken, tonnen gouds uitgeven om
hel evenwicht te bewaren tot vermeer
dering zijner vloot. Tot hetzelfde doel
werden milliarden door Amerika, Japan
en Rusland besteed, zoodat Engeland,
die als de oppermachtige gold op zee,
in zijn prestige wordt bedreigd of be
sprongen, met het gevolg, dat, wanneer
het zich als dusdanig wil handhaven,
enorme sommen moet vorderen van zijn
volk, reeds gehukt onder do lasten van
den Zuid-A rrikaanschcn oorlog, gebogen
onder de malaise zijner induslrie en van
zijn handel. Do kleinere Staten, vooral die,
welke gezegend zijn met overzcesche bezit
tingen, moeten zooveel doenlijk den wed
loop volgen, meerennen in liet renperk. En
hel arme volk hel wordt de dupe
van de historie; na eerst zjjn beste
werkkrachten geofferd le hebben aan de
militie, wordt liet bevracht met een bun
del belastingbiljetten, die hel hijgend
voortsleept, waaronder het noodzakelijk
in de toekomst hezwjjken moet.
liet eindresultaatTarievenoorlog.
Iedere regeering aanschouwt haar volk,
gebogen onder de steeds klimmende be
lastingen, bovendien hel tekort van
zooveel milliooncn op het jaarlijksch bud
get. Een ieder begrijpt, dat dit op
den duur niet gaat. Er moet een uit
weg gevonden. De grenzen worden op
gezocht. Do vrijhandel wordt over boord
geworpen. Iedere regeering tracht zoo
veel mogelijk voordeelige handelstrac-
taten te sluiten voor haar volk. invoer
zooveel mogelijk te belasten, uitvoer
onder de gunstigste condities le brengen.
Maar ook hier staan de mogendheden
tegenover elkander, door eigenbelang
beheerscht, mei bijna dezelfde cisehen
't is een ware tarieven-oorlog.
De regeeringen, heeft de II. Vader
eens gezegd, werpen door daden
ongerechtigdheid het verderf in eigen
school. De vervulling van dit woord
Prijs dsr AdvortontiSn
Van 1 tot 6 regelsf0.30
Voor icdcren regel meer0.05
zien wjj len volle in onze dagen. Van
de hooge zetels der kabinetten ruischt
het: .vrede, vrede", maar daar is geen
vrede, gewapende vredeja men heeft
zicli tegenover elkander tot de tanden
gewapend. Geen veiligheid, geen vast
heid en zekerheid bestaal meer; alles
hangt aan de macht, hel recht is over
boord geworpen en terecht gekomen in
den modderpoel van 't cgoislisch eigen
belang. Daarom tracht iedere groole
Mogendheid de sterkste, de machtigste
te zijn voor de toekomst. Want inen
gevoelt hel onzekere, het .gen» contra
gentem", de strijd van stamvolk tegen
stamvolk zal eenmaal komen men ducht,
liet zonder reden, voor de ijselijk
heden van dusdanige oorlogen, maar
daar, waar het recht, dat in God zetelt,
wordt verworpen, zullen zij komen, en
God, die met het in Hem zetelend recht
werd verloochend, zal loonen, dal de
geschiedenis der menschheid voortrolt
aan Zijne hand, dat Hij in liet einde
beslist, gelijk Hij wil.
BUITENLAND.
De grootc fecstoptocht, die wegens
de ziekte des konings was uitgesteld,
heeft jl. Zaterdag te Londen met groo-
ten luister en praal pluals gehad.
De koning en de koningin reden in
een open slaticwagen, getrokken door
acht roomkleurige paarden, van het
Buckinghain-palcis door Middcn-Londcn,
naar de Gildenhal, waar hun door den
Lord Mayor en het gemeentebestuur een
lunch werd aangeboden. Het feestmaal
telde 1800 couverts. Aan een der uit
einden der zaal was een verhooging
gebouwd en onder een kostbaar balda
kijn waren de vorstelijke gasten gezeten.
Zondag werd in de St. Paulskerk
een dankdienst gehouden wegens 's
konings herstel.
De schitterende optocht naar de SI.
Paul's Kathedraal heeft echter een ge
deelte van hel Engelschc publick onaan
genaam getroffen. De .Daily' News"
bevat naar aanleiding van dien optocht
een aantal protestbrieven.
Een der inzenders schrijft: ,De aan
staande winter zal ongetwijfeld voor de
groole massa des volks de hardste zijn.
welke hel sinds vele jaren heeft mee
gemaakt.
„Enorme geldsommen zijn door onze
Londenschc maatschappij besteed aan
de twee kroningsfeesten. De invloed der
praalzucht in ons sociale leven is zéö
erg, dat onze aristocraten met matig
fortuin allen min of meer in moeilijk
heid verkceren om hunne maatschappe
lijke positie op te houden. De manie
der praalzucht is de geesel onzer mo
derne maatschappij. Wijlen Koningin
Victoria wist deze nootlottige neigingen
te bedwingen,
„Zonder beschuldigd te worden van
kwade trouw, mag men toch betreuren,
dat de koning niet van plan schijnt
deze wijze en uitmuntende gedragslijn
na te volgen."
Uit Zuid-Afrika komen ook geen roos
kleurige berichten.
De parlementaire verslaggever van de
Daily News verneemt althans, dat de
berichten uit Zuid-Afrika zeer ongunstig
luiden. Hij deelt daaromtrent het vol
gende mede
,De volledige onthulling van de ver
schrikkelijke feilen omtrent de oorlog
voering heeft de le verwachten uilwerking
gehad op de gemoederen van de terug
gekeerde krijgsgevangenen. Enkelen van
dezen hebben ervaren, dat hunne ge
zinnen in de kampen zijn uitgeroeid.
Alom vyorden de kleuren van de Z.-A.
Republiek en den Oranje-Vrijstaat ge
dragen en het volkslied wordt gezongen
iu de Hollandsche dorpen in de Kaap
kolonie, waar men het voor den oorlog
nooit hoorde.
.Voel ernstigerechter is de ontevreden
heid onderdo ontbonden koloniale troepen';
hunne uitlatingen en die van de Uitlanders
zijn bitterder dan in de dagen, toen
Johannesburg nog Hollandsch was. Hel
is vrij zeker, dat de belasting van tien
percent op de mijnen niet zal worden
belaald. En het is nog zekerder, dat
alleen een staatkunde van geduld, ge
matigdheid, toegevendheid en een vrjj
bestuur de positie voor het Rjjk kunnen
redden. .Wij hebben het land, maar geen
man daarin," zeggen de Britsche officieren
en zij die op de hoogte zijn weten, dat
dit de naakte waarheid is. De tijden zijn
hoogst gevaarlijk. Het lot van Zuid-Alrika
en van nog veel meer hangt af van ons
staatsmansschapin deze crisis."
Dat het aan deze jobstijdingen te danken
is, dat Chamberlain naar Zuid-Afrika zal
gaan, is zeer wel mogelijk. Officieel wordt
gemeld, dat hij gaat om zich op de hoogte
te stellen van de vraagstukken, ontstaan
door het beëindigen van den oorlog, en
de zaken van de nieuwe koloniën te
regelen. Hij hoopt te kunnen spreken
met de vertegenwoordigers van alle be-
FEUILLETON.
De Camisard
Episode uit den strjjd van Lodewifk XIV
tegen de oproerige boeren.
Bjj deze noorden sloeg Marianne de oogei
op en sag eenen vreemdeling, een wolfsjager
uil haar verschrokken trekken schoen de vraai
de geestelijke, die da bedoeling ried, „sjj is niet
.Maar waarom ging sjj dan weg, als hei niet
Op zekeren avond keerde de bejaarde pastoor
van een dorp in de Cevennes doodmoe van
zjjnen tocht naar de zieken naar zijne woniig
lerng, alwaar hem Marianne, zjjn brave, zeven
tigjarige huishondster wacblle.
Hoe omvangrijk ook de ellende nas, welke
gewoonlijk om dezen tgd in de Cevennea heersebte,
kon men loch niet zonder een gevoel van deel
neming zien naar deze armeljjkè prieslerwoning,
waarin bijna 't allernoodigslo ontbrak, een
natuurlijk gevolg daarvan, dat in die streek de
meeste bowoners der Ceveanes tot de sekte der
Hugenoolen waren overgegaan, en derhalve slechts
de kleinste hein dezer overigens arme bewoners
den geestelijke de tienden gaveo.
Marianne was juist bezig bet eenvoudig
avondmaal van den eerwaarden heer pasloor te
bereiden, alsook haar eigen, bestaande uil aoep
en wat gekookte kastanjes.
.Goddank, Marianne, dat is een gerecht, waarbij
iemand het water in den mond komtl"
Daarop wendde hij zich lol don hem verge
zellenden man en sprak: .Vriend, gij moogt
Onzen lieven Heer er wel eens terdege vqor
danken, zulk een kost bjj uw gastheer te vinden."
drie man voldoende zjjn
De pastoor begreep Marianne's onnilgesproken
vraag en zeide: .Waar voor twee genoeg is,
zal ook nog wel voor een derde zjjo 1 Men kan
toch oen inensch niet laten verhongeren, die in
twee dagen nieli genuttigd heeft I"
Gedurende - l gesprek was de gast van den
pastoor bewogeloos bjj de deur blijven staan.
Het was een man van hooge gestalte, met lom
pen en een soort van bloose aan. wolke overal
vol vlokken zat. Zjjn gitzwart haar. zijn slecht
onderhonden baard, zijn fonkelende oogen, en
de bnks, welke hjj in zjjne gespierde hand bad,
konden inderdaad iD dezen Ijjd eon katholiek
geestelijke niet veel vertrouwen inboezemen.
.Moei ik heengaan f" vroeg hjj met ruwe,
gedempte stem.
.Hjj, dieo ik onder mjjo dak opnam, zal
nooit been gezonden worden I" antwoordde de
geestelijke. ,Zot uw wapen weg, jzgerga met
mjj aan tafel zitten en laten wjj bidden."
.Bidt gjj maar, ik zal n wel oabidden. Ik zal
plaats nemoo aan nwe tafel, maar mijne buks
leg ik niot af. Wjj zjjn twee vrienden, dio niet
vaD elkaar scheiden. Ik hond dus mjjn geweer
bjj de hand. Al wilt n mjj ook in uw huis toe
laten, er zjjn loch wellicht nog anderen, die mg
gaarne met geweld er nit zonden willen verjagen 1"
.Marian-, is een goedhartig menscb," sprak
,Zjj is niet heengegaan. Zij is in de keuken
en probeert wellicht, om voor u, mijn gast, nog
iets czlra's klaar te maken.''
.Als dat zoo in, dan op uwe gezondheid, mijn
heer pasloor I En nu zullen we maar aan de
soep beginnen I"
Mei verbazing hemerkte de pastoor den grooten
eetlust, waarmede zjjn gast de spijzen verorberde.
Het scheen alsof hg niet sedert twee, maar
Onder het eten gingen zijne blikken angstig
overal heenbjj het minste gerucht sidderde
hjj, en ale do wind eene dear in hot slot sloeg,
sprong bjj op en spande den haan zijner buks,
als ware hjj bereid zjjn le»en zoo duur moge-
Ijjk te verkoopeu. Daarbg vertrok hü den mond
als iemand, die hevige pijoen gevocll. Toen hjj
bevond, dat hjj geen reden van bezorgdheid be
hoefde te koesleren, trachtte hg to glimlachen,
glog kalm zitten eo voleindigde den maaltijd.
Na bet bidden sprak de vreemde,Nu moet
gjj de kroon op uw werk zetten, mjjnhcor pastoor.
Ik bon gewond in den enkel door den beet
eener wolvin en sedert zes dagen is mjjn wond
niet verbonden. Geef mij wat oud linnen en ik
.Ik ben nwe tegenwoordigheid volstrekt niet
moede," antwoordde de brave priester. .Ik ben
verbinden zult gjj u noch over de onhekwaam-
band te beklagen hebben. Dat zult gjj eens zion 1"
Hjj haalde uil een kaslje volledige verband
middelen en onderzocht de wondo. Zjj was diep
en kwam niet van den beet eener wolvin, maar
was veroorzaakt door eenen kogol. De goede
pasloor zag dat zeer goed, maar hg sprak er
niet over; terwjjl hg het verband legde sprak
hjj bjj zich zelf: .Deze man moet een helden
moed bezitten, om bjj znlk eeno wondo nog op
beterschap te durven hopen 1" Daarop sprak hjj
hardop.Gjj kunt vandaag niet moor op 't pad
el hier den nacht doorbrengen om
ichleo te komen en de ontsteking
legen
,Ik moot nog op dit oogenblik van hier,"
antwoordde do vreemdeling snel. .Ik word door
eenigen gewacht, door anderen gezocht 1'
.Door bloedverwanten Door vrienden
„Eo door de wolven 1"
Bjj deze wooiden gaf hg den priester een
goudslnk.
herberg I Mjjn gastvrijheid laai
ik rag niet betalen I" antwoordde de gcosleljjko
.Als dat zoo Is, daok ik o en zeg u vaarwel 1"
En do onde Marianne zag mol groote tevre
denheid den ongezelligen gast in de struiken
verdwijnen, dio tot dichtbjj den tain der pastorie
zich uitstrekte. ,0," riep zjj eindelijk, „dat was
zeker een vjjand van onzen heiligen godsdienst
en een vjjand des konings tovens, eenCami
sard 1 AU dal do generaal des konings Ie weten
kwam, dan zou het er voor uw eerwaarde slecht
uitzien 1 Eo sis Msg. de Aartsbisschop van
Nimes het eens wist f"
Hier werd haar woordenrijkheid plotseling
afgebroken door een hevig geweervuur. Terstond
daarna vloden voor de soldaten van koning
Lodowjjk XIV vluchtende Camisards door bet
dorp. De schrik, welke Marianna daardoor on
dervond, werd nog grooter, toen zjj den Camisard
in de borst gewond, doodsbleek.
.Hier, neem dit," sprak hjj, den geestelgko
eene met geld gevolde beurs toonend, .mjjae
vrouw injjae kinderen in den dalweg
bg de beek I"
Verder kon hjj niet spreken, h{j viel ter aar
de; soldaten drongen de paslorio binnen en
stortten zich op don Camisard. Zonder tegen
stand le bieden, werd bg overmand, gebonden
en op eene kar geworpen. Op do bemerking
van den priester, wat christelgkor met den ge
wonde om te gaan, antwoordden de ruwe krijgs
knechten .Och kom 1 Of hy onderweg sterft
ol aan de galg aan den weg van Roeare wordt
opgeknoopt, dat I Igft toch 'I zelfde I"
De Camisard bedankte den pastoor door eon
lichte beweging des hoofds. Daarna verzocht by
om een dronk water, en terwyt de printer vol
inedelgden bem dien gaf, fluisterde hy met
stervende slem „Gg weet I"
Wordt vervolgd.)