Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 42. Zaterdag 17 Januari 1303. Zestiende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Bameveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk. Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. r drie munden Franco per po*t Afzonderlijke 10,40. f 0,05. Bureau Br eedestraat18 Amersfoort Uitgave van de Vereenlging De Eembode. Prijs der Advertenties Va» 1 tot 6 regelifO. Voor iedere» regel meer Corrosponuontién en Advc 0.05 lolen nileiiyk Vrijdagavond Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel over belastingen. 11. De opmerking van .De Slandaard" dat, als men begonnen ware mei het snoeimes iets sterker te hanteercn, het hulpgeroep eerder zou gehoord worden, is pakkend juist. Bezuiniging schijnt echter in menigen gemeenteraad schier onbekend. Vandaar dat inen nu, alsof het de eenvoudigste zaak Ier wereid gold, het Rjjk wil aanzetten lot toe passing van paardenmiddelen, om de in financieelen nood verkeercndc gemeenten daarmede te redden. Gemeenteraden, die geen rekening houden met de in komsten, en grootdoen, waar de finan ciën dit niet gedoogen die de gemeente- huishouding zorgeloos in de war sturen door niet te doen gelijk een oud spreek woord zegtde tering naar de nering zetten, moeten geholpen worden ten koste van alle belastingplichtigen des lands. Een fraaie voorstellingAls deze tot uilvoering kwam, dan zouden gemeenten, die zich nu reeds de nicest mogelijke financieele uitspattingen durven veroor loven en daarover in de knel zitten, gaan teren op den zak van gemeenten, waar mot voorbeeldige zorg de gemeente inkomsten en uitgaven in evenwicht worden gehouden. Tot welk een los bandig beheer der financiën sommige gemeenten eenmaal zouden komen, die zich nu reeds enorme weelde-uilgaven durven getroosten, die dwepen met schoolbaden, tooneelvoorstellingcn, con certen en andere vermakelijkheden, en die aan de verdere zoogenaamde eischen des tjjds zeer gaarne willen tegemoet komen, als de schatkist des Rijks een onuitputtelijke bron voor hen werd, iaat zich gemakkelijk denken. Maar de Minister van Binnenlandsche Zaken, Dr. Kuyper, heeft, bij de behan deling der staalsbegrooting, die illusie reeds grootendeels vernietigd. Op voor de onnoozelslc gemeente bevattelijke wijze heelt deze Minister uiteengezet, dat de Rcgeering zelf niet recht weel, hoe zij uit de financieele moeilijkheden, die haar letterlijk boven het hoofd uitgroeien, zich met goed falsoen redden zal. Nu Dr. Kuyper zelf achter de groene tafel zit heelt hij, gelijk hij opmerkte, een heel anderen kijk in de minislorieelc keuken gekregen, dan toen hij kamerlid was. Overduidelijk is dan ook gebleken, dat de nieuwe wetten, welke in uitvoe ring komen, reeds zooveel schatten zullen verslinden, dat de Minister van fitian- liën zich het hootd afmat, om aan de noodigc gelden te komen en daarom reeds een tabaksbelasting in 't verschiet hoeft gesteld, een wetsontwerp tot ver hooging dor jenever-accijns heeft inge diend, en een wetsvoorstel lot herzie ning der wet op de vermogensbelasting heeft aangekondigd. En dat is nog pas een begin. Vandaar dal Minisler Kuyper, toen men in de Tweede Kamer met kracht aandrong tot finale oplossing der ondcrwijs-quaestie, inlichtingen ver strekte, die indruk moesten maken. Door een onderzoek zijner ambtenaren was hij tot het resultaat gckni.cn, dal op dit oogeiihlik aan het Umc-rapport (dit rapport handelt over de ondcrwijs- quaestie) geen gevolg kan worden gege ven, omdat de kosten voor hel bijzor der onderwijs zouden wezen 3 milliocn per jaar en na zes jaar wel 7';, a 8 milliocn. Aan de finale oplossing is daarom nu nog niet te denken, verklaarde de Minisler, ook en vooral niet inet hel oog op de gemecnte-financicn, die thans zeker geen hoogerc lasten kunnen dragen. Dus finale oplossing van de bran dende quaeslie van het Onderwijs, moet zelfs tol nader worden uitgesteld. Geen 'onder derhalve, dat het Kamerlid Heemskerk, tevens wethouder van Am sterdam, geen gewcnscht bescheid ontving, toen hij bij den Minister aan drong op steun voor de gemeenten uit 's Rijks schatkist en daarbij zcidc, dat de gemeente niet met den bedelzak bij de Regeering komt, maar met een eiseti van recht. De Regeoriiig, zei Minister Kuyper, erkent volmondig, dut hier en daar in; hel gemeente-huishouden toe standen ontslaan, die op een of andere wijze voorziening eischen. Maar zij moet zich ook de vraag stellen of de finan cieele nood der' gemeente onlsinan is door gebrek aan de noodige middelen of wel door minder zuinig beheer. Als voorbeeld werd door den Minister aan gehaald, dat te Amsterdam gemiddeld per hoofd f49 aan belasting wordt betaald, te Berlijn I 36 en te Dusseldorp f 22, En nog steeds worden de uitgaven te Amsterdam hoogcr. Met die gegevens voor ongeil, zei de Minister, is het toch plicht te vragen of Amsterdam er niet een Ie weelderig huishouden op na houdt. De Minisler gat toe, dal te Amster dam bijna twee derde der bevolking profiteert ten koric van het gegoede een dorde. Maar die toestand is niet enkel loc te schrijven aan dc uitgaven voor de Rijkswetten. Voorts wees de Minister op Duitschland en Frankrijk, waar gemeentelijke programma's worden toegepast, waarmede de financiën van zulke gemeenten, zooals in Frankrijk, zóó in de war werden gestuurd, dat er opnieuw orde in gebracht zal moeten worden. Wel erkende hij, dal er veel voor de bevolking op elk gebied moet worden gedaan. Doeli waar de toestan den zijn zooals zij zijn, merkte de minister op, gaat hel toch waarlijk niet aan om, zooals de lieer Heemskerk deed, te zeggen dat Amsterdam „recht" hoeft op hooger som van tiet Rijk. Bovendien, waar de quaestie der gemeente-finunciën in ver band staat met zooveel andere vraag stukken, is het niet redelijk om van de Rcgeering zoo maar dadelijk een oplos sing te vragen. De Minister kon dan ook thans volstrekt onmogelijk een bepaalde toezegging doen omtrent de wijze van tegemoetkoming aan de gemeente. Met het remediebezuiniyintjdoor minister Kuyper welwillend aangeboden, zal de gemeente Amsterdam, en zullen met haar de overige in financieelen nood verkeerendc gemeenten zich dus vooreerst moeten behelpen. Die gemeenten, welke zich durfden voorspiegelen, dal, als de toestand Ie benauwend werd, 's Rjjks schatkist lo hunner beschikking zou komen, zullen derhalve deze illusie oon- voudig moeten opbergen. En als allo kenteekenen niet bcdricgon. zal de Re- geciing wel zóó zeer de handen vol krijgen om eigen huishouden in behoor lijken gang Ie houden, dal aan die van gemeenten in den eersten tijd zeker niet zal kunnen gedacht worden. BUITENLAND^ In het l'rnisisclic Huis van Afgevaar digden hooft de minister van financiën de staulshegrooling ingediend onder meileJoeling, dat hel diensljaar 11)01 sluit niet een nadeelig saldo van 37'/s millioen, terwijl voor 012,1 deficit van 35 millioen Ie verwachten is. De begrooting voor 1903 is niet in evenwicht te brengen zonder eono leening van 72.7 iiillliocn. Aan dit alles zijn de slechte lijdsoinslandighedsn schuld, in zonderheid de vermindering Her inkom sten van de spoorwegen, die in 1901 5b ni'lliocn, in 1002 43',milliocn he noden de raming zijn gebleven, terwijl voor 1903 wederom cene vermindering van 47'/, millioen verwacht wordt. Niet de slechte tijdsomstandigheden, gelijk do minister beweert, maar wel liet schatten verslindend inilitairisme is ile oorzaak van het nadeelig saldo, dat alweer door een leening moet gedekt worden Du Russische minister van financiën is oprechter geweest bij zijn toelichting op de begrooling, door te zeggen Het is van occononiisch en humanitair standpunt betreurenswaard, dat de menschhcid nog niet van de groote ge dachte van een algeniocnun wereldvrede doordrongen schjjnl. Want nog slaan wij ondpr ijzeren wetten en kunnen ter bevrediging van de behoeften dor be schaving slechts gebruiken wat na al- doening van de uitgaven voor 's lands verdediging overblijft. De minister drukt ten slotte dc hoop uit, dat met onaf gebroken voorzichtigheid allengs aan de dringendste behoeften van den staat, bij het verder handhaven van het even wicht in de staathuishouding, voldaan zal kunnen worden. De jonge koning van Spanje heeft Zaterdag jl. een minder aangename ont moeting gehad, al was ook de aanslag nu juist niet op z(jn leven bedoeld. Toen hij uil de Salve-kerk, waar hjjde vespers had bijgewoond, huiswaarts ging, hoorde hij op hel Orient-plein een pistool schot weerklinken. Hij slak hel hoofd buiten liet portier zijner koets, maar zijne moeder trok hem terug en duwde tien. in dc kussens, uit vrees, dat er aanslag op het leven van haar zoon bedoeld werd, en het schol zou herhaald worden. De offleieolo lezing zegtOp het oogen- blik, waarop het koninklijke rijtuig kwam op hel Orient-plein tegenover liet stand beeld van Lelayo, strekte een persoon, die uit een troep nieuwsgierigen naar voren kwam, den arm uit en loste een pistoolschot op het rijtuig van den groot- kunierhecr. Hij kon echter slechts een enkel schot lossen, want een politie agent sloeg met zijn sabel naar den man en wondde hem aan liet hoofd, waardoor lijj een tweede schot verhin derde. Dc Koning was hel voorwerp van cene ovatie. De rijtuigen gingen langzaam verder naar het paleis. De prefect liet den man brengen naar het huis van bewaring, waar hij verklaarde Feito lo lieelen en geboren te zijn te Posadas (provincie Oviedo). Hij ia 34 jaar oud en is in Juni jl. uit Mexico hier gekomen, liy verklaarde, dat de hertog van Sotomayor hem cene ue- trekking in hel palcis had aangeboden daar deze zijne belofte niet gehouden had, besloot hij hem te dooden, door op zijn rijtuig te schieten. Feito moet vóór zijn vertrek naar Amerika bediende geweest zjjn in ver scheidene huizen te Madrid. Bij de verliooren is de meening be vestigd, dat Feito lijdende is aan ver volgingswaanzin. Bij de verkiezing van ondervoorzitters voor de Fransche Kamer is weder ge bleken, dal Combes in zijn vervolgings- politiek door de geavanceerd-liberalen, de radicalen en socialisten, trouw ge steund wordt, en dat daarom ook de socialisten op welwillendheid der regee ring rekenen kunnen. Naast vier candi- daten der regeeringsparlij. die dadelijk werden gekozen, is de socialist Jaurès bij herstemming gekozen tegenover den FEUILLETON. Gered doer de eour-.nt. 5) Onnutig op rijn horloge kijkend, wachtte de Commissaris op de terugkomst vau deo ageDt- Tegeo teven uur ongeveer verscheen dete op .Wel, Zeidelberg, wat hebt g|j gevonden riep de Commissaris ongeduldig. .Was mjjo vermoe den gegrond?" ,Ja, mynheer de Commissaris. De jonge Lan der heeft te achter den elleooog, hg komt veel in café'»; spelen doet lijj niet, maar breogl toch veel geld zoek." .Heoft hü schulden .Moer dan hem lief is. Ook hoorde ik van ean zijner vrienden, dat bp door zgne ouders nog al kort wordt gehouden, ofschoon zijn vader rgk moei zjje." .Dat is voldoende," knikta de Commissaris. .Thans is het de taak den jongen man van schuld te overtuigen. Maar hoe?" Hg overlegde bjj zich teil. De ingewonnen inlichtingen waren misschien voldoende TruJa de vrgbeid terug te schenken, maar zg zou eerst vrg komon, als de mogelgkheid, dat iemand anders de daad gepleegd bad, bestond, niet omdat het gerechtshot de zekere overtuiging barer onschuld verkregen had. Dat toch boekhouder ton ontkennen, ontkennen tot Diterate, lag voor de hand. Eo de illoon vrg, maat gereinigd te zien. E landigheiJ, dat h ant gewikkeld w Ifs eens beweerde, klaring kon geven dit hg het bjj zgn bezoek aan haar moeders wooing daar had laten vallen? Ja, als dat eens waar was? Neen, dat kon oict, want waarom had hg dao Jat stuk afgescheurd Dat moest hg alleen daarom gedaan hebben, omdat hg het étui in den zak had, op weg naar Truda was en een envelop ooodig had. Bovendien kwam bet er vooral op aaD, hem niet alleen te overtuigen van den briijantendiefstal, maar ook van al de vroeger plaats gehad hebbende diefstallen, opdat ook in dit opzicht geeo ver denking op Truda bleef kleven I .Maar hoe?'' De Commissaris herha Ide de vraug, torwgl hg langzaam op eo neer liep. „Als lig hot fijne goed heelt gestolen," sprak bg tot zich zelf, moet hg met iemand in ver binding gestaan hebben, die het hem alkocht. Als het gelokte, dezen ui! Ie vinden, konden we hem overtuigen. Wacht, daar heb ik het," riep hg plotseling. .Zeidelberg, ga eenr zitten, schrgl eens op, wal ik je dicteer." De politio-agenl gehoorzaamde. De Commis saris gaf hom een velletje papier, dat hg nil andere papieren nam, waarop hg hem 't vol gende in de pen gaf. ,Do politie schgol lucht gekregen te hebben van de zaak. Kom terstond over, om alles eens te bespreken. Ongenoemd doch wtlbekenJ." Dit briefje deed de Commissaris in een ge- 1 zette er liet adres van Land Zeidelberg," sprak dc llor oor deo een of anderen jo leinighoid belooft, den brie lezorgeo. Hij s zgn: do jongen moet zgne hospita den f overhandigen met de opmerking, dat er il hg is en den heer Lander onmiddellijk .Wat is eigonljjk t brief?" vroeg de agent De Commissaris lacl sigaar aan en legde za ua enkeie trekken weg, of liep heen cn weer; iu 'l koit, hg bespeurde een gemoedsbeweging bg zich zcli, zooals hg tkkiog nog zcldoo gehad vc liet juist," broinde do Com- Vaarschgnlgk treffen wjl hem i, welke wg zoo behendig voor .Hoeveel uilgangen beeft het? vroeg de achteren komt hot aan do gracht uit." Mooi zoo, dan gaan jullie elk aan eeno do in. Ik zal naar binnengaan en het geipr De Comt misschien wel zal ze aan zgneo patroon of n de politie tooneo. Hce t geweten, dan drglt het i keek ee it door de halfblinde melden van den lombardhoudcr Hombach verdwenei was. Hombach woonde dicht bjj, do Gommis saris zette zgne dienstpet op, trok zgn overja dgdc zgneo ondergf op. Ond is gega soon kon zgne hand verdraaid hebben, teneinde zich niet aan gevaar bloot te stellen. En nu nog wal, neem een nwer collega's mede en bewaak het huis, waar Lander woont, maar zie vooral geeo uitgang over 't hoofd. Zoodra hg het verlaat, volgt gg hem mot een ander op hehoorlgken afslaod, om te zico, waarheen bg gaat. Gaat hg naar een pandjeshuis, zooals ik vermoed, dao is alles goed; zoo niel, dan volgt gg zgn spoor nog verder. Mocht hel eerste j. Tusscheo kwart ove Lander thuis gekomen stond den brief gelezen. bemerkte, ging hg door de nog geopende huis deur het buis biooen eo klopts aao de dear van het kleine kantoor, waarin zooals hg wist, de pandjeshuishouder, die reeds meor- mulen met hot gerecht had kennis gemaakt, gewoonlgk vertoefde. Niemand riep .binnen", de Commissaris draaide daarom aan de deur knop. De deur was gesloten. Hg klopte nog eens, doch on luider: daar verkondigde bero reeds eenig leveo op straat, dal de gezochte, die waarschgolgk tengevolge der storiDg van dezen kant den winkel snel en heimolgk door de win keldeur had willen verlaten, zgnen onderge schikten in hnndeo gevallen was. Hg vergiste zich niet. Met dreigend, maar tevens vorschrok- ken gelaat, stond Erwin Lander voor beide agenten en vroeg met gemaakten trots, wat men

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1903 | | pagina 1