Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
^°- 45- Zaterdag 7 Februari 1903. Zestiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal on Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie maanden
Franco per po«t
Afzonderlijke
I 0,40.
f 0,05.
BureauBreedentraat18 Amersfoort
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Frijn dar Advartantidn i
Via 1 tot 6 regeltf 0.30
Voor iedere» regel meer-0.05
i:i>rn'-|piuiili'nlii,n i-n A.lverlontibn iiiliirl||k Vri|,lag*vond
,uor 4 or, aan hal Imrnau bezorgd xjin.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Hoog spol.
In de hoofdstad des Rijks werd in de
laatste dagen door liet spoorwegpersoneel
hoog tpel gespeeld. Wel is men daar
van lieverlede met werkstakingen genoeg
zaam vertrouwd geraakt, maar cene
slaking, als door dit personeel werd
ondernomen, waardoor Amsterdam, wat
personen- en goederenvervoer betreft,
plotseling bijna volkomen werd geïsoleerd,
was nimmer gezien, en zeker ook aller
minst verwacht.
En de reden ervan?
In het begin der vorige maand was
onder de dok- en veemarbeiders in dienst
der naamloozc vennootschap .Blauw
hoedenveem" een slaking uilgcbroken.
Als gevolg hiervan weigerden werklieden
der firma W. H. Müller en Co. goederen
aan de nieuwe in dienst genomen werk
lieden af te leveren. En ten slotte breidde
nadat reeds herhaalde dienstweige
ringen door Brbeiders van verschillende
groote vennootschappen en firma's waren
voorgekomen de beweging zich ook
uit lot het personeel der beide groole
spoorwegmaatschappijen. In een de vorige
week Dinsdagavond gehouden vergade
ring besloot dat gedeelte, allen arbeid
voor maatschappijen, waarmee de trans
portarbeiders in strijd zjjn, te weigeren.
Toen Donderdag d.a.v. een rangeerder
weigerde een wagon voor de loodsen
van .Blauwhoedenveem" te brengen,
werd hij geschorst, waarop 300 machi
nisten, stokers en loodspcrsoncel der
Holl. Spoorweg Mij. het werk staakten.
Deze staking was dus ongemotiveerd.
Hier kwam alleen de solidariteitsquaestie
aan 't woord. En deze was voldoende
voor de volksmenners, die daar ter stede
geregeld bij dergelijke gebeurtenissen op
den voorgrond treden, om tot staking
te adviseeren, zonder er zich iels over
te bekommeren of duizenden, die geheel
buiten de quaestie staan, een schade
ermede berokkend werd, die niet te
berekenen valt, of dat aan de belangen
der slad zelf groole afbreuk werd gedaan.
Zoo roekeloos en brutaal ging men
te werk /'licht, uien ziet hel, komt bij
deze georganiseerde arbeiders niet meer
in aanmerking, en recht moet voor
macht plaats ruimen. Door hen, die men
liet hardst hoorde schreeuwen om recht
tegenover degenen, die misbruik maakten
van macht, ziet men thans op de ruwste
manier macht tol recht verheffen. Voor
de macht, dezen leiders in handen ge
speeld, moet nu alles buigen, welke de
gevolgen daarvan ook wezen mogen
en vrijheid, die zjj voor zich/elven op-
eischcn, wordl aan anderen betwist.
Daarvan werd ook bij deze slaking weder
een Irourig bewijs geleverd, Mannen, die
aan de IJ kade de Kmn losten, werden door
slakende bootwerkers opgewacht, met
messen gesneden, geknuppeld, of in hel
water geworpen. Zoo werd vrijheid en
recht door stakers toegepast.
Toch heeft deze gebeurtenis ook nog
eene goede zijde. Zij die lot heden ver
blind schenen voor den werkelijken toe
stand, die in de volksbeweging onzer
dagen niet ook het gevaarlijk karakter
wisten te ontdekken, zullen thans de
oogen wel ontsloten hei-ben. Op advies
van enkele volksmenners werd in een ver
gadering van 700 arbeiders een besluit
genomen, waardoor een stad met een
half millioen inwoners in een totaal
onhoudburen toestand werd gebracht,
waarvan de terugslag evenzeer over het
geheelc land word gevoeld. Maar tok
is hierdoor bewezen, dat de macht in
deze arbeiders-quaestie zich nu reeds
concentreert in handen van enkele volks
leiders, dat een besluit docr ophitsende
redevoeringen uitgelokt een toestand over
geheel Nederland kan brengen, zooals te
Amsterdam werd te zien gegeven. Een
algemeene staking van het spoorweg
personeel was reeds geproclameerd, de
uitvoering ervan werd alleen door tege
moetkoming aan de gestelde eist-hen der
stakers door de spoorwegmaaUchappijei
voorkomen.
Aan zulke diep in het leven des volks
ingrijpende voorvallen staat ons land
derhalve reeds blootgesteld. Wiiur plot
seling. ongemotiveerd het ganschc rader
werk van ondOrling verkeer door oenige
socialistische volksmenners kun wor
den slop gezet, daar mug met recht
de vraag gesteldMag zoo iels ge
duld worden'.' Hier slaat men toch
voor een machtsmisbruik, die de scliro-
iiielijksle ongerechtigheden in zich sluil.
Wanneer derhalve niet passende maat
regelen worden genomen tegenover ambte
naren in dienst van Slaat of spoorwezen
dan slaat in dc toekomst veel tc vreezen.
Worden deze niet genomen, dan kan
men vroeg of laat verwachten, dal ook
in dienstbetrekkingen van Slaat,gemeente
of particuliere instellingen, die geen
stremming gedoogen, weigeringen zullen
voorkomen, die de onlzotlendsle gevol
gen zouden kunnen hebben. Terecht
wijst de Tijd erop, dut personen, die
d-Tgelijko heirekkingen beklcodcn niet
gelijk te stellen zijn met gewone werk
lieden zij dragen een ambtelijk karakler,
In-twelk hun als zoodanig eigenaardige
verplichtingen oplegt.
Hoe het ook zij, men zal hel er alge
meen vrij wel over eens geworden zijn,
dal niet mag gedoogd worden, dal de
publieke belangen overgeleverd worden
aan dc willekeur van hen, die de maat
schappelijke verhoudingen lotaal trachten
te ontwrikken. Hel stakend spoorweg
personeel heeft nu eenmaal de sluime
renden wakker geschud, en daardoor
zal wellicht voorkomen worden dat
opnieuw zulk hoog spel gespeeld wordt,
BUITENLAND
Het Duitschc Centrum heeft wei
een schoonen triomf behaald. Hol ei
drachtig en volhardend strijden tegen
den geest van onverdraagzaamheid, die
uil den tijd van de Kerkvervolging in
Duitscliland nog was overgebleven, heeft
thans weder vruchten afgeworpen,
waarop de Hjjksdag-fraclic zich beroe
men mag. Bij de algemeene beraad
slaging over de begrooting herinnerde
dr. Spahn, er aan dut nog alljjd tc
geefs op een gunstig besluit van den
Bondsraad lol ophofllug dor bvlHanntu
tetenwet werd gewacht. Na eene
Horende pleitrede tol wcilerloelating
Jesuïelon binnen hetDuilsche H(|kheefl
rijkskanselier dn volgende verrassende
'orhlyilende verklaring afgelegd
Wat nu lietrolt do voorstellen dor
en graaf llompesch en graaf Lim
burg Sliriim, heli ik lu-t volgende lo
zoggen
„De toelating van slichtingen (nieder-
lassungcii) vuil de orde der sociëteit van
Jesus, zou, op gronden, aangevoerd in
het be luit van 4 Juli 1871 niet de
toestemming der verbonden regeeringen
verwerven. Daarentegen ben ik van ge
voelen, dal de confessioneel» verhoudin
gen binnen hel Dnitsehe Rijk niol langer
noodzakelijk schijnen Ie maken, dat
enkele Duilsche sliuitsliurgers onder de
bepalingen tiener uitzomlurillgawel wor
den gesteld, alleen omiliit zij lol de
orde der sociëteit van Jezus belmoren.
Evenmin vinil ik hel nimitig het H(jk
tegenover buitenlandsehe leden dezer
orde een bijzondere iiillninningsbevoegd-
huid Ie lillen. Veeleer geloof ik: dat dc
algemeene Rijks- en Stntcnwetgcving
voldoende zal zijn om den kerkelijken
vrede tusschon du helde Christelijke
bekentenissen te verzekeren. In dezen
zin zal ik, voor zoover ik invloed heli
op de Pruisische stemmen in don Bonds
raad, partij kiezen voor de bedoelde
initiatief-voordrachten van den Rijksdag."
Dat na deze verklaring toejuichingen
uit liet Centrum opgingen, ligt voor de
Spahn bracht dan ook hierna zijn
dank uit namens hut Centrum en het
geheele Katholieke volk en sprak do
lioop uit, dut weldra niet alleen "J der
Jesuïclenwcl, doeli deze in haar gchee'
zou opgeheven worden.
Nog kwalijk waren de scclnrissen ii
Frankrijk van den schrik bekomen ovoi
de verklaring» van Combes aangaande di
noodzakelijkheid van den godsdi nsl, of
Waldeck-Rousseau, dc vader van de
ellendige wel op de „Vercenigingcn"komt
inut eene verklaring in de commissi.,
van den .Senaat voor den dag, die ter
dege insloeg. Hij verklaarde zieli vlak
weg tegen de oorspronkulijkc plannen
van Comhes, die eenvoudig, zonder zelfs
de Kamer te raadplegen, alle congre
gaties op vijf na het land wilde uit
drijven.
,De toepassing van de wet," zeido
Lij, „moet zonder zwakheid geschieden
mnar op eene rechtvaardige wjjzc on
zonder geweld. Du waarborgen van iodero
congregatie, die de goedkeuring verzoekt,
moeten in aanmerking worden genomen,
en moet zien, of de goedkeuring nuttig
u zijn uit zedul(|k of «loffelijk oogpunt.
„Door zich vooiaf tegen elke aanvrage
kanten, zou men den geest der wet
,IIct karakter dor eongregAtie moet
alle rechtvaardigheid en zonder voor-
lennmenheid worden onderzocht, even
als hare geschiktheid om haar doel te
verwezenlijken.
„Bil de discussie over de wol 1901
meende do regeoring, dut mon geon
gunstig of ongunstig vooroordeel moest
hobbelt.
.En, zich voegend naar deze gedach
ten, meent lijj. oud-voorziller van don
ministerraad, dut du Senaat, na do ont
werpen ernstig onderzocht le hebben,
niet zal aarzelen zo goud lu keuren,
want do congregaties, wuarovor het
gaat, zijn zeer nuttig."
Toch zal deze verklaring van Waldeck-
Rousseau evenmin als dc phraicn van
Comhes over de noodzakelijkheid van den
godsdienst cn de godsdienstige opvoeding
eenige wijziging brengen in dc- verdere
uitvoering van Comhes' anti-congrega-
nistische plannen. Dc Katholieke pers
in Frankrijk is van meening, dat alles
niet alleen hij het oude zal blijven, maar
dat de vervolging zal worden voortgezet.
Thans is ten minste alweer een decreet
uilgcvaardigd, dat de sluiting van 900
scholen beveelt.
BINNENLAND.
Pont If lente Uitvaart l«
llljsenliurg.
Dinsdagmorgen had in de knpel van
hel Aartsbisschoppelijk Seminarie te
Rijscnburg de Pontificale Uitvaart plaats,
welke behalve door familieleden en be
trekkingen, door vele ecrw. hueren Gees
telijken, leden der Eerste en Tweede
Kamer enz. werd bijgewoond. In de
pontilieale Mis werd mgr. de Aartsbis
schop tor zijde gestaan door dr. H.
Brouwer, vicaris-generail als pres
byter assistens, door mgr. G. W. van
11 e u k e I u in van Jutfaas en deken Roes
van Utrecht als troondiakens, door de
professoren A. W. de Jong en B.
Jansen als diaken cn subdiaken, door de
beide secretarissen van het Aartsbisdom
als ccremonarii. De overige assistentie
FEUILLETON.
Het naebtelljk bezoek.
1) Do bloedige Fraosche Revolutie op het
einde der achttiende eeuw. welke vooral zetelde
te Parfls, Fraokrijks hoofdstad, besloot in hare
goddelooie verblindiog niet eokel doormid
del der valbijl - dc katholieke priesters geheel
te verdelgeo, en daarna ook den katholieken
godsdiensl, maar ook den adelstandvoortaan
had slechts de zoogenoemde burgerlijke .Vrijheid,
Gelijkheid en Broederschap" reden van bestaao.
De barbearsche onzin, om de geheele geeste
lijkheid alsmede den geheelen adel uit lo roeieD,
vond ook io do provincies levcodigeo bjjval en
krachtigeu steun. .Slecbta langs deren weg,1
heette bet van Parjjs uit. ,is heil te wachten
voor de berooide toestanden io den Staat en
het huisgetio, en door dere maatregelen alleen
kan het lend worden gered."
Voor echter dit beeluil geoomeo was, hadden
reeda vele femilies de hoofdsted verlaten, om
verre van dese op bunoe landgoederen ol bjj
vrienden heil lo roeken en den storm te ont
vluchten, welke ontwijfelbaar zeker naderde.
Dal deze storm door rulke aanhondeode,
verschrikkelijke voorvallen begeleid ion worden,
dat hadden rella de veratandigslen niet kunnen
denken. Deze waanden zich in volkomen veilig
heid, als zjj maar op de vlnchl gingen voor
het oogenblikkeljjk gevaar; ze behoefden de
e laten nitraten, om bjj het
naar hunne bciitlingenjterug te kunnen trekken.
Oeder deze zcrgoloozcn, die de draagwijdte
der onl9tane omwenteling verre onlorvchalteo,
bevond zich onk;de heer De Lavoil stemmend
nit een ouil-adelljjk geslacht, dal van den be
ginne ai had nitgemuol en op welks zoneo liet
vaderland trots kon zijn. Du I.avoils stonden
reeds onder Karei VII bekend als moedige helden
eo een hunner zou zelfs den plechtigen stoet
hebben meegemaakt, toen Jeaone d'Arc, de
Maagd vao Orleans, dezen vorst bionen Kheims
ter kroning voerde.
Lodewjjk De Lavoil had slechls èén zoon,
wiens moeder bjj zijne geboorte wae gestorveo.
De vader voedde zjjn eenig kind zorgvuldig op
eo scheeo gegronde hoop te mogen koesteren,
det deze de deugden zijner vooroudere als eeu
ODsergankeljjk erfgoed zou liewaroo.
ranach grondgebied, doch dicht aan de Dultsehe
renten, niet ver van den Rjjn lag. Hnn reis
iel in geen gunstig jaargeljjde; November met
iwtlageo was reeds aangebroken en
en winter aan. Ook de konde ooor-
et zich reeds geldeo en speelde met
zen. Bovendien werden in dien tjjd de wegeo
nog niet zoo goed onderhonden, zoodat bet
rjjluig op verscheidene plaaleco tot ovei
as in den modder zonk, sd do arme dier
hUDue krachten moesten inspannen, om het
hier. Heeds begon
Mijnbeer De Lavoil liad zjjn stamslot in lang
niet meer bezocht en was dtarom weioig met
de omgeving bokend. Ook wist hjj zich de
namen der omliggende plaatsen niet goed meer
tl herinneren, zoodat liji zich bjj de invallende
duisternis op den slechten weg, waarbij «oh nog
eene bjjna onhoudbare koude voegde, in een
onaangename» toestand bevond. De koetsier
deed zjjn uiterste best, om de paarden vooruit
le krjjgen, doch de armo dieren hoestten en
dampten door de vormooiondo pogingen en
konden nauwlyks rnecr van de plaats komen.
maakte, beval deze hem zich er heen te spoeden
en zoo mogeljjk hulp te halen. Het duurde
liug voor bjj in gezelschap van ceoige boeren
met twee paarJeu terugkwam. Deze die. _n wer
den ingetpanoen en met groote moeite gelukte
neleligeu toostend te terlosseo.
lotusschco werd het al dookerder eo mijnheer
De Lavoil wist oiet, waar hjj zich bevond. De
boeren toch spraken weioig, zageo elkander
soms vragend aan en wilden den vreemdeling
niet te woord staan. Eindelijk kwamen zjj aan
een groot gebouw, dat omgovou w»s door eenige
-n eigenaar v.
aallfjarigcn zi
een afgelegen boerderij
nan in d<
Mikk-n
met de boeren, die I
t trekken en die wel zij
deze dan ook nauwljjka
optrokken, maaklo hu
ntschuldigde zich met i
dat hit al zj|nn hcachlkh
'au ooft en koren In I
insloot met do opmarkli
waarschijnlijk aangehoord, waot zjj na
hare komst terstond het woord en spruk
Peter, wat praat jo loch I Je zult toch de i
dcliogen in dezen stikdonkaren nacht ni
wijzen I Kom, laat mj| maar zorgon, ik zi
wel een plaatsje bezorgen I"
iets geheimzinnigs school, en daarbU
dn vrouw zoo geheimzinnig aan, dat
hoor lie Lavoil vreemd te moede werd.
r is moede, de nacht
ijj zich in hel huis eener welgestelde bundle
levond. Do zindelijkheid, die zoowel io de kamer
elf, als op du eenvoudige, doch degnliika meu-
oheer De Lavoil d
«armeo. Hierna ging zjj
ir de keuken, om het avondmaal klaar te
ken, lerwjjl haar man in de kamer de gasten
lelschap bleet houden. Maar het gesprek wilde
l vlottenook na nog hleel de boer zwjjgen
terughoudend, zooats hjj roeda van hel begin
was geweest. Hjj zag zjjoen gast met schuwe
kkeu aan on toonde cene onbehaaglijkheid
eene onrust, die de vreemdeling niet kon
rklaren. Nu eeos keek hij uit het venster,
wachtte hjj Iemand, die hom van zjjne lastige
sten zou bevrjjden; dea weer liep b(j de kamer