Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 4.
Zaterdag 25 April 1003.
Zeventiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes. Harderwijk. Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden. Nijkerk. Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATEBDAQ.
Abonnementsprijs
r drie maasden
Franco per po*t 10,40.
Afzonderlijke nummer*f 0,05.
Bureau Br eedestraat18 Amersfoort
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentiftn:
Van 1 tot 6 regel*
Voor iedere» regel meer
•t bureau bezorgd zün.
n uiterlijk Vrijdagavond
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Gelijkheid
op staatkundig gebied.
m. (Slot.)
Wat 't socialisme wil op staatkundig
gebied is bjj de jongste werkstakingen
reeds duidelijk in het licht gelreden
het staatsgezag moet vernietigd, de
teugels van 't bewind moeten aan de
regeering ontrukt en in de handen des
volks neergelegdhet volk moet heer-
schen't Is de revolutie legen de be-
slaaude staatsorde. Op welk beginsel
sleunt deze goddelooze aanslag Op
gelijkheid, logisch gevolg van een ge
durende eene halve eeuw gevoerde
atheïstische staatkunde. Mei de looche
ning van God valt ook hel gezag; want
„er is geen macht tenzij uit God."
Hieruit volgt, dat dan elk gezag van
het hoogste tot het laagste in destaats-
orde een onrechtvaardige aanmatiging
een schandelijk vergrijp is op de rechten
des volks. Consequent had de liberalis
tische Staat afsland moeten doen
zjjne macht en afkondigen de gelijkbe
rechtiging van al de burgers. Doch de
natuur ging ook hier boven de leer.
Men behield, wat men hadmen schrok
terug voor de gevolgen. Wal komen
moest, kwamde revolulie.
Het volk, door socialistische leiders
opgezet en georganiseerd, kwam met
zijn brutalen eisch „Aan ons de macht!
Wij vormen in den Staat deovergroote
meerderheid. Aan ons derhalve behoort
het bestuur, aan ons de Slaat! Weg
met het koningschap. Weg met de
regeeringWeg met de Hoogmogende
en Edelachtbare heerenWeg met de
bourgeoisieZoo klonk de oproers-
kroet. En op dit sloopingswerk, op de
puinhoopen der bestaande staatsorde
zal de socialistische slaat worden opge
trokken, waarin het beginsel van gelijk
heid als recht des volks zal zegevieren.
Maar bittere tegenspraakterslond reeds
springt de ongelijkheid voor het voet
licht. Het volk is alles, de hoogere slan-
den niets, of moet men hen iels noemen,
het zijn. dal /.ij lot basement
mogen dienen, voor de op te bouwen
staatsinrichting des volks. Een absoluut
exclusivisme, een onverbiddelijke partij
geest openbaarde zich in de jongste
troebelen op de schandelijkste wijze
voor ieders oog.
Feitelijk is slechts een zaak mogelijk
ofwel- de burgers erkennen langs de
gansehc opklimmende linie dsr staats-
inrichting de goddelijkheid de^ gezags,
en bijgevolg krachten* den zdelijken
band van den godsdienst lot jehoor-
zaamheid en onderwerping zich veplicht,
ofwel- hel despotisme van eenigeripf van
een enkele treedt daarvoor in de Jaals.
'tKan niet anders. Orde moet heeichcn
in den Staat, staatszaken moeten iar-
cheeren, de burgers beveiligd, het doel'an
den Staat moet nagestreefd, de rusten
de voorspoed der onderdanen bescherid.
Hoe zal dit in den socialistischcn Stat
worden bereikt? Hoe de gelijkberechtigd
staatsburgers in bedwang gehouden tegei
over elkander, ieder met zijn individuee
streven, eer- en hecrschzuchl en eigen-
staatsburger* zonder verloochening der
gelijkheid kunnen erkennen. Wat volgt
daaruit P Dat zij bij deze usurpatie der
macht zich nimmer kunnen neerleggen,
daartegen steeds oppositie zullen voeren
en in opstand moeten komen. Waar
het recht om te gebieden ophoudt, daar
houdt ook de gehoorzaamheid op en is
elke verplichting tot onderwerping in
lijnrechten strijd met de rede. liet socia
lisme derhalve, gelijk dezer dage ten
overvloede gebleken is, voert noodwendig
lot ivgeeringlooslieid, tot liet anarchisme.
'I Anarchisme is de laatste en de vol
ledige consequentie van den atiieïstisclien
Staal.
Ieder, die niet volslagen blind is, za!
moeten erkennen, dat een anarchistische
Staat niet bestaan kan. 't Is geen Slaat
meer, maar individuen tegenover elkan
der geplaatst, ieder met zijn onbedwon
gen bedorven natuur, die als wilde wol
ven elkander zullen verscheuren
verslinden. Eene onmogelijkheid wordt
nagestreefd, gelijk de gesciiiede
wijst; want eene dusdanige Slaat heeft
zij nimmer vertoond. Noodwendig zullen
vóór de rcaüsecring dezer ulopii
mannen opwerpen, die zich, tegen hun
grondbeginsel in, de macht zullen
belang? Daar de zedelijke plicht niet maligen, om eenigszins tenminste de
bestaat 0111 elkanders rechten en staatszaken loopende Ie houden,
plichten te eerbiedigen krachlens het
gezag God», zal inen gedrongen worden
tot den eenigen uilwegdwang, des
potisme. Vermits nu de nienschen zeer
onderscheiden zijn in gaven en talenten
zullen eenigen zich op den voorgrond
dringendezen zullen de bandelooze
menigte door dwang alleen kunnen be
teugelen, de hoog opgehemelde gelijkheid
zal dalen beneden het vriespuntalle
vrijheid- moordende dwingelandij zal
heerschen.
Immers, met welk recht zullen de
bewindvoerders in den Staat der gelijk-
berechtigden oplreden? Krachtens den
wil des volks Maar dan geefl men hel
beginsel prijs. Ook de zich opdringende
heerschers zal niemand der socialistische
orde ie handhaven, do persoonlijke vrij-
eid der burgers le verzekeren, en
j zullen, om deze macht te handhaven
•?enover de consequent-opposante bur
g-s hun toevlucht moeien nemen lot
ontregelen van dwang, van geweld:
zij zullen niet anders dan tyranuen
kunen zjjn.
ho i doend voorbeeld levert ons de
Fraiche revolulie. Krachtens het revo
lutionair gelijkheidsbeginsel werd het
voik.le zoogenaamde derde stand, ge-
roepeiioi de heerschappij. De beslaande
geordede Staat moest daartoe uiteenge
rukt, hi koningschap vernietigd, de hoo
gere stalen neergehaald.de geestelijkheid
geslooptyorden, de Staal van gelijkheid
daarvoorjn do plaats treden. En ziet,
aanstonds treden mannen op, door eer-
heerschzucht gedreven, uit do heffe
des volks zij vormen, niet gelijk in eiken
welgoordenden Staat, de milde regeering,
hel Sehrikbeivind, en, om
ecnigormatc zich slaande le houden en
irde lo handhaven, vaardigden zij
met de eene hand de onrechtvaardigste
en tyranniekste wetten uil, terwijl zij
met de andere hand de guillotine liand-
teerden, die duizenden onschuldige slacht
offers deed vallen. Frankrijk zag spoedig,
de schandelijkste tyrannie moede, reik
halzend uil naar een man met het
zwaard, die aan de onmenscheiyke
wreedheden een einde mocht maken en
de orde herstellen. Napoleon kwam en
werd blijde als redder begroet.
Iloe geheel anders rijst voor onze
blikken de Christelijke Slaat. Wij tarten
met den H. Auguslinus de vijanden der
christelijke staatsorde, „dat zij een leger
vormen van soldaten, zooals Christus'
leer den soldaat zich te gedragen voor
schrijf!, dat zij dan zoodanige bestuur
ders kweeken, zoodanige echtgenooten,
zoodanige ouders, zoodanige kinduren,
zoodanige heeren, zoodanige dienstknech
ten, zoodanige koningen, zoodanige rech
ters, zoodanige cijnsplichtigen en ont
vangers van hetgeen aan de openbare
schatkist verschuldigd is, ais du christe
lijke leer ze vordert, en laten zij het
dan nog bestaan te beweren, dat die
leer den Slaat vijandig isveeleer zuilen
zij zonder aarzeling moeten getuigen,
dal zij den Staat, die hare voorschriften
opvolgt, lot heil verstrekt."
BUITENLAND
De twee laalste circulaires van Combes
aan de Fransche bisschoppen betreffende
liet sluiten van kerken en kapellen, be
diend door geestelijken van niet erkende
congregaties en het verbod van prediken
doorniet-erkende ordes-geesleljjkcn, heeft
bij de prelaten een diepe veronlwaar-
diging gewekt, waaraan in waardige, maar
krachtige protesten aan Combes wordt
uiting gegeven. Alle bisschoppen spreken
hun innige droefheid uit over het heen
gaan der kloosterlingen.
In liet schrijven van Z. Ëmin. kardi
naal Richard, aartsbisschop van Parijs,
aan minister Combes, zegt de eerbied
waardige kerkvoogd o.a.
„Als hiërarchisch en verantwoordelijk
hoofd van alles, wat den eerediensl in
mijn diocees betreft, verzoekt gij mij,
onmiddellijk alle kerken en kapellen te
sluiten, die niet door een decreet van
autorisatie gewettigd zijn. Dit is mij juist
als veranlwoordelijk hoofd onmogelijk,
daar door liet onmiddellijk sluiten van
die kerken de bevolking verhinderd zou
worden, haar godsdienstplichten na te
komen. Maar wel wil ik met u, zooals
u mij voorstcll, de wijzigingen besludeexen,
die gevoeglijk in de parocliie-indeelingen
kunnen worden aangebracht."
Wat het verbod van prediken van
leden van niel-crkcnde Congregaties be
treft, zegt de aartsbisschop: Hier randt
g'U de bisschoppelijke jurisdictie in de
uitoefening van de geestelijke macht zelve
aan. Alleen de bisschop heeft het recht
te oordeelen over de geschiktheid der
priesters 0111 te prediken en hun macht
daartoe te vcrleeiien. De uitoefening van
dit recht van den bisschop strekt zich
ook uil. over de priesters, die uil een
vreemd diocees komen. De aartsbisschop
zegt aan liet einde van zijn schrijven,
dat hij smartelijk verwonderd was over
deze twee circulaires, die een aanslag zijn
op de grondregels der uitoefening van
den katholieken eerediensl in Frankrijk.
„Op tiet punt voor God te verschijnen",
aldus besluit Z. Em. kaid. Richard zijn
brief aan den minister-president, „0111 aan
Hem rekenschap le geven van mijn zware
taak, ben ik in geweten overtuigd, nooit
de openbare orde in de bisdommen, die
mij zijn toevertrouwd, le hebben verstoord,
maar ook nooit hen ik te kort gekomen
aan mijn plicht van herder der zielen,
door na le laten te protesteeren tegen
maatregelen, len doel hebbend, de ge
wetens le onderdrukken en den godsdienst
in ons dierbaar land te ondermijnen."
Zeer waarschijnlijk zal dit schrijven
ten gevolge hebben, dat Judas-Combes
ook de jaarwedde van dun kardinaal
zal inhouden.
Maakten we in ons vorig nummer
melding van liet krachtige protest van
Mgr. Turinaz, bisschop van Nancy, legen
de twee beruchte circulaires van Combes,
thans kunnen we meededen, dat deze
moedige prelaat den dwingeland Combes
openlijk heeft getrotseerd.
FEUILLETON.
De Sehaldbekentenis.
(Naur het Eiigclech.)
Be was eers! werkzaam in hot laboratori
um van een scheikundige, waar ik heel wat
loerde. Daar het vak mij evenwel op den
duur niet aantrok, ging ik in de rechten stu-
deoron, en het was mijn kennis van chemie,
oen vak, waarvan ik ondanks mijn kort
verblijf in het laboratorium heel wat wist
die mij als advokaat op eens naam gat'.
Op een goeden middag zat ik in mijn kan
toor, in een niot bopaald opgewekt gepeins,
toen de deur goopend werd en eenmauvan
middelbaren leeftijd binnentrad; hij zag er
in zijn werkpak tamelijk netjes uit en ik
horkende hem op hot eerste gezicht als Wil
liam Campbell, een machinist en een vroegere
buurman van mij. Hij was zeer zenuwachtig
en ik bemerkto torstoud, dat er iets niet in
Orde was.
„Goeden morgen, Campbell," zeide ik. Hoo
kom je in :s hemelsnaam in het kantoor van
oen jong advocaat, zooals ik ben?"
.Bij toeval," zoido hij rondborstig. ,Ik beu
in moeilijke omstandigheden, en als ik daar
niet uitkom, dan ben ik geruïneerd. Mijn go-
hoele vermogenije gaat er aan, als ik niet
een advocaat vind, geslepen genoeg om eon
bedrieger te ontmaskeren, en ik was dan ook
besloten mij tot den eersten don bes'eu ad
vocaat te wenden, dien ik zag. Mijn geld
had Ik in deposito gegeven bij eon bank j op
een goeden dag komt er iemand bij mij, die
wei twintig maal bezat watik heb, dio mij
voor een paar maanden mijn geld ter leen
vroeg. Ik vertelde hein, dat ik het in het bo-
ein van liet volgende jaar noodig had, en hij
beloofde hot mij dan torug te zullen geven
met acht procent interest. Ik gaf hot hem
op die voorwaarde, en ik kan het nu niet
terugkrijgen."
.Heelt hij bezittingen?" vroeg
.Huize
r hij i
oplichter en bedrieger van de ergslo soort.
Ik wilde, dat ik hein nooit had gekend."
.Maar je hebt toch een schuldbekentenis?"
zeide ik.
„Jawel maar ik kan ze niet terugvinden,
dat is juist de moeilijkheid. Ik ging gister
naar den man loc, en toon zeide bij mij, dal
hij er niets van wist, van mij geld geloond
te hebben; als ik de schuldbekentenis niet
gaf, betaalde h(J niets."
„En kan je haar niot vinden?"
„Neen."
„Wat heb je er mede gedaan?"
,Ik stak ze in mijn portefeuille, waAr ik
al mijn waardepapioren bewaar; maar toen
ik er naar zocht kon ik ze niet terugvinden."
Hij haalde oou groote, lederen portefeuille
voor den dag, en ik keek alle papleren en
rekeningen na, die in een dor tascbjcs bij-
con waren, denkende, dat misschien de schuld
bekentenis tusschen andere papieren kon
zijn verscholen.
„De schuldbekentenis is er niet," zoido ik,
„Maar wat is dat rooreen stuk wit papier?"
En ik nam een stuk onbeschreven papier
ui-, de doGiiontcn
„Dat wet ik niot."
„Van wie,heb je de schuldbekentenis ont
vangen?"
„Van AlcXider Bronton, den drogist!"
Ik kendo Luton uitstekend. Hij was rijk
listig te zijn. was overtuigd, dat Campbell
de waarheid zf e, wjB[ 00g-, dat Bronton
er niet de manaar WBS om te vergoten,
dat hij 1000 poi-had geleend en ik kwam
tot do conclusie, u bij don een ol andoren
kunstgreep had aawend om den machinist
van zyn'spaarduit, (e borooven. Maar wat
vooreen kuustgroo
Ik zat een paar tauten te peinzen, terwijl
ik nogmaals de pop-en doorkeek en zeide
„Campbell, ik wil -priori niet beweren,
dat Bronton oen ache jH, maar is hot niet
mogelijk, dat hij jo t papier heelt over
handigd, terwijl hij dojhuldbekonteuis mot
het geld in zijn zak lnp gestoken?"
„Neen, dat is onmogjk. Ik bekeek do
schuldbekentenis toon ithuis waSi vóór ik
ze weer in mijn portofe|0 stak. out te zien
of er geen font in was„nd zo in orde
wat ik nto nog zoo goed winner, alsof liet
gister gebeurde, Ik herin, mij zolls nog
weL hoe de inkt er uitzagngeveer donker-
Ik was op hot punt heuje portefeuille
terug te geven, tooit hij 20idc, maar
plotseling bedacht ik mij, i.0pendo haar
weer.
„Campbell," zeide ik, zoo kj, mogelijk,
„weel je ook of do bekontenis geschreven
werd op wit papier ol op een papier, bedrukt
„Neen, hy schreef ze op een vol van een
schrijlhook en kniplo zo toeu uit. Ik herinner
me alles nog zoo goed, waut hot was alles
w-at ik bezat, en het Iconen was mij een
Ik onderzocht hot stuk wit papier, 1
meer cn meer begon zich een denkbeeld van
de toedracht der zaak in mijn hoofd te
men, en ik bemerkte, dat het papior genomen
was uit een cahier, blijkbaar met een schaar.
„Neon, maar ik denk, om, als ik het noodig
had. een stuk wit papior bij de hand te heb-
„Mag ik het hebben?"
„Zeker, antwoorddo hy, wel wat verrast
over mijn verzoek.
„BcBt," zeide ik torwijl ik het papier op
dc tafel legde en er miju inktpot op zette;
„ik zni beproeven, je je geld torug te be-
zorgon. Ik zal direct een aanklacht indienen
en Bronton op den eed vorderen voor den
reehtor. Jij kunt natuurlijk bezweren, dat
je born bet gold hebt gegeven, en dat de
bekentenis, die hij je guf, zoek is goraakt
„Zonder twijfel. Ik heb mij bopaald niet
vergist."
„Kom dan morgen om negen uur hier."
.Best."
Hij vortrok, en ik nam het papier op om
het nauwlettender tu bezien. Het scheen
slechts een vol uit een schrijfboek te zyn,
maar ik kou het niot van mij afzetten, 1
er iets anders mede gebeurd moest wez
en hier kwam mijn chemische konnis te pas.
Ik herinnerde iny. dat Bronton scheikundige
was, en ik hcrinuorde mij ook oen kunstje,
waarmede ik mij vaak had vermaakt. Men
knn namelijk met jodine ot amonia een inkt
inakon, dio er donker, roodachtig uitziet,
maar die in vier dagen vordwijnt, zonder
een spoor van hot gcscbrevon op het papier
achter te laten. Bronton kende zonder twjjlol
dit goheitn on had hot aangewend om don
machinist op te lichten. Hoe meer ik hier-
anu dacht, des te meer was ik er van over-
tuigd, dat de zaak zich aldus had toegedragen.
Dc schuldbekentenis was met sympatbischen
inkt geschreven.
Maar er was een ander geheim, dat Bron
ton misschien niet kende en ilnt ik toevallig
had ontdekt. De verraderlijke inkt laat, als
zy' verdwijnt, op hot papier sporen van zink
achter, zoodat elke letter weer zichtbaar
goutaakt kan worden, door een oplossing
van ijzor salphaat en calciumhydrnnt aan 10
wenden. Pas was dan ook Campbell weg, of
ik verliet mijn kantoor en ging naar een
drogist, waar ik do bedoelde oplossing kocht.
In mijn kantoor teruggekeerd, bevochtigde
ik oen stnk vloeipapier mot do oplossing en
hield eon hoek van het wit papior or op.
Het resultaat was zooals ik verwachtte, want
het teekon pst. werd zichtbaar. Ik wist nu,
dat hot papier de schuldbekentenis was, cn
ik stak hot in mijn zak, torwijl ik het
fleschjo dichtkurkto. Onmiddellijk stelde ik
eon aanklacht in tegen Bronton.
Een paar dagen lator stond do oplichter
voor den rechter. De zaak schoen bem zóo