Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 17.
Zaterdag 25 Juli 1903.
Zeventiende Jaargang.
DE EEIIIIE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stouten burg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Lumen in Coelo.
Het licht, dat zoovele jaren schitterend
en stralend stond aan den hemel, is
uitgedoofd. De treurmare heeft zich
over de aarde verspreidLeo XIII is
niet meer De deelneming is algemeen
niet slechts van de zijde der Katholieken,
die in hem hun hoogvereerden en
welbeminden Vader verliezen, maar ook
de niet katholieke wereld legt ondub
belzinnige bljjken aan den dag van deel
neming in der Katholieken droefheid
en smart. Geen wonder! Groot was
de ster, die is ondergegaan, helder
en zuiver het licht, dat van haar uit
straalde, niet alleen voor de kinderen,
der Katholieke Kerk, maar tevens tot
verlichting der volkeren, neergezeten in
de duisternis en de schaduwen des
doodsvoor beiden is het verdwijnen
dezer ster een gevoelig gemis, een ernstig
verlies.
De laatste helft der vorige en het
begin dezer eeuw zagen in hare kommer
volle en moeilijke tijden twee Pausen,
door God ge.-onden, in reuzengrootheid
zetelen op den onvergankelijken Stoel
van den H. Petrus, Pius IX en Leo XIII.
Doch beider grootheid is verschillend.
Pius IX trok door zijne beminnelijkheid
de gansche katholieke wereld tot zich,
hij won de hartenhij werd de Paus
der harten Leo XIII was het Licht aan
den hemel tot verlichting der volkeren,
hij veroverde de geesten, hij werd de
Paus der geesten. Pius IX trad op
tegen het overheerschend liberalisme,
veroordeelde deszelfs staatkunde, slin
gerde het anathema tegen zijn beginselen
en gevolgen Leo XIII zag langzamer
hand meer en meer de noodlottige
vruchten dier veroordeelde dwaling
rjjpen, hij trad op om de rampzalige
gevolgen te bezweren in de oplossing
der moeilijk en diep ingewikkelde
quaesties, tot behoud van Staat, Maat
schappij e" Huisgezin. Pius IX riep
het Vaticaansch Concilie bijeen en het
dogma der onfeilbaarheid des Pausen
werd afgekondigdLeo XIII trad in
vollen glans als onfeilbaar Leeraar voor
de wereld op, als de Plaatsbekleeder
van Christus, het waarachtige Licht
der wereld verlichtende alle mensch,
of ais de wondervolle ster in het Oosten,
de onfeilbare gids, die den duisteren
weg verlicht, ons voorgaat en de wereld,
haar volgend, onfeilbaar voeren zal tot
Christus, het eenig waarachtig Heil der
•nen3chheid.
Leo XIII de Paus der geesten, het
licht aan den hemel I Als grijsaard van
68 jaren beklom hij den Pauselijken
Stoel, beroofd van zijne Staten, geker
kerd in het Vaticaan. En toch straalde
van daaruit zijn licht zoo helder en
schitterend, dat ook de onkatholieke
wereld getrokken werd hare blikken te
wenden naar dat licht, in Leo XIII op
gegaan. Hoe meer men het beschouwde,
hoe meer de achting toenam en eerbied
en bewondering: onbaatzuchtigheid en
liefde straalde te duidelijk 1 Bismarck,
een der,'grootste staatslieden der vorige
eeuw, erkende in Leo XIII zjjn meester, en,
ofschoon hij als kerkvervolger in Duitsch-
land was opgetreden, stelde hij in hem
zelfs het vertrouwen om in 't geschil
met Spanje betreffende de Carolina-
eilanden als scheidsrechter op te lieden.
Voor den scherpen blik des Pausen bleef
zjjn steeds klimmende invloed en pres
tige niet verborgendaarvan gebruik
Ie maken tot heil der volkeren was
het hoogste ideaal van zjjn streven.
Op ieder gebied ontmoette de Paus
de ontzettendste dwalingen, chaotische
verwarring en duisternis der geesten.
Hg zette zich aan het werk en een
reuzenarbeid werd door hem gedurende
zijn Pontificaat verricht. De eene En
cycliek na den ander vloeiden uit zjjne
pen, en het volle licht wordt telkens
geworpen op hel onderwep, dat hij
behandelt. Gedrongen door liefde tot
de gansche menschheid, zijn zedelijken
invloed bewust, richt hij zich in vollen
zin des woords als Plaatsbekleeder van
Christus, Wien alle macht£gegeven is
in den Hemel en op aarde, tot alle
vorsten, regeeringen en volkeren. Wat
weleer in den tijd der weelde van hel
liberalisme een spotlach zou hebben ge
lokt b0 de grooten en machtigen dezer
aarde, werd in de dagen van de uitschij
nende armoede der dwaling, met eerbied
en instemming vernomen.
Groot is Leo XHI om het prestige,
dat hij zich heeft weten te veroveren
en om het omvangrijk gebruik, dat hij
daarvan tot beil van het menschdom
heeft gemaakt. De reeks Encyclieken
liggen voor ons ten bewijze. De valsche
vrijheid der revolutie ontlokt hem de
Encycliek over de ware vrijheidde
liberalistische staat zonder God en gods
dienst, de Encycliek over de inrichting
der christelijke statende theorie over
de vrge liefde, de Encycliek over de
onontbindbaarheid des huwelijks als
basis voor het huisgezin de leer der
socialisten en communisten, de weMd-
beroemde Encycliek.Rerura Novarum,
waariu het arbeiders-vraagstuk tot be
wondering der geheele wereld wordt
uiteengezet en op de eenig voldoende wij
ze opgelost. Doch waar zouden wij
eindigen, wanneer wij dat licht wilden
volgen, met volle stralen uitgegoten over
al de quaesties die Staat, maatschap
pij en huisgezin beroeren?
Is het pontificaat van Leo XIII eene
prophetie? Zag hg met zjjn scherpen
en vèrzienden blik, door de dichte duis
ternissen van het heden heen niet hel
licht dagen in de toekomst, het licht,
van hem uitgegaan, in 't leven treden
van Staat en maatschappij Wie, die
de teekenen des tijds volgt, zal dit ont
kennen Daaruit verklaart men den be
moedigenden toon, die voortdurend klinkt
in zgne Encyclieken. Hg wijst ons de
afgronden voor de voeten, waarin Staat
en maatschappij dreigen neer te storten,
maar over deze afgronden heen ver
neemt men zjjn stem als een zegekreet
weergalmen„God heeft de volkeren
geneesbaar gemaakt!" De dwaling van
het liberalisme loopt in hare uiterste
consequentie. De afgrond der revolutie
opent zich als hare slotscène. Op eigen
levensbehoud bedacht moet men een
weg zoeken ter redding en men zal den
weg moeten bewandelen, dien Leo XIII
in zijn Encyclieken heeft aangewezen
men zal naar zijn woord moeten terug-
keeren tot het Christendom en zjjn be
ginselen. De Encyclieken zullen voor de
zoekenden een lichtbaak worden en zoo
zal zijn licht, ofschoon hg gestorven is,
blijven schitteren.
Voor ons, Katholieken, is de dood van
onzen grooten Paus een droevig verlies.
Nochtans dankbaar zijn wjj jegens Chris
tus, die als het onzichtbaar Opperhoofd
der Kerk, ons in deze donkere tjjden in
hem dit schitterend licht aan den hemel
heeft geschonken. Wjj weten, dat Hij
met Zijne Kerk zal zjjn tot de voleinding
der eeuwen en dat Hij een opvolger
zenden zal, die volgens Zijne Voorzie
nigheid Zjjne Kerk zal besturen. Na het
„Lumen in Coelo", het licht aan den
hemel, hebben wjj volgens de prophetie,
aan den heiligen Bisschop Malachias
toegeschreven, te verwachten het„Ignis
ardens", het brandend vuur. Na de ver
lichting der geesten moge het vuur ver
schijnen, dat de harten oDtsteekt, ont
vlamt in liefde voor Christus en Zjjne
Kerk, voor de Waarheid en zjjne be
ginselen I
Paus LEO XIII. t
Na dagen van hoop en vreeze, van
onrust en spanning over de ernstige
ziekte van Z. H. Leo XIII, kwam Maandag
avond de droeve tjjding, dat Z H in
den namiddag fen 4 u. 4 m. overleden is.
Zoo is dan de Paus en Vader van
im-er dan tweehonderd millioen kinderen
en onderdanen aan de wereld en zjjn
geliefde Kerk ontvallen, om in het ander
leven de doornenkroon van het lijden en
der vervolging met de gloriekroon der
zaligen te verwisselen.
De zware slag is dus gevallen, de
Katholieke Kerk staat thans verweesd
en hare kinderen staan weenend en
treurend bjj de Ijjkbaar van hem, die
hun zoo innig lief en dierbaar was.
Maar een groote troost blijft voor het
diepgeschokt gemoed: Leo XIII moge
door den dood van ons zjjn weggenomen,
het Pausschap sterft niet. De verkiezing
van een nieuwen Paus zal andermaal be-
wjjzen, dat Christus met Zijne Kerk zijn
zal tot de voleinding der eeuwen.
Paus Leo XIII werd op 2 Masrl 1810
te Carpineto geboren uit het huwelijk
van Domenico Ludovico Pecci en Anna
Prosperi Buzzi. Hij ontving de namen
Joachim Vincentius.
Met zjjn ouderen broeder Jozef toog
hij als achtjarige knaap naar het Jezuiëten-
college te Viterbo, om in 1824 zich nsar
Rome te begeven en daar zjjn geestelijke
studiën te voltooien aan de Sapienza
en de Academia Ecclesiastics. Op 31
December 1837 ontvi. j hjj de H. Priester
wijding. en op 1 Januari droeg hij zgne
eerste H. Mis op iD de kamer van St.
Stanislaus-Koska.
Spoedig vestigde hij de aandacht van
den toenmaals regeerenden Paus op zich.
Als apostolisch delegaat werd hjj naar
Benevento gezonden, het stuk pauseljjk
gebied, dat in het koninkrjjk Napels lag,
terwjjl hij anno 1841 als delegaat naar
Perugia vertrok voor het daartoe be-
hoorend gedeelte van Umbrië.
Op 19 Februari 1843 werd mgr. Pecci
benoemd tot aartsbisschop van Damietta
en als nuntius gezonden naar Brussel.
Na twee jaren dezen post te hebben
bekleed, benoemde de Paus hem tot
bisschop van Perugia, op welken zetel
Pius IX hem handhaafde en hem boven
dien in 1853 tot kardinaal creëerde met
den titel van SI. Chrysogonus.
Gedurende een lange reeks van jaren
arbeidde de doorluchtige kerkvoogd te
Perugia, en eerst in 't laatst der regee
ring van Pius IX z.g. keerde hjj naar
Rome terug, waar hjj o.m. verheven
werd tot den belangrijken post van
camerlengo.
Op 7 Februari 1878 stierf Pius IX.
Kardinaal Pecci moest als camerlengo
thans de Kerk besturen en allereerst
de rechten van den H. Stoel tegenover
de Italiaansche regeering waarborgen.
Deze toch wilde invloed uitoefenen op
het Conclave en ging zelfs zoover, dat
zjj hare soldaten in de St. Pieter op
stelde, toen het ljjk van Pius IX daar
op het praalbed lag.
Het eerste, wat het Conclave, onder
leiding van kardinaal Pecci gehouden,
verrichtte, was het vernieuwen van alle
protesten, door Pius IX tegen de over
weldiging van den Kerkeljjken Staat
geuit, en het beteekenen daarvan aan de
gezanten.
Het conclave was op 18 Februari
bjjeen gekomen en twee dagen later
was kardinaal Pecci gekozen tot Paus
en nam hjj den naam aan van Leo
Xm. Een der redenen, waarom bij dezen
naam koos, was zgn groote vereering
voor de nagedachtenis van Leo XII, aan
wiens hof hjj als jongeling was geweest.
In 1878, op 3 Maart, daags na zgn
verjaardag, had de kroning plaats. Men
verhaalt, dat de nieuwe pontifex zich
toen zoo moe en afgeleefd voelde, dat
Hjj met eenigszins zwaarmoedige scherts
tot zicb-zelvcn zeide: Als ge niet spoedig
het paus.'lijk gewaad aantrekt, zult ge
het in het geheel niet dragen I"
De Voorzienigheid had het anders
beschikt. Meer dan een kwart eeuw
heeft Hjj op den pauselijken troon ge
zeteld en zijn zegenrjjke hoogepriester-
Ijjke taak vervuld.
Den weg, dien hjj als Paus wilde vol
gen, gevolgd heelt, heeft Leo XIII tot
tweemalen toe met weërgaloozen moed
en koninklijke klaarheid geleekind. Aan
zjjn tweeden secretaris van Staat, kar
dinaal Nina, schreef hjj op 7 Augustus
1878„Dit is ons voornemen, de wel
doende krachten van de Kerk en het
Pausdom zoo breed mugeljjk in werking
te brengen midden in geheel de moderne
samenleving."
Zjjn overheerljjke Encyclieken leggen
de schitterende getuigenis af, dat Leo
XIII zjjn woord gestand heeft gedaan.
Op den 21 April 1878 dus schier
onmiddelljjk na zjjn verheffing op den
H. Stoel verscheen de Encycliek
„Inscrutabile Dei", waarin de treurige
toestand der wereld geschetst en gewezen
wordt op de talrjjke kwalen waardoor
het menschdom geteisterd wordt. De
oorzaak daarvan ligt in de minachting
van den heilzamen invloed der Kerk,
die de menschheid moet beheersrhen
en die de beste verdedigster is van alle
Ic het tjjdsverloop zijner roemvolle
besturing der H. Kerk zgn verder een
reeks van Encyclieken verschenen, waar
van de Encycliek .Rerum Novarum
hem den eerenaam„Paus der werk
lieden" deed verwerven.
Ook de wetenschap in de Kerk moe
digde hij krachtig aan. Aan mgr. d'Hulsl,
aan de bisschoppen van Italië richtte
Léo XIII welsprekende brieven, om hun
moed in te spreken en schonk zijn
zegen op den arbeid: het beoefenen