Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 32.
Zaterdag 7 November 1903.
Zeventiende Jaargang.
DE EEMDDDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiker. ZATERDAG.
Abonnomentsprijs par drie meen dan
Franco per portf 0,40.
Afzonderlijke nummer*f 0,05.
BureauBreedestraat, 18 Amersfoort
Uitgave van de Vereenlglng De Eembode.
Prlja der Advertenties
Van 1 tot 6 regel»
Voor iederen regel meer
Algemeen stemrecht.
II. (Slot.)
Men moge er zoo optimistisch over
denken als men wilvan socialistische
zijde wordt ons hard genoeg in de ooren
geschreeuwd, dat het deze partij enkel
en alleen te doen is, om door middel
van algemeen ^"stemrecht de macht in
den. Staat voor zich te veroveren. Deze
zaak is er dus een, die verder
reikende gevolgen heeft, dan welke
andere ook. Het is derhalve van het
grootste belang, dat men zich van het
gewicht dier opgeworpen quaeslie wél
doordringe. Het gevaar, dat de maat
schappelijke samenleving dreigt, als het
bedoelde vraagstuk lichtvaardig werd
opgelost, is verre van denkbeeldig. Meer
dan ooit te voren is toch o. i. bjj de
jongste stakings-beroeringen bewezen,
dat een groot deel des volks volstrekt
nog niet rijp is voor een recht, door de
socialistische leiders voor hetzelve opge-
eischt. Ol is het niet daghelder geworden,
hoe niet enkel toekomstige kiezers, maar
ook zeer velen, die zich over het bezit
van dit recht mogen verheugen, zich
laten verblinden door opgeschroefde
redevoeringen in vergaderingen, waarin
met de waarheid brutaalweg de spot
wordt gedreven Welnu, de socialisten,
daarvan vast overtuigd, zien derhalve
terecht in allemans-kicsrecht het eenige
middel om het Bestuur van Staat te
bemachtigen.
Dat is de eenvoudige waarheid. Het
eenige doel ismannen het kiesrecht in
handen le geven, die met dit recht slechts
hun belangen willen dienen, ook al zou
de gemeenschap daaronder ten gronde
gaandie liever zonder eenig nadenken
volksbedriegers ter Tweede Kamer af
vaardigen, dan de leiding van Staat
toevertrouwen aan personen, die het
algemeen belang voorstaan en door be
kwaamheid en karakter dit waardig zijn.
Brandend van verlangen zjjn de niet-
kiezers naar stemrecht, roepen de socia
listische leiders met veel lawaai voort
durend uit. Het verkrijgen van dit recht
is, volgens deze volksvrienden, voor het
volk achter de kiezers hel groote ideaal.
En toch is de werkelijkheid met deze
bewering in lijnrechte tegenspraak. „Het
Volk", nog onlangs het orgaan van
Troelstra, heeft dit zelf in een onbewaakt
oogenblik zich laten ontvallen, toen hel
zijn volgelingen opriep ten strijde voor
het algemeen stemrecht.
't Was by gelegenheid der jongste
Kamerverkiezing in district IX te Amster
dam, toen de heer Troelstra door samen-
'erking van de behoudende partjjen een
nederlaag leed, dat hel blad onder den
indruk daarvan zijn volgelingen toeriep
.Wegmei de machten, die liet grootste
het nijverste deel des volks onmon
dig verklaren om het des te beter te
kunnen plunderen.
,Op voor het algemeen kiesrecht!
.Dat is het eerste. En dan, arbeiders
die in de termen valt om kiezer te zijn,
allen die f 2,50 per week huur verwonen
allen die f 550 per jaar verdienen, ge
regeld by één of twee patroons; allen,
on of ander examen, voor machinist,
een ambachtsschool, voor sergeant
of korporaal, voor honderdlei andere
bel rekkingen, hebben gedaan; zy die
f 50 op een spaarbank hebben, die allen
kiezer worden kunnen, zij moeien zich
aanmelden.
,0/i deze wijze kunnen in ons district
duizenden arbeiders het kiesrecht verwer
en behoeven wjj ons niet meer te
laten verslaan door de vercenigde mach
ten van geldzak en volksverdomtiiing,
kunnen wij de schande uil wisschon, dat
dit grootste arbeiders-dislrict, in het
Nederlandsche parlement vertegenwoor
digd wordt door een man, die niets anders
doen zal dan het arbeidende volk nog
dieper in het moeras van stoffelijke en
geestelijke ellende te vertrappen."
Ziedaar een bekentenis, verval in de
woorden, welke wjj cursiveerden, waaruil
blijkt, dat volgens den heer Troelstra in hel
grootste arbeiders-district van Amster
dam .duizenden arbeiders het kiesrecht
kunnen verwerven," volgens onze tegen
woordige grondwet en kieswet.
Deze bekentenis is inderdaad van zeer
groote beteekenis
De woede over zjjii nederlaag was
echter zeer goed te verklaren, doch zijn
booze bui heeft hem hier leeljjke parten
gespeeld.
Terecht mocht onlangs dan ook
door den Staatsman in ruste, den heer
mr. S. van Houten, worden opgemerkt,
dat de werklieden bij tienduizenden het
kiesrecht zouden kunnen verwerven,
vreesden zjj niet een onderzoek omtrent
hunne inkomsten en een aanslag in de
belastingniettegenstaande al het op-
zweepen van de socialistische pers houden
zij zich schuil, ten einde aan de na
speuringen van den fiscus te ontkomen.
Voor liet zoozeer begeerde kiesrecht
hebben tienduizenden dus geen enkele
belastingpenning over; dat vernamen we
ook van den heer Troelstraen nog
tienduizenden, die geheel buiten
het bereik van den liscus zouden bljjven,
willen zich niet eens de moeite getroosten
een formulier in te vullen of le doen
invullen, waarmede zjj het kiesrecht
kunnen bekomen. En dan durfde het
orgaan van den heer Troelstra nog inet
de laaghartige insinuatie voor de.i dag
koinen, dat de machten het grootste en
njjverste deel des volks onmondig ver
klaren om het des te beter te kunnen
uitplunderen.
Als de zaak niet zoo ernstig ware, ze
u bespottelijk mogen hecten.
Zoo dacht er blijkbaar over de Brus-
selsche „Patriote", die in 'l vorig jaar,
na het beëindigen der onlusten door de
stemrecht-schreeuwers daai te lande
verwekt, de volgende satire bevatte op
het algemeen stemrecht.
.Een Parjjzenaar, naar België gekomen
om zaken te doen, is verbluft, dat men
den handel laat stilslaan, onlusten ver
wekt, heftige toespraken houdt, revol
verschoten wisselt, dooden en gewonden
maakt ter wille van liet algemeen stem
recht.
„Wij hebben het algemeen stemrecht,
roept hjj uit, zoo zuiver en zoo een
voudig mogelijk Maar weet gjj wel,
dat in Frar.krjjk met dat wonderbare
algemeen stemrecht het absenteïsme
ongelooflijke afmetingen aanneemt in
sommige districten bereikt het aantal
uitgebrachte stemmen niet eens een
vierde van het aantal kiesgerechtigden.
„Zij, die zich verbeelden, dal hel al
gemeen stemrecht de maatschappij her
vormt, zjjn onnoozelen. Zjj, die dit den
onnoozelen wijs maken, zjjn schurken.
Heeft het algemeen stemrecht bjj ons
iets ton goede veranderd Wel het tegen
deel. Beschouw eens het Frankrijk van
tegenwoordigBeschouw vooral wijlen
liet Parlement, waarin zooveel Panama-
nisten schitterden dat vervalschtc Par
lement, dat meer dan twee jaar hel
kabinet Waldeck-Millerand togen ieder
een heeft gesteund
„Behoef ik u le zeggen, hoe verdeeld
en verontrust ons land is? Wij hebben
eenige sociale wetten, maar ze zjjn ge-
copieerd op de uwe; voor het overige
slaan wjj ver bjj u ten achteren. Wal
betcekent onze wet op de werklieden
pensioenen bij de uwe vergeleken, die
reeds zoo bevredigend is en welke gij
toch nog maar als een overgangswet
beschouwt? Onder economisch opzicht
kunnen wjj de vergcljjking met u niet
doorstaan. Gjj kent den last der belas
tingen niet, die ons verpletteren, noch
die onzer militaire verplichtingen. Gjj zjjt
niet het land van hel Hooggerechtshof,
waar men .op bevel" vonnist, noch
dat, waar de onschuldigste vereeniging
onderworpen is aan de luimen van
meneer den prefect. Bjj u is men nog
zoo ver niet gekomen, dat men de Liefde
zusters en de Zuslerkens der Armen op
jaagt en voor de rechtbank sleept.
.Dal is ons Paradjjs, dank zij het al
gemeen stemrecht Fur et sim/ile.
.Het ergste is, dat, wanneer men
door deze ziekte is bezocht, het moei-
Ijjk is daarvan verlost te raken zonder
in den geesel te vervallen, die Cesarisme
heet
En er zjjn bjj u menschen, die daar
voor vechten
BUITENLAND.
Z. H. de Paus heeft hel te houden
Consistorie thans definitief vastgesteld
op 9 en 12 November. In dit Consistorie
zal de H. Vader vijf prelaten den kardi
naalshoed overhandigen: aan de drie
kardinalen- in het jongste Consistorie
doer Paus Leo XIII gekozen (Taliani,
Ajuti en Katschtaler) en aan Mgr. Merry
del Val en Mgr. Collegari, de eerste
prelaten, die door Z. H. Pius X lot het
purpsr zullen worden verheven.
in het Consistorie van 9 November
zal Pius X zjjn eerste allocutie uitspreken.
Zondagavond brak er brand uit in
de woning van den bibliothecaris van
het Vaticaan. Door spoedige hulp werd
de brand beperkt, Alleen het dak en
de zoldering zijn ingestort. Alle boeken
cn handschriften zjjn gered.
Naar gemeld wordt heeft Z. H. de
Paus oene encycliek in voorbereiding
over de Onbevlekte Ontvangenis en het
jubileum van deze dogmaverklaring. Dit
document zal van groote beteekenis zjjn
cn zeer waarschjjnljjk den 8n Dec. a.s.
met het vijftigjarig jubilé verschjjnen.
Dc handlangers van Combes hebben
in de kerk van den H. Joannes den
Dooper Ie Belleville, een der voorsteden
van Parjjs, een bom neergelegd, die ont
plofte, terwjjl er veel volk in de kerk
was. Gelukkig werd niemand gewond en
is de stoffelijke schade betrekkelijk ge
ring.
Men zal zich wellicht nog herinneren,
dat den 17en Mei jl. een bende van het
Parijsehe gepeupel deze kerk binnenviel
op het oogenblik, dat abbé Aursault, een
geseculariseerd Jeiuïet, zjjn preek begon.
De geloovigen zetten echter de rustver
stoorders de kerk uit. De vrijdenkers
hebben zich waarschjjnljjk nu willen
wreken.
En de Regeering begint nu ook de
geseculariseerde kloosterlingen uit te
drjjven. Te Dcrval, zjjn de geseculariseerde
broeders van Ploërmel door 150 man
infanterie en 50 gendarmes, mitsgaders
de noodige officeeie inbrekers, uit hunne
school gedreven. De broeders hadden
zich geducht gebarricadeerd en van
do laatste zaal, waarheen zij vluchtten
de deur door zware balken zoo
verzekerd, dat de inbrekers er geen kans
op zagen ze te openen. De sappeur»
hebben toen een gat in den muur ge
slagen en de broeders met eenige hon
derden vrienden moesten zich overgeven.
Te Lyon moesten de geseculariseerde
broeders Maristen voor de rechtbank
verschjjnen, beschuldigd van onwettige
secularisatie.
Een der oud-broedeis werd bjj het
ontvangen der dagvaarding zoo getroffen,
dat hjj een ocroerte kreeg en 's nachts
aan de gevolgen overleed.
Uit Spanje wordt gemeld, dat de
staking te Bilbao thans weder tot het
verlcdeno behoort. Alle mjjnwerkers zjjn
Maandag weer aan den arbeid gegaan
op voorwaarde, dat te rekenen van 1
Januari het loon per week zal worden
uitbetaald, dat nadrukkelijk verboden zal
zijn voortaan de arbeiders le verplichten
hun levensmiddelen in zekere winkels
te koopen en te wonen in bepaalde door
de patroons aan te wjjzcn huizen. Ten
derde zal de gezondheidscommissie een
onderzoek instellen naar de waren, di"
den arbeiders tol eerste levensbehoeften
strekken en naar de huisvesting dei-
De regeering heeft deze bemiddelings
voorstellen aan de hand gedaan.
De uitslag der verkiezing in Bulgarjje
is zeer gunstig voor de Regeering uil-
gevallen. Gekozen werden 146 regeerings-
gezinden, terwjjl de verschillende groepen
der oppositie slechts door 43 afgevaar
digden vertegenwoor id zjjn. De regee
ring heeft aizoo eene -oote overwinning
behaald. Ook uit een iternationaal oog
punt heet de uitslag aer verkiezing be
vredigend.
Het antwoord van de Verheven Porte
op het Oostenrjjk-Russische hervormings-
ontwerp is aan de beide gezanten mede
gedeeld.
De Porte heeft enkele punten van
FEUILLETON.
Twee engelen der arbeiders.
B) lk moei bljjveo, ik kan niet weg van de
arbeiderskinderen, ijj zonden len gronde gaao.
Ik moet ze onderrichten. En de zieken
.De zieken?"
.Och, ik moet ze bezoeken, zjj hebben anders
ook geen Iroost. O, ze zjjn zoo gelukkig als ik
kom. Eo nog geen arbeider is zonder priester
gestorven. Ik heb zooolaog gebeden, lot ik
.Kind, gelukkig kind t"
.Neen ik kan niet weg ,ik moet bjj de arbeiders
.Dan bljjf. Uw beroep is de beoefening
der liefde. Doch omdat gjj arm zijl en niet geven
kant, zal mjjn beroep de beoefening der barm
hartigheid zjjn."
De voorname beioekaier gaf baar een ruime gift.
.Dit ia voor de armsten". zeide zjj. .Verdeel
gjj bel, ge verdient bel, de vreugde te zien, die
in weldoen gelegen is. Later zal ik zeil met u
tot de armen gaan, ook ik wil gelukkige menschen
zuilen zjj n zegenen, die lieve arbeiders. Zjj zjjn
niet zoo slecbt, als men beo noemt. Zjj zjjn
goed. Haar door armoede en vertwgfeling worden
zjj dikwjjls zoo, als meo ze vindt."
,Ja, als ik wederkom. Haar neem o vooral
in acht, lieve kind, want gij moet nog Isog
de arbeiders leven
,Of voor ben sterven," zeide Lioa Leb
De dame werl bleek. Voor de arbeiders sterven,
deze woorden had zjj nog oiet .rehoord.
.Moeder" sprak de dame, .laat baar niet meei
werken, lk zal voor haar zorgen, zjj moet nuf
.Ja, zjj mag niet meer arbeiden, zjj moet noj
langer leven" antwoordde Line's moeder.
Zoo sprak tbaos de moeder. Siads baar mar
dood was, liet zjj den zecblen invloed van Lioi
ook op baar bart inwerken. Zjj begon na tl
denken, rerloor het ruwe in haar wezen, werd
ernelig, zorgzaam en vriendelijk.
Lioa wist, dat zjj ook dit h
moeit, en zjj redde de ziel barer moeder.
.Hoeder, kan ik na even weggaan,"
.Ga, kind, maar loop niet bard, gjj moet
gezond bljjven."
Lina ging en verdeelde hel geld voor baar
.Gjj brengt geld, zegt u. Van wien heb ge
gden de armen.
moeder der armen. Ik keo haar zelf
dat?'
.Van
niet. Ik weet slechts, dat bel een edele vronw
is. Biooeo eokele dagen zal zjj zelf komen en
n bezoeken O zjj is zoo lief en zoo goed."
,De dame zal ons bezoekenneen kind, gjj
„Neen, zjj zal zeker komen, want zjj bemint de
armenalles wal zjj bezit, wil zjj de armen geven.'
,Oav wil zjj alles geven
.Uit liefde tot Jezus wil zjj alles opofferen.'
De arbeidera schudden het hoold, dat ge
loofden zjj niet.
Zjj kwam. Het werd reeds donker in de alraten.
Als een loopeod vuur vloog het door de arbeiders-
woniogeozjj komt.
.Waar ia het zieke kind, Lina, van wie gjj
gesproken bebll'
.Hierin dit huis, maar op de risrde verdiepiugl"
Zjj stegen op eu traden het dakkamertje bienen.
Den armen lieden waa het ol twee engelen tot
heo kwamen.
.Wjj zullen weder komen,* eprak de dame
bjj baar vertrek.
Heo kuste baar band.
Dag op dag zocht zjj het dakkamertje op,
bet kind kreeg haar tiel en zag haar aan, als
ot zjj een moeder ware.
Diep onder in een vochtige kelderwoning lag
een oude, zieke man. Hjj was blind. Hen had
hem gesproken van de dame, hoe zjj lie
gaven schonk en de arbeidera opzocht.
Zjj trad bjj hem biooeo, sprak tot hem,
hjj weende.
.Waarom weent ge, beate man?' vraagde de
Hg bedwong zjjno tranen en sprak
,0, dat ik slechte een enkel oogenblik nog
zien konde, slechts eenmaal n xisn, omd
zoo goed voor ons zjjt."
Het een zalig geroet tn bet harte, bet heerljjk
gevoel, dat Wildoen schenkt, verliet de dame den
arme, die van vreugde had geweend.
Buiten wachtten reeds de vrouwen met hunne
kinderen. Zjj bedelen ntet.zjj wilden slechts hunne
weldoenster zleo. Eenigen groetten, anderen
stonden tchnw lerzjjde, zjj waren nog hslf io twjj-
Toen zjj eebter de kinderen hoofd en wangen
streelde, werden zjj vertrouwelijker en begonnen
te spreken.
Zoo ging het dig aan dsg. In be'. arbeiders-
kwartier drong liet door van wooing tol wooing
en ieder wilde de weldoenster zien. Lina kenden
zjj reeds, tot haar wendden zjj zich dan ook
out hare voorspraak.
Da dame zorgde echter niet slechte voor bet
Derhalve zocht zjj de harten der armen door
een goed woord voor den hemel te winnen. Zjj
bereikte hiermede heerl jjke nitkometea. Meoscheo,
die allegerocl voor godsdienst verloren hadden,
werden nadenkend en de baat waarmede de
armuede en ellende op de rjjken neerliet ver
minderde. In tegenstelling daarmede verzoenden
de harten der arbeidera lich met buunen toe
stand eo de godsdienst hertaalde datrln, door
den zschten invloed der barmhartigheid en liefde.
.Eeo verzoek? Kind,>at kan ik voorndoaa?'
was de vraag.
.Aeb, zeg mjj, wie gjj tjjl; de arbeiden ba-
stormen mj) om n dit te vragen.'
.Kind, owe bede kan ik uiel inwilligen.
Ongekendongekend wil ik goad doen.'
.Haar toch soa ik zoo gaarne welen, wie
zflf-
.Noem mjj din'Clemeotioe,' antwoordde de
dame. Eo van nu at ward zjj Clementina go-
Het bezorgdheid sloeg Clementine Lina gade.
Haar toastend werd niet beterzjj klaagde wel
niet, mtar men zag bet, dal hel mal baar ten
einde liep.
.Lina, heden bljjft ga thuis, gjj moat u in aebt
nemen.'
.Clementine, laat mjj mat n mede gun,*
smaakte het meisje.
.Kind, ik meen hot goed melu,bljjl tehuis'.
Het meisje gehoorzaamde eindelijk. „Haar
morgan bljjf ik niet le huis,* zeide zjj.
De dame ging alleen.
.Waar ia Lloa?' vraagden Je vrouwen der
arbeiders.
.Zij ziek, en moet zieb in acht nemen',
sprak da dime.
Ook den rolgeadeo dag bleef sjj le hale, ca
nog meerdere dagen kwam da dame alleen.
