Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 3.
Zaterdag 16 April 1904.
Achttiende Jaargang.
DE EENIODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Vèrachijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden
BureauBreedestraat 18, Amersfoort
Prijs dar AdvertentlSn;
Voor icderea rcgol meer- 0.06.
Uitgave van de Vereenlglng De Eembode.
Correspondenten en Adverlenliën moeien uiterlijk Vrijdagavond
vour 4 ure aan hel bureau bezorgd zj|n.
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Misverstand.
Zooalt uit ons kort verslag der jongste
raadszitting reeds genoegzaam viel op
te merken, is deze een zeer merkwaar
dige geweest. Niet zoozeer, wyl daarin
verworpen werd een voorstel om de
kermis ifi beginsel af te schaffenin de
gegeven omstandigheden was deze uit
slag te voorzien. Meer merkwaardig was
deze vergadering, omdat, naar aanlei
ding der indiening van het bewuste voor
stel, een ander voorstel, en wel om de
kermis binnen de perken van orde en
goede zeden te houden, door het Dage-
Ijjksch Bestuur werd ter tafel gebracht.
Wjj meenen nog eens den inhoud daar
van te moeten releveeren, welke luidt
lo. tot dislocatie, waardoor worden
vermedencene opeenhooping van de
volksbeweging binnen een engen kring
en eene belemmering van het vrjje ver
keer, welke vooral veelal lot twisten en
vechtpartijen en moeilijkheden aanleiding
gaven
2o. tol wering van waarzeggers, mis
vormde personen, wonderen van de
wereld, geheime specialiteitstentjes en
andere sensatie-wekkende vertooningen
3o. tot beperking van de kermis tot
5 dagen door sluiting des Vrijdags te
tniddernacht ter voorkoming van de
brooddronkenheid en het groot misbruik
van sterkendrank, welke den Zaterdag
gewoonlijk kenmerkt als vruchten van
-de op dien dag uitbetaald wordende
loonen.
Voorzeker een merkwaardig voorstel,
doch hoogst opmerkelijk in deze zitting
was wel, dal bij stemming over het derde
punt van het voorstel hetwelk uitgaat
van de meerderheid van het Dagelyksch
Bestuur de stemmen staakten, zoodat
dit punt in eene volgende vergadering
nogmaals aan eene stemming moet onder
worpen worden.
Deze uitslag heeft bevreemding ge-
FEUILLETON.
Tom's eerste ivootaor.
Toen ik nog een jongen we», seidsTom,
1 bed ik nergen» lu«t in dan om neer zee te
Ingaan.
t Vader zeide neen, moeder zeide neen, zuster
Jaartje zeide neen en zelia kleine Jaap, die
canweljjks tol aan mjjn knie reikte, zeide neen.
Doch bet bielp niets, want ik zei legen hen
allen ja, ea ging daarmee voort, tot mjjn vader
eindelijk, na verloop van twee jaren, ziende,
- dat ik nergens andere Inst in bad, toegaf. Des
niettemin voelde ik mij bang te moede, toen
de dtg aanbrak, waarop vader, mjj vriendelijk
op den schouder kloppend, zeide
Kom, mjjo jongen, het ie tjjd om te ver
wekt en wel in die mate, dal wij, om
oojuiite gevolgtrekkingen te voorkomen,
ons verplicht gevoelen over ileze han
gende quaeslie ook onze meening ken
baar te maken. En dan zij opgemerkt,
dat tot die bevreemding ten zeerste aan
leiding bestaat. Hier immers betreft het
noch afschaffing van de kermis in beginsel,
noch te verwachten nadeelen voor de
betrokken personen of voor de gemeente,
maar enkel en alleen, gelijk het voorstel
zegt, om brooddronkenheid en drank
misbruik, welke den Zaterdag gewoon
lijk kenmerken, te voorkomen. Dat hier
dus misverstand in het spel is, mag,
dunkt ons, met grond vermoed worden.
In deze meening worden we allereerst
versterkt door de bewering van een der
raadsleden, die, na het voorstel tot af
schaffing der kermis in beginsel te heb
ben bestreden, zeide
„Laten wij, juist omdat zij is een oud
volksgebruik, trachten de kermis te be
houden, maar dan ook aile mogelijke
middelen in hel werk stellen om dit
volksvermaak inderdaad te doen zijn een
opheffende vermakelijkheid, die niol leidl
lot vnlksiimlisflijking."
En toch, ondanks deze ondubbelzinnige
verklaring, werd hel voorstel om do
kermis slechts één dag te bekorten tot
beteugeling van brooddronkenheid en
drankmisbruik, om volksverdierlijking te
voorkomen, bij stemming door hem be
streden. De Iraaisle welsprekendheid kan,
dunkt ons, zoo'n inconsequentie moei
lijk bemantelen. Bij eenig nadenken zal
dit geachte raadslid dan ook wel toe
geven. dal elk logisch verband tusschen
woord en daad hier ten eenenmale ont
breekt.
Een ander raadslid gaf gereedelijk toe,
dal men oppervlakkig beschouwd op de
vraag levert de kermis veel kwaad, een
volmondig ja moet zeggen. Nu zou men
meenen, dat, waar reeds bij oppervlak
kige beschouwing diep onzedelijke toe
standen in 't oog springen, geen diep
gaande beschouwing noodig is om het
voorstel der meerderheid van het Dage
ik kan mjj niet herinneren, dat er de eerete
twee of drie jaren iele gebeurde, hetwelk de
moeite ran hel vertellen waard zou zjjn. Hal
waa slechte een eentonig leven, want evenmin
•Ie aan land, komen op zee do avooluren zoo
maar dogeljjka voor. Na deze drie jaren brak
er echter oorlog met Frankrijk uit en toen werd
er menige alapolooze nacht en menige vermoeiende
dag doorgemaakt. Wg werden naar een Franacho
haven gezonden met de opdracht, een kleins
ezpedilie, die op een ander gedeelte der kust,
ten zuiden van den aangewezen ontmoetings
plaats, geland was, aan boord lo namen. Do
haven was slochts een eenvoudig visscheradorp
en van de landzjjde viel dus niets te duchten.
Doch indien een der vjjandeljjke schepen ons
bemerkte?
Wjj zagsc den geheelen dag scherp nit en
begaven ons niet naar land, voordat het geheel
donker was. Ik maakte deel nit van het korps,
hetwelk was aangewezen om in de boot de
landing te beproeven en bet wachtwoord was
,de kleine achlldwactn".
Mogelijk is bet door allee, wat er later volgde,
dat ik mjj dien avond nog zoo goed herinner.
En wanneer ik de oogen sluit, dan zie ik, even
als toen, de maan bjj touch en poozen van achter
de wolken te voorschijn komen en de golven
in haar zilveren licht bij atwieieling rijzen en
daleu. Wjj hadden ons gedurende eenigen tjjd
met groots snelheid in rechte Ijju voorwaarts
bewogen, toen plotseling voor onzen boeg een
donker gevaarte, hetwelk wjj oogenbiikkelijk
als de romp van een schip herkenden, nit de
duisternis opdook. Er bleet ons nog slechts Mn
Ijjksch Bestuur met warme instemming
te begroeten. Maar by dieper ingaan op
de zaak kwam dit raadslid lot de meening
te moeten tegen stemmen. Als deze
meening echter niet op een misverstand
berust, dan verklaren we ronduit, dat
ook de logica in de gedachtengang van
dit raadslid omtrent hel bedoelde voor
stel, ons volkomen ontsnapt.
Tot nader bewijs, dal misverstand in
dit geding de grootste rol komt spelen,
diene voorzeker het volgende door dit
geachte raadslid, aangaande het behoud
van den Zaterdag als kermisdag, nog in
't midden gebracht
„Wal der. Zaterdag betreft, Spr. is
voor het behoud daarvan. Ieder categorie
heeft zoo z'n eigen uitgangsdag. Er is
een dag voor de burgers, een voor de
boeren, een voor de militairen enz. Wordt
den burgers de Zaterdag ontnomen,
dan gelooft Spr., dat zij op eenzeifden
dag zullen feestvieren en vreest, dat liet
verschil en de wijze waarop dat geschiedt
lot botsingen aanleiding zal geven"
Hier schijnt het geachte raadslid ge
heel uit hel oog te verliezen, dal de
burgers de eerste vior dagen der kermis-
week reetls tot kermisvieren geheel ter
beschikking hebben, zoodat tie Zaterdag
geruslclijk aan die categorie als kermis
dag kon ontnomen worden. Dezen dag
laten zjj dan ook liefst over aan die
kermisvierders. welke een voorstel
noodig maakten, als door de meerder
heid van het Dageljjkscb Bestuur in
overleg met de politie is ontworpen en
aan den Raad ter bcoordeeling voorge
legd. Nog zij opgemerkt, dat niet de
Vrijdag alleen voor de boeren is, maar
veelmeer voor de burgers om van de ker
misvermaken te genieten. Reeds vroeg
in den namiddag keeren de meeste
boeren huiswaarts en tegen den avond
is bijna geen boer meer te zien. Bovendien
wordt ouderge woonto soms door patroons
wel op Vrijdagnamiddag tol kermis
vieren aan ondergeschikten vrijaf gegeven,
maar nooit of te nimmer op den Zater
dag. Dat is de dag, die menig patroon
en menig huismoeder met kinderen maar
kens, nameljjk, da' men on» Diet had opgemerkt,
in welk getal wjj, na eenlge minuten gowachl
koer» zouden kunnen teranderen en zoodoende
toch het laad bereikeo.
Zoo hieven wjj eenige minuten ronddrgten,
allen met het gelaaL naar onzen geduchlon
vgand gekoerd. Hel Franaclie «chip lag geheel
stilgeen licht was te zien, geen geluid werd
vernomen. Ik ken mjjn hart hooren kloppen,
terwjjl ik, voorover op nijjo riem geleuod, over
mjjn schouder naar het dreigend gevaarte tuurde.
Het klopte echter niet ven vrees, doch slechts
van overspanning.
Riemen inl werd er langs de geheele hoot
geduisterd. Eo zoo dreven wij laogzaam met
den stroom naar rechti af en kregen de volle
slagsjjde van 't oorlogsschip met de lenge rjjen
van gapende vuurmonden in bet gezicht. Nog
alljjd waa er geen licht te zleo en werden wjj
door oiemaod aangeroepen, toen zich plotseling
aan onze linkerzjjde eene slem liet hooren
Boot eho.1
Boot ehoI klonk hot terstond van den
Wjj waren ingeslotenaan wearikaolen van
ono bevond zich oen vjjaodeljjke bool. De
Franscben waren ons te slim af geweest: zjj
haddon op den loer gelegen.
Heeroo, ge zjjt onze gevangenen, aprak
de beleefde Franschman.
Ik geloof, dat hjj, op bet pont staande one
een kogel door bet hoofd te jageo, gezegd zoo
hebben„ik vroeg u wel verachoonlng.'1
U bad hen wel allen Mn voor Mn will on
al te zeer als een rampzalige doet vloeken,
wegens de uitspattingen en liederlijkhe
den, waarlegen de meerderheid van het
Dagelijksch Bestuur tot haar niet geringe
cere met ernst en kracht maatregelen
nemen wil.
Tastbaar berust derhalvo het bjj
eerste stemming genomen bosluit van
sommige raadsledon, omtrent deze ern
stige quaestie, op misverstand. Dit zal,
naar wij stellig hopen, ook blijken door
aanneming van het voorstel bij de her
nieuwde stemming, welke in eene eerst
volgende vergadering geschieden moet.
Wjj vertrouwen, dat het beroep op de
raadsleden om lot de zedelijke terhef-
ting des volks mede te werken ten slotte
niet te vergeefs zal zijn gedaan. Een
toestand, die tot zooveel zedelijke ellende
en zouden aanleiding geeft, tc bestendi
gen, zou dan ook terecht diep te be
treuren zijn.
Dit citaat is ontlfleml aan het verslag dor
raailsalttiog van de N. A. Ct.
BUITENLAND.
Ter gelegenheid van de schitterend
geslaagde St. Gregoriusleeslen heeft de
II. Vader Maandag in de SI. Pieler eene
pontificale H. Mil opgedragen, die door
dertig kardinalen en duizenden genoodig-
den werd bijgewoond.
Tribunes bevonden zich slechts in de
absis, een voor de leden van vorstelijke
huizon, eene voor de Maltczerriddera cn
eene voor de Romeinschc aristocratie
cn diplomaten. Een gereserveerde plaats
was voorbehouden aan dc leden van
het Gregoriaansche en van het artsen
congres. Ook ditmaal was op de toe
gangskaarten de gespatieerd gedrukto
bemerking aanwezig, dal op bjjzonderen
wensclt van den H. Vader iedere bijvals
betuiging achterwege moast bljjven.
Duizend zangers, onder leiding van
professor Rella, hadden plaatsgenomen
ter rechterzijde van het Pauselijke altaar,
Toen de indrukwekkende Pauselijke
processie van de zijde der Pielé-kapel
de basiliek binnentrok, klook het „Tu es
Petrus" onder het schallen der bazuinen
door de ruimte. De stoet ging tot de
confessio, waar de H. Vader aan het
faldisterium nederknieide en bad. Dan
bovechlen, doch iedera tegenstand waa nutteloos,
want z|| waren moer dan tweemaal zoo sterk
lo aantol. Wjj worden thans van elkander ge
scheiden; een gedeelte van ons werd in do
Franache booten overgebracht, terwjjl de luite
nant. ik en nog twoe anderen in de onze achter-
hieven. De Franache booten zetten koore naar
hun schipwjj daarentegen werden beleeld uit-
genoodlgd onzen weg te vervolgen. Hal was
zeer dnideljjk, wat zjj In den zin haddeozjj
wilden trachten ook de laad-ezpeditle gevaogeo
te noioeo. Ooze boot richtte zich naar de af
gesproken landingsplaats en hot bleok ons, dat
zjj die even goed kenden als wjj.
Aan land hopen wjj owe vrienden lo ont
moeten, hoeren, zeide de Franscha officier. Wjj
zullen hen uitnoodigen zich naar onze boot Ie
begeven, doch daar wjj de Eagolscho taal niet
gehool machtig ajjo, zullen wjj onzen vriend
hier - die oon vrjj onooozele snaak acbjjat te
zjjn met ons medenamen. Hjj zal hel woord
doen en hen uilaoodlgen aan boord te komeo.
Die „onnoozelo «naak" wae ik, en hel lachte
mjj blller weinig toe met zes Fraoschen op
mjjo hielen aan laad Ie moeien gaan om een
Eog'lscbe ezpedilie beleeld nil Ie noodigen
zich niet gevangen te laten nemen. Toea ik
onzen Inltenant voorbijging, zeg deze mjj atrak
aan, als wilde bjj zeggen: ,0e tolt eer sterven,
- Zeker, zeker, zeide Ik en sprong aan wal.
Er was afgesprokeo, dat ons eerste signaal
zou bealaan in een eigenaardig gefluit en ik
besloot dit door een ander te vervangen. Q*
zult u derhalve licht mjjn ergemia knonen
geleidde het gevolg den Paus naar den
troon in de absis.
Daarna begon de H. dienst, waarbij
dc Paua werd geassisteerd door de
kardinalen .Seraflno Vannutolli, Segna,
Cavagni en Macchi. Toen de Paus, na
hot gezang dor terts, het confessie-altaar
betrad, brak de zon stralond door de
wolken. Epistel en Evangelie werden
naar den (Iriekschen ritus gelezen. Het
koor van tOOU zangers zong voortreffelijk
liet Kyrie. De Paus communiceerde op
den troon in de absis. Kort voor 12 uur
besteeg de Paus weer de Sedia Gestatoria
en zegende naar alle zijden. Het publiek
knielde vol eerbied neer en wuifde met
do zakdooken.
Combes heeft Zondag te Laon ge-
dejuneerd met de leden van den Hond
van radicale en radicaal-socislistiicho
comité's en daarbij een toespraak ge
houden, waarvan die rootle vriendjes
genoten hebben. Want niet alleen, dat
oudergewoonte de ctericalen en de ver
schillende partijen van de parlementaire
minderheid geducht gehekeld werden,
maar ditmaal moest ook de adel en
de burgerij als de vijand aangewezen.
„Het is de oude strijd", grijnsde de
moderne Jacobjjn. „Eenerzijds de gees
telijkheid en den udel, die de vermogende
burgerij met zich rnoo slepen en met
hardnekkigheid trachten vaal te houden,
wat hun aan voorrechten nog overblijft
van den anderen kant de geheele demo
cratie, vrijgemaakt door de revolutie en
in hei belang der veroverde vrijheid, dc
edele hoedanigheden van huur nulinnnal
karakter breed ontwikkelend. Het is
dus niet te verwonderen, dat de geestelijk
heid, de adel cn dc bitrgorjj, ofschoon
verdeeld in verschillende parlygroepeii
cn afkomstig uit schijnbaar aan elkaar
vreemde sferen, samenwerken in een
zelfde oppositie tegen tie democratische
politiek der Regeering.'' Zoo werpt deze
ongelukkige renegaat zich reeds nis
blindelings in de armen dor revolutie,
die, wellicht spoediger in Frankrijk hoer-
sclten zal, dan Combes en zijn aanhang
vermoeden zullen.
Koningin Isabella, de grootmoeder van
koning Alfonsus van Spanje, is Zaterdag
te Parijs overleden.
In 1870 deed zij afstand van den
Spaanschen troon ten gunste van haren
zoon Alphonsus, die pas in 1874 anti
het bewind kwam, nadat Spanje eerst
den hertog van Aosta tot koning had
gehad en het eenigen tijd zonder koning,
voorstellen, (oen de Franachman aan mjjne zjjde
zelf het ororoengekomen sein gal en dal wel
zoo volmaakt, alsof het door een Engelachen
mond waa voortgebracht.
Onmiddellijk weid dan ook het antwoord van
nit een klein boschje aan onze rechterzijde,
hetwelk zich lenge den kant van den weg tot
aan het water uitstrekte, vernomen. De Fran-
•chen richtten hnnne «chroden daarheen, met
mjj in bon midden.
Halt! riep een slem van uit het boacb.
Het wachtwoord I
Spreek, npreek, (tuinierde Mn tnjjner ge
leider» mjj loe, en wjj znllen u rjjkeljjk heloonen.
Thine rees het denkbeeld bjj mjj op, dat
zjj bet wachtwoord miaachieo niet keodoo. In
dien zjj hel geweien hadden, dan zoudau wjj
het zeil wel geroepen hebben, want ze spraken
uitmuntend Engelaeb.
Slimme voaean I riep ik in da riehtiog van
het boschje,
Ik zeg in een oogenbllk, dal de Franachen
het ware woord niet kenden, wanl zjj bleven
ataan wachten, in de hoop hun alaohlolTera Ie
znllen zien verachjinm. Doch oon lacht krakend
geluid, nauwoljjks hoorbaar, drong van nil hel
bont lol mjj door eo ik begreep, dat de onr.cn
gewaarschuwd waren.
Laten wjj nadorbjj gaan, zoido ik tol deu
olflcler, «jj zullen thans niet up ons achlotnn.
Wordt mrvolgd).
