Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 11.
Zaterdag 11 Juni 1904.
Achttiende Jaargang.
IE EENBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Franco per poft
Afzonderlftke nummers
10,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort
Uitgave van de Vereeniglng De Eembode.
Prijs dor Advortontitni
Van 1 lot 6 regels
Voor iedere* regel meer
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Verkiezing voor deProvin
clale Staten
Wellicht nimmer hebben verkiezingen
voor Provinciale Stalen zoozeer de aan
dacht getrokken, zoozeer de gemoederen
opgewekt, al» thans hel geval is. Nu
door de invloedrijke bladen der liberale
pers in den breede werd uitgemeten de
beleekenis, welke aan deze Statenver
kiezingen moet gehecht, heelt ook de
anli-libe'Je pers zich niet onbetuigd
gelaten, en zjjn de kiezers der verschil
lende partijen geducht wakker geschud.
Vandaar dat eene zeldzame belangstelling
in de aanstaande verkiezing wordt ge
toond, eene belangstelling, die een wak
keren strijd aan de slembas voor
spelt.
Aan dezen strijd verlangen ook de
anti-liberale kiesvereenigingen in het
kiesdistrict Amersfoort met opgewektheid
deel te nemen, getuige reeds de een
stemmigheid, waarmede zij haar candi-
daten hebben geproclameerd.
Zooals we reeds vermeldden, heeft
de R. K. Centrale Kiesvereeniging, even
als de Centrale Anti-revolutionnaire
Kiesvereeniging en de Afdeeling Baarn
der Christelijk Historische Partij, naast
drie der aftredende leden, nl. de heeren
C. Th. van Beek, P. Hartman en Mr.
F. D. Graaf Schimmelpenninck, ook den
heer K. van der Burg, Oud-burgemeester
van Ambt-Hardenberg, thans Gemeente
ontvanger te Amersfoort, gecandi-
deerd.
Hierbij dient in herinnering gebracht,
dat vóór drie jaren een anti-revoluti
onnaire zetel in de Staten was vacant
gekomen, welke toen, door een samen
loop van minder gewenschte omstandig
heden, door een liberaal, den heer J.
Bolk, werd ingenomen. Zeer natnurüjk
dus, dat de Anti-revolutionnaire party in
ons district thans hare aanspraken op
dezen zetel deed kennen door een eigen
candidaat daarvoor aan te vrijzen, en
even natuurlijk mag het heeten, dat de
R. K. Centrale Kiesvereeniging zich be
reid verklaarde deze candidatuur over
te nemen.
Toch werd vernomen, dat men van
liberale zijde dit niet zoo natuurlijk vindt.
Alsof de houding der liberalen van de
meest uiteenloopende richting in de
Tweede Kamer en die der liberale pers,
den laatsteu tijd vooral, niet een nog
nauwere aaneensluiting der anti-liberale
partijen maakte tol een gebiedenden
plicht
Doch laten we eens veronderstellen,
dat bjj deze Statenverkiezing de om
standigheden waren van dien aard, als
zij zich voordeden bij de Statenverkiezing
1901, waarbij het destijds aftredend
liberale lid, de heer Mr. A. J. de Beau
fort, by enkele candidaatstelling werd
gekozen verklaard, dan tóch zou de
houding van den „Eemlander" het
bevriende orgaan der liberale kiesver
eeniging .Amersfoort" ook maar de
geringste medewerking van anti-liberale
zijde lot de verkiezing van het aftredend
liberale lid, den heer J. Bolk, thans
totaal onmogelijk hebben gemaakt. Wij
vertrouwen dan ook, dat de heer J.
Bolk zelf de waarheid onzer bewering
erkennen zal.
Intusschen zijn wjj stellig overtuigd,
dat de katholieke kiezers in het kies
district Amersfoort er wel van door
drongen zullen zijn, dat ook bij deze
Statenverkiezing een trouwe opkomst
ter stembus niets minder is dan hun
dure plicht. Dat dan ook geen enkel
katholieke kiezer zonder geldige redenen
zjjn kiezersplicht verzuimedat niemand
onzer zich onttrekke aan dezen stembus
strijd. Men vergete niet, dat twee anti
liberalen thans door de Staten van
Utrecht naar de Eerste Kamer worden
afgevaardigd en dat de Gedeputeerde
Stalen een meerderheid tellen, alleen door
dat de kiezers een anti-liberale meerder
heid in de Provinciale Staten gekozen
hebben. Het behoud dier meerderheid in
de Stalen, maar ook versterking daarvan,
it derhalve de érnstige taak, welke op
de Christeljjke partijen rust. Daarom op
Woensdag 15 Juni a.s. eenparig gestemd
op de heeren
C. Th. van Beek,
K. van der Burg,
P. Hartman,
Mr. F. D. Graaf Schimmelpenninck.
BUITENLAND.
Zondag hebben in België in de helft
in het land de verkiezingen voor de
Provinciale Stalen plaats gehad, en de
zelfde uilkomsten opgeleverd als die
voor de Kamer. Wel zijn de herstem
mingen op morgen nog talrijk, en kan
de volledige uitslag dus eerst nader be
kend worden, doch nu reeds kan gecon
stateerd worden, dat geen groote ver
andering zal gebracht worden in de
verhouding der partjjen in de verschil
lende provinciën. In ze» provinciën blijft
de meerderheid in dc Staten katholiek
en in drie liberaal.
Door samenwerking van socialisten
met liberalen en ook door slechte opkomst
der katholieken hebben de liberalen hier
en daar zetels gewonnen, en zullen er
bij de herstemming nog eenige winnen,
maar ook de katholieken winnen hier
en daar eenige zetels, doch minder dan de
gezamenlijke oppositiepartijen. Gelukkig
evenwel hebben de stemmingen, zooals
gezegd, geen invloed gehad op de ver
houdingen in de Staten.
In het Engelsche Lagerhuis is Maandag
de oorlog weer eens ter sprake gebracht.
De heer Lawson Walton vroeg of tot
de Russische regeering vertoogen waren
gericht ,naar aanleiding van de pro
clamatie betreffende de contrabande en
van bel gebruik van neutrale havens
als maritieme basis en het uitzetten van
tegenwoordige oorlog nieuwe en moeilijke
kwesties heeft doen rijzen betreffende
hel internationale recht.
Het onderworp wordt met groote
zorg door do Britsche regeering over
wogen, maar de minister meende, dat
geen openbaar belang was gediend door
de publicatie van eenige opmerking door
de regeering te dezen aanzien gemaakt
of door eenige verklaringen over de
kwestie.
Uil Servië komt het weerzinwekkend
bericht, dat de verjaardag van den moord
op den laatsten der Obrenovitsj in
Servië's hoofdstad zal gevierd worden.
Door de studenten der hoogeschool te
Belgrado zal n.l. een meeting worden
gehouden ter verheerlijking van de offi
cieren-moordenaars als bewonderens
waardige helden en patriotten, terwijl
deze voortreffelijke mannen zeiven des
avonds een groot bal zullen geven.
Schandelijker en menschonleerender
manifestatie is zeker moeilijk denkbaar.
De relaties tusschen den H. Stoel en
Frankrijk zijn niet afgebroken. Althans
de berichtgever te Rome van de „Teinps"
weet mede te deelen, dat de geruchten
omtrent het afbreken van alle diploma
tieke relaties tusschen liet Vaticaan en
Parijs ongegrond zjjn. Reeds enkele malen
heeft de heer De Courcel, zaakgelastigde
van Frankrijk, mei kard. Merry del Val
onderhoud gehad, om de loopende
a af te handelen. Vrjjdag 1.1. bij
voorbeeld is hij zeer lang met hem in
gesprek gebleven.
De werkstakingen in Frankrijk dragen
hoe langer hoe meer een revolutionnair
karakter. Brandstichting, moorden en
doodslagen komen er geregeld bij voor,
en de regeering blijft bij dit alles toezien,
zonder krachtige maatregelen te nemen,
omdat Combes zonder de rcvolutionnaire
socialisten niet regeeren kan. En de vrij
denkers proflteeren daarvan. Dc wil van
deze vijanden is wet in Frankrjjk.
Zoo eischen zjj thans over het geheele
land, dat voortaan de H,Sacramentsproces
sies worden verboden. Zjj deelen den bur-
gemeestershunbesluit meecn allen haasten
zich, zich naar den wil der heeren vrij
denkers te schikken. En indien sommige
burgemeesters het durven bestaan, eenige
onafhankelijkheid te toonen, dan wordt
hun door de meesters van het land be
duid. op hun hoede te zijn. i Zoo werd
bijvoorbeeld te Gap op H,-Sacramentsdag
een congres van vrijdenkers gehouden.
Deze bedreiging was beteekenisvolde
burgemeester verbood de processies. Te
Caen bereidden de anli-clericalen zich
openlijk voor, met geweld dc processie
te verstoren hun doel werd bereikt
de prefect verbood de processies
Een voormalig redacteur van d<
„Aurore", die dit blad vaarwel zeide
en daarmede aan een kliek woedende
anti-clericalen, schreef dezer dagen in
de ,Cri de Paris" over Jaurès, den hand
langer van Combes, en over zjjn vrienden:
Een tiental jaren geleden had het
volkje, 't welk Jaurès als aanvoerder
volgt, een zeer magere linnenkast
marcheerde het op zijn bovenleermet
veel moeite leefde het van schilderachtige
beroepjes, voor welke men liever niet
uitkomt.
Thans? Thans zijn ze eigenaar
kasteelen, fabrieken, pachthoevenzij
leven op grooten voet in rijk gemeubelde
huizen, met het air van weledel- of hoog
geborenen zij behooren tot de kapitalis
ten, zetten de Bankinstellingen op con
tributie, verplichten de verschillende
compagnies tot allerlei aderlatingen,
wroeten tot in de ellebogen in het goud....
In tien jaren en dat enkel door het
woordeke „socialisme."
De berichten omtrent den oorlog in
het Oosten hebben in de laatste dagen
veelal betrekking op Port Arthur. Of
deze vesting vallen of voor de Russen
behouden zal bljjven is hel hoofdonder
werp, waarmede de pers zich bezighoudt.
De Daily Expres» verneemt uit St.-
PetersburgDe meening van het Russisciie
volk is, dat Port Arthur in elk geval
gered moet worden. Dat gevoelen is
zoo sterk, dal de oorlogspartij en de
militaire deskundigen, die er anders over
denken, er voor gezwicht zijn. In een
pas gehouden krijgsraad waren de czaar
en de hofpartjj er voor, Koeropatkine te
gelasten, het ontzet van Port Arthur te
beproeven met veertig ol vjjftig duizend
man. De militaire deskundigen zjjn echter
van oordeel, dat Koeropatkine weinig
anders zal kunnen doen dan de belege
raars af te leiden, hetgeen de belegerden
wel iets zal helpen, maar deze moeten
overigens zich zelf redden.
Intusschen komen van hut oorlogster
rein wel berichten over schermutse
lingen, doch van belangrjjke krjjgsbcdrjj-
ven wordt niet vernomen.
Volgens berichten uit Liaojangis daar
nu het vierde Siberische legercorps bij
eengetrokken, hetgeen neerkomt op eene
versterking van 48.000 man voor het
leger van Koeropatkine, dat nu 200.000
man teil. De verschillende detachementen,
die naar het zuiden gezonden zjjn, dienen
niet tot onlzet van Port Arthur, dat
beschouwd wordt alt sterk genoeg om
zich staande te houden, maar zijn ge
zonden met het doel om het leger van
generaal Okoe in den rug te hinderen.
De Czaar ontving Maandag een tele
gram van generaal Koeropatkine, dat
slechts het woord .Sdielano" bevatte,
wat beteekenen moetDe zaak is in orde".
Wat nu in orde is, bljjft natuurlijk
voorloopig een raadsel.
De gunstige berichten over de ver
dedigingswerken van Port Arthur wor
den bevestigd door de mededeelingen
van den Amerikaan Smith, een broer
van den Amerikaanschen consul ie Mos
kou, die onlangs van Port Arthur te
St. Petersburg is teruggekeerd. Volgens
zijn meening zullen de Japanners nooit
de stad kunnen nemen, tenzjj zjj dui
zenden en duizenden soldaten opofferen.
Bjj zijn vertrek hadden de Russen te
beschikken over 38,000 man, die allen
bereid waren de stad te verdedigen tot
den laatsten ademtocht. Alle hoogten
om de stad waren goed verdedigd met
versterkingen, schansen en wetenschap
pelijk opgestelde kanonnen. Hij had
tusschen de 300 en 400 kanonnen geteld,
hetgeen overeenkomt met reeds meege
deelde cjjfers. De Japanners zullen de
plaats slechts kunnen nemen meent
de heer Smith met verpletterende
meerderheid, of indien de Russen min
der waakzaamheid aan den dag leggen,
hetgeen zeker niet te verwachten is.
FEUILLETON.
De Vees der Gevangenen.
1) ID d
n 1791 k<
!D afstammelinge van ouden Poolschen
«del, neir Pariji, Hel ie niet met sekerheid te zeg-
gen, w»t de vorelio Fenny Lubomirek» naar Parjje
trok, te minder, dur Parijs door alle voor
name vreemdelingen werd verlaten uit
voor de guillotine. De een rei, dal de jonge
vronw deel bad genomen aan eeD samenzwering
tegen 'I Russische hot, dat dit aan den dag
was gekomen en baar bad genoodzaakt le
vlochten. Weer anderen rerteiden juial 't tegeo-
deeL Hoe het zjj, zeker is het, dal zjj over
veel geld te beeebikken had. Zjj betrok een
groot bnia en stond met vele personen ven
■aam in betrekking.
In dien tijd waa bet echter te Pargs alles
behalve aangenaamde schitterende dagen van
Veraaillea waren reeds lang voorbjj en 't prach
tige Trianon, de lievelingsplek van de onge
lukkige koningin Marie Antoinette, waz een
mine. Vorstin Lnbomiraka bad zich langzamer
hand van allee teruggetrokken, slechte eenige
vertrouwden brachten haar nn en dan een
bezoek in bear bols in de wjjk St. Germain.
Daar woonde zjj met beer dochtertje Rosaline,
dat toen vjjt jaar ond waa. Haar dienstpersoneel,
dot zjj alt Polen medegenomen bad, was weer
door baar lerojgezondonslechts een inde
knecht, die reeds jaren bij haar onders in dienst
geweest waa, bleet bjj haar.
Den SI Januari 1793 brak er voor Frankrijk
een verschrikkelijke tjjd aan. De.hoofden van
konlog Lodowjjk XVI en van diens vronw Maria
Antoinette vielen onder de guillotine. Marat en
Danlon doden de gevangenissen vollen dag en
nacbt SU de guillotine In werking. Ook vorstin
Lubomireka was een van de slachtoffer
den laatsten Augustusdag drong men haarhuis
binDen. Zonder naar de jooge vrouw te lult
die xtcb er op beriep, dat zjj een vreemdelinge
was, werd zij nit baar woning gesleept i
een kar gezel, ja men liet haar zelfs geei
om afscheid van banr kind te nemen,
oadeo, bevendoa knecht riep zjj eveowe
toe.Gregor, torg voor mijn arm kind, e
Het gereebt handelde In dieo vreeseljjken tjjd
zeer snel. Men bracht de vorstin onmiddellijk
naar de plaata, welke men toen hoonend .de voor
zaal van 't Paradijs" noemde. Onder de hoede
van eenige mannen moeat men daar wachten,
totdat men voor 't gereebt gebrsebt werd.
De wedowe behoorde tot die gevangenen, die
reeds lang veroordeeld weren, voor zg over
gebracht werden. Men bid eenige woorden op
gevangen, die In beer salon gesproken werso,
en daaruit maakte men op, dat si) een «anbtn-
aler was van .Lonta Capef'.1)
Hoewel dese grond zeer aan twjjfe) onder
hevig waa, moest haar hoofd toch vallen en
wel om de eenvoudige reden, dat men haer
Machteloos droeg men 't slachtoffer nit de
gerechtszaal; toen rij weer bjjkwam, bevond
zij zich in een van de groote vertrekken der
coociergerie, die men tot gevaogeoia iogericht
bad. Haar eerste woord waa de naem van haar
kind, nog een weoscb had 10, baar lieveling
weer te zien; en deto weoscb kwam In ver-
Hel was den ouden trouwen Gregor gelukt
de prinses ia de gevangenis te brengen. De
moeder beleefde eon Bmarleljjken nacht, baar
armzalig strooleger met haar kind dealend.
Bjj 't aanbreken van den dog wilde Gregor
mot 't kind vertrekken, maar 't was dor arme
moeder onmogelijk bet uit baar armen te geven.
Nog éèn oogenblik eo de gerechtsdienaar kwam
biooeo om de namen af le roepen van hen,
wier laatste gang 'I wuonder die namen
was ook die van de ongelukkige moeder. Nog
had zjj tjjd baar kind aan een der vrouwen
te geven, die in 't zelfde lot zou deelen, oog
drukte zg een gloeienden kos op bet ontsteld
gelaat van haar kind, nog eenmaal keek zjj in
die angstig vragende oogenloen klonk
't ruw:
i, je moet niet denken,
Een uur later rolde 'I hoofd der moeder, met
den naam van haar kind op de lippen, in 'I zand
twee dagen daarna onderging de onde Gregor
hetzelfde lot.
Aan 't kind van Fanny dacht niemand. De
gevangen vrouwen gavon 't een deel van haar
brood zoo goed ze konden, zorgden zjj voor Ro
saline. De bewaker zag dit wel, doch drnkte dan de
oogen toe. In deo ruwsten raensch bljjft toch
al tjjd een epraokje Van mtosohlievoodheid over.
Rosaline bleet in do gevangenis, en wanneer
een der vrouwen naar 't schavot gebracht
werd, dan liet zjj 't kind met de woorden ,do
wees der gevangonen" aan de anderen over.
Weken, maanden gingen voorbij. Al de vrouwen
die baar opgepast en verzorgd hadden, weren
de slachtoffers van Robespierre geworden. In 't
lot van Rosalioe veranderde niele, baar naam
en alkomst waren vergelen, tjj was niets dan
,de wees der gevangenen".
Eindeljjk nam 't Int van 't ongelukkige Frankrjjk
een wending.
Den 38 Juli 1794 werd de aarde bevrjjd ven
Robespierre en zj|o aanhangers, die allen onder
de guillotine vielen. De vreeaeljjke storm kwam
tot bedaren, de bloedige republiek ging over
op de mannen van het Direclalre, op wier
schouders spoedig de eerste consul, keizer
Napoleon, zich verbiet.
De gevangenissen werden leeg. Ook de poorten
van de conciergerle werden geopenJ, en de
kleine Rosaline. De kleine weende, loen de nieuw
benoemde inspecteur van de gevangenis kwam
eo bevel gei 'I kind weg te brengen neer een
gBBticbt.
De ongelnkkige had dit vartrek, waar i|j
zooveel moedert had gehad, zoo lief gekregen,
dat zg 't Diet wilde verlaten.
Toevallig kwam de waacbvrouw van de ge
vangenis binnen«ij was In een aangrenzend
vertrek en hoorde 't kind jammeren.
Kom borger, zei se, geef m0 't kindIk
zal die kleine v>
begon to Inchon, U
Maar, madame Bertot, je klaagt erovor,
dat je niet weet. hoe je je vjjf kinderen moet
onderbonden en nn wil je er nog soo'n zesde
opeelster bijnemen, en dan nog wal een aria-
Geef me haar, bniger, is zij niet ongelukkig
genoegt Zg ia een wees, burger I Wear vjjl
aan tafel gaan, daar kan de zesde ook nog wel
mee eten.
De woorden van die vronw werkten op 't
icben haar kinderen en Rosaline.
(Wordt vtrxlgd),
