Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
TNo. 13.
Zaterdag 25 Juni 1904.
Achttiende Jaargang.
DE EEMBDDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland
Laren, Leusden, Naar den, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Prijs der AdvertantUni
Abonnementsprijs per drie meenden
Bureau: Breedestraat 18, Amersfoort
Van X tot 6 regeltfo.30
Voor iederen regel meer-0.05
Afzonderlijke nummertf 0,05.
Uitgave van de Vereenlglng De Eembode.
Correspondenten en AdvertontlBn moeien niterljjk Vrijdagavond
voor 4 ure aan liet bureau bezorgd zjjn.
BIJ dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Een verblijdende uitslag.
Zdó mag terecht de uitslag heeten,
die de eerste stemming bjj de Staten
verkiezingen ons heefl gebracht. Zonder
de uitkomst der herstemmingen af te
wachten mocht reeds geconstateerd, dat
ook in de Eerste Kamer eene anti-liberale
meerderheid voor de naaste toekomst
ia gewaarborgd.
Toen de uitslag der stemming in
Zuid-Holland, die de kroon plaatste
op het verkiezingswerk, bekend werd,
schreef het Utrechtsche Dagblad"
„De uitslag der Statenverkiezingen in
Zuid-Holland is voor de liberalen niet
gunstig geweest. De hoop, dal men de
Staten „om" zou kunnen krijgen, is niet
verwezenlijkt. Zelfs al worden veoi de
11 zetels, waarvoor herstemming moet
plaats hebben, alle liberale candidaten
gekozen, dan nog blijft de meerderheid
in de Staten anti-liberaal (46 tegen 36)
en daarmee is tevens het lot der Eerste
Kamer beslist.
„Bjj de eerste gelegenheid, dat zij zich
legen de wenschen der regeering verzet
(Hooger Onderwijs) wordt ook dit college
omgezet."
Zoo is het I Ook de Eerste Kamer
al nu een Christelijke richting volgen,
zij al sanctionneeren het werk door de
Tweede Kamer, soms met zooveel in
spanning, moeite, opoffering en slrjjd
door de Christelijke partijen tot stand
gebracht, waarvan vooral de wet op hel
Hooger Onderwijs een welsprekend ge
tuigenis geeft.
Dat de Christelijke partijen in den
lande zich bjj deze Statenverkiezing ge
ducht weren zouden, was te voorzien. De
uitdaging, die van de der Regeering vijan
dige parijjen uitging, dwong er toe. Vooral
twee motieven werden naar den voor
grond gedrongen, waarom men bel
Ministerie nu reeds zoo heftig bestreed
en zjjn bestaan onmogelijk wilde mak^n.
FEUILLETON.
Id dt laatste stonde.
la de omitrekeo vso de badplaat» Krenioacb
ligt in een mooi del, bei Guldenbeekdol, bet
landelijke aUdje Stromberg. Hooge kalkrotsen
•lallen hel del ven de Oaldenbeek, dat prach
tige weiden bevat, van alle kanten io. Ver
scheidene kleine labriekeu verlevendigen het
door de natonr too gnoetig bedeelde oord. Aan
de ecboooe beek atean veel molens, welke hun-
oen eigenaars veel voordeel aanbrengen. Het
grootste deel der bevolking doet aan landbouw,
de inwoners van Stromberg werken meeat in
de uitgestrekte kalkbergen. De vreemdeling dui
zelt. als h{| in die ontzettende hoogte de work-
Uodao urn de iteile kalkrotsen tiet werken als
de twaluwea aan een bnis. Met donderend ge
nu rollen de gehouwen of door kruit gespron
gen rotsblokken our beoeden. Voor geea duiiend
guldon per dag xou ik hier mgn brood willen
verdienen, ugt wellicht menigeen. Toch moeten
er ook moneeheo lijn, die del aandurvenallee
loert, ook bet werken op soo'o dnixelingwekkende
hoogte, too «elft, dat de voortdurende arbeid
op gevaarljke punten ten slotte den mensch
onverschillig, ongevoelig maakt voor het gevaar.
Zeer dikwijls ie een groot ongeluk het gevolg
hiervan.
Zoo ging bet ook den man, die dicht bij de
Mad «en klein maar algen huisje bewoondo met
Deze waren de wet op liet Hooger
Onderwijs en de handhaving van de
Staatsorde tegen de anarchistische woe
lingen in het vorig jaar.
En deze motieven waren reeds vol
doende om de liberalen en socialisten
bier en daar arm in arm te zien op
trekken tegen den gemeenschappelijken
vijand, die er onder moest, het mocht
kosten wat het wilde.
De vraag echter, hier en daar opge
worpen, wat die partijen wel zouden
beoogen, als de regeeringslaak door hen
veroverd werd, bleet onbeantwoord. Den
oud-minister Goeman Borgesius, die
iiunkert naar een minister-zetel, werd
door een sociaal-democraat te Rolterdam
de vraag gesteld „hoe denken de libe
ralen aan geld te komen voor hel in
voeren van sociale hervormingen Doch
het antwoord luidde, dat geen financieel
programma kon worden meegedeeld.
En met deze armzalige uitvlucht
moest de sociaal-democraat zich tevreden
stellen.
De socialistische leider, mr. Troelstra,
zou een ander antwoord gegeven hebben.
Reeds in de Maand December II. ver
klaarde hjj, in de Tweede Kamer, de
Christelijke partij besprekende
.Handhaaft zij in Nederland de leuze
clericaal en liberaal als scheidingslijn
der parijjen, dan zal, wanneer deze
meerderheid een minderheid is gewor
den, de dan tol stand gekomen meerder
heid er een zjjn, waarin de sociaal-de
mocratie een belangrijke plaats inneemt.
„Een liberale Regeering zal hier in
het vervolg steeds moeten steunen voor
een belangrjjk deel op de Sociaal-demo
craten I"
Een program zouden de liberalen dus
van de sociaal-democratie in ontvangst
moeten nemen. Wellicht, dat Borgesius
dit schrikbeeld, bij het beantwoorden
van de gestelde vraag door den socialist,
verontrustend door de gedachten ging!
Afkeer legen de gehate Christelijke
coalitie is in staat geweest een bond
genootschap in het leven te roepen, zoo-
rroaw en kind. Hjj boette Frederik Stiller en
wai uit Opper-Slleiiê naar deie atreek getrok
ken. Geheel «onder middelen wu bjj aange
komen, maar met hel vaate voornemen een
dnebtig gebruik te maken van zjjn krachtige
armen. In de kalkgroeven kreeg bjj werk, en
daar hjj aan vljjt en arbeidzaamheid een uit
bet hart voortkomende vroomheid paarde, was
bjj spoedig door ieder gewild eo geacht. Na
enkele jareo huwde bij een boerenmeisje oil
het diehtbjj gelegen dorpje Daxweiler, dat bem
oeoig fortuin aanbracht. Daarmede bouwde bjj
een klein huia en had een Hinken tuin er by.
De op het in- en uitweadig nette baiaje rnatende
schalden waren in weinige jaren vereffend.
Daar de beide ecbteliaden spaarzaam waren en
maar Mn zoon baddeu, apurden zjj iu den
loop der jaren een aardig sommetje.
De dageljjkicho ondervinding leerl, dat ouders,
die slechts één kind bobben, dikwijls een ver
keerde lietde voor del kind koesteren, alle ge
breken van bun lieveling gemakkelijk veront
schuldigen, ja die zelfs beschouwen als gevol
gen eener buitengewone geestee-gave. Zoo wae
het ook bjj de familie Stiller. De kleine Antoon
kon doen, wat hij wilde, steeds waren de ouders
toegevend voor hun vertroeteld klad, en kwamen
er onder de f hooljongens standjes voor, waar
bij bij bgna nooit ontbrak, dan waren de schul
digen, de andere slecbt opgevoede kinderen. An
toon zon zoo ieta niet doen, daartoe «as hjj la
goed opgevoed.
Zoo groeide de knaap op. In echoot verschafte
bjj zijnen oodorwjjieri veel genoegen, doch ook
als bjj deze Statenverkiezing werd te
zien gegeven. Voor alles moest hel
Chritteljjk Ministerie opgeruimd, wat dan
volgen moest, zou de Ijjd wel leeren.
Maar de Christelijke parijjen waren ge
waarschuwd en zijn voor overrompeling
bewaard gebleven. Het razen en schelden
tegen het Ministerie en inzonderheid
tegen den genialen premier, Dr
Kuyper, die in den parlementairen
strjjd in zake de wet op liet Hooger
Onderwijs zijn superioriteit tegenover
zijn professorale tegenstanders zoo schit
terend deed gevoelen heefl alleen uit
gewerkt. dat de gelederen der Christelijke
partijen zich nog vaster aaneensloten
en den aanval hebben afgeslagen, zoo
voorbeeldig als ntaar te wenschen viel.
De zege werd bevochten door de een
drachtige, trouwe samenwerking der
Christelijke bondgenooten, die inzagen,
dat de strjjd liep over hun heiligste
goederen, over hetgeen hun het dierbaarst
is, en waarvoor zij steeds de grootste
offers hebben gebracht. Zij gevoelden den
plicht om een dam op te werpen tegen
de materialiseering van ons Christen
volk, en met Gods hulp zjjn zij uitmuntend
gesluagd.
Wat de overwinning aan de stembus
nog gewichtiger, nog verblijdender
maakt, is, dat de vrees, ais zouden niet
vervulde verwachtingen van dit Ministerie,
waarover ten onrechte reeds zooveel
geschetterd werd, in de Christelijke
parijjen eene verzwakking brengen, die
noodlottig zou kunnen worden voor de
Kamerverkiezingen in 't volgend jaar.
ongegrond is gebleken. De Christelijke
coalitie is niet verzwakt, integendeel, zjj
heeft aan kracht en stevigheid thans
gewonnen. Dat danken wij echter niet
alleen aan onze vrienden, maar cok en
vooral aauonze tegenstanders, die er voor
gezorgd hebben, dat de oogen open
gingen voor het gevaar, dat een neder
laag aan de stembus in 't verschiet
dreigde. Nu de scheidingslijn steeds dieper
getrokken, de kloof lusschen geloof en
ongeloof een schier pijlloozen afgrond
veel lait. Het schriftelijk werk, vooral dereken-
opgaveo, waren voor hem kioderapef, doch zoo
dra zjjn werk af was, moeateo aijn bureo hel
rechla eo lioks ontgelden. Natuurlijk liep bg
daardoor boel wat alraf opverstandige oudere
baddeu iu zoon geval don ouderwijzer dank
geweten, Niet zoo echter de familie Slillor, Boos
over de echijobare partijdige behandeliog vao
zulk een .goeden, braven en viytigen" jongen,
lieten zich de dwaze ouders tot versmadiog van
den ouden onderwijzer meesleepen, die bet, naar
bon zeggen, hield met de rjjkea en geen hart
voor de werklieden had.
Aotoon moest zijn eerste H. Communie doen.
Volgeoa de (ewoonte in die streken werden op
dezen grooten dag allen uitgenoodigd, die deel
btddeu gehad aan de opvoeding van den com-
muoikaot, dus paatoor en onderwijzer. Nu spreekt
hel echter van zelf. dat beide boeren op den-
zelfden dag niet bjj alle communiokinderen
konden komen, maar volgeoa de gewoonte daar
ter plaatste, werden toch beiden uitgenoodigd.
Ook de plichtgetrouwe ouderwijzer ontviog vao
allen ,eene nitnoodlging, doch van Stiller niet.
Dit gpeet den onderwijzer zeer, niet, wjjl hij
zich daardoor teruggeateld voelde, maar omdat
bjj zich zelf bekennon moest, dat de ouders zoo
verblind waren eo uit bun kind oiels goeds
zou groeien, en al z0n arbeid en moeite aao
bem vergeefsch zon zijn. De grjjze zleleherder,
wien de elechte verhouding iDBschen onderwij
zer en ondera bekend was, ging jnlit op dezen
dag naar Stiller. Met groole hartelijkheid werd
b)j ontvangen.
vertoont, nu de vrijdenkers God en Zjjn
Recht cn Zijn Wet op de meest drieste
wijze uit Staat en maatschappij willen
verbannen, hebben zij een tegenstand
gevonden, die ook voor de toekomst veel
goeds belooft.
Het Chrisleljjk Nederland is in eene
dichte slagorde opgetrokken en zal dit
ook in 't volgend jaar doen I
Maar over de thans behaalde over
winning aan de stembus door de Christe
lijke partijen behoeven onze politieke
tegenstanders zich echter geenszins te
verontrusten. „In den uitalag dezer Staten
verkiezing - aldus schrijft „De Maas
bode" zeer ad rem hebben wij al
leen een machtig wapen temeer gekregen,
niet om de minderheden te onderdruk
ken of de heeren met gelijke munt te
betalen, maar alleen om in dit vrije
Nederland onder de bescherming der
Grondwet gelijk recht voor allen te hand
haven, lasten en lusten, voor zoover het
aan ons mcnscheljjk inzicht slaat, ge
lijkelijk cn naar billijkheid te verdeelen."
BUITENLAND.
Z. H. Paus Pius X heeft bepaald, dat
kardinaal Vannutelli de volgende maand
de kathedraal van Armagh in Ierland
zal gaan inzegenen.
Bij die gelegenheid zal hjj te Londen
koning Eduard een eigenhandig schrijven
des Pausen aanbieden. Z.Em. Vannutelli
ir de eerste onder de te Rome verbljjf-
houdende kardinalen, die zich met een
offlcieele zending belast, naar Engeland
begeeft.
Een merkwaardige gebeurtenis heeft
Zaterdag ten Vaticane plaats gehad.
Op dien dag heeft Z. H. de Paus 400
Engelscho zeelieden, behoorende tot het
Middellandsche Zee-eskader, in audiëntie
ontvangen. De Paus richtte tot hen het
woord en zei, dat het hem genoegen
deed, dat zij hun schip verlaten hadden,
om hun algemeenen vader te komen
bezoeken. De Paus drukte den wensch
uit, dat God hen steeds mochl bescher
men in hun gevaarvol beroep en dat zij
steeds goede Christenen en wakkere
soldaten mochten zjjn.
Z. H. sprak ook over koning Eduard
en de koninklijke familie. De Paus schonk
,Hobt ge den onderwyzor niet uitgenoodigd
vroeg de putoor, toen bjj een pooaje bg bon wu.
„De onderwijzer heelt une kind in echool dik
wijls onrechtvaardig gestraft," zeiden zjj, .al
tijd waa Antoon de belbainel en do goede jon
gen zal toch geen diertje leed doen. Wjj weten
niet, wat ile meester legon ons heeft. Wjj kun
nen wel niet over duizenden beschikken, zoosls
zoo velen bier, maar wjj zijn eerljjk en tronw
en verlengen eene behandeling, zooala one kind
dat verdient."
,Nu vergist gjj n, goede menschen," antwoordde
de paatoor. ,!s ken den ouden ouderwijzer reeds
sedert veel Jaren en moet bekennen, dat hij
steeds elechte bet goede wil en steeds recht
vaardig is in de behandeliog eu de bestraffing
der kinderen. Ik moet bekenoen, dat ook ik
niet altjjd over Antoon tevredon ben."
Vader Stiller trok een bedenkelijk gezicht en
zjjne vrouw liep zichtbaar opgewonden in de
kamer op en neer. „Neen, dat ia Ce veel," Bprak
zij eo snelde de kamer uit.
II.
Sedert «ijn eenigejaten vervlogenfolie koude
heerschl. AUo handel smal stil; ook op dokalk-
productie .drukt deze stilte. Vermindering van
loon, meer werktjjd, ziedaar bet parool; wie
niet meer werken wil kan beengaan. „Kr wordt
nergens meer gebouwd io dezen tjjd," heette
het, „wie vraagt tbane nog naar kalk? Wjj heb
ben geen aftrek." Dat wu een terugslag: waar
voorheen geen werklieden genoeg waren, wu
aan iederen soldaat een herinnerings
medaille. Daarna werd aan de officieren
en aan de soldaten een feestmaal in de
Belvedere-zaal aangeboden. De meeste
soldaten waren Ieren en Schotten.
De admiraal van het eskader, Domvilie,
had met zijn gezin te voren een parti
culiere audiëntie bij den Paus gehad.
Na als engelen van barmhartigheid
meer dan twee eeuwen het „Hotel des
Invalides" tc hebben bestuurd, zijn de
Zustertje» van St. Vincentiu» ook daaruit
verdreven. Het afscheid bood een tref
fend schouwspel. Als een spontane uiting
van hulde, defileerden de oude krijgs
lieden, zoo tier hun houding nog te
maken was, voorbij het groepje Zusters,
toen deze uit de kapel op straat traden.
Wat tijdens de groote Revolutie nog
geëerbiedigd bleet en de Commune liet
bestaan, wordt thans door Combes en
zijn kornuiten uiteengejaagd.
In de llaliaansche Kamer werd Maan
dag do oorlogs-begrooting besproken.
In den loop der debatten verklaarde
minister-president Giolitti, dat er na de
aanneming van de wet van 1901 geen
enkel feit is voorgekomen, dat eene ver
meerdering van de uitgaven voor lands
verdediging noodzakelijk maakt. Inte
gendeel zijn de bondgenootschappen
en de vriendschapsbetrekkingen met
andere staten inniger geworden. De
regeering vraagt geen geld voor nieuwe
uilgaven, niet om redenen van ver-
kiezingspolitiek, maar omdat zjj 't niet
noodig oordeelde.
Bij gelegenheid van een feestmaal aan
boord van het stoomschip „Duitschland"
te Cuxhavcn, dat Dinsdag plaats vond,
heeft Keizer Wilhelm een rede gehouden.
Tot besluit dier rede zeide hij, dat hjj
volkomen gerust en met vertrouwen de
toekomst tegemoet ziet.
Het vernielende optreden van het
Wladiwostok-eskader is den Japanners
op liet verlies van vjjf transportschepen
komen te staandrie schepen werden
alle in den grond geboord, waarbij hon
derden Japanners omkwamen en een
groote voorraad materieel en proviand
verloren ging. Het Japansche eskader,
dat ter bestraffing van het Russische
werd uitgezonden, is onverrichter zake
moeten terugkeeren. Men zogt, dat de Ja
panners zeer onder den indruk zijn van
deze gebeurtenissen.
Een groot voordeel door het Russische
eskader behaald, wordt ook genoemd,
thans overproductie. Hoa zuchtte un klaagde
thana moeig vaderhart. „Kalmte, tevredenheid
by one karig loon," sprak menig verilandlge,
„de tjjden «allen wel weer beter worden." Maar
jniat moeder Stiller, die volstrekt geen verstand
had van het indnstrie-lovon, kon zich niet be
krimpen, en schold en ging te keer tegen de
hoogero klasse in tegenwoordigheid van haren
luurljjk de gevolgen zjjn? In het hart van den
jongen ootetond een groote baat tegen de be
zittere, die met den dag eteeg, en bjj werd dan
ook woldra door ontevredenen vior hunne zaak
gewonnen.
Daar kwam plotseling een keerpunt. Zyn
vader, van nature goedmoedig, tevreden en be
scheiden, verdubbelde, om sjjao hoogvliegende
vrouw, die haar gewone rol niet meer spelon
kon, tevreden le stelleD, zjjn werk. Eiken mor
gen, telle in den winter, waa bjj, ofschoon dit
door de dlreclie niet gewenacht werd, op «ijn
post. Hel liep tegen Keretmis. 'a Nachts was
een weinig regen gevallen, welke terstond be
vroor en «eer glad geworden was. Stiller giog
reede tegen «es uur naar «jja werk; 't was nog
pikdonker. Een onverklaarbaar bang-gevoel
overviel hem, toen bjj s|jne woning verliet
Wat mocht dal wel zjjn? Hjj werd als het ware-
genoodzaakt eene kapel, die een den weg lag,
binnen te gaan. Hier sprak bjj een kort, doch
innig gebed en ging daarna naar zgn werk. Toen
bjj er aankwam waren er reeds verscheidene
zgner kameraden.
Wordt vervolgd).