Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 19.
Zaterdag 6 Augustus 1904.
Achttiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eenmes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
montsprija psr drio aiudn
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
Bureau Breedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dsr Advartontign i
Vm 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
Rusland an Japan.
1.
De ontzetlende oorlog, die in hel verre
Oosten tusschen Rusland en Japan wordt
gevoerd, maakt voorzeker een der voor
naamste onderwerpen uit van de dage-
ljjksche besprekingen in de pers. En niet
enkel de oorlogsfeiten maar ook de vol
ken en Regeeringen dier beide landen
worden aan beschouwingen onderworpen,
die maar al te zeer in 't licht stellen,
waarom eigenlijk voor geen der beide
Staten een warme sympathie kan gevoeld
worden. In 'l kort wenschen wij deze
quaestie iets nader toe te lichten.
Wie de geweldige machtsontwikkeling
van Rusland gadeslaat, en diens toene-
menden staatkundigen invloed in Europa,
maar ook in Azië, eenigszins doorschouwt,
zal moeilijk eenige bezorgdheid dien
aangaande kunnen onderdrukken. En,
het moet gezegd, de eerlooze, godver
geten staatkunde van sommige Euro-
peesche Rijken, de kruiperige, vleierige,
egoïstische Europeesche diplomatie «peelt
onverdroten voort in de kaart van Rus
land. Dit Rjjk heeft in het diplomatisch-
Europeesch concert een hoofdrol be
machtigd, en speelt die meesterlijk ook.
Dat dit met leede oogen wordt aange
zien, ligt maar al te zeer voor de hand.
Maar veel meer heeft de geest, die
onder de bevolking van hel machtige
Russische Rjjk rondwaart en de ge
bruiken, die daar in zwang zjjn, bij
ieder rechtgeaard mensch bij herhaling
den grootsten weerzin gewekt, soms de
felste antipathie wakker geschud en de
natie daardoor van zich vervreemd.
Wat toch in andere beschaafde landen
van Europa ondenkbaar en onuitvoer
baar schijnt is daar niet alleen mogelijk,
maar wordt ook uitgevoerd. De onge-
hoordste dwingelandij, de sarrendste
tirannie wordt er toegepast met eene
koelbloedigheid alsof alle menschlievend-
beid daar uil de harten gebannen is.
Natuurlijk wordt het brutaalste verzet,
de vreeseljjkste weerwraak daar tegen-
FEUILLETOH.
Zuster Angela.
3) .Wie U dat?" fluisterde ik mijn naast mij
knielenden reismakker loe.
.Zuster Angola," luidde bel korte antwoord,
waardoor ik niel wQter werd.
Wie wae zatter Aogele Ho» bed zij io de
wereld gebeeteo Due vragen nemen rojj zoo
geheel in beeleg, dal ik tot rnjjoe ecbande
moet ik bet bekeoneo van 'l verdere
varloop der heilige handeling weinig be-
opourdo. Eerst het door de heldere kioder-
«teinm.n gexoogeo .0 Heer, Ik ben niel weer-
dig," ontrukte rnjj ten mijn gcpeinien. Zelden
ol nooit heeft mij leta zoo diep aangegrepen
als deze woorden ven de lippen dier onmon-
dlgen, dier kleinen, dier trmelen der armen,
dia dm alinachligen Schepper van '1 heelal niele
andere koodeD eeabieden den een rein, door
aardeche bealommeriagen onbezoedeld bart. Ik
geloof, dal gaan oog droog bleefik tenmineta
oeheem mij de traneo olet, welke haeet onbe
wust mjj over de wangen biggelden, toeo deerne,
de kinderen in eolmeakle orde, in eerbiedige
houding en doordrongen ven bet bewcstxjjo,
dal er iota groots, iele geweldige met ben ging
gebeuren, tot de heilige kalei Daderden.
Gelukkige kinderen in weerwil hnnner armoede
van geeet I Gelukkige vrouwen, die in grooteehe
zelfverloochening zich gewjjd bedden ten de
verpleging dezer hulpbehoevende meneehenkin-
deren I Zulke bloemen, enlke vruchten kweekt
over gesteld, en ioch geschiedt zoowel
het een als het ander zonder dat dit
reusachtige Rijk die schokken of tril
lingen gevoelt, welke iederen Slaat bjj
uitbarsting van den revolutiegeest soms
tot in zijn grondvesten schokken doen.
Zelfs geen verzet des volks, al gaat er
ook een aanslag op het Hoofd des Rijks
mee gepaard, waarbij het leven des
monarchs een vreeseljjk einde vindt,
kon tot heden verandering brengen in
het regeerings-systeem van wreedo ver
drukking en barbaarschc tirannie.
liet karakter van den onvervalschten
Rus komt ook sprekend hierin uit, dat
in het Russische Rjjk ieder ambtenaar
van den Slaat op zjjn manier speelt
de despoot; van den lioogri geplaatste
des lands tot den geringslen kozak zit
het despotisme min of meer in merg
en bloed. Daarin ligt tevens de ver
klaring van het feit, dat de iuwe bar-
baarschheden en wreedheden als ver
eenzelvigd zijn met de levensgewoonte
des volks.
Ook het ambtenaarsleven biedt in zjjn
praktijken voorbeelden, die zelden zoo
sterk sprekend in andere landen voor
komen. Wie, om slechts iets te noemen,
heden zicli als ambtenaar door knevela
rijen jegens zjjn medeburgers bjj zijn
overheid verdienstelijk heeft gemaakt,
valt soms den volgenden dag reeds in
ongenade. Iels onzekers straalt in die
ambtenaarswereld altijd door. Heden
despoot, morgen verdrukte, is daar niets
verwonderlijks. Wie zich hoog boven an
deren verheven acht, wordt meermalen
na een spanne tijds gestriemd door de
zweep van den kozak. Een banvonnis
wordt beteekend bjj de minste achter
docht tegen bjjna iederen persoon, en
maar zelden vermogen invloeden, hoe
aanzienlijk soms ook, de uitvoering daar
van te verhinderen.
Steunend op hare macht schrjjdt
de Russische staatkunde onverschrok
ken voort met ruwen, plompen tred, uit
den weg schoppend, wat haar hinderlijk
schijnt. Haar despotisme kent in deze
•techte de terende boom, onleproleo uil de
cheritas der Katholieke Kerk.
Ne bet eindigen der godsdienstoefening moch
ten wij de kinderen volgen neer do zeel, weer
bet ooibjjt gereed stond op een met bloemen
vervierde tafel. Hjj deze gelegenheid word mjj
ook de vjjftieojarige Emma Foreler, de zoster
van mjjo reisgeoool, voorgesteld, een lichimcljjk
krachtig ontwikkeld meisje, op wier breede
schonden echter een zeer klein hoold stond.
Het kind wee zacht co handelbaar, ofschoon
ook zser bedeesd, en wes blijde met do geschen
ken, welke haar broeder voor haar had mee
gebracht. Ik moest helaas met ledige banden
staan, doch bcloolde heer heel spoedig een
gedachtenis aan den dag barer eerste heilige
Communie te zullen zenden.
„Wet den vroeg hol meisje, mjj mot de eigen-
aardig starende blikken eenziend. .Eene pop
.Maar Emma," sprak baar broeder, ,je ver-
Seel
.Ocb, ja, antwoordde zj), haar oogen rouw
moedig neerslaand en verlegen aan baren
alnier trekkend, ,ik vergal, dat de lieve God
vandaag tol mg ia gekomeo, en nu heb ik geen
pop meer noodig. Ik sal hel snater Aogela eeot
Zuster Angela! Dat wae het woord van op
lossing der gebeele scheer, de voornaamste
en schitterendste ster voor nllen. Hier moest zjj
eeo klein meisje den sluier weer terechtbrengen,
deer een koaspje, dat niets wtlde eten, met
zacht gowold tot eteo aanzeilen, nn eeos de
te gnlsigen matigen, overal 'l een ot ander
zijn grenzen niet. Niels of niemand kan
haar daarin weerhouden. Zelfs bedrei
gingen van Joodsche geld-koningen
waren niet in staat de Russische regee
ring tol andere gedachten te brengen,
toen zjj, naar het heette, tol zuivering
der bevolking, de Joden uit het land
verdreef. Het stuk werd stout genoemd,
omdat de invloed van hel geld in onze
dagen gewoonljjk de kroone spant. Maar
Ruslands staatsbestuur, zich zijne kracht
en macht bewust, braveerde den storm,
die uit den geldhock opging en vol
bracht zijn verdrijvingswerk.
Van grimmiger, verwoeder vervolging
weet echter de Katholieke Kerk in het
Czaren-gebied te verhalen, als zij ten
prooi werd gewezen der Russen wreed
heid en tirannie. Van recht of billijk
heid, van menschelijk gevoel of mceljj
was dan geen sprake. De ten hemel om
wraak roepende gruwelen tegen de
Katholieke Kerk, inzonderheid in Rus
sisch Polen gepleegd, hebben de Rus
sische despoten voor het nageslacht on-
uilwischbaar gebrandmerkt.
De weg naar Siberië kan getuigen van
ijzingwekkende looneelen. Zoowel bis
schoppen als de eenvoudigste geloovigen
hebben, om wille eener moedige ge
loofsbelijdenis, dien weg afgelegd onder
gruwelijke mishandeling en hel slaken
van smart- en jammerkreten, of zijn na
naamloos ljjden als slachlofTers van een
despotiek gezag daarop neergezonken en
bezweken. Wie de bladzijden der historie
van Rusland heeft gelezen, waarop staat
aangeleekend de geschiedenis van het
Poolsche volk en zijne vervolging in
verband met het verbanningsoord Siberië
heeft alle sympathie voor Rusland af
gelegd.
Toch heeft Rusland soms als bescher
mer van Christenen willen poseeren,
maar het masker, waarachter het zjjn
rol wilde vertoonen, was soms al le
doorzichtig of werd met forsche hand
afgerukt. Zoo in 1877, toen Rusland
voorgaf als zoodanig tegen Turkije op
te treden, doch veeleer met een heh-
Ik volgde de bewegingen der zuster met ge-
spanuen aandacht, ateeds weer de vraag hjj
mjj zelf overwegend, waar eo ooder welke
omstandigheden ik deze kloosterlinge vroeger
kon gezien liebbeo. iiugo Foraier wist mjj geen
antwoord le geven, hjj kende de trouwe ver
pleegster zjjoer zuster sedert jaren niet anders
Na het einde van liet ontbjjt wendde ik mij
mogen werpen in de woon- co slaapkamer» dor
kinderen, welke een geheelen vleugel van liet
gesticht innamen. Mijn verzoek werd terstond
toegestaan en zusier Angels rajj ter begeleiding
meegegeven. Hel scheen mg als trad de zuster
bjj de noorden der Overste een schrede terug
en deo mond openeode als om tets te zeggen,
maar zjj „loot de trilleode lippen even snel en
ging mjj met gebogen hoofd voor. Ik volgde
haar door gangen en zalen en wae, ofschoon
ik vele dcrgeljjke inrichtingen bad bezocht oo
mjj sleeds voor verschillende onderdooien der
psychiatrie geïnteresseerd had, verrast over de
doelmatige torichling van dit buis, waar elles,
't kleinste zoowel ais 't grootste, getoigde van
den vindingrijken geest der liefde.
.Hier zjjn onze lievelingen, de engelen van
't huis." sprak zoster Angela met zoeten lach,
zonder evenwel tot mjj op te zien, toon de deur
eener zaal geopend werd, waar, onder toezicht
van twee noviceD, ongeveer tien kinderen van
drie tot zes jaar deels ia hno bedje, deels ia
booge stoelijes vastgebonden zaten, ellendige,
ongelukkige wezeos, gebrekkig naar lichaam cn
geest, wisr buitengewone hulpoloosbeid en terug-
zuchtig plan in het hart te werk ging.
Zijn polilick in de Oostersche quaestie
was le zeer bekend, om de bedoeling
niel te doorgronden. Zijn laaghartige
staatkunde dier dagen ontving van Dr.
Schaepinan o. m. dozen geeselstriem
„De laatste traktaten zijn gescheurd
dooi de klauwen van den Russischen ade
laar tie heilige verbonden wapperen
aan tie lansen van Alexanders kozakken
en de hoeven hunner paarden treden
waarborgen en beloften in het bloedige
slijk."
De bescherming der Christenen was
met dezen onkelen trek naar het leven
geteekend.
BUITENLAND.
Wal verwacht werd is gebeurd. Frank
rijk heeft de diplomatieke betrekkingen
mol den H. Stoel afgebroken. Zaterdag
heeft de Fransche regeering den Pause-
Ijjken Staatssecretaris officieel kennis ge
geven van de beslissing in den minister
raad gevallen, waarbij alle diplomatieke
betrekkingen met den H. Stoel worden
afgebroken. Tevens deed de Fransche
minisler van Ruitenlandsche Ztkcn, Del-
cassé, aan don nuntius te Parijs een nota
toekomen, waarin hij verklaarde, dat,
tengevolge van de afbreking van de
relaties tusschen Frankrijk en den H.
Stoel, zijne zending geen doel meer heeft.
Waarom deze breuk is ontstaan, wordt
door den .Osservatore Romano" in de
volgende woorden duidelijk uiteengezet
.De Fransche regeering heeft een
schending van het Concordaat willen
zien in hel enkele feit van eenige mede-
deelingen van den H. Vader aan sommige
bisschoppen tnededeelingen van zuiver
disciplinairen aard. De regeering heeft
dus besloten, een einde te inaken aan
de diplomatieke betrekkingen met den
H. Stoel en heeft deze beslissing aan
den kardinaal-staatssecretaris medege
deeld,"
Onder dit ongelooflijk voorwendsel
heeft do Fransche regeering dus de
officicele betrekkingen met. het Vaticaan
afgebroken.
Terecht merkt de .Univers" op,De
Kerk heeft wel andere beproevingen
doorstaan, zij heeft geweldiger aanvallen
afgeslagen. Zij zal niet verzwakt noch
geschokt worden door de slagen, haar
.Wal doet injjo arm Petertje vandaag?"
vroeg zuster Aogela, zich buigend tot eeo der
onooozele schepseltjes. Bjj het geluld barer
stem giog er een grjjo» over liet weerzinwekkend
gelaat, eeo oogeanikuieerd geluid kwam over
zjjne lippeo, oo tvreo aapachtige armen slrekteo
zich naar baar uit. Zuster Angels klopte het
kiod vrl-ndcljjk op hel hoold en streelde bet
meermalen liefkozend over de wangen. Toeo
zjt ziclt echter verwijderde, klonk eeo klagend
gekerm, dal weldra in een geweldig schreien
overging, zoodat ik verschrikt bleet staan.
Reeds had do non bij het eerste gelnid zich
omgekeerd en snelde terug naar het bedje van
den knaap, die met bandon en voeten naar de
wachthebbende zuster stiet. Krampen, zenuw
toevallen waren in aantocht nanr het scheeo.
„Zoel zjjn, beate jongen I Stil wezen troostte
.Mjjo Petertje behoeft niet hier te bljjven,
Petertje gaat mot zuster Aogela mee I" Zoo
aprekeod had zjj het zware kind opgenomen
.Vergeef nifi, mijnbeer.
.Gravin Hermine I" riep ik geroerd oit.
Thans bjj deo opslag der wondervolle bruioa
oogen had ik haar herkend, de schitterende,
geestrijke gravin Hermin* Herachatz, die voor
ongeveer tien jaren de gevierdste vronw der
ln een met kant overladen, wit zijden kleed,
purperkleurige rozen in den gordel en op do
borat, brilj mien out don bals cn in 't haar, oen
toegebracht tloor dezen miniatuur-beul.
Zij zal haar zegevierenden tocht dooi
de wereld voortzetten, en de geloofs-
verzaker, die heel hel Fransche vslk zou
willen meeslepen in zjjn afval, zal ervan
getuige zijn, dat de banden van gehoor
zaamheid en liefde tusschen de Katho
lieken van Frankrijk en den Plaatsbe
kleder van Christus inniger en iiechter
worden I"
Aangaande het Werk der Congressen
in Italië wordt uit Rome gemeld, dat
op bevel des Pausen de Staats-secretaris,
Z. Em. kardinaal Merry del Val, aan
de bisschoppen van Italië een circulaire
heeft gezonden, gedateerd 28 Juli, han
delende over de reorganisatie van de
Katholieke actie in Italië.
De Paus betreurt de dro ,-ige gevol
gen van het gemis aan eentn.d en for
muleert zjjn voorschriften, die zeven
paragrafen bevatten.
Het permanent comité is definitief
ontbonden, hoewel de Paus zijn ver
diensten erkent, en den goeden wil en
de eerlijkheid van zijn leden, vooral van
graaf Grosoli, toejuicht.
De tweede groep blijft alleen nog be
staan als algemeene organisatie.
De Paus zal binnenkort een Consistorie
houden, waarin beraadslaagd zal worden
over de kwestie der betrekkingen der
Kerk met de Fransche regeering.
Uit Rome wordt bericht, dat Mgr.
Merry del Val een lange circulaire tot
de mogendheden voorbereidt, met een
krachtig protest tegen de beleediging,
het hoofd der R. K. Kerk aangedaan.
Uit China wordt bericht, dat de
Chineesche regeering een tijd van tien
dagen heeft bepaald, waarbinnen de
ambtenaren van Tsi-nan-foe de schuldigen
aan den moord op de Belgische missi
onarissen, Mgr. Verhaegen en zjjn ge
zellen, te Hoepé, moeten gearresteerd
hebben.
Op het aanhouden van eiken schuldige
Ib een premie van 500 taëls gesteld.
Mochten zjj niet gevonden worden, dan
zullen de ambtenaren gestraft worden.
Gelijktijdig niet dit bericht verneemt
men uil België, dat baron deFavereau,
minisler van Builenlandsche Zaken, van
den Cliineeschcn gezant te Brussel een
brief heeft ontvangen, waarin hij den
moord der Belgische missionarissen in
Hoepé betreurt en in naam der Chineesche
regeering zijn ievendigsten Bpjjl daarover
uitdrukt.
overmoedig Incheo op de lippeo, eeo zegevierend
flikkeren der stralende oogen, xoo had ik ie
hier I Het armoedige kleed van den heiligen
Franciecus, de koninklijke peatalte van liet hoold
tot da voeten omhullend, het rjjke haar onder
de eehaer gevallen, het hoo'd gesluierd, met
neergeslagen oogen, een idioot kiod aan hear
hart gedrnkt, too alond znstsr Angela voor mjj I
.Gravin Hermioel" herhaalde ik nog eena.
.0, niet date naam, mijnheer de dokter 1"
emoekle d» «ueler met een licht beven in haar
stem, .die heelt afgedaan en is begraven met
.Meer ik hegrjjp niet.
.Bogrjjpt u niet, mjjoheer de doktert" Een
donkere gloed gleed over hare trekken, om
oven snel voor een doodeljjke bleekheid plaats
le muken. .Ach, u moest Ioch weten en bogrjjpen
wat mjj hier gebracht heeft. Stil, Petertje."
op hem lette, weer begon te weeoeo, .too
aaosionda gaat itular Aogela met u spelen. Gjj
en Rosa", zjj wenkte een krenpel meisje
jullie «et de kegels op, en snster Angela tal
den bal werpen."
Lachend en met deielfde onnavolgbare gralie,
waarmede eerat gravin Herraine zich in do bal-
laal bewoog, boog de oon voorover, liet het
van blijdschap grjjocenda kind in een stoeltje
glijden eo trok eeo laag atoeltjo oaderbjj, waarop
ooder haar leiding de Ietwat oudere Rota wel
dra de kegela schikte eo daardoor Petertje»
aandacht boeide.
Wordt vtrvolgct.)
