Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 28.
Zaterdag 8 October 1904.
Achttiende Jaargang.
IE EEMBIDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Bameveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementeprije per tri»
Franco per post
Afzonderl£ke nummer»
10,40.
f 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniglng De Eembode.
Prijs der Advorteutiim
Va* 1 tot 6 regels
Voor iedere* regel meer
Dit nummer bestaat nlt
Twee Bladen.
EERSTE BLAD.
Een minder jniste voorstelling.
Het last zich gemakkelijk denken, dat
de „Eemlander" over den uitslag der
stemming van 27 September jl. voor
den Gemeenteraad zeer tevreden is. In
zijn vreugderoes geeft dit blad echter
in zijn nummer van Zaterdag ji. eene
voorstelling ervan, die minder juist, of
beter gezegd, valsch is. Na er opge-
wezen te hebben, dat de toestand anders
is geworden, doordat van vrijzinnige
zjjde een krachtige actie in het leven
geroepen is en de arbeiderspartij ditmaal
het gebeurde de niet-herkiezing van
den heer D. Gerritsen in 't vorig jaar
in district I heeft goed gemaakt (wat
niet te verwonderen is, als men weet
hoe hel thans bjj de stemming is toe
gegaan) schrijft het blad o. a.
Eu »oo kou het niet anders of de vrijzin
nige candidaat m o es l overwinnen. Toch
had niemand verwacht, dat de overwinning
•zóó schitterend zou zijn als thans bleek het
geval Ie zijnop den heer D. Gerritsen waren
287 stemmen uitgebracht tegen 166 op den
gemeonschappelijken candidaat der
Anti revolutionnaireonRooinschopartijen.
Overweegt men nu verder, dat de „kerke
lijke Coalitie" in District m minstens over
een '200-tal stemmen voor haar candidaat
pleegt ie beschikken, dan vraagt men zich
af waarom ditmaal do bedoelde candidaat
zoo weinig stemmen verkreeg? Een bedenke
lijke vraag; bedenkelijk althans voor
het „cement" dat de coalitie heel hijeen
te houden, en dat telkens ui. de nader
zoo ongelijksoortige bijeengovoegdo houw-
steenon blijkt weg te brokkelenzoodra
het geldt Rome's candidaat een zetel te be
zorgen
De voorstelling, die hier door den „Eem
lander" van de zaak gegeven wordt, is
inderdaad merkwaardig. Op den heer
D. Gerritsen waren 287 stemmen uitge
bracht en op den gemeenschappelijken
candidaat der Anti-revolution*aire en
Roomsche partijen slechts 155, terwijl
de „kerkelijk Coalitie", volgens het blad,
minstens over een 200-tal stemmen voor
haar candidaat pleegt te beschikken. Bjj
deze berekening schijnt de „Eemlander"
eenvoudig te vergeten, dat in 't vorig
jaar bij de periodieke verkiezing van
leden voor den Gemeenteraad in district
UI de heer N. Vels-Heyrt, de candidaat
der „kerkelijke coalitie," reeds 227 stem
men op zich vereenigde-, de candidaal
der liberalen verkreeg toen slecht 18ti
stemmen. Wanneer we nu aannemen
de becijfering van den „Eemlander" dan
hebben minstens 45 anti-revolutionnaire
kiezers niet op deu katholieken candidaat
gestemd, en wjj voegen er bij, de cijfers
wijzen het uit, wèl op den heer D. Ger
ritsen. Men bedenke hierbij echter, dat
niet zoozeer aan de anti-revolutionnaire
kiezers, behoorende tot kerk A. en B.,
deze houding moet worden toegeschreven,
maar vooral aan die kiezers, welke zich
gewoonlijk bij verkiezingen bij de anti-
revolutionnaire partij aansluiten, doch
wanneer hel een katholieken candidaal
betreft niet altijd aan de bekoring kun
nen weerstaan oin op den legen-candi-
daat te stemmen. Dit nu is ook bij
deze stemming geschied. Hieruit volgt,
dat bij eene verkiezing, zooais in 't
vorig jaar in district 111 plaats vond,
het cjjfer van de stemmen voor den
heer D. Gerritsen dan tot 242 moet
teruggebracht. Maar de „Eemlander"
vergeet ook nog de 60 stemmen van
besliste tegenstanders des heeren Ger
ritsen te noemen, welke de heer Van
't Hof verkreeg. Wanneer deze 60 stem
men nu eens worden geleld bij het
200-tal stemmen door den „Eemlander"
berekend, dan komt men lot een heel
andere uitkomst dan de „Eemlander" ge
lieft voor te stellen, en zou de heer
Gerritsen niet gekozen zijn.
En toch komt de „Eemlander" tot
deze conclusie:
Het is nu op onweerlegbare wijze gebleken,
althaus in District HI,en we twijfelen in dat
opzicht, óók niet uan District Ij dat ook in
do toekomst de overgroote meerderheid der
kiezers bereid zal zijn hun vertrouwen te
schenken aan inderdaad vooruitstre-
v e n d-vrijzinnige candidaten; mannen die
zich metterdaad betoond hebben vrijzinnig
te z(jn, d. w. z. zich Ie beijveren om recht
en moraliteit ten grondslag te geven
Dat de conclusie van den „Eemlan
der" op een valschen grondslag berust,
en het blad zich illusion vormt, zal wel
niet nader behoeven aangetoond. En
ofschoon het bewuste artikel overigens
onjuistheden bevat, wen-
schen wij niettemin daarop thans niet
verder in te gaan, ons voorbehoudend
wellicht bjj eene nadere gelegenheid dit
te doen. Ons doel is thans alleen opnieuw
aan te toonen op hoe onbetrouwbare
wjjze dit blad zijne lezers soms weet
te lichte*.
BUITENLAND.
Van een vrudes-conferentie in den
Haag zal vooreerst wel niets komen.
Een telegram uit Washington aan de
World zegt, dat de mel-ollicieele infor
maties door de gezanten der Vereenigde
Staten in Europa ingewonnen, President
Roosevelt hebben overtuigd, dat het
thans niet de geschikte tijd is voor het
bijeenroepen van een vredesconferentie,
en dat het beter is deze quaestie aan
te houden tot na den Russisch-Japan-
schen oorlog.
Indien Roosevelt dan nog president is
kon hij de uilnoodigingen zenden vooi
eene conferentie in de Vereenigde Staten,
opdat den Haag niet gedwongen zal
worden de kosten, die de conlerentie
met zich zal brengen, te dragen.
De voorbereidende maatregelen zullen
n jaar in beslag nemen.
De voormalige minister-president onder
de regeering van keizer Napoleon III, de
heer Emile Olivier, is door Z. H. den
Paus in langdurige conferentie ontvangen.
Onder den indruk daarvan heeft de lieer
Olivier aan een berichtgever van
Temps o.a. gezegd:
_Laat de regeering rijpelijk nadenken,
alvorens zich vermetel te wagen aan
een conflict met zulk een Opperherder,
'tls een man karig in woorden, kloek
in daden. In hem is schijn nocli schaduw
te vinden, van wat zwemen zou naar
vijandschap tegen Frankrijk of de Repu
bliek. Volgens mij is deze Paus noch
monarchist noch republikein. Hij is Paus
en juist in die hoedanigheid zal hij zich
standvastig verzetten tegen iedere onder
neming, welke eene schennis mocht
wezen der rechten van den Opperherder
der Katholieke Kerk. In twijfelachtige
gevallen zal hij altoos welwillend zijn,
maar niet buigen, waar het zijn geweten
raakt. Dat men zich vooral niet ver
beelde, dat hij voor bedreigingen zal
terugschrikken. Hij behoort tot de kloeke
menschen, welke niet te vervaren zijn."
Volgens een bericht, dat de „Patriote"
uit Parjjs ontving, moet het Combes
minder voor den wind gaan met zijn
verlangen, om de scheiding tusschen
Kerk en Staat te bewerken. De heeren
afgevaardigden hebben in hunne respec
tieve districten vernomen, dat de groote
massa der bevolking niet bijzonder ge
steld is op de scheidingde financieële
gevolgen van het anti-clericalisme zulten
niet minder de ontevredenheid wekken.
Een der voormannen van hel „Blok"
zeide tot Combes: „Als de regeering het
land niet gerust stelt, kunt gij u op eene
reactie verwachten. Wjj zullen legen u
stemmen, indien gij een wetsontwerp op
de scheiding tussctien Kerk en Staat
voorstelt of steunt!"
Beducht voor zijn zetel heeft Combes
aan zijne vrienden beloofd, dat hij reke
ning houden zal met de stemming des
lands. De rapporten der verschillende
prefecten moeten ook allesbehalve ge
ruststellend zijn.
Het vrijdenkers-congres te Rome heeft
over geheel Italië een machtigen kreet
van verontwaardiging doen opgaan. Als
eerherstel voor den smaad, Gode in de
Heilige stad aangedaan, zijn op den
feestdag van Sint Michael in alle kerken
en kapellen van Rome openbare gebeden
gehouden, door 'L H. den Paus zelf ge
kozen. Alle heiligdommen waren lot de
uiterste hoeken gevuld.
Door de Napolitanen is als protest
tegen het congres een gelegenheidsblad
met een eenig nominer uitgegeven, waar
aan de kard. aartsbisschop, de voor
naamste geestelijken en leeken-publicisten
hebben meegewerkt. Uit een Siciliaansche
stad (Catana)kwamcri 20.000 briefkaarten
bjj liet Valicaan inMessina stond bij
Catana niet achter.
Van alle deelen der wereld zijn dergi
lijke protesten ingekomen. De band tus
schen Paus en geloovigen is nader toe
gehaald; geen practisch nut werd door
de vrijdenkers uit de bijeenkomst ge
trokken in het belachelijke verliep de
gansche manifestatie van hel ongeloof.
Een telegram uit Tsjifoe, onder
daturn 3 Oct, meldt omtrent etn bestor
ming van Japanners het volgende
„Gedurende de laatste bestorming van
Port Arthur, vielen de japanners her
haaldelijk den voor de Russen vanzeei
veel gewicht zijnden Hoogen Heuvel
aan. De Japanners bereikten de stellingen
den 22en September, als mieren tegen
de hellingen opklauterende. Een poging
lot herneming bleek uiterst gewaagd.
Generaal Stössel weigerde last tot den
terugtocht te geven en gebood vrijwil
ligers op te roepen. Ieder aaogeroepene
gaf antwoord, waarop een uitgelezen
troep soldaten werd verkregen. Zonder
onderscheid droegen zelfs de officieren
granaten aan. Na een wanhopig gevecht
dreven de Russen de Japanners uit alle
stellingen. De Russen berekenen, dat de
Japanner» gedurende den vierdaagschen
aanval tienduizend man verloren.
Generaal Stössel vaardigde een pro
clamatie uit, waarin hij God en het held
haftige garnizoen dankte voor de terug
drijving van de Japanners."
Geen wonder dus, dal Japansche
officieren erkennen, dat Generaal Stössel
/errassendeu weerstand heeft ge
boden. De Japanners bevestigen tevens,
dat thans tiet plan is Port-Arthur van
de landzijde te bombardceren en de
blokkade van de zeezijde zeer streng
door te voeren. De Japanners bevestigen,
dat het onmogelijk is in de forten stand
te houden, wanneer men er in geslaagd
is deze te vermeesteren, daar liet vuur der
andere forten het verblijfoninogelijkinaakt
Tot deze overtuiging zyn de Japanners
eerst gekomen, nadat meer dau 40.000
menschen by Port-Arlhur gevallen zijn.
In Japansche militaire kringen wordt de
meening uitgedrukt, dut de belegering
nog wel den gcheelen winter kan duren
Over de aanvallen op 26 September
en volgende dagen, meldt de Daily
Chronicle dd. 1 dezer nog het volgende
„Vrijdag is er een korte wapenstilstand
voor Port Arthur gesloten, om de doode
oflicieren te begraven. De twee legers
wisselden groeten, waarbij de Russen
schertsenderwijs de hoop uitspraken, dat
de Japanners geen groote ontberingen
mochten lijden. Nadat de wapenstilstand
geëindigd was, werd de beschieting
krachtdadig herval."
Over de bewegingen der vijandelijke
legers bjj Moekden zijn geen belangrijke
berichten ontvangen. Voorposten-gevech
ten en kleine schermutselingen tusschen
de verkenningstroepen hebben geregeld
plaats. Beide partijen versterken hunne
posities. De Russen bezigen bjj hunne
verkenningen thans luchtballons.
Te Petersburg liepen geruchten, dat
de verhouding tusschen Koeropatlcine en
Gripenberg van gespannen aard zou zijn.
Ten einde deze geruchten te logenstraffen
deelt de Rusz mede, dat Koeropatkine
aan Gripenberg een telegram gezonden
heeft uit Moekden, waarin hjj hem geluk
wenscht met zjjn benoeming en herinnert
aan hunne samenwerking in Turkestan.
Het slot van het telegram luidde
„Ik ben overtuigd, dat wij hier steeds
vriendschappelijk kunnen samenwerken.
God geve u een goede uitkomst bjj al
v ondernemingen."
Prins Mirslci, de nieuwe minister van
Binnenlandsche Zaken in Rusland, onder
vraagd door een Duitseh journalist over
den duur van den oorlog, heeft verklaard,
dat dezen nog zeer lang zal duren, want
voor ons, zeide hij, is de oorlog nog
niet werkelijk begonnen.
Tot dusverre konden wjj slechts terug
trekken. Deze terugtocht heelt den uit
muntenden geest onzer troepen aange
toond en men mag zich afvragen of de
Jap nsclie troepen in dergelijke omstan
digheden, blijk zouden gegeven hebben
FEUILLETON
groepen
o oven. Deze
DE KERKKLOK.
(Slot).
(1) Wu bet te U»t geweest lader oogen-
blik kwamen er nieuwe barsten in den oien.
Eanige »tn de bovenste sleeoen' vielen omlaag,
doeh bat gietsel bleef in den vorm atrooinen,
ofschoon er veel verloren ging.
De drukking word wel wat minder, door bet
wegslroomea van bet mengsel, maar er kwamen
leder oogenblik nieuwe barsten bij. Hel aebeeo
wel eea wedloop met bet veroerf.
Arme Mopnil hjj stond machteloos bjj bet
naderend ooheUr> knieën knikten, en bet
was, alsof alles om bem been draalde. Groote
stokken gloeiende steen en kalk violen voor
ago voelen, en bg dacht er niet aan weg te
loopen en zgn leven te redden.
Eindeljjk boorde hjj een wild ramoer van
menacbelijko stemmen ln de verre, die nader
kwamen, toen eea vreeaelgk geweld achter xlch
en stroomen gesmolten metaal vloeiden over bem
bees. Stekend# pijnen deden bem Ineen krimpen
en kermen. Het was bam of bjj eensklaps in
de aarde voraook en voor alljjd or door vor-
zwolgen werd.
Te aeven uur beerachte er een betrekkelijke
stille op de pleat* van de ramp overal legen
puinhopen. De brandspuiten haddea do vlammen
■vu .neengestort en niets was .au overge
bleven dan een hoop dampend pain.
handen gevonden was, terwjji bjj met vreeselyke
brandwonden voorover op bet zand lag, was
naa- zjja woning gebracht.
die met natuurlpe woede en wraak door hel
werkvolk naar bet hoofd vau George werden
geslingerd, waren alles behalve maisch, en zjjo
verontschuldigingen maakten zgn fout oog erger.
„Zie eens wat bjj heeft uitgericht," zeiden
zg eeo paar dagen later, toen zjj in de half af
gebrande gielerjj bgeeo waren. „Duizend pond
metaal ia enkele mioalen verloren gegaan: bet
:r wel e.
et toevallig
genranae gteterg
metaal ia enkele
te werk, in jaren
dwaas, die naar
armen idioot de wi
xi.iu pjjp ging zoeken i
armen idioot de wacht overliet! Is dit alles,
w» bjj voor zjjn verdediging kan aanvoeren
Weg met zulk een lichtzinnigheidWel, de
knaap bad^zelfa geen beset genoeg om Ie vluch-
De patroon, dis zwaarder verlies geleden had
dan zjj alien ie zziueo, voelde de ramp nog
meer dan sjj. Hjj weende bjjoa van spjjl
toornmaar eensklaps viel zyn oog op
vreemds onder de puinhopen en hjj riep met
sidderende stem: „Hola! wat is dat?"
Iljj grecj een stuk van da overblgfselen van
een der troggen, waardoor het gesmolten melaal
nit den oven bad moeten vloeien. Daar waren
sporen vin bet brons, dal er doorheen gegi
wae. Toen viel bem de mogelijkheid in, dat
vinden van een peren roe ia de hand van
.Breng mjj een spade, schielijk I" riep hjj.
alet de spade begon hjj in zenuwachtige haast
de heete massa, welke op den vorm van de
klok gevallen waa, Ie verwgdoreo. Het was hel
werk voor een Hercules, rnaar met drie ol vier
van het werkvolk giog bjj voort met acliier
tovenmenscheljjke kracht.
Stnkken steen, erts, metaalschuim eu aarde
vlogen in iedere richtiog. Eindeljjk doorboorde
de spade vao den pstroon het eerst bot zand
en stiet op wat hards, hij bukte, keek... toen
aproog bjj op eo sis een lull waaoziooige wierp
bg bet overige zand ter zjjde en er kwam iets
te voorschijn, wal op een groote metalen klok
geleek.
„Mannen I" riep by uil met opgewonden eo
verbit gelaal, „de klok is locb gegoteo I"
„Wie deed dit?" werd allerwege met ont
roerende slem gevraagd, zoodra '1 gejuich op-
„Laat twee of drie van jelui met me mee
komen", sprak de meester, „ik denk, dat ik
weet, wie bet deedbet is een wonder I"
Toen snelden zjj naar liet buis vau den idi
oten knaap. De verpleger liep hen tegemoet
en legde den vinger op den mond.
„Da arme jongen beert hersenkoorts", zei bjj.
„Zegt bjj iets onder 't ijlen?" vroeg de
patroon zacbt.
„O ja, hg praat altjjd over den vorm van de
klok. Hjj hoopt, dat die maar gevold zal worden,
zegt bjj."
De m
n keken alkander aanbet wi
„Als bjj geneest, kan 't wel zjjn, dal hjj door
leren geweldigen schok zjjn versland weer
lerugkrjjgl, sprak hjj, men ziet dit meer."
„Denkt g|j dat waarlijk! De hemel geve het!"
sprak de patroon plechtig, het werkvolk her-
lalde de woorden eo zg keerden getroffen terug.
Twee maanden later hing de zware klok in
de gieterij en daaronder stood de groote wagen
waarop zjj neergelaten en vervoerd zou worden.
Een diepe stilte heerschte onder de groepen,
van bet werkvolk, toen do magere gedaante
met bet bleeke gelaat van den uitvinder in een
Hy bad zgo verstand teruggekregen en nam
dagcljjks iu lichaamskracht toe. Zjja groote
grjjze oogea wsren dadelijk op de klok gericht,
dal prachtige meesterstuk, welks vorming zulk
eeo groote boteokenis voor hem bad. Mea bad
hem de geheole geschiedenis van bet gieten en
hel instorten van den oven verhaald, maar het
scheen bem nog een roman, een sprookje
„Ik herinner mjj niets meer vao bel gebeurde,"
zei hij, terwijl hg glimlscbend het bootd schudde,
„Het is alles nieuw voor mg en zoo vreemd!"
„Ja," zei de patroon plechtig, „hel wa« Gods
baud I" Ieders oog was op den herstellende ge
richt, sa enkele waren bevreesd voor hem; hal
leek hun, alsof hjj uit deu dood was opgestaan
en uu weer onder beo verkeerde, de knaap
dien zjj zoo lang als idioot gekend hadden,
,1k z
k graag e.
hjj. Twee sterke mannen' lilden
gaf hem een hamer in de haai.
Hg sloeg even zacbt op de klok een diepe
zachte treurige toon, als het gedrniscb van een
veiwjjderden waterval werd vernomen en riep
de echo's in de gieterjj wakker. De oogen der
ruwe gezellen werden by bet hooreu er van
„Hoort," sprak de meeeter, „er klinkt een
goed geboord bebbeo. „Hoge de klok lang Gods
lof verkondigen! Hg toch redde de klok door
een knaap. Ooze oven is herbouwd, en Gode zg
dank deze dierbare knaap heelt zyn verstand
teruggekregen. De klok en de knaap zullen
beiden God verheerlyken I"
„Amen I" zeiden de toehoorders.
Toen werd de groote klok naergelateo en
lerwgl het voertuig zich verwgderde met zgo
wellnidenden last, werd de knaap opgetild
en er achter gedragen, en beide verlisten op
sen zonnigeo zomerschen dag de gieterjj, ter-
wyl het werkvolk jnichie en met pelten zwaaide.
De kleine uitvinder toonde later zgn recht
op dien titel, bem zoo lichtzinnig gegeven in
zgn ongelukkige jeugd. Zgn naam wordt op
menige klok gelezen, welker heerlijke rjjkdom
van tonen door zgn genie uit allerlei metalen
is te voorachyu geroepen.