Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 29. Zaterdag 15 October 1904. Achttiende Jaargang. DE EEIBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Bameveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. ibouiaratoprlji pnr dri* maanden Franco per post Afzonderlijke nummert 10,40. f 0,05. Bureau 18, Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Prijs d Va* 1 tot 6 regelt Voor iedere* regel mei Dit nummer bestaat nit Twee Bladen. EERSTE BLAD. Het gele gevaar. i. .Volkeren van Europa, verdedigt uw heiligste goederen," tchreel keizer Wil helm II van Duiltchland onder een alle gorische schilderij, door hem zeiven ontworpen en door een kunstenaar, Herman Knockluis, professor aan de Academie voor schoone kunsten te Kassei, voltooid, zich ten doel stellende in een zinnebeeldige voorstelling waar schuwend te wijzen op het ernstige gevaar, dat in hel Verre Oosten zich dreigend begon te vertoonen. Slechts ongeveer negen jaren zijn voor bijgegaan sinds keizer Wilhelm in woord en beeld zijn vermaning deed hooren, welke echter destijds niet overal begrepen, niet genoegzaam met dank werd aanvaard. Thans echter staat Europa voor het feit te erkennen, dat het dreigend gevaar, waarop keizer Wilhelm gewezen heeft, niet hersenschimmig was, maar een wer kelijkheid, waarmede reeds nu met be duchtheid moet rekening gehouden, dat terecht veler gemoederen in spanning heeft gebracht. En opmerkelijk: deze schilderij werd door keizer Wilhelm aan Czaar Nicolaas U van Rusland geschonken. Met hel deren slaatsmansblik voorzag Duitsch- lands monarch, dat Rusland van de dreigende gevaren in het verre Oosten wellicht bet eerst en 't meest te duchten had. Maar Wilhelm II wilde het denk beeld, dat zijn zinnebeeldige schilderij vertolkt, algemeen verspreiden hjj wilde, dat Europa in deze zou worden wakker geschud, dat zjjn strijdleus overal zou worden vernomen en begrepen, en daarom deed hjj van zijn schets helio- grafische afdrukken vervaardigen, welke door geïllustreerde bladen onder de oogen van alle volkeren zouden gebracht worden. Daarmede heeft hij, de onder vinding heeft dat gestaafd, een hoogst verdienstelijke daad verricht. De volkeren F.uropa mogen zich waarlijk wel voorbereiden op een krachtig verweer, tegen het gevaar, dat Europa, onze be schaving en het Christendom van het heidensche Oosten bedreigt. De egoïstische Engelsche diplomatie dacht echter anders over den wapen kreet van keizer Wilhelm II. Met een verfoeilijk genot zag zjj hoe Japan zich ontwikkelde tot een Mogendheid van den eersten ranghoe dit Rijk zich met hartstochtelijken spoed voorbereidde op ernstige verwikkelingen, terwijl kansbe rekeningen werden gemaakt om bij een oorlog, die Rusland ten doel had, zich een zegepraal te verzekeren. Dit lachte der Engelsche diplomatie zóó toe, dat zij, om Japan in zijn streven aan te moedigen, zelfs niet schroomde met die heidensche natie een bondgenootschap te sluiten, hetwelk aan dit Rijk de verzekering schonk, dat by een oorlog met den gewezen tegenstander geen ongewenschtc lusschenkomst van derden te vre stond. Engeland, dat het werk en den toeleg van Japan zoo daghelder door schouwde, en reeds tintelde van genot bg de gedachte een door Japan vernederd, liefst verpletterd Rusland te zien, ging den Japanner stijven in zyn plannen, hem steunen in den rug. Groot opzien verwekte dan ook het gesloten Britsch-Japansche bondgenoot schap. De gevolgtrekking werd niet zonder grond aanstonds gemaakt, dat nu een oorlog met Rusland in 't ver schiet lag, en algemeen vond deze meening ingang. Men wist, dat iedere gelegenheid om Rusland te dwarsboomen door Enge land als met beide handen werd aange grepen, maar een bondgenootschap met Japan ging veler begrip te boven. Enge land scheen daarby geheel uit 't oog te verliezen, dat het Gele rat ook een gevaar kon worden voor het listige Albion. Nog ernstiger durfde Engeland het gevaar tarten, zoo stout in het Verre Oosten in 't leven geroepen. Het was der Engelsche Regeering niet genoeg verdrag met Japan Ie hebben gesloten, w tarvan de heillooze gevolgen totaal onberekenbaar mogen heeten, zij durfde bovendien, toen door den ingetreden oorlog tusschen Rusland en Japan haar meer vrij spel werd gelaten, in Thibet- binnendringen, ter wille van haar nooit te bevredigen heerschzuchl. De heer Hales, schrijver van voortreffe lijke brieven in de „Daily News" over de gebeurtenissen, die in het Verre Oosten plaats hebben, zegt daarin, dat zyn afkeer van het Britsch-Japansche bondgenootschap, zoo onheilig in zijn wezen, nog wordt overtroffen door zyn verontwaardiging over hetgeen de Brit ten in Thibet hebben aangedurfd. ,De schade en schande daarvan zal, zegt de schrijver, op hun eigen hoofd terugkeeren, en te laat zullen ze bejammeren de aanranding van het .heilige" Lhassa. Dwaas genoeg heeft Albion gehandeld, door met Japan, om Ruslands invloed te dwarsboomen, een alliantie te sluitenmaar nog dwazer deed het door het zenuw-centrum het Boeddhistische Oosten op onbegrype- lijk-onvoorzichtige manier te krenken en te kwetsen. Straks, als het Oosten opwaakt, zal die hoon, het boeddhistisch heiligdom aangedaan, bloedig worden gewroken I" Of deze afstraffing van Hales door de Engelsche Regeering reeds werd ge voeld, laat zich gissen maar zeker is, dat zij zich heeft gehaast te verkonden, dat haar zending in Thibet is gelukt. Naar de .Times" althans verhaalt heeft Engeland met Thibet een tractaat ge sloten, bestaande uil tien artikelen. Daarin wordt Thibet verplicht markten open te stellen te IJatoeng, Uyangtse en Gartck en in drie jaarlyksche termynen een schadeloosstelling te betalen van een half millioen Pond Sterling. De Engelsche troepen zullen de Ghumbi-valtei bezetten totdat de schadeloosstelling betaald is. Zonder toestemming van Engeland mag geen sluk van hel Thibetaansch grond gebied worden verkocht of vervreemd en mag aan geen mogendheid worden toegestaan zich Ie bemoeien met Thibcts binnonlandsche aangelegenheden, in dit land wegen, spoorwegen, telegraaflijnen aan te leggen, of er mijnen te exploi- teeren. Alzoo ook Thibet volslagen dienstbaar gemaakt aan Engeland 1 Maar Hales schrijft, dat, wie met de toestanden ginds niet bekend is, zich er geen voor stelling van kan vormen, hoezeer het Boeddhistische geloof de millioenen fa natieke* in China, Indiö en Mongolië beheerschl: hoe groot de geestelijke macht is, die van uit Lhassa op de hei densche scharen wordt geoefend. Hales, die ook in Urga is geweest, de hoofd stad van Mongolië en de tweede in rang der heiligdommen van het Boeddhisme, heeft daar de duizenden priesters aan schouwd, die van verre oorden waren ge komen de tienduizenden pelgrims, die van heinde en ver strompelden om den levenden Boeddha te vereerenen toen eerst begon hy recht te beseffen, hoe het Aziatische heidendom een levende macht is, onweerstaanbaar zoodra ze zich doet gelden, en loen ook sidderde hy van vreet voor Eogelandt toekomst in het Oosten. Zoo zag men Engeland handelen, alsof voor dil Rijk van het Gele gevaar niets te vreezen stond. BUITENLAND. Da Katholieken te Parijs hebben in zake onderwijs een activiteit ont wikkeld, die bemoediging wekt. Het offi- cieele kerkblad, de „Seinaine religieuse," bevatte Zondag jl. de volgende hoogst gewichtige mededeeling .Dank aan de hulp van God en den offervaardigen arbeid der geloovigen, die terstond moeite hebben gedaan om de middelen le verschaffen, om aldus de vele gesloten congregatiescholen te ver vangen, is er thans geen kind meer te Parijs, of het kan, wanneer de ouders zulks verlangen, een christelijke opvoeding genieten. Hel is overbodig om een lijst publiek te maken of op bizonderheden in te gaan. De ouders moeten, als zjj twijfelen, zich slechts tot den pastoor of de kapelaans hunner parochie wenden." Uit Constantinopel wordt gemeld.dat de sultan het grootkruis der Medjidjié- orde verleend heeft aan hunne Eminen ties de kardinalen Merry del Val en Gotti, respectievelijk Staatssecretaris van Z. H. en Prefect der Propaganda. Men ziet in deze onderscheidingen een bewjjs van loopende onderhandelingen lusschen de Porte en den H. Stoel over de vestiging van een Turksche legatie by het Vaticaan en de verandering der pauselijke delegatie te Constantinopel in een apostolische nuntiatuur. Baron De Courcel, plaatsvervanger van den teruggeroepen Franschen gezant by het Vaticaan, is op bevel van Delcassé naar Rome weergekeerd, Andermaal heelt hy daar voor een jaar gehuurd. Omtrent den toestand te Port Arthur ontving de Daily Mail uit Tientsin be richt, dal de insluiting van Port Arthur door de Japanners steeds nauwer wordt. Daaraan wordt toegevoegd, dat er voor de Japanners veel aan gelegen is, dat Port Arthur den 3en November, op den verjaardag van den Mikado ingenomen wordt. En dan wordt voorgesteld, dat de toestand der Russen daar hoogit be denkelijk wordt. De Russen daarentegen verklaren, dat Port-Arthur niet door den honger tot overgave kan gedwongen worden en dat liet garnizoen nog ongeveer 30.000 man slerk is. Uit Tokio wordt eindelijk bericht, dat 18 Sept. jl. de Japansche kanonneerboot .Hiyei" in de Duivenbaai op een mjjn is gevaren, en gezonken is. Slechts twee onderofficieren en twee matrozen slaag den er in een naburig eiland te bereiken, van waar zij later werden afgehaald. De rest van de bemanning, die uit 197 koppen bestond, kwam om. Het vaartuig was te voren gedetacheerd voor een bijzonderen last. Het bericht van de ramp was tot nu toe achtergehoudeneerst Dinsdag werd toestemming verleend het bekend te maken. De czaar, de ezarin. de grootvorst- troonopvolger en grootvorst Alexis kwamen Zondig te Reval aan. Des mid dags nam de czaar de pantserschepen Oeljabja, Orel, Borodino, Imperator Alexander III en Knjas Soworof in oogenschouw. FEUILLETON. Vipnen des 1) Op een fraaien zomeravond ulon in eens mat clematis en kamperfoelie begroeide veranda ven een nette villa bg eene Silezisehe etad twee dames, echtgenoote en dochter ven den proenrear Werner. Beide demea werkten gverig aan eeerig haakwerk. Ving gleden de pennen door bel fijne kantwerk, de geteekende omtrekken met de glinsterende draden natee- kenead oi se aanvallend. „Kp, moeder," zeide de jonge dame, de stDte verbrekend, „na is ook dit medaillon ge reed. Komt het niet mooi nit? Prachtig alingeren de korenaren en de drnivenblAren om de kelk, Ik weet bijna niet, wat meor le bewonderen, dit medaillon of dat met de paaaiebloemen, die hel krtili omalingerenIn alle geval zal het geheel prachtig harmonieeren. Wat ut Paal bljj stl11 ais hij dese alb krijgt eo ze d lal als b|j zjjn Eerste H. His zal opdragen. Ik kan naawljjka wachten, dat deze groots aanbreekt, en toch moeten wjj nog een vol jaar gedold hebben. Zeg my eens, lieve moeder, waarom beeft Paal eigenlijk de hoogesebool hier verlaten, om in 't buitenland ijjne alndiSo te voltooien?" Een smartelijke trek vertoonde zich by de mag dar dochter om den mond der moeder; baar oogen volden zich met tranen en diep boog zy het hoofd over baar wtrk, „Waarom weeot u vroeg het jonge meisje en blikte vol deelneming iu de droeve trekkeo barer moeder, „wat bedroeft o tocb zoo? Io de weinige dagen, dat ik weer thnia ben, heb ik u oog oiet siea lachen. Aeb, ik aprak het oog niet oir, maar 'I ia hier heel aoders ge worden, heel andere in de vyt jaren, welke ik bg de goede zoetere in 't klooaier heb doorge bracht." Eo 't meisje boog zieb eveneens Irenrigover „Moeder," sprak bet meisje weer, daar mevronw Werner hel atilzwygen bewaarde, „waarom ia bet too veranderd, zoo atil by ona geworden Waarom blglt papa niet meer io den hniseiykeo kring, zooalv voorheen Ik heb bem nog bjjoa niet gezien, eedert ik terug ben. Bjjna nooit eet hg met one, en zijne avonden brengt bg elders doorzeg my tocb, litve moeder, watraan ligt dat? Waarom moeat ik ook zoo plolzeliog van de goede znslera thuis komen? Ik weet nog beden niet, waarom bet geschiedde. Toen ik my nit liefde tot papa en n schikte io de echeiding der geliefde klooster zusters, eo naar hnis spoorde, geschiedde dat in de hoop, one gezellig thuis van voorheen terug te vinden; ik hoopte n en papa beiden de Helde le kannen vergelden, welke gy in al die jaren voor my gekoesterd hebt, maar ach, hoe spoedig moest ik bemerken, dst er thuis een heel andere geest beerschle dan vroeger. Lieve moedor," smeekte bet meisje, loen zy zag, dal haar moeders trekken nog droeviger werden, .wilt n my nwe smart nlat doen deelen, eo my zeggen, wat n zoo bedroeft? Misschien valt bet u minder zwear, als ik het u help dragen." ,Acb, mgn kind," antwoordde mevrouw Werner, ,gjj knot niet gclooven, hoe zeer het mg doet, nw jong gemoed met znlke dioeve beelden le vervallen. Maar (och hebt gegeljjk, bet is nog het best, dat gg alles verneemt, want lang kan het voor u toch niet verborgen blyven." En haar dochter liefdevol tol zich trekkend, deelde zjj het angstig luisterende meisje mede, wal baar hart zoozeer bezwaarde. Procnrenr Werner waa een rechtschapen, braaf man ge weest, dia het goede oastreelde en zyne plichten zie katholiek Ironw vervulde. In edelen wed- y ver met zgne brave, godsdienstige echtgenoote, voedde hg zgne twee kinderen op in de vreeza des Heereo, en vond bel zeer goed, dat zyn zoon, na aflegging van het toelatingsexamen voor de boogescbool, zich op de studie der theologie toelegdehg zelf effende bem daartoe deo w. en zorgde ervoor, dat zgne dochter in een aitstekend pensionaat van eerwaarde znstera werd opgenomen. Hoe waa bet moge- yk, dat znlk een verstandig man zoo geheel van tienswgze kon veranderen Rijkelijker vloeiden de tranen der gade, toen zg bare dochter meedeelde, dat, spoedig na haar vertrek naar bet pensionaat, een stadiemakker haart vadere, de stad waa komen bewonen, om daar zyne dagen als rentenier te elgleo Deze man zon de booze geest van den procnrenr worden. Het de grootste elnwbeid wist hg zich aan hem vut te hechten, hem zoodanig in zgne strikken to verwarren, dat de tot dan toe zoo verstan dige man tot een byna willoos werktuig werd in de haodon van deo verleider. Door allerlei knipergeo, slechte gesprekken en gezochte spotter- ogen, wu tiet bem gelakt den man, die tol nn toe znlk een goed katboliek was geweest, geheel van zijn heiligen godsdienst te vervreemden. Dll was wel niet ineens gebeurd, maar langzaam en zeker wiat da verleider zyn werk te doen, totdat hy zjjn offer geheel bad ingepalmd. Hel bloedend hart mout zgne vrouw toezien, boa haar man het bidden geheel verwaarloosde, geen kerk meer bezocht, niet meer de heilige Sacramenten ontving, ja zelfs met de heiligste zaken begon te epollen. Alle tydschriflen en kranten, welke een godidienstigen geest adem den, werden nil bet bale geweerd, eo bladen werden In bnis geheeld, welke in hnnne kolom men, onder de vlag mei het opschrill .Lot van Rome," gevnld waren, met artikelen vol hoon en spot tegen de kork, bare bedieoireo, geboden en teerlogen. Met de alle bear ten dienste staande middelen bed mevronw Werner haar echtgeooot bezworen toch niet door te gaan met zgn lulerlgk, onge luk-aanbrengend doen en laten en op deo rechten weg terng te keereo, doch slechts hs- Isedlgeode woorden, tenslotte scherpe verwytin- gen weren bet eenige antwoord op bear smeeken geweest. Steeds nanwer sloot de proenrear zieb een by de godsdiensthaters, waartoe zyn booze geut hem geleid bad. Deze was bet echter niet voldoende, den echtgenoot eo veder van zgn guln te hebben afgetrokken, zyn streven we* er op gericht, ook de overige hnUgenooten tot zieb te trekken. Onalgebrokso bluts do booie geul deo proeqrenr op, zoowel zyne vronw, als zyoen kinderen het bezoeken der kerk, maar vooral elke godsdien- stige oefening te verbieden. Myobeer van Senden. zyn studiemakker en verleider, vond betonver- anlwoordeiyk, dal een ontwikkeld vader In den tegenwoordigen tjjd toestemming kon geven< dat z'|jn zoo degeiyk onderlegde zoon prluter zon worden, terwjjl joist t[jo groot verstand hem er toe riep een prachtigs betrekking in steatadienat te vervnlleo, ale bij zich maar bg ben wilde aanaloiteo. En een joog meiijs in een kloosterpenaionaat te plaatun, waarin de hoofden opgevnld worden met dwaze ideeën, vond de vriend du procureurs eenvoudig onbe grijpelijk, en daarom drong hy er by den zwakken man op aan, daaraan een einde te maken. Hier evenwel etlet de procnrenr op onverwacb- ten tegenstand. Vaet en zeker verklurde bem zyne vronw, dat bet bedroevend en pynfijk ge noeg wu, dit hff zgne overtuiging ontronw wu geworden, haar daartoe te brengen zon hem nooit gelnkkeo. Hy kon beer plegen, haar •teeda meer leed berokkenen, dat, wat by beoogde, ook hear van bet geloof afvallig te doen worden, zon by nooit bereiken. Jnist hetzelfde boorde by van zyn zoon, toen hy dezen, nn ongeveer twee jzren geleden, bevil zyn theologische stadiën Is staken en een ander vak le kiezen, welk wu hem om 't even, doch hy mocht zich niet meer op de godgeleerdheid toeleggen. Ook bier echter bereikte mijnbeer Werner niet, wat hy wilde. Zyn zoon verzekerde hem eveneeos, dat geen macht ter wereld in staat zon zijn, hem vu zyn bul nit, priester to wordts, af te brut-

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1904 | | pagina 1