Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 33.
Zaterdag 12 November 1904.
Achttiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonzieraoutaprije par drie maanden
Franco per post 10,40.
Afzonderlijke nummer»f 0,05.
Bureau Breedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniglng De Eembode.
Prtje dar Advertentiêni
Van 1 tol 6 regel»(0.30.
Voor iederea regel meer-0.05.
CorronponilentlGn en AdverleotiSo moeien nilerljjk Vrjjdagavood
zoor t urn non hel bureau bezorgd i||n.
Een verdeelde Partij.
Het wil nog maar geen eenheid worden
in de groote liberale partij. Nog altijd
zit men aan die zijde te verzuchten
naar het middel om het gewenschte
doel te bereiken. Tot nog toe werd ieder
plan, daartoe opgeworpen, als niet af
doende terzijde geschoren, óf de uit
voering ervan tevergeefs beproefd.
En toch scheen de kans om tot een
betere verhouding onderling te komen
zoo uitermate gunstig, toen de Regeering
zich durfde verstouten een wet op het
Hooger Onderwjjs bij de Tweede Kamer
aanhangig te maken. Terstond werd toen,
het feit is nog van jongen datum, ver
zamelen geblazen, en zag men dra, al
wie zich tegenstander der Regeering
voelde, tot den aanval gereed. Zoo
wel in de Tweede Kamer als in de
liberale pers was palstaan het wacht
woord, ten einde het Staatsbewind te
heroveren, althans het Ministerie ten
val te brengen, doch die poging is, gelijk
men weet, op een gevoelige nederlaag
voor de tegenstanders uitgeloopen. De
laatste stormaanval door de Eerste
Kamer tegen het bewuste wetsontwerp
heeft er zelfs toe geleid, dat ook dit wet
gevend lichaam een meerderheid bekwam
naar den geest van de meerderheid der
kiezers in den lande.
Nog zij gereleveerd, dat aan deze
beslissing de verkiezingen voor de
Provinciale Staten vooraf gingen en
dat ondanks de liberale parljj in zijn
onderscheidene schakeeringen broederlijk
samenging met de sociaal-democratische,
de christelijke partijen triomfeerden deze
schonken der Regeering opnieuw een
bewijs van vertrouwen, en maakten
daardoor, dat de omzetting der Eerste
Kamer een voldongen feit is geworden.
Zoo staan thans de zaken
Maar die verkiezingen, en hierop zjj
met nadruk gewezen, droegen een zeld
zaam party-karakter. Zoo scherp mogelijk
werd door den tegenstander naar voren
geschoven, dat een Regeering, die een
Christelijke staatkunde ten doel heeft,
niet ianger mocht geduld worden. Die
toeleg is echter, men herinnere zich de
kranige houding der Christelijke partijen,
volkomen mislukt.
FEUILLETOH.
Vso den Eer». Pater O. J. Hartman Missionaris
te 1>rakapalem (Engolaeh-Iodió) ontvingen wjj
deter dagen een schrijten, waaraan wjj bet
volgende eenvoudige docb treffende voorval
ESBKLSCH-INDIË.
NA 60 JAREN.
To Ponngapadn, een mijner te bedienen dorpen,
soa oen bnweljjk plaats hebben en ik ging der
halve een dag vóór den daarvoor bepaalden
dog per ottookar daarheen. Alt naar gewoonte
had het bnweljjk in 't kleine kerkje plaats. Het
kleine Qodsboisje is gelegen jnist buiten bet
dorp, grenzende aan een der breedste en grootste
en derhtlva meest druk beioehte bazaars.
Vreemdelingen, die dit of wel een ander dorp
bezoeken, nemen deze straat; ook de land
arbeiders, die naar hun akker gaau, komen
ran nit hot dorp hierlangs. De kleine waranda
van bel kerkje, steeds ietwat koel van wegs
da twee kolossaal groote boomeo, welks links
sa rechts vsa het gebonwtje staan, noodigde
mjj uit om daar voor eeolgo ^ogenblikken te
Dat evenwel generzjjds met leede
oogen deze toestand wordt ingezien,
ligt voor de hand. Ook daarvoor pleit
de beweging, welke in hel kamp der
overzjjde heerscht. Met het oog op de
verkiezings campagne in het volgend
jaar worden de kiezers nu reeds voor
bereid tot het nemen van een geduchte
revanche de nederlaag aan do stembus
moet gewroken worden. Zoo klinkt het
langs Je geheele linie der linkerzijde.
Alle krachten moeten nu reeds inge
spannen om toch maar gereed te zijn
als do slag moet geslagen worden.
Een aardige kijk op deze zaak werd
gegeven door het .Handelsblad", toen
in 't verschiet lag de jongste verkiezing
voor een lid der Tweede Kamer te
Assen. Al wat verdeelt moet weggeruimd,
de vaan der beginselen worden opgerold,
was het parool van het blad. Het ecnige
doel moet zjjn der geheele linkerzijde
bij de aftreding der Tweede Kamer in
't volgend jaar zoovele zetels te her
overen als slechts mogelijk is. Verder
schreef het blad woordelijk
.Ieder die even nadenkt, zal erkennen
dat tot bereiking, zij ook maar ten deele,
van dit doel, één ding onmisbaar is:
namelijk dat de verschillende fracties
der vrijzinnige partij één lijn Irckken en
niet, als in 1901 helaas is geschied,
elkander bestrijden en daardoor de
kiezers in de war brengen. Afwenden
van sterker reactie staat thans op den
voorgrondaan de toepassing van eigen
beginselen valt vermoedoljjk wegens
den langzainen gang der wijziging in
de Prov. Staten en in de Eerste Kamer
in de eerstvolgende jaren niet te
denken. Daaruit volgt van zelf, dal ver
schil van meeningen lusschen de liberalen
en de vrijzinnig-democraten, hoofdzakelijk
een verschil van snelheid bij de won-
schclyke hervormingen, geheel in het
niet zinkt. Dit verschil zal weder aan
de orde komen wanneer eenmaal
hopen wij na niet te langen tijd in
beide Kamers de meerderheid weder
lot de linkerzijde zal behooren. Thans
geldt het een ander, voor alle vrijzinnigen
gelijk belang: zoo krachlig mogelijk
optreden tegen de nu geheel overmach
tige rechterzijde."
Zoo wil men trachten de erbarmelijke
verdeeldheid in de liberale fracties weg te
gato lillen, om de drukta ia de voor mjj liggende
straal gade Ie «leao. Terwjjl ik zoo tit te
turen, bemerk ik in de verte een oud gebogen
vrouwtje de menigte uitkomen au haar richting
kiezen uaar uijjo kerkje. Nog op oonigeo afstand
slaat te stil, riebt haar hoofd op, kjjkt op,
maakt tich nogmaals zeker, dat dit en daar
het kerkje is, hnigt zich weer voorover ea
sukkelt verder op baar «tokje, totdat tjj wederom
•tilsloat vlak voor matjj siet mjj aao, vouwt
baar etjjve magere banden en groet mjj, waar-
na tjj gaat zltteo, leunend togen de bonten
pilaar der waranda. Vanaf ik bel vrouwtje
opgemerkt bad, werd mjjac nieuwsgierigheid
steeds grooter eu ik vrosg het oudje .Moederke,
waarom zjjt ge naar hier gekomea
Daar tjj van een andere wjjk gekomen was,
dto waar onze arme Puiah-Cbristeuen wonen,
ea ik bear nog nooit had getieo, bield ik hoer
voor eeo beidene. Op mjja vrosg antwoordde
tjj net eeoigen trots.Mjjo naam ia Ciclliame!"
.Zjjt ge dan een Christen ,lk ben een Chris
tenen langzaam begonnen haar oogen
samen lo knippen, want de tranen biggelden
lk vroeg nu waar zjj vandaan kwam, waar
tjj gedoopt wei etc. Daarop vertelde zjj mei
snikkende stem: .Swami, ik beb de gebeden
moffelen om toch maar bjj <le eerstvol
gende Kamerverkiezing met (Ie vooze leuze
.Tegen het ministerie," succes Ie hebben.
De belangen des lands kotnen blijkbaar
minder in aanmerking. Of de oplossing
van dringende vraagstukken onmogelijk
zou z[jn, als het gelukken mocht dor
Rcgcering den voet te lichten, is een
zaak, die de linkerzijde voorshands koud
moet laten. En zoo'n raadgeving komt
van een blad, dat als toongevend in
verkiezingsgedingen naar voren treedt.
Een bitter gevoel van onmacht spreekt
tevens luide uit hel betoog Ier aansporing
tot eenheid door liet liberale orgRan lot
zjjn parljjgcnonten gericht. Dc aan de
stembus uiteengeslagen partijen moeten
zich weer herccnigen en wel zonder
eenig ander doel dan herovering van
Kamerzetels by de stembus in 1905.
Welke teleurstelling echter dan wel
volgen moest, als die voor een oogen-
blik hereende pariyen de overwinning
bevochten, en daardoor tot regceren
zouden geroepen worden, terwijl dan
weder de tweespalt onder haar zich in
volle kracht zou vertooncn, laat zich
gemakkelijk gissen. Reeds by het op
maken van eon regeerprogram zou een
verwarring van zienswijze ontstaan,
welker gevolgen, dat kon niet uitblijven,
allernoodlottigst zouden bljjken voor
land en volk.
BUITENLAND.
Z. H. de Paus, die sinds ecnige dagen
leed aan zijn oude kwaal, de jicht, is
gelukkig weder genoegzaam hersteld, en
heeft zjjn gewone werkzaamheden weder
hervat. Er is dus geen enkele reden,
om zich over den toestand des Pausen
ongerust te maken.
Onlangs kwam de vrjjmclselarjj in
Spanje in geweldige bewoging by het
vernemen, dat Mgr. Nozaleda bevorderd
zou worden tot aartsbisschop van Va
lencia. Thans meldt de Romeinsche
correspondent van den .Patriote", dat
in het Consistorie van Maandag a. s.
veertien Spaansche bisschoppen zullen
gepreconiseerd worden, onder wie Mgr.
Nozaleda, bevorderd lot aartsbisschop
van Valencia. Minister-president Maura
heeft moedig het hoofd geboden aan de
bedreigingen der vrijmelselarjj en heeft
Mgr. Nozaleda belet, zich uit liefde voor
den vrede lerug te (rekken.
Bjj de gehouden verkiezingen voor
en catechiimns op de koleün mjjoer moeder
geloerd. Vansf toeo heb ik geen dag overge
slagen die gebeden te bidden en op Zondig den
de cateohiimue in stille op te zeggeo, waar ik
mij ook bevood. Toch wiet mjjn vader mjjn
hnweljjk te bewerken met eeo heidenochco
jongen, en van dien dag af verliet ik mjja
ouderljjk buis en gobcorteplaaU om met hem
en de ijjaen van dorp tot dorp ons dageljjki
voedsel te toeken. Op den dag mjjner Eerste
H. Communie, eenige maanden vdór mjjn huwe-
Ijjk, maakte ik bel vaste voornemon dageljjka
mjjn gebeden te zeggen ik ken zo nog allemaal
en ben tot on toe mjjo belofte gestand gebleven,
doch gedarende dat reizen en trekken door
onbekende streken bid ik nooit het penocgeo
eeo priester te ontmoeten. Al dien Ijjd beb ik
geen biecht knooeo spreken, geen H. Communie
mogen ontvangen, lk heb steeds gsbsdsn, dat
ik vóór mjjn dood oogmaals een priester moebt
zien en na is hst sinds esn maand, dat ik
in deze plaats ben gekomen, lk vernam, dat
bier onze Christenen zjjn en vroeg wanneer de
priester zon komen en als bjj kwam, of een
der Christenen mjj daarvan wilde kennis geven,
daar wjj aao den anderen kant van 't dorp ons
verbljjf hebben. Gisterenavond kwam mjj een
vronw bet ntenwa brengen en nu beq ik ge
leden der llaliaansche Kamer is gebleken,
wijl slechts de helft van de kicsgerech-
ligden aan den strjjd hebben deelgenomen,
dat dc Katholieken zich, uitgenomen in
eenige districten van Noord-ItaliC, ge
houden hchben aan de instructie des
Pausen. Het resultaat is geweosl, dat dc
socialisten geduchte verliezen hebben
geleden en de regeering gesterkt uit don
strjjd is getreden.
Uit Rome wordt aan dc liberale Küln.
Ztj. gemeld, dat de Katholieken zich bjj
de verkiezingen voor de Kamer over het
algemeen onthouden hebben. Uitzondering
vormden alleen Bergamo en hel vierde
districl van Milaan, waar Katholieken bjj
eerste stemming een groote meerderheid
verwierven,on eert Napolilaansch district,
waar een Katholiek misschien in her
slemming komt.
Uit de Vcrccnigde Staten van Noord-
Amerika is do Ijjding gekomen, dal Roose
velt opnieuw tot president gekozen is.
Wel is waar moet dc eigenljjke presidents
keuzo nog plaals hebben en geschiedt
die eerst in Januari, maar de verkiezing
van dc kiesmannen, die op hun beurt
den president kiezen, wordt al jaren
lang ook in hel spraakgebruik als de
prcsidenls-verkiczing beschouwd, omdat
dc kiesmannen, ofschoon dit niet of
ficieel is, fcitcljjk een imperatief mandaat
krijgen. Uit de keuze der kiesmannen
bljjkt derhalve, hoe groot hel aantal
stemmen is, dat op elk der candidaton
zal worden uitgebracht, zoodal do keuze
nu reeds een voldongen feit is.
Het aan 't licht gekomen schandelijk
geknoei lusschen de vrijmetselarij en de
Franschc regeering heeft aanleiding ge
geven lot tooneelen in de Franschc
Kamer, dio aan de dagen der groote
Franscite Revolutie deden herinneren.
Sinds een paar jaar heeft een spionage
en vcrklikkerssyzlcem bestaan, wat uit
niet te loochenen authentieke stukken
wordt bewezen, dat aan honderden offi
cieren reeds hun toekomst heeft gekost.
Op verzoek van minister André werden
door het Groot-Oosten aan hem in
lichtingen verstrekt. En volgens deze
inlichtingen werden door den minister
geregeld dc promoties en het passeeren
of wel ontslag geven aan officieren. Dat
zoo'n monsterachtig gekonkel, waarvan
de meest eervolle mannen hel slachtoffer
zijn geworden, de hevigste uiting van
verontwaardiging moest vinden in de
Fransche Kamer, liet zich denken. Onder
een ontzaglijken toeloop van nieuws
gierigen is de minister daar ter verant-
antwoording geroepen en als een be
drieger en leugenaar op de kaak gesteld.
Na een zeer heftig debat werd de een
voudige orde van den dag op verzoek
van Comhei verworpen met 279 tegen
277 stemmen. Dit is echter alleen nog
komen om met u te ipreken en ale n mjj toe
slaat, te biechten."
Ik was getroffen door haar oprechtheid en
oadBoke de verschillende lotgevallen van haar
leven, over het onwrikbaar geloof, welks zaad
jes gezaaid werden, toeo ze nog zoo klein was,
op den schoot barer moeder. Ik vroeg haar der
halve, oi zjj de gebeden wilde opzeggen en ven
't krulsteekea af lol aan 't laatste gebed toe,
herhaalde zjj laogzaam, soms onderbroken door
een diepe zucbt, de gobeden door haar moeder
geleerd. Ik ondervroeg haar omtrent de voor
naamste punten vnn den catechismus sn ook deze
wiet zjj mol juialhoi 1 te beantwoorden. Ik zeido
heer dus, dat zjj nog eeulge dagen wachten
moest, eiken morgen naar de H. Mis moest
komen, gedurende den dag en 's avonds baar
verleden moest nagaan en een goed gewetens
onderzoek moest doen gepaard mot een oprecht
berouw; ik zon nog oenige dagen bljjven on
den loslaten dtg zou zjj mogen biechten.
Het moedertje stemdo volgaarno in en
builde van bljjdschap. Daarna vertoldo zjj mjj
nog eenige bijzonderheden nit haar vervlogen
dagendat baar echtgenoot reeds lang ten
grave gedaald was, dat zjj na ging waar boor
dochter ea echoonzoon goed vonden te gaan,
dal zjj vele degen meer slagen dan voedsel
gelukt, doordat 7 ministers tegen stem
den. Dc prioriteit van de motie-Jaurés mot
285 tegen 275 stemmen aangenomen.
De motie-Jaurés kwam hierop neer
„De Kamer, overtuigd dat het de plicht
van don Slaat is, 's lands trouwe die
naren te beschermenn tegen den geest
van reactie on klassenafscheiding, en dat
door alle wettige middelen van contróle,
rekent op de regeering bjj het verzekeren
van de promotie der ofllcieren."
Tijdens de stemming van het eerste
gedeelte dezer motie, trad afgevaardigde
Syveton op André toe en gaf hem twee
klappen in 't gelaat. Rechter- en linkerzijde
werden daarop handgemeen. Voorzitter
Brisson verliet zjjn zetel, nadat Syveton
tjjdeljjk buitan do Kamer gesloten was. De
getroffen afgevaardigde weigerde echter
heen Ie gaan en werd door de gewapendo
macht buiten de Kamer gebracht.
Aan dit onbesuisd en onverstandig
optreden van Syveton is het ledanken,
dat zich 343 vóór en 236 tcgon de
motie Jaurés verklaarden. De vergade
ring ging naluurljjk in groote opgewon
denheid uiteen.
Bijna alle Fransche bladen zjjn van
gevoelen, dat met don slag, dien de
nationalist Syveton generaal André ge-
gegeven heeft, het roinistereele leven
van dien minister gered werd. Eerst
had de regeering slechts een meer
derheid van twee en oen van tien
stemmen. Na de verachtelijke daad van
Syveton steeg de regeeringsmeorderheid
aanstonds tol 107 stemmen. Alle bladen
zjjn eenstemmig in de afkeuring van
Syveton's daad, die dan ook niet goed
te praten is, vooral ook niet omdat ze
aan André een politiek fortuintje heeft
gebracht.
Maandag deelde de voorzitter der
Fransche Kamer moe, dat hjj van den
minister van Justitie een aanvrage had
ontvangen, om hem te machtigen tot
het instellen van een vervolging togen
Syveton. Dc aanvraag werd naar het bu
reau verzonden. In de Kamerzitting van
Dinsdag werd liet verzoek om machtiging
tot vervolging van Syveton met 415
tegen 141 stemmen ingewilligd.
De vjjandeljjke legers, die bjj Moekden
tegenover elkander staan, leverden in
de laatste dagen enkele schermutselingen
en daarbjj het gebleven. Do Japanners,
olschoon ze veel sterker moeten zjjn
dan de Russen, maken geen toebereid
selen lot den aanval. Intusschen wordt
het zeer koud. Reeds is de eerste
sneeuw gevallen. De grond is hard be
vroren, 's nachts daalt de thermometer
tot 20 graden vorst. De soldaten Ijjden
veel, vooral van Japanschen kant. Vuur
ontsteken kunnen zjj niet, want dan
richt de artillerie onmiddellijk hare
kanonnen daarheen. De Japanners trach
ten zich te verwarmen onder hooischelven.
had gehad, doch dat zo nu hoopte voor goed
in deze plaaU te bljjven om ia 't elerveoanar
eeo priester Ie kuoneD roepea.
Nogmaals oon kroiiteekeo makend en belovend
dat zjj mjjn raad sou volgen, vroeg zjj mjj ver
lof wederom oear haar bntjo te mogen gaan.
Dageljjka kwam zjj an prompt naar de H.
Mis gestrompeld en den vierden dag deed sfj
vol droelbeld en vrengde tevens baar derde
biecht, na echter na eeo taucbealjjdperk van
fiO jaren I Wie zal haar gevoel van dankbaar
heid weergeven, toeo zjj dien morgen neerknielde
om de H. Communie Ie ontvingen? Lang
bleef zjj oog neergeknield, toon de H. Mis ge-
lludigd was. Zjj wes geheel alleen in't kerkje;
lk zat weer onder de waranda een boek te
lezen ea 'I gehum-ham van de atrial na Ie
gaan. Na on dan boorde ik baar overlaid uit
roepen .Wees mjjner genadig en geef mjj een
goeden dood, o Hoer I"
Na eenige oogonbllkken kwam z|j ballen nanr
mjj toe, vroeg mjj den negen eoginghuUwsarta.
Twee degen na mjjo vertrek kwam oen man
mjj boodschappenSwami, Clcllfama, 't oade
vioawtje, ia niet meerl
Tnrakapalem, Ji September 1004.
G. J. Hartman.
MUIonartt
