tieblad
No. 43.
Zaterdag' 20 "Januari 1906.
Negentiende Jaargang.
DE EENBODE
BIJVOEGSEL.
Zaterdag 13 Januari 1906.
DE EEMBODE.
DE SPION.
In den namiddag van den 2en Augus
tus 1870, het jaar, waarin de bekende
ooi log tusachen Duitschland en Frankrijk
gevoerd werd, bevonden zich een acht
tal soldaten van het Fransche leger,
waarvaD een divisie onder generaal
Abel Douay Weissenburg bezette, in de
herberg „Landauer Thor" aldaar. Zij
hadden voor een paar uren vrij van
dienst gekregen en benutten deze gelegen
heid om zich aan een beker Elzasser
wijn te *"oed te doen. Ook een paar
werklieden uit de buurt en enkele andere
personen in de landelijke dracht bevon
den zich in de gelagkamer.
Het gesprek kwnta op de spionnen
en een sergeant wist te vertellen, dat
de Pruisen in alle hoeken en gaten van
den Elzas spionnen hadden zitten.
L Ja," zei nu een schoenmaker, .de
burgemeester heelt laten bekend maken,
dat iemand uil de Palts, zekere Frans
Wegener, een buitengewoon sluwe spion
is. De kerel moet zoo uitgeslapen zjjn,
dat hij onder de oogen van onze sol
daten zjjn verkenningen doet. Een be
looning van 2000 Iranks is op zjjo hoofd
gezet."
.Als ik dien '.erel eens te pakken
kreegliet zich een stevige smid hooren,
„dan zou ik hem m'n vuisten eens laten
voelen."
.Doodgeschoten werd de schurk op
staanden voet," voegde de sergeant er
met van wraaklust schitterende oogen
aan toe.
Een aandachtig toeschouwer had
gedurende dit onderhoud kunnen zien,
dat een jonge boeren-kerel, die bij twee
andere landslieden zat, bleek werd. Een
oogenblik later lachte hij echter, liep
plotseling op den jongen toe, die in de
herberg bediende, vatte hem bjj den
schouder en riep
„Hier dappere mannen, is de schelm
Frans Wegener uit de Palts 1 ik ken hem I"
De soldaten braken in een schaterlach
uit. De bediende echter stond als ver
steend van schrik. Toen de soldaten
om hem been drongen, begon hij te
sidderen en te beven en stotterde
.Bedenk toch, heeren, dat ik Frans
Wegener niet ben, ik... ben..."
.Haha, hij liegt, soldaten," riep de
boerenkerel, .dat doet die Wegener
altyd."
,'t Is niet waar," riep de jongen uit,
,ik heet Crispijn Schlumberger." En
weer begon bij van angst over al zijn
leden te beven.
De soldalen vermaakten zich kostelijk
om den angst van den jongen. Daar
ging de sergeant, wien de grap al heel
goed scheen te bevallen, boven op de
tafel staan. Op een wenk van hem
zetten een paar soldaten den waohopigen
jongen op een andere tafel.
.Kameraden," begon de sergeant nu
.bedenkt waarom het gaat. Het geldt
hier het vinden van den sluwen spion
op wiens hoofd een prjjs van 2000
franks gesteld is I We weten hoe hg
het aanlegde om ons te misleiden, des
nachts ging hij naar het bed van den
eerlyken, braven, en verdienstelijken
Crispijn Schlumberger, trok diens kleeren
aan, terwijl de arme jongen sliep, wekte
toen den onschuldigen knaap en joeg
hem op de vlucht, terwijl hij zelf in
diens bed ging liggen. Kameraden, weent
over den braven borst, die nu in den
vreemde ronddwaalt."
De soldaten begonnen te huilen en te
snikkeD, dat hooren en zien verging,
maar boven al dat geweeklaag uil klonk
Crispijns stem, die zoo luid over zijn
ongeluk jammerde, dat zelf de sergeant
zich niet meer goed kon houden. Einde
lijk echter vervolgde hjj.
.Daar staat hjj nu, de verrader I Zjjn
verraad jegens het vaderland zullen we
hem vergeven, maar zjjn optreden tegen
over den armen Schlumberger, kame
raden, zal hem niet vergeven worden,
We zullen hem wreken, vreeselijk wreken!"
Een geweldig geraas ontstond
„Ja wraak, wraak 1" huilden de sol
daten.
.Genade, genade," riep de doodsbleeke
jongen en knielde met gevouwen han
den op de tafel.
,Nu dan," antwoordde de sergeant,
.laat eerst hooren, wat je te bekennen
beb. .Wil je de waarheid zeggen?"
„Ja ja," riep Crispijn, ,ik wil alles
bekennen."
Met ernstige stem zei de sergeant:
.Bij den roem van ons leger, als ge
een leugen zegt, wordt ge opgehangen,
spreek nu, schelm, hoeveel water heb
je in den wijn gedaan?"
.Ik heb het niet gedaan," zuchtte
Crispijn, ,de baas heeft er een halven
emmer vol ingegoten."
Aan het gelach kwam geen einde,
allerminst toen de waard tegen den knaap
begon uit te varen. Eindeljjk zei de
sergeant
„Dus de knaap liegt, kastelein. Goed,
dan moet hij opgehangen worden."
Met een luiden schreeuw sprong de
jongen van de tafel en eer een der
aanwezigen het beletten kon, was hjj
de deur uit.
.We zullen toch eens kijken waar
hij heengaat," zei de sergeant lachend
tot zijn wapenmakkers. Allen verlieten
de herberg en zagen den jongen hard
wegloopen en zich een eind verder in
een hooischelf verbergen.
Een oogenblik later stonden de sol
daten rondom den hooihoop en begonnen
schijnbaar ijverig bet hooi te doorzoeken.
„Hier moet de schelm zich verborgen
hebben," riepen ze elkaar luide toe,
.maar we zullen hem wel vinden."
.Al moest ik twee maanden den hooi
hoop belegeren, de landverrader zal zich
overgeven."
Ze vermaakten zich met hun spelletje
zoo kosteljjk, dat ze niet bemerkten,
dat hun kapitein was gekomen en naar
hun werk stond te kijken.
.Wat is hier aan de hand?" vroeg
hjj barsch, „voortgemaakt, als het er
om gaat een spion te vangen."
De soldaten, die niets durfden'.eggen,
hadden den knaap spoedig uit het hooi
te voorschijn gebaald.
Op bevel van den kapitein werd de
gevangen spion naar het kwartier van
den plaatselijken commandant gebracht.
Spoedig verspreidde zich het gerucht,
dat de beruchte spion Frans Wegener
uit de Palts gevangen was.
Crispijn Schlumberger werd duchtig
in verhoor genomen, doch ten slotte
kwam zijn onschuld aan het licht. Nadat
hjj door tal van personen herkend was,
die voor zjjn algeheele onschuld wilden
instaan, werd hjj vrijgelaten.
En Frans Wegener?
In den namiddag van den volgenden
dag kwam de tijding, dat de Duitschers
in ongelooflijke massa's dichter naar de
grenzen gerukt waren en dat de kroon
prins van Pruisen zjjn hoofdkwartier van
Spiers naar de grensvesting Landau
verplaatst had. De Franschen twij
felden er niet aan, dat de vijand nauw
keurig met hun stellingen in den Elzas
bekend was, en de korporaal en zjjn
mannen begrepen thans boewei ze
het nooit verraden hebben dat de
boer, die Crispijn Schlumberger in hun
handen geleverd had, de spion Frans
Wegener uit de Palts was geweest.
Berichten.
Harderwijk. Maand.gav
waarneembar, aardschok gevoeld, die gepaard
giog aan «en dof gerommel ondergroode. De
achok, die ongeveer 3 eecooden duurde, brachl
menachen, die roetig uien, in trillingop de
meeaten maekte bet den indruk, ol in hun buio
iets instortte. Op enkele plaetaen schijnt bet
verscbjjoael nog sterker gevoeld te rijn. Een
kleermakersjongen viel er door ven de tafel
kachels renetten zich iets; ook bet gaslicht
ging in sommige huilen bjjoa nil. lo één woord,
velen ago er hevig door geschrokken, en be
nemen. Ook Ie Ermelo eo le Hulshorst is d«
aardschok waargenomen.
Door eokeleo van het personeel van de Centr.
Spoorwegmg. werd gedacht aan bet in de lucht
•pringen van een bnskruitwagen, die jnist dien
avond passeerde naar OlJebroek. Dinsdagmorgen
ging hel praatje, dat de buskroilfabriek van
Molden weder io de lucht gesprongen waa.
Niets van dat allee is echter waar. .Vreemd ie
het, dat in geen andere pluis van one land de
aardschok gevoeld ie.
Naar wg vernemen is bet aandeel voor
de gemeente Harderwgk io do lichting 1906
erwijk, Hilversum, Hoogland,
ist.
Prijs dar Advsrtentitai
ot 6 regelsf0.31
e Alge-
rokko-
kwart
digden
g trad
Rado-
e een-
n. Ver-
ekozen
(Span-
ossing
'.ig de
meene
ïeizcr
week
Offi-
d be-
[roote
lering
schen
ie be-
deel-
voord
sulen,
allen
laving
launs,
olieke
Italië
Na stond de anditsar op en sprak plechtig:
.Sergeant Alexandrovilsj I De krggsraad heelt
u eenparig veroordeeld tot du dood door beuls-
bind, wint een sluipmoordenaar mag niet door
den kogel vallen ele een eerlgk soldaat voor
den vijand!"
Dit wierp Alexaodiovitsj geheel terneder, hg
viel op zgn knieën to begon lnide te snikken.
Hg. een trouw soldaut en onderduo des Tsaren,
•eo der dappersten uit het leger, sou xoo'n
schandeigken dood hebben!
.Sta opl" beval de auditeur. ,Leg uw eere-
kruis af en nw onderscheidingaluit nw
rekening met God af; l0odra de generaal hel
votmU bekrachtigd heelt sal het voltrokken
Het wu echter de kolonel met den provoost.
Tot groots verwondering ven dsn ter-dood-
veroordeelde sprak eerstgenoemde hem vrlen-
delgk en sichtbaer verheugd toe, ra xeida: ,lk
breng u een aangename tgdiog: de opperbevel
hebber generaal SISssel heelt, io tanmerking
genomen de tartende behandeling van de xgde
van kapitsio Dmitri Bestnschefi, nw vrgwilllge
en opeolgke bekentenis, ook io aanmerking ge
nomen uw overige degelgkheid als soldaat en
uit dapperheid tegen den vgand, het gisteren
gevelde vonnis in sooverre veranderd, dat bet
wordt toegestaan, den eeratvolgenden aar val
der Japanners af te wachten, en bg die gelegen
heid den dood in den strgd te soeken, om hst
sehandelgk vonnis to ontgaan."
is spraakzaam en vroolyk.
V.
Het regiment, wurtoe Alexandra vitsj behoorde,
werd ter versterking naar een buiteofort ge
zonden. Dit fort scheen thans den hoofdaanval
der Japanners te gelden, ooalgebroken regeoden
hun granaten er op neer en diepe gelederen
wier lange, zwaite .-gen zich tegen de velden
alteekeoden droogea in de richting var het
fort voorwaarts. Het wu van bet hoogste ge
wicht dit fort te behoudenkwatu bet in banden
vaa den vga"d, dan bebeersehte bg de geheele
vesting en kon ze geheel io puin schieten, en
misschien werd de geheele stad veroverd. De
kommaodaot der vostiog had het nitdrokkelgk
bevel ontvangen het tot den laatsteo man te
dood en vernieling brengend. Menschen en
paarden alorlen bg hoopen neer. Doch ook op
de muren vordert do dood sjjt, offers.
Alexandroritaj knielt le midden van doodeo
en gewonden i koelbloedig ledigt bg den patroon-
tascb van een gevallen kameraad, om sgo ver
scholen voorraad weer aan te vollen. Aanhou
dend vuurt bg, met een van vreugde strelenden
blik bg een goed schol, mopperend els bg mis
schiet. Hg wu geheel in ago element.
Tevergeefa echter de tegenstand dsr Russen 1
Het scheen, dit ds Japanners uit den grood
stegen; met een onweerstaanbare doodsver
achting stormden sg voorwaarts, koolbloedig
over bergen lgken klimmend. Geheels bataljons
werden door de Russen weggemaaid, maar
hoevelen er ook vielen, toch kwamen van «11e
nieuwe President. In de Nationale Ver
gadering te Versailles is Woensdag ge
kozen tot President der Republiek de
heer Fallières met 449 stemmen. Op den
heer Doutner werden 371 stemmen uit
gebracht.
De .Univers" noemt den gekozene
Loubet II, een man zonder kracht of
wilhjj zal evenals Loubet I alles goed
vinden, alles laten passeeren, hoe on-
gerjjmd en onrechtvaardig het moge
wezen, hij zal zijn handen wasschen in
onschuld en het kwaad zjjn gang laten
gaan.
Hiermede is de man reeds ten voeten
uit geteekend.
De toepassing der wet op de scheiding
tusschen Kerk en Staat in Frankrjjk,
heeft reeds tot een allertreurigst incident
geleid. De wet decreteert n.l., dat de
inventaris van de kerken en kapellen
enz. moet worden opgemaaktalle kerke
lijke bezittingen moeten worden opge
schreven, daar deze volgens art. 10 van
den Staat zjjn en bljjven. Nu zjjn
sommige ijveraars aan hel werk gegaan
en hadden o.m. op hoog bevel de taber
nakels laten openmaken. Tegen zulke
heiligschennis hebben de bisschoppen
naluurljjk een krachtig en schier eenparig
protest laten hoorenmeerdere hebben
hun gcestelgken last gegeven onder geen
enkele voorwaarde toe te slaan, dat de
speurhonden der regeering zich aan het
heilige der heiligen zouden vergrjjpen.
Ook de katholieke Fransche pers is
diep verontwaardigd. De „Verilé Fran
chise" o.a, wjjit er op, dat thans
na het uitvaardigen van bovenvermeld
regeeringsvoorschrilt geen illusie om
trent de bedoeling der .secte infernale"
meer mogeljjk is, en uit- de hoop dat,
indien hier of daar regeeringsagenten de
misdaad mochten willen begaan het
tabernakel te forceeren, er .krachtige
handen zullen worden gevonden om aan
de heiligschenners te toonen en te doen
gevoelen nog op andere wjjze dan
door kinderljjke en platonische protesten
wat het hun koslen kan, mensche-
ljjkerwjjze gesproken de hand te slaan
aan God."
Doch het openen van het tabernakel
door ongewjjde handen is zelfs verwoeden
anti clericalen te kras. Briand, de maker
der scheidingswet, heeft in de Latent,
een der heftigste anti-clericale bladen,
een artikel geschreven, waarin hjj prote
steert tegen het openen van hel taber
nakel door regeringsambtenaren. Briand
kan haast niet gelooven, dat werkeljjk
kanlco weet mtaaa'a aangestormd, stteda dieh-
terbjj, ateeda dreigender. Op dat gesiebt ontstaken
de roeds erg gedunde gelederen der verdedigers
in de grootete woede.
,Bjj de beren van den Oeral I riep de kolonel
uit. ,'t Sehjjut, dat die kallen one de baee
willen worden I" Eo met bezorgden blik zeg
hjj, hoe de vjjand met verpletterende overmacht
de omrlngeode hoogten besteeg.
.Kolonel I" zei de majoor, ,wjj kannen de
stelling niet behouden 1"
,Wjj moeien/" schreeuwde de kolonel woe
dend. ,Wjj vechten lot den lutelen manl"
Zwijgend wece de majoor met sjjn degeo op
de reede zoo gedunde gelederen der verdedigers
en daarna op deo vjjand. De kolonel begreep
hem. ,'t le waar," sprak hjj, .het ia een hopelooss
etrjjd en een oonoodig opofferen ven menschen-
levens. Wjj zullen terugtrekken. Roep sergeant
Alezendroritsjl"
Spoedig stond deze voor bem. .Sergeant
Alexandra vitsj," zeide de kolonel, ,uw uur
,lk ben bereid, kolonell" antwoordde Alexan-
drovitsj ernstig, doch moedig, .Wet moet ik does?"
,Uo bezetting onlrnimt het fort, docb hel mag
deo vjjaod niet in hinden vellen. Nn kunt gjj
boete doen voor uw vergrjjp, door bet vaderland
een dienst te bewjjzen en tevens een eervollen
soldatendood te sterven. Qjj moet derbelve hier
achterblijven en het fort in de lucht laten sprin
gen! Vaarwel, dappere medeelrjjder 1" Ten af
scheid reikte hjj bem de hand en een traan
rolde io xjjn baard. Ook de overige officieren
bewezen bem dezelfde eer.
