Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 50.
Zaterdag 10 Maart 1906.
Negentiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland)
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
«rsohljiit eiken ZATEBDAO.
(0,40.
0,05.
Bureau: Breedestraai 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniglng De Eembode.
Prije dar AdvartantitBi
Vu» 1 tot 6rejel»(0.30
Voor iederei regel meer(0.05
BIJ dit nummer behoort
tea Bijvoegsel.
De sociale quaestie.
(Ingezonden.)
Laat ik beginnen met te verklaren,
dat deze quaeitie mij warme belang-
itelling inboezemt; dat iedere oplossing
van aociale vraagstukken met groote
waardeering door mij wordt begroet
Maar juist omdat deze zaak mij na
aan 't harte ligt, zjj bet mjj vergund
een enkel woord daaromtrent in 't
midden te brengen.
Een dezer dagen kwam mjj een niel-
katholiek blad in banden, waarin stond
vermeld, dat de gemeenteraad van Haar
lem besloten hee(t tot verkorting van
den maximum arbeidsduur in de besteks
bepalingen, van 11 op 10 uur, en van
verbooging van bet maximumloon van
30 op 33 cent per uur.
Tot zoover is de zaak correct Maar
aan deze mededeeling werd toegevoegd,
dat op dit besluit grooten invloed hadden
gehad de verklaringen van een raadslid
aannemer en van een raadak'd-werkman,
die beiden uit ervaring mededeelden, dat
bjj de verkorting van arbeidstjjd de
productie ongeveer gelijk gebleven was.
Hel raadslid-aannemer verzekerde boven
dien, dat de aanbestedingssommen, bjj
vroegere jaren vergeleken, niet gestegen
waren tengevolge van het hoogere loon.
Aan dit betoog werd vastgeknoopt:
De ervaring te Haarlem is niet nieuw.
Korter werken - en toch niet minder
aldoen. Hooger loon en gelijke aan
bestedingssommen.
Moet men niet de handen van ver
bazing ineen slaan over het geval, dat
een raadslid-aannemer en een raadslid
werkman, bjj behandeling van een zoo
teeder vraagstuk als de loon-quaestie,
met zulke armzalige argumenten komen
aandragen, en nog meer over hf feit,
dat zulke argumenten grooten invloed
uitoefenen op een raadsbesluit? Is het
niet bedroevend, dat zoo driest de waar
heid verminkt wordt, zonder dat een
enkel woord in dien gemeenteraad daar
tegen gehoord wordt? De onnoozelste
werkman weet zeer goed, dat zoo'n rede
neering geen steek houdt; maar wat
het worden, als hjj ziet, welke
resultaten er toch mee verkregen worden?
Of het wenscheljjk is, dat voor de
bedoelde gemeente in de besteksbepalin
gen verkorting van arbeidsduur en ver
hooging van loon wordt opgenomen,
bljjve bier geheel buiten beschouwing;
alleen is bet de bedoeling er op te wijzen,
n zake de sociale quaestie soms stel
lingen worden verkondigd, die totaal on
verdedigbaar zijn. Als immers de stelling
opgaat, dat een werkman in 10 uur'
tjjds evenveel arbeid verricht als in 11
uur, dan zal even veilig de gevolgtrek
king worden gemaakt, dat in 9 uur even
veel wordt geproduceerd als in 10uur;
bovenstaande bewering leidt logisch
t deze conclusie.
Hieruit volgt alweer, dat een werk
gever, bij aldien hjj een stuk werk
spoediger wenscht voltooid te zien, met
overwerkon een vergeefsche poging waagt,
daar volgens de hierboven verkondigde
leer in 11 uur toch niet meer arbeid
wordt verricht dan in 10 uur.
Doch gesteld, datteen werkman in 10
uur moet verrichten, wat hjj anders bij
trouwe plichtsbetrachting in 11 uur
afdoet, zou diezelfde werkman dan niet
een spanning gebracht worden, die
niet vol te houden is? Men kan er
zeker van zjjn, dat zoo'n arbeider maar
liefst bij een arbeidsduur van 11 uur
zich bepalen zou.
Het verkondigen van onware stellingen,
zooals in de raadzaal te Haarlem, valt
daarom ten zeerste af te keuren. Met
dergeljjke middelen toe te passen ten
gunste van den werkman wordt de zaak
en nog minder de werkman gediend.
Beide staan te hoog, èn de zaak, èn de
arbeider om een verdediging te behoeven,
die de waarheid gewold aandoet. Dat
stuit ieder eerljjk man tegen de borst.
Wat het voorts zeggen wil: hooger
loon en geljjke aanbesledingssomraen,
heeft de ondervinding geleerd en leert
ze nog dageljjks. Of is daaraan niet te
danken een revolutie-bouw, die huizen
doet ineenstorten nog vóór ze voltooid
zjjn? Is daaraan niet te wjjten, dat zoo
vele aannemers, na soms schier hopelooze
pogingen om zich staande te houden,
zjjn ten groDde gegaan? Juist het ver
schijnsel, dat de aanbestedingssommen
zoo weinig geslegen zijn, geeft een kjjk
en toestand in onze maatschappelijke
samenleving, die niemand kan toelachen.
Nu moge men al aanvoeren, dat dan
maar voor hoogere sommen moet worden
ingeschreven, maar dan kan de patroon
wel inschrjjvcn, doch zonder eenige kans,
dat hem het werk zal worden op
gedragen. Aldus gedwongen tusschen
de keuze; óf mededingen, óf geheel
werkeloos bljjven, leidt er toe, dat meer
malen bjj inschrijvingen het uiterste
wordt beproefd, doch met een zekere
angst in het hart. 't Is een waarheid
geworden, dat in onzen tjjd een oppas
send, bekwaam werkman veel rustiger
leven sljjt, soms beel wat minder zorg
en kommer verduurt dan zjjn werkgever,
die toch ondanks dit alles menigmaal
als patroon benijd wordt!
Deze omstandigheden mogen m.i. wel
de aandacht trekken. Waar immers de
oplossing van sociale vraagstukken aan
mannen van kunde en wetenschap, van
studie en ervaring reeds zooveel hoofd
brekens kost, is 't zeker te bejammeren,
dat men door valsche voorstellingen op
te dringen een gezonde oplossing nog
komt bemoeiljjken. Want op de manier,
als boven vermeld, ingrjjpen in een zoo
netelige quaestie is geenszins in 't be
lang van den werkgever, nog veel
minder in dat van den werkman.
R. K.
BUITENLAND.
Een voor de Katholieken in Rusland
gewichtig besluit is door den Czaar ge
nomen, en in het officiéél Staatiblad
afgekondigd. Daarmede worden een aan
tal van de tegenwoordige bepalingen
ten opzichte van den katholieken Gods
dienst veranderd. Zoo is o.a. de draco
nische bepaling afgeschaft, dat de gouver
neurs-generaal van de streken in het
Noorden, Zuiden en Westen het recht had
den om op eigen gezag kloosters ie
sluiten. Voorts wordt verlof verleend,
tot het houden van processies, en even
eens worden de dienst-bevoegdheden der
priesters belangrjjk uitgebreid.
Nog steeds nieuwe daden van geweld
worden uit Rusland bericht. Zoo werden
in een winkel op het Alexander-
Prospekl te Odessa, waarin de politie
zich onlangs verdekt had opgesteld, om
twee anarchisten in hechtenis te nemen,
twee bommen geslingerd, waarvan de
ontploffing groote verwoestingen aan
richtte de eigenaar van den winkel en
een beambte werden zwaar gewond. De
daders zijn ontkomon.
Anarchisten zjjn in dezelfde stad een
bakkerjj binnengedrongen, hebben zich
de kas, inhoudende 150 roebel, toe
geëigend en zijn daarmede gevlucht.
Toen zjj achtervolgd werden, slingerde
een hen vergezellend jong meisje een
bom, waardoor een voorbijganger doode-
ljjk gewond werd. De schuldigen zjjn
ontkomen.
Te Tiflis werd een betaalmeester, die
in een wagen 7000 roebel, welke hjj
van de landskas had gehaald, vervoerde,
door drie mannen overvallen en met
revolverschoten gedood. De misdadigers
vluchtten met het geld, doch later werd
één hunner gedood en één gevangen
genomen.
De krjjgsraad in Otijakof heeft luitenant
Schmidt tot de straf des doods veroor
deeld door middel van den strop, drie
matrozen tot do straf des doods door
middel van den kogel en verscheidene
anderen tot dwangarbeid. Tien beschul
digden zjjn vrijgesproken.
De toestand in China moet toch alles
behalve geruststellend zjjn. De Daily
Telegraph althans bericht uil Tokio, dat
Japan op alle gebeurlijkheden in China
is voorbereid. De Japansche minister
van binnenlandsche zaken echter gaf
den correspondent als zjjn meening te
kennen, dat de toestand in China niet
zoo verontrustend is als men schjjnt te
Met de werkloosheid in Spanje moet
het treurig zijn gesteld. De senatoren
en afgevaardigden van Madrid hebben
met den gouverneur van de hoofdstad
een bespreking gehad over de hulp, die
verleend zal moeten worden aan de
werkloozen. Besloten is onmiddellijk ver
schillende openbare werken onderhanden
te nemen, om aan den bitteren nood
in arbeiderskringen tegemoet te komen.
Te Malaga hebben de werkloozen een
groote betooging gehouden.
Uit Madrid wordt gemeld, dat Woens
dagmorgen in de kapel van het Mlramar-
paleis te San Sebastiaan, prinses Ena
van Battenburg, de toekomstige koningin
van Spanje, ie opgenomen in den schoot
der Katholieke Kerk. De bisschop van
Nottingham officieerde, geassisteerd door
twee Spaansche bisschoppen. Getuige
waren minister-president Moret en de
hertog van Alva. De ontmoeting vaa
koning Edward met koning Alfonso zal
heden, Zaterdag plaats hebben.
Het laag gelegen gedeelte van het
ltaliaansch plaatsje Tavernola aan het
Iseo-raeer is door een bergstorting bjjna
geheel en al verwoest. De groote villa
Graselli is geheel en al vernield, de
apotheek van het plaatsje spoorloos
verdwenen in het meer, evenals het
postkantoor, terwjjl de kerktoren, het
klooster en vele huizen instortten. Er
hecrscht een onbeschrjjfeljjke paniek
onder de bevolking.
De gezantschapsraad te Londen, Su-
zonof, is tot Russisch gezant bjj den
H. Stoel benoemd.
Dat de toestand in Frankrjjk Z. H.
den Paus smartelijk aandoet, bewjjstde
brief van den aartsbisschop van Tou
louse, die Zaterdag uit Rome is terug
gekeerd, en welk schrijven aan -e gees
telijkheid van zjjn Diocees is gericht.
Daarin zegt hjj, dat de droefheid van
Pius X door de Fransche scheidingswet
veroorzaakt onbeschrijfelijk is. Deze wet
bevestigt officieel de geloofsverzaking
van een volk, dat hiertoe katholiek ge
bleven was. Zjj kan de ergste gevolgen
hebben, zooals reeds hieruit bljjkt, dat
de onverwachte en brutale doorvoering
van de eerste voorschriften een opstand
der bevolking heeft uitgelokt.
De brief van den aartsbisschop eindigt
aldus: .Doordrongen van een onover
winbaar vertrouwen, zullen wjj allen
het naderende uur afwachten, waarop
de algemeene Vader, na de richting te
hebben aangewezen, ons zalzeggen, wat
wjj moeten doen."
Het verzet tegen de inventarisatie der
kerkeljjke goederen vooral in de zuide-
FEUILLETON.
Een drenk water.
Eon verhul nit den tjjd van dea Boksers-opstand.
daar lag. Onafgebroken rnal xjjn oog op baar,
elsol bjj nitvoreeben wil, of er wazeolgka liefde
woont in 't hart dezar Eoropeesche.
.Kwan-Sbeng," aprak rj opeens, ala op hoogere
(■fsving .Kwaa-Sbeag, God heeft my a wonder
baar doee Urngvindan, opdat gg gered xondt
worden door den badlig«, doop, die n do eenwigo
gelukzaligheid in dee hemel openen red
sweeg, om dea indruk har er woorden 0|
siake na te gaan.
.Wet» gjf ook, dat ik de meeete kog.
dein miaeie geschoten heb, dat ik de mönen
heb gegraven, dat ik n allen zon vernietigd
hebben IndienHier sweeg by, om
to scheppen. Daarna aprak by.Ik heb o
vonden, dat oase goden het onder»pit deiven,
dkt nw God machtiger ia. Maar welk een
moet da» ajjo, dlo n taaepoori ona te c
vallen, te herooven en ons land weg te nemi
.Ome God ie aeo God van lielda, Kwan-Sheng,
«staKk». Sn «1 badi ge, Kw>
aprak »y luider, ,ook allen gedood, die mg lief
en dierbaar zyo; al hadt sij my telfa met den
dood bedreigd, dao zon ik niet anders kannen
doen dan n vergevenn goed te doen en voor
n te bidden. Zoo wil hel onze God, en terwille
van Hem xal ik n verplegen, tot gg berateld I0t."
.Ook nog, alt ik weer tot de Bokser» terug
keer?" vroeg Kwan-Sbeng. half zittend en de
saster doordringend aankykend, om te zien, wel
ken indruk zgoe woorden op baar zonden maken.
,Je, ook dan nog," antwoordde zij rustig
vervul den slechts het
Znater Johanna hield woord. Dag en nachl
ast zy aan de legcraiodo van den zieke, terwgl
hem de koorte onderirjjode. Niels kon baar
bewegen de laaien en bet werk van baar ambt
aan anderen over te lafen. ,Ik beb bet
beloofd," antwoordde zg, ,lk moet deze ziel
met den dokter, bet leven van den zieke te
redden. Hat wae een beele strgd, welken zy
voeren bidden met Kwen-Sbenga ziekte, en
meer malen drong zich da vraag op.ofzgnvar-
pgnigende yikoortaen. Toen kreeg zg
haar eigen leven den Heer
te offeren, indien Kwan-Sheng
of ten minste zjjn verstand be
Vol blgdichap an xoi
zy bet offer. ,Ala lk ook maar deze eene ziel
voor Bode troon mag roeree, dao ia mijn leven
eest" De gedachte aan dit
dan ook langzaam, tot onnitsprekeiyk
der zottere. Langzamerhand, evenals be
rood op dun nacht volgt, keerden helderheid
en licht in zyo brein weer. Hot verloden met
zyn bloedige tooneelen waa dn» geen droom 1
En daar stond zy nzaat bem, do geatalte
den grooten kap, welken hy zoo vaak in zijn
jjlen gezien bad. Zg glimlachte en wentel
bem geluk met zyn berate!.
Kwan-Sbeng bad op zyo levenaweg zoovi
hardvochliga ondervonden, dat by dat,
znater Jobansa voor bem gedaan bad, niet k
begrypea. Hy keek haar lang aan, en boe mi
hg near dat heldere, reine oog keek, deatemeer
gevoelde hy, dat hy onder eene macht zich
bnigen moeit, waartegen hy zich tevergeefs
verzet bad. Hy had slechts haal geleerd, bier
atond hy tegenover de liefde, eo daartegen
vermocht zyn bezt niet?evenals een kind togen
een reu waa hy maehtelooe. Onder baar loover-
maebt verdween de harde trek, die eeriyde ale
een echtdnw op sgn gelaat lag. In zijn bait
voelde by de dankbaarheid opkomi
legde by zyn groote, yzsrslerke
kleine, vermagerde vingen der znater en poogde
xelle te gilmlacben. Zy maakte het heilig kruis-
teeken op zyn voorhoofd en hing bem een
medaille dor heilige Maagd om. Kwan-Sheng
liet baar rustig begaan. Zjj ging door
te rerplegen en Kwan-Sheng werd zichtbaar
beter. Hoe meer echter zijne krachten tarag-
kwamen, des te meer •tormdebetinzya binnaaite.
Het was bun geen crost geweest naar de
Bokevrs terug te gaan, maar moest by werkefijk
by zoo zyn doen en lzlen geheel veranderen en
een nlenw leven beginnen? Hy schrok voor
zichzelf. Eo toeb, daar atond zy weer naaet
hem, wier ganscbe wezen hem dwoog, de bovcn-
natnnrljjko grootte harer godsdienst te erkennen
en er zlcb aan te onderwerpen. O, had by haar
maar nooit gekend, nooit haar pad gekruist 1
Ware by maar gevallen in den alrgd met
Enropeaaea en au zgn wonden betwekenl
Znater Johanna begreep zeer goed, wal
in bem omging. Zy zweeg, doch bad des te
meer, opdat de genade overwinnen moebt
Op zekeren dag miste Kwan-8heng haar op
het gewone nar au <yn legerstede, en to
kwam, bemerkte by eerat, wat bg lang had
kannen zien, de diepe ecbadnw onder
oogen. Haar adem ging snelover haar ge
wezen lag een drukkende matheid, Hy schrok
en voor den eersten keer vroeg by haar
bare gezondheid. Zy dankte hem, doch zy
zelde.Hel U slechts een kleine ongesteldheid,
welke spoedig voorby zal zyn."
Den volgenden dag kwam tg in't geheel niet
ongeduldig wachtto Kwan-Sheng op Igding van
haar. Nn gevoelde hy oeral, wal zy voor hem
geweeet waa. Etndoiyk vernam by, dot Znater
Ale eon donderslag klonk bem dat In de ooren.
Daarna kwam de gedtcble by bem op, dat zjj
zich om zynentwille bid opgeofferd, om hem,
haar doodvdand, te kannen verplogsa; dat zjj
hem baar levi
eerst niet toelaten, maar Kwan-Sbeng wae er
de men niet naar tleh af te laten houdeu van
wat hem ernst was. Men moest bem dan ook
wel ten «lotto loelaten aan da nederige leger
stede, wanr zuster Johanna baar loslaten anlk
wachtte. Nauwljjks had hy baar gaaien melde
kerkhofbloemen op haar gelaat, of hy viel voor
haar neder. Daer leg hg op zyne knleSu, de
groote, eterke man, en bedekte snikkend hart
hand met boete tranen. .Vergiffenis, vergiffenis,"
stamelde by, .dat ik zoo wreed heb kunnen
zyn, nw leven te eizeheo. O, kon lk voor u
sterven I Je, thans ben ik Christen, gg bebt
hot my gomsaktl"
Kwan-Sheng Christen I" kwem het bevend
van da lippen der stervende, terwijl een onbe-
ichrljfoljjko gelukkige glimlach bare trekken
verhelderde. Zegenend legde zy haar sidderende
doorzichtige hand op zyn boofd. Kwan-Sbaog,
ik aUif gaarne voor n." Daarop maakte een
dat onder de .vreemde dolvele" de mMooarisaen
cn zustere engelen van liefde zyn. leer dan
oen, die evenals by in haat en wraak was
opgegroeid, braobt hg tot hel kuis. Dikwijls
ken men hom zien op bet kerkhof der Noord
dia hier rast:
.Na bl
óocb dn (tooMt vat «Ut b 4* Wd»".
a blijven geloof, hoop ca liefde, deze drie,
