Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 8.
Zaterdag 26 Mei 1906.
Twintigste Jaargang
DE EEIBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Vérschljnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden
Franco per post f o,40.
Afzonderlijke ïummer» f o,05.
18,
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der AdvertontUm
Van 1 tot 6 regel*f0.30
Voor iederen regel meer(0.05
BIJ dit nnmuier behoort
een Bijvoegsel.
Onder de ernstige sociale kwalen, die
het maatschappelijk leven in booge
mate verontrusten en de geleerdste socio
logen met bekommernis vervullen, is voor
zeker de steeds toenemende werkeloos
heid een der voornaamste.
Men moge liefst zoo min mogelijk
zich de sociale quaeslie willen aantrekken,
men moge zich liefst zoo ver mogelijk
buiten het sociale gewoel onzer dagen
willen houden, dan nog zal men niet
kunnen ontkomen aan den indruk, dien
het droeve verschijnsel biedt der werke
loosheid, die in de arbeiderswereld
zooveel ellende en zorgen brengt.
Want de werkeloosheid is een der
grootste rampen voor onzen werkmans
stand.
Te willen werken en te kunnen wer
ken, bereid tot arbeiden en zwoegen
van den vroege» morgen tot laat in
den avond, zoo noodig tot in den nacht,
om met eere door de wereld te kunnen
komen, en toch geen werk te kunnen
vinden, is een beproeving van diep
ingrijpenden aard. Te zien, dat soms
vrouw en kinderen behoefte, zelfs gebrek
ljjden, en bij den beslen wil en oprechte
ineening daaraan niets te kunnen ver
anderen, omdat gebrek aan arbeid hem
tot werkeloosheid doemt, is smartelijker
dan menige andere beproeving des levens.
De arbeid, door Christus-zelf geadeld,
heeft een eereplaats in de menschelijke
samenleving. Daarom heeft de werkman,
die onder dankbaar opzien tot God zijn
taak en roeping vervult, aanspraak op
ieders eerbied en achting. Maar als men
dan den arbeider ziet, die arbeiden wil,
doch wien het aan werk ontbreekt, en
daarom in het register der werkeloozen
staat genoteerd, en al de ellende draagt
daaraan verbonden, dan gevoelt men
eerst terecht, dat werkeloosheid een
sociale ziekte is, die de meest ernstige
aandacht vraagt.
Maar die sociale ziekte is niet a'leen
van den jongslen tijd ,haar bestaan dag-
teekcnt reeds van jaren, van eeuwen
her; doch wal hierbij ten zeerste ver
ontrusten moet, is, dat dit ziekte-proces
steeds voortwoekert en aldoor beden
kelijker verschijnselen vertoont. En juist
hierin ligt een bewijs, dat du kwaal der
werkeloosheid een der meest gevreesde
is in onze sociale samenleving.
Toch kan men niet beweren, dat de
sociologen haar hebben veronachtzaamd.
De geleerdslen onder hen hebben zich
daarmede voortdurend bezig gehouden;
maar dat het zeer moeilijk, zoo niet
onmogelijk is één bepaald geneesmiddel
ervoor te vinden, schijnt de uitkomst
van hel ijveren en streven om een ge-
gewenschte oplossing te vinden, te be
vestigen.
Intusschcn echter neemt de werke
loosheid steeds breeder vormen aan.
Nog in den afgeloopen winter zag men
o. a. in de straten van Londen duizenden
en nog eens duizenden rondtrekken,
vragend om werk tot leniging van bitteren
nood en ellende; bij de Engelsche Re
geering werd aangeklopt om dit te
verschaffen, doch met vage beloften,
die een afwijzing moesten verzachten,
werden ze afgewezen.
Doch hier was geen onwil in het
spel, maar een gevoel van onmacht,
die zich allerwege voelen doet als er
sprake komt van werkeloosheid. Men
wil helpen, maar voor de toepassing
van kwakzalvers-middelen, die soms liet
gevaar nog kunnen vergroolen, schrikken
zelfs de voornaamste sociologen terug.
Toch, al is het radicale middel tot
heden nog niet gevonden, zijn pogingen
aangewend, die het leed der werkeloos
heid zooveel mogelijk trachten te ver
zachten. De katholieke Kerk heeft dat
ten allen tijde gedaan, want werkeloosheid
bestond ook in vroegere
Reeds aan het eind der eerste eeuw
beval de H. Clemens, Paus, in een zyner
brieven, dat voor hen, die geen werk
verstaan, goede gelegenheid moeit worden
gezocht, om brood te verdienen. Den
werklieden moest arbeid worden verschaft.
En wat te dien aanzien is gedaan
door liefdadige instellingen, door bijzon
dere personen, die in het verrichten
van weldoen schitterend hebben uitge
blonken en daardoor tot sieraad strekten
van onze Moeder de II. Kerk, wordt
op menig historieblad als met gulden
letteren vermeld. Wat b.v. inzonderheid
door vereenigingen van den EI. Vincentius
van Paulo tot in on.e dagen werd ver
richt om de ellende der werkeloosheid
te lenigen, is overbekend.
Den Haag aangewezen acht, met een
uitgewerkt schema, benevens de mede-
deeling der stappen, welke het wenscht
te doen, om tot uitvoering van het
denkbeeld te geraken."
De toekomst zal moeten leeren, of in
die richting de ellende der werkeloosheid
eenigermate met vruchl kan bedwongen
worden.
Maar noch liefdadige instellingen noch
bijzondere perionen, vereenigingen of
corporaties, die zich enkel of vooral ten
doel stellen de werkeloosheid te breidelen,
hebben kunnen voorkomen, dat de kwaal
der werkeloosheid zich breeder ontwik
kelde en dreigender vormen aannam.
En hoe schoon, hoe edel, hoe lieflijk
ook bedoeld, zjj beantwoorden niet altijd
het verlangen van den eerzamen
arbeider, die niets liever wil dan door
eerlijken arbeid zjjn bestaan le verzekeren.
Hij zal hoogelijk waardeeren, dat
zjjn ellende, door werkeloosheid ontstaan,
door behulpzame hand gelenigd worde
maar zijn fier gevoel, dat ieder werkman
moet bezielen, die overtuigd is, dat arbeid
adelt, zal er pijnlijk onder lijden, en
hem doen verlangen, dat zijn wensch,
het bekomen van werk, bevredigd worde.
BUITENLAND.
Nu eenmaal de sinds jaren reeds hier
en daar toegepaste werkverschaffing
slechts een uiterst kunstmiddel is ge
bleken, is men bezig met een plan,
waarvan men bjj uitvoering althans een
betere uitkomst verwacht. Evenals te
Amsterdam, Hilversum en Utrecht heeft
men te 's Gravenhage met ernst verzeke
ring tegen werkeloosheid voorbereid.
Het volgende bericht gaf onlangs daar
van kennis:
„De verzekering tegen werkeloosheid
is in Den Haag met ernst ter hand
genomen. Een vergadering van sympa
thiek gezinde personen benoemde een
comité tot het voorbereiden der eerste
stappen, en besloot dit comité le binden
een termijn van 3 maanden, binnen
welken Ijjd het gebonden zal z(jn, een
nieuwe vergadering bjjeen te roepen,
om daarin mede te deelen, welk stelsel
van werkeloosheid-verzekering hel voor
Uit Rome werd Zaterdag door Reuier
geseind; „De Paus lijdt ernstig aan
rheumatick. De bladen melden, dat de
hartkwaal verergert en de toestand
ernstig is."
Deze hoogst verontrustende tjjding
bleek echter erg overdreven te zijn.
Nader werden daarover de volgende
bijzonderheden gemeld
Dr. Lapponi verklaart, dat de onge
steldheid van den Paus bestaat in eenen
aanval van jicht aan do rechterknie,
iet koorts. Z. H. voelde den aanval na
de ontvangst op 17 Mei, van verschillende
Dominikanen naar Rome gekomen om
de plechtigheid bjj te wonen der zalig
verklaring van een groep martelaars
hunner orde, die Woensdag plaats had.
De Paus zal te be l bljjven gedurende
eenige dagen, en hij zal de plechtigheid
van Zondag niet bijwonen. Dr. Lapponi
is van oordeel, dat de ongesteldheid van
Z. II. niet erg is.
En een bericht, dat daarop volgde,
luidde ook gunstig. De Paus, zoo werd
daarin gezegd, heeft een rusligen nacht
doorgebracht. De pijn en het gezwel
verminderen. De bewegingen zjjn niet
zoo moeiljjk meer en veroorzaken niet
veel smart. De I'aus moet nog vier of
vijf dagen het bed houden.
De verdere berichten, die over den H.
Vader inkwamen waren steeds gunstig,
zoodat waarschjjnljjk de gewone audiën
ties reeds plaat* vinden.
Eenige Fransche bladen hebben
geruchten verspreid, die een besliste
tegenspraak noodig maakten. De „Os*er-
vatore Romano" bevatte althans het
volgende communiqué.
„Eenige Fransche bladen melden, dat
de H. Vader onlangs nieuwe instructies
gezonden heeft aan de Fransche bis
schoppen betreffende den tegenwoordigen
godsdienstigen toestand in Frankrjjk en
beweren den inhoud daarvan te kennen.
Wij zjjn gemachtigd te verklaren, dal
deze berichten geheel ongegrond zjjn".
Morgen, Zondag, moeten in België de
Kamerverkiezingen plaats hebben. Aan
waarschuwingen daarbjj heeft het den
Katholieken ook (hans niet ontbroken. Zoo
riep o.a. de radikale volksvertegenwoor
diger van Gent, Cambier, op het jongste
congres der vooruitstrevende liberalen uit
„Het spijt ons geen maatregelen te
kunnen nemen tegen de kerken; doch,
men wete het welzekeren dag zullen
wij er toe komen ook hier het Fransche
regiem in te voeren 1"
Dit zullen de Katholieken zich wel
voor gezegd houden.
Een Belgisch blad is er leeljjk inge-
loopen. Onlangs wist het zijnen lezers
het belachelijk nieuws te vertellen, dat
wijlen kardinaal Goossens met „fiches"
werkte zooals door do vrijmetselarij in de
laatste jaren in Frankrjjk wordt gedaan.
Door de erfgenamen van kardinaal
Goossens is thans een proces tegen het
socialistische blad aanhangig gemaakt.
Tusschen Rusland en Japan schijnt
weer ecnig geschil onstaan over de
ontruiming van Mandsjoerjje.
De Japansche regeering heeft n.l. het
volgende officieus doen bekend maken:
De minister-president Markiet Saionyi
is te Tokio teruggekeerd. Men hoopt,
dat door zjjn persoonlijk bezoek aan
Mandsjoerjje de belemmering voor de
noodzakelijke maatregelen, ontslaan door
wrijving tusschen de militaire en burger
lijke autoriteiten uit den weg zjjn geruimd.
Nu wordt verondersteld, dat als Rusland
Mandsjoerjje niet ontruimd volgens de
bepalingen in het vredesverdrag ook
Japan in het land zal blijven, in afwach
ting, wat Rusland ten slotte doen zal.
Maar nu komt Rusland constateeren,
dat in hetzelfde verdrag de onafhankelijk
heid van Korea gewaarborgd wordt en
daaraan schjjnt Japan zich niet te zullen
storen.
Men vermoedt echter, dat hel geschil
wel zoo noodig door tusschenkomst van
andere Mogendheden zalworden bijgelegd.
De uitslag der herstemming in Frank
rjjk is, gelijk te verwachten viel, ook ten
gunste der regocring uitgeloopen. Gekozen
werden 3 conservatieven en liberalen
ivan de action libérale), 1 nationalist,
7 progressisten, 24 linker-republikeinen,
31 radicalen, 56 radicaal-socialisten, 21
geunifieerde socialisten, 7 onafhankelijk
socialisten en 1 anti-socialist.
Vermoede! zal de kamer bestaan
uit78 conservatieven en liberalen, 24
nationalisten, 77 progressisten, 77 linker
republikeinen, 110 radicalen, 143 radi
caal-socialisten, 56 geunifieerde socia
listen, 19 onafhankeljjk-socialisten en 1
anti-socialist.
Berekend wordt, dat de Fransche
FEUILLETON.
Het gebed verhoord.
1] Het was Mei. De zoo daalde naar 't westen
en aond haar laatste stralen door de hooge
vensters van een nieuw gebouwde kloosterkerk.
Een jong meisje, in diepe godsvrucht neerge
knield, aat biddend in een der banken. Haar
blikken rustten smeekend op bet rjjk met bloemen
getooide Mariabeeld. Wel moest bet bart van
bet meisje pijnlijk aangedaan zyn, want traan
op traan rolde tanga baar bleeks wangen. Met
een anebt stond zjj tan slotte op, no, Mrwjjl
iiSir ccj- sc;a»ais vol vertroawan aaar bet
Moedergodsbeeld blikte, verliet ijj do kerk.
„Kent g|j mis cblen het meisje", vroeg tbans
eoo bejaarde dome in bet portaal aan den koster,
„dat zoo lang en innig bad
„Dat ia Gabrielle Wolier, pas kort een wee»,
die hier eiken avond in Mei komt bidden," gaf
de koster ten antwoord, „en zij woont hier dicht
bjj, Kerkstraat 9, vier trappen boog".
De vreemde dame wist genoeg en ging hoen.
Gabrielle zat In baar kamertje bjj 'I venster
en was ijverig bezig met breien; de fraaie Mel-
moraen. welke zooveel wandel tera naar baiten
lokte, schonk haar welalg genot. W.i treurig
lol is bet toch, tonder onders. broers of laster.,
bloedverwanten of tèïëildett «p de wereld te
moetin leven I Zoo'n zelfde lot bad ook Gabrielle
getroffen, en tocb was dat niet, de eenige reden
van haar verdriet. Niet nlleen bet verlies hater
dierbare moeder, die zij met de meest mogelijke
kinderlijke liefde had bemind, een nog zwaarder
krnls boog de schouders van het achttienjarige
meisje en had haar reeds tallooze tranen alge-
,'t la vandaag vjjf jaar geleden, dat ik mijn
lieven vader verloren heb," sprak Gabrielle luid
snikkend en legde haar werk op 't tafeltje. Zjj
giog naar een altaartje, dat sjj ter eere der
heilige Maagd tijdens de Moimaand had opge
bouwd, en dat rijkelijk met bloemen versierd
was. Hier kon zjj ongestoord haar gepijnigd hart
Inchtea. Vol vertrouwen riebtte t|j hare blikken
cp het beeldje. „Goede, hemelsche Moeder,"
zoo bad tjj, „gji weet, hoe verlaten en radeloos
ik ben, zend mij toen hulp io den nood. O,
heilige Moeder Gods, ik smeek u reeds vijl j»r*B,
vervul mijn barteweuichl Laat mij bekend
worden, wat er van mjln Heven vader geworden
is, herstel hem in zjjn eei. Heilige, goede Moeder,
laat mfi met tevergeets tot u gebeden bobben,
daar nog nooit iemand u tevergeefs beeft aan
geroepen I"
Een wondervol vertrouwen vervulde na dit
korte, innige gebed baar tot dan toe zoo moede-
loos bart, en in de vaste hoop, dst God haar
gsbed zou verbooren, nam z|j haar werk weer
Hr>nd.
..u. '^9 VJjl t'd Uuuv
Op een uitgestrekt Ussdgttd, ia dl aab||h*id
van bet stadje B. was, nu vijl jaar geleden
Bernard Wolter, de vader van Gabrielle. rent
meester lijj was zeer gezien en stond b(j ijjn
lieer in booge gunst. In «go familiekring waa bjj
een gelukkig.' echtgenoot en vader en werd zelfs
door zgn lieer benyd, wtcn het zelf liet zoo ging.
Diens echtgenoote was een Irolsche vrouw, dis
door haar geest van tegenspraak en haar koude
gcroclooshcid zich zelf en haar echtgenoot het
leven verbitterde. Graaf Hohenlels, juist bet
egenbeeld zyner echtgenoote, was otn edele,
goedhartige man, die altyd meer naar huiselijk
geluk dan tortuiu verlangd had. Fortuin had hy
genoeg, terwijl hem 't eerste geheel ontbrak.
Op een fraalen morgen in Mei liet de graaf
zgn rentmeeeter by zich ontbieden. „Wolzer,"
zcido by lot houi, „ik heb u een gewichtige op
dracht te doen. Ik heb juist vernomen, dat liet
riddergoed 3. ia Fasen le koop isik ken list
heel goed en but besloten het t: 'oenen. Tol
mijn sp()t ben tk verhinderd den koop zelf ie
sluiten, co daar ik u als een verstandig man
i acht,
einde brengen. Maak u derhalve oog vandaag
gereed tot de reis. Uier zyo liouderd duizend
mark voor den koop," sprak hg en teldi
rentmeester honderd dnlzondinetk-biljettcn
Deze verzocht hem echter het gold te mogen
halen, els by afreisde, en begaf zich naa
om ilch voor do reis toe te rusten. Twi
Int*»' eewxl hot rytuig, dat Wolzer nai
train nou brengen voor do dear. Hy na
hartelgk afscheid van vrouw en kind, ging daarna
naar zyn heer. om het geld in ontval gst te
Dsmco en reed weldra de poort uit. Vsinig
vermoedden zijn vrouw eu kind, dat .g den
man en vader niet terug zouden zien.
Heeds drie dagen waron voorbg en nog was
de rentmeester niet terug. Den vierden dag werd
de graar, die hem reeds daags te voren terug-
gewacht bad, ongerust. Hy zond een telegram
naar den eigenaar van bel riddergoed, en ontving
hot antwoord, dat daar geen rentmeestor Wolzer
geweest was. Graat Hohenlels stond sprakeloos,
toen hg deze tyding ontving.
„Is den rentmeester misschien een ongeluk
overkomen vroeg hjj zich «f. Op 't «elfde
oogenblik werd de dear geopend en trad de gravin
binuen. „Wat ia er gebeurd, lilrlcb?" vroeg zg
baar gemaal, loen sjj hem daar zoo bleek en
aangedaan zag staan. De graal deelde haar de
reden or van mede
„D-.t Is toch duidelijk genoeg," sprak zy ep
beslisten too.i, „de man is sr met bel geld van
doorgegaan."
„Wat, dankt re, dat de rentmeester zich aan
zulk een «waar vergrijp keeeft schuldig gemaakt?
Zoolang ik dit landgoed bezit, heb ik gcon
ondergeschikte gehad, die trouwer zyn plicht
vervulde dan Wolzer."
„Och kom, gfi hebt dien ineuach veel te veel
uw vertrouwen geschonken. Ik boud bet er
stellig voor, dat by met hot geld er vandoor la!"
„Het is in de hoogste mate onrecbtmrdtg
zoo te denken," sprak Hohenfels met nadruk,
,gg moet toch bedenken, dat Wolaer vrouwen
kind beeft voor wie hy steeds een voorbeeldig
echtgenoot en vader was."
„Dan bezit gij zeer weinig meoaehenkennia,
als gg daarop ingaat. De kwezelige renlmeeslere
vrouw en haar dochter *yn in allen geval niet
beter dan bun respectabel familiehoofd ie, dia
met nw honderd duizend mark de wereld afreist.
Zulk volk durft alles dagelyka staan de nteuwa
bladen vol van met de uoordertou verdwenen
kassiers en dergelgkent"
„Alles zal, hoop ik, wel opgehelderd worden."
sprak de graal, ,1'adelgk tal ik de politie van
't een en ander op de hoogte brengen; dan kaa
die haar nasporingen beginnen, want 't Is leer
goed mogelgk, dat Wolier beroofd, misschien
vermoord is. U echter, Sidonie," voegde gij er
met nadruk by, „verzoek ik dringend, niet zoo
snel den staf te breken over menschen. die aich
steeds voorbeoldig hebben gedragen. Dezen
menschen is hun goeds naam evenveel weard
als ons. en als hun de kroon van 't hoofd wordt
genomen, is hun dst evengoed smart ïiyk
als ons."
De tvrlstileke dame wist echter oog heel wat
er tegeo in te "brengen, en bleef ei by, dat
Wolaer het geld had aoek gemaakt.
