Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 13.
Zaterdag 30 Juni 1900.
Twintigste Jaargang.
DE EEIBDDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
r raneo per post
Afzonderlijk*
•ntaprija por drio manndou
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Priji dar Advovtontióni
Van 1 tot 6regelif 0.30.
Voor iedereu regel meerf0.05.
Correspondenten en Advertentie moolon oilerljjk Vrijdagavond
Een zonderling bezwaar.
Zooals ook bereidt door ons is gemeld,
werd in de vergadering van don Alge
menen Bond van U. K. Kiesvereeni-
gingctl.op iS Mei jl. te Elruehl gehouden,
door den afgevaardigde van de 11. K
Ontrale Kietverceniging van Breda ven
bezwaar ontwikkeld tegen toetreding
tot den Bond, lil. dat aan elke kiesver-
ecniging n.aar eén afgevaardigde wordt
gegeven met eén item. En dit bezwaar
werd u. a aldus toegelicht Brabant,
dat de meest talrijke en krachtigste
kiesverconigingcn heeft, zou daarduur
worden overstemd. Toegetreden zijn I
thans slechts Breda en Crave, en Breda
denkt er over om weder te bedanken,
gebracht in die bepalingen der statuten,
oosterhonl zeker toetreedt en de andere
wel zullen volgen.
Dus Brabant moet eigenlijk in den
Bond van It K Kiesverecnigingon een
overwegenden invloed kunnen uitoefenen.
Wel zonderling, dal zoo'n gesehilpunt
wordt opgeworpen. Bij do oprichting
van den Bond en de vaststelling zijner
statuten werd er zorgvuldig naar gestreefd
om geschilpunten te vermijden, zooals uit
do statuten voor ieder duidelijk is. .Slechts
een drietal arlikelen ervan wensehen we
hier thans in herinnering to brengen.
„Het doel van den Bond zegt artikel
2 dier statuten - Is bij verkiezingen van
leden voor de Tweede Kamer der Staten-
Ceneraal de samenwerking der katholieke
kiezers in Nederland le bevorderen door
gemeenschappelijk overleg omtrent: u. do
te volgen richting h. een vast te stellen
kort program van actiede verder
te nemen algemoonc maatregelen een
en ander zoo noodig in overleg met de
vertegenwoordigers van andere politieke
Um de volkomen zelfstandigheid der
aangesloten kiesvoreenigingen le verzeke
ren, zegt art. l>
De aangesloten kiesvoreenigingen be
houden haar eigen zelfstandig karakter
en het recht candidaten bji verkiezingen
voor de Tweede Kamer der Staten-
Ceneraal te stellen.
.Hel Bestuur van dezen Bond stelt
elf geen candidaten."
En zeer correct zegt art. 1.1
,Dc aangesloten Kiesvoreenigingen
'nardigen uil ieder Tweede Kamer-district
en lid af, hetwelk één stem uitbrengt."
Deze statuten waren dus met wijze
voorzichtigheid ontworpen, en dat ze in
de algomcone vergadering van den Bond
alduï werden vastgesteld en nog meer,
dat van de 35 katholieke kiesverecni
gingon, die in do honderd districten
bestaan, OS zich hij den Bond aansloten,
was wel een bewijs, dat men overtuigd
was, dat de zaak op een goeden grond
slag gevestigd was.
Alleen uit Brabant gingen stemmen
op, die bezwaar maakten en wol legen
art. 13, welk bezwaar in bovengenoemde
verga.lering van den Bond. op 23 Mei
jl., opnieuw werd uiteengezet. En toen
ven den Moerdijk, zoodat er voor
Brabanlschè kiesvoreenigingen juist v
die kiesvereenigingon lieel wat te leer
valt, Waar het dus, volgens art. 2 v
den Bond, in overleg treden met
vertegenwoordigers van andere politie
partijen geldt, zijn juist dc R. K. ki.
vorcenigingcn boven den Moerdijk
meest bevoegden om te oordeeien
van advies te dienen.
dat d
■1 kio;
eenigingen in Brabant, wanneer deze zich
bj) den Bond zouden aansluiten, in geen
geval door de 06 reeds aangesloten
niot-Brabanls'.be Kiesvoreenigingen mo
gen overstemd worden.
En zoo'n bezwaar wordt opgeworpen
legen statuten, die aan de aangesloten kies
verecnigingon hun eigen zelfstandig
karakter volkomen waarborgen en aan
iedere kiesvereeniging in zake den Bond
laat, dan liaar naar tocht en billijkheid
toekomt.
Het doel van den Bond, aangegeven
in arl. 2 der Statuten, zal den kiesver
eenigingon van Brabant zonder twijfel
ook wel voor oogen slaan, maar jammer
genoeg schijnen zij le vergeten, dal bij
het nastreven daarvan de zwaarste taak
ten laste komt der kiesvereenigingon
boven den Moerdijk. Van deze kïcsver-
eenigingen worden soms naast tinan-
cieele offers, die van persoonlijke toe
wijding en zelfverloochening gevorderd,
in die mate, dat men niet dan bij er-
vnring zich daarvan een juist denkbeeld
vormen kan. Be samenwerking met
andere partijen eischt altijd een nauw
gezette, tactvolle voorbereiding voor de
meeste katholieke kiesvereenigingen bo
Dc Brabantschc kiesvereenigingen ver
langen in den Bond niet overstemd le
wordenmaar zou het nu wel wenschelijk
zijn om slechts een voorbeeld te
stellen dat bij de behandeling van
hel thans bij den Bond aanhangig ge
maakte Kiesrecht-vraagstuk, na uilbron-
ging van hot rapport door de commissie
van onderzoek, en na een gedaehtenwis*
scling over dit vraagstuk door de bij
den Bond aangesloten kiesvereenigingen,
een overwegende invloed hij de behan
deling van dit ontwerp in den Bond
van die zijde daarop werd uitgeoefend V
Voor ons, wij willen dit gulweg bekennen,
zou de uilspraak dier kiesvereenigingen
al zeer weinig waarde hebben. Als sleehts
de noodige eenheid onderling beslaat,
dan kan in de meeste gevallen eene
verkiezing bij enkele candidaatstelling
in Brabant geschieden. Of dus het kies
recht wordt uitgebreid of niet is voor
die provincie een quacslie van luttele
beteekenisalleen zou bij uitbreiding
van kiesrecht door de verschillende
traction der katholieke partij in een
district dan iets harder geijverd moeten
worden om een gewild persoon door
een groep kiezers gekozen te krjj;
Bij verkiezingen in die provincie gaat
imiuers de strijd meestal niet zot
om beginselen, maar wordt deze i
tot een personen-quaestie verlaagd. Nog
bij de jongste verkiezingen voor dc
Tweede Kamer hebben cenige Brabant-
sehe kiesdistricten le dien aanzien
een alles behalve schitterend tiguur ge
maakt.
Een en ander overwegende, is het
wel le verwonderen, dal in meerge
noemde vergadering van den Bond door
den voorzitter aan den afgevaardigd)
der kiesvereeniging voor Breda werd
toegezegd, dat het Bestuur bereid was
nogmaals te onderhandelen en met hem
en andere N'oord-Brabanters in oen
Bestuursvergadering oen wijziging van
liet reglement te overwegen en voor te
bereiden-
Hierover nog een kort woord in een
volgend artikel.
BUITENLAND.
Hel proleslantsehe Engeland geeft aan
Frankrijk een treffend voorbeeld ten aan
zien van het houden van H, Sacraments
processies. Terwijl deze in bijna alle
gemeenten van Frankrijk door de burge-
meesters verboden zijn, heeft dezelfde
plechtigheid op den openbare weg en to
midden van de eerbewijzen der bevolking
te Cardiff, een groole industrieels stad,
plaats gehad. Van uit die stad wordt
nl. geschreven
Bij gelegenheid van het feest van het
H. Sacrament hebben wij een openbare
en indrukwekkende processie gehad de
goheele stad was in feestde kinderen
der katholieke scholen, de ouders, de
geestelijkheid en oen talrijk publiek trok
door de slad. Men begaf zich naar liet
park van markies dc Bute, waar zich
de ruil-allaren bevondenin één wcord,
liet was eer. prachtige geloofsbelijdenis.
Ondanks de vrees voor een aanslag
heeft het Italiaanscho Koningspaar zicii
och niet laten weerhouden voor de uit
voering van haar plan om een bezoek te
brengen aan Aneona.
L>e Koning cn de Koningin zijn, door
den minister-president Giolitti vergezeld.
Zondag te Ancona geweestzij hebben
den eersten steen gelegd voor een nieuw
liospilaal en een schietwedstrijd geopend.
Ditmaal hebben anarchisten de feesten
eens niet gestoord. Do waakzame politie
had nog in den nacht van Zaterdag op
Zondag in het tot de gemeente Fatconara
behoorende dorpje Castelfcrrelti in een
huisje drie bommen in beslag genomen
en cenige nrrestaliOn verricht.
Do stad was prachtig versierd e
bevolking vol geestdrift, een regen
bloemen zonder bommen, wora in
liet rijtuig geworpen. In den namiddag
vertrok liet echtpaar weer naar Rome.
i generaal Andre,
den Franschcn oud-minister van oorlog,
en vriend van Combes, worden door
de protestantsclio Duilsche .Kreuszei-
tung" naar waarde geschetst. Het blad
schrijft
.De mémoires van generaal André,
die al wat Christen is evenzeer haat
als Clemenceau, geven een blik in het
innerlijke van dien hall sinipelen minister,
die lijdt aan vervolgings-waanzin. Het
zijn slechts babbelpraaljes, waarin be
wondering voor zich zelf vermengd is
niet zeer gevaarlijke indiscreties, welke
n schennis zijn van den officiers-eed."
In Frankrijk begin! men, door nood
gedwongen, liefdezusters weer terug te
roepen. In Carcassonne had men tijdons
liet bestuur van Combes uit een groot
gasthuis de lietdezusters verdreven en
leekenverplegers aangesteld. Tbans
heelt het bestuur van dit hospitaal zich
genoopt gezien om aan de moeder
overste van St. Vincentius een brief te
schrijven, waarin verzocht werd zes
religieuzen te zenden voor de leiding
van het hospitaal.
Maar de moeder-overste, de moeilijk
heid inziende voor baar zusters om de
leiding over al die leeken-verplegcrs
op zich te nemen en een einde aan
den schromelijken wanordelijken toestand
le maken, heeft geantwoord, dat het
gasthuis geheel onder leidi.ig der zusters
moest komen, anders was geen enkele
zuster ter beschikking.
De heeren moeten dus kiezen of deelen.
Het Russische pailcment, dat Doema
heel, schijnt alle zelfbelieersching op de
vlucht te jagen. Telkens komen zoo
heilige incidenten voor en treden de
doema-leden zoo vijandelijk tegen de
ministers op, dat niet veel goeds daarvan
Kan verwacht worden. De zitting van
.Maandag was vooral woelig en er werden
redevoeringen gehouden, die de verbitte
ring onderling aanwakkerden. Aan de orde
was een interpellatie over den hongers
nood. Zeer heftige redevoeringen werden
gehouden. Een der sprekers beweerde
o. in. dat liet gouvernement de Russen
tot leugenaars had gemaakt. Rusland,
zcide hij, heeft altijd honger gehad,
zoolang het tegenwoordig gouvernement
aan het bewind was
Daarop antwoordde de minister, dat
hij bereid was om de redenaars van
de doema aan le liooren en zich van
hun verlangens op de hoogte te stellen,
maar hij wilde niet op de redevoeringen
van de linkerzijde antwoorden.
Deze woorden werden door een storm
van kreten begroet: .Aftreden! Weg!
Beleedig de doema niet!" De minister
kwam van de tribune af en verliet de
vergaderzaal onder geweldig lawaai en
geweld.
FEUILLETON.
Een reddende daad.
Geschiedkundig varhaal.
I) lie 35ste September van 'Ijsar 1323 was
lirtvon-Ampsr. (irauwe wolken van wonderlijke
vormen, voortgejaagd door den feller wordenden
noordenwind, dreven over eene vlakte, waar.
temidden van welliebouwdo vc'.dcn, het in
Houiaanscheo stijl opgetrokken Clstercienser-
klooster Kili sten leid lag. llit klooster had hertog
Lodiiwjjk II van Beieren, do Gestrenge, voor
hol vergrijp, Ul' ijverzucht, tegen zjjo gemalin
Marin van Brabant begaan, in 't jaar 1358 go-
slicht. Vierenzestig jaren bewoonden vrome
monniken, volgelingen van den H. Bernardo»,
dit klooster, en waar hun zwart en wit habijt
verscheen, bloeide weldra volksooderricht en
godsdienst en heerscllte welvaart. Ho omgeving
abdij
aoderd in een
wolonderliouden, rijken tuin.
Twaa in wijdo mantels gewikkelde ruiters,
door den aanhoudenden regen doornat geworden,
kwamen uit bet noord-oosten naar liet klooster,
liet waren kleine, krachtige gestaltentocli
scheen den oudsten der twee het slechte weer
in een booto luim gebracht te hebben. .Na een
hall luide verwenschiog geuit le hebben, sprak
hg: ,Url wat een weerl AU hel niet was voor
iil(|n gezondheid en du paarden, ze
een gued kwartier te vinden, en een
komedie te spelen I"
Do jong«lo van beiden, die even t-
kon tellen, Uchte overmoedig, en zei
Huns, het onvrijwillige bad maakt
en pruttelig. Overigens vind ik het z
Van je, dst ge uw zorg alleen uitstr
vytenvjjflig lentes hebt meegemaakt, dao tal
U do reden nipoer ontstemdhold ook geen ge
heim meer zjjn. Daarbp komt, dal ik een zware
kou heb opgcloopen, en wat een plotselinge
ziekte betee'renen zou, behoef ik u, die hier
genoegzaam kent, niet nader uit te leggen".
De aangesprokene liet het hoofd op de borst
zinkon. Toen hel klooster in 'l gezicht kwam,
hield do oudste zjjn paard in on weadde zich
lot zj|n motgezel, en «pr.ik .Hendrik, een laatsto
vermaning I Ik weel, dat do abt van dit klooster
oen schrander man en oen trouw aanhanger
van Lodowjjk van Beieren is. Een enkel ondoor
dacht woord kan wantrouwen bjj hem wekken,
en onze geheeie zending ware dan vergcclsch.
Doe u voor, zooals ge zpt, maar leg je tong
ann banden. Deels werkelijke, deels gevjjnsde
vermoeidheid is toch de natuurlijkste reden
opheldering voor uwe stilzwijgendheid."
.Gued, oom,'' sprak Hendrik.
Een kwartier later dreunde .te slag van ilea
zwaren klopper der kloosterpoort door de gangen
van het stille asyl. Het ongeduld van den oudsten
der beid; ruiters had hein wel wat hard doen
neerkomeo. Lie monniken zaten in den roller
en de lector brak plotseling zijn voorlezing al
h|j liet geluid van den slag. De aanwezigen
kaliu bleef; 't was nnnieljjk in oorlogstijd,
l.oduwpk de Beier en Krodcrik de Schoooe van
Oostenrijk betwistten elkaar de Iluitsche keizer,
kroon. De ridderlijke, strijdbare broeder van
Erederik, hertog Leopold, moest de Hlbs-
burgsche hulptroepen uit Zwitserland en Zwaben
zoo snel mogelijk door Ópper-Beieren leiden,
en oen bozock van krijgsvolk aan 't klooster
was dan ook meer dan waarschijnlijk.
broeder-portier, .en breng de vreemdelingen eu
anders hun aanvoerder hier!"
Het bevel werd terstond uitgevoerd eu beide
vreemdeliugen verschenen voor den abt. nadat
Hans en Hendrik hun paarden porsoonljik ver
zorgd haddon. Do abt gnf don monniken oen
toeken te vertrekken alleen da broeder-kelder-
gestronge en edele nbll" begon, eenigen Ijjd
na zjjn binnenlreden, de oudste der nacht
verblijf vragende bezoekers, lerwpl de jongste
zich bescheiden op den achtergrond bield. ,lk
vraag Uwoerwnurdo duizendmaal om ver-
selioonlog, dat ik mijn bezoek, zonder
opzei, zoo luid heb aangekondigddoch dc
wrevel v.n urenlangen strjjd legen regen
vlagen deed mijn hand trillen. Mijt. naam is
Ie Landshut cn m(ja mede-reiziger Hendrik
Strobel, mijn zusiers zoo», van beroep voller.
Andere reismakker» hob ik niet. Het doel onzer
reis is de opdracht van onzen genadlgen
hcorscher Loduwjjk van Mdochea, dien God
do overwinning moge schenken over nl zijne
vijanden, te vervullen, on wel om do komst
van zjjn v(jand Leopold van Oostenrijk te be
spieden en hem zoo spoedig mogelijk daarvan
mededueling te doon, welke murschrouto z(jn
tegenstander zal nemen. Woleerwaarde lieer,
gun ons voor dezen nacht een gastvrij oudor-
aWees welkom, nijjo waarde gaslco!" sprak
abt Maurus met waardigheid. .Naar wat g()
zegt getroost g(j u beiden groole opofferingen,
daarom moge God uw doon en laten tot heil
van Beleren zegenon. Broeder-keldermeester,
zorg er voor, dat hot hun beiden aan niets
ontbreke." Daarna zich lot de vreemdullngan
wendend, sprak hij: .Over een balt uur kom
ik bjj u terug, om uwe moded:eliog te booren
de gebeurtenissen van den dag. Tot dan
toe, i
er Hieronymus, die daarloe do opdracht
don abt gekregen had, noodlgde de gaston
uit bij de reusachtige kachel plaats te nemen.
H|j legde zwaro beuken blokken op de gloei
ende ascb en weldra vlamde een luslig vuur
in den steer,en schouw op en oeu prettige
warmte verspreiddo zich door hel vertrek.
Warme soep en wildbraad inet zuurkool werd
deu hongcrigen voorgezet, die don maaltijd
alle eer aandeden.
Weldra waren do leego schotels afgenomen
en schuimend gerstebier werd in bliokende
tinnen kroesen voor de gasten geplaatst.
De oudste der twee nam een lange teug en
nadat bu behaaglijk met do tong geklapt had,
relde lit)
.Broeder keldermeester, dat ii een kostelijke
drank I Beter eu krachtiger brouwsel wordt
zelfs uiet gedronken op den Trauenitz te Lands
hut. Zeg mjl, welke toovermiddelen w
n zulk ei
den?"
De broeder glimlachte eo sprak met opgeruimd
gelaat-J a, ja, ik geloof gaarne, dat ons brouwsel
u goed sinnakt, want ons toosormiddel bestaat
hierin, dal wjj er geon water b|j doen I"
„Hop en mout is 's meoscbou behoud I"
mompelde de oudste der twee. Daar trad abt
Maurus binnen cn vroeg glimlachend hoe z(jn
gaston hel maakten, terwjjl h(j aan bun latei
plaats nam. De vreemdelingen stonden eerbiedig
op, doch op een soello wenk van den abt namen
zj) hun plaats wser in.
(Wordt verwind.)