Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 19. Zaterdag 11 Augustus 1906. Twintigste Jaargang. DE EEIBOIE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naaruen, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementsprijs per drie manndon Franco per posl Afzonderlijke nummers f 0,40. f 0,05. Bureau: Breedestraat 18, Amersfoort. Uitgave van de Vereeniglng De Eembode. Prijs der AdvertentiAni Var 1 tot 6 regels Voor iedorea regel meer n ultoriyk Vrijdagavond BIJ «1U nummer behoort een Bljvoegnel. Aanbestedingen. (Ingezonden.) Wij leven in een tijd van sociale actie. Met rusteloozen ijver streeft men er naar de sociale nooden te lenigen, maatschap pelijke misstanden weg te ruimen en zoodoende gezonde toestanden in 't leven te roepen. 't Kan daarom goed zijn, meen ik, op een maatschappelijk euvel te wijzen, dat zich steeds ernstiger openbaart en dat niettemin maar al te zeer aan de aandacht der sociologen schjjnt te ont snappen. Want vestigt men het oog op de bouw vakken, dan geloof ik, dat de aanbeste dingen in die vakken meer de opmerk zaamheid vereischen, dan er tot heden aan geschonken wordt. Laat ik het maar rondborstig zeggen de aanbestedingen zullen, zoo voort gaande, een kanker bljjven in onze maatschappelijke samenleving. Want. is het niet een worsteling om het bestaan, die deernis wekt, als men ziet hoe het bij aanbestedingen in de bouwvakken soms toegaat? Van de meeste aanbeste dingen kan men bjj de gunning reeds zeggen, dat het een schadepost wordt voor den aannemer. Wie der aannemers zich b.v. heeft misrekendwie door de eene aanneming de andere Iracht te dekken om zoodoende nog op de been te bl|jven, tol zoo lang maar even mo gelijk is, heeft de meeste kans bij aanbestedingen do gelukkige te zijn, aan wien het werk ter uilvoering wordt opgedragen. Dat hierdoor op de lijst der gefailleerden de aannemers r|jk vertegen woordigd z|jn, is waarlijk niet te ver wonderen. Bedenkelijker echter is, dat verreweg de meesten, die volstrekt niet met speculatie geest of anderszins z|jn bezield, alleen door de omstandigheden gedwongen worden, b|j aanbestedingen mee in te schrijven, omdat bjjna alles wordt aan besteed. Voorheen betrof het groote werken of althans werken van eenige beteekenis, als er van aannemen sprake was. Thans staan we voor andere toe standen. De werkgevers gaan gewoonlijk hiervan uit, dat het beter is zoo te handelen, dan later b|j indiening der rekeningen voor een teleurstelling te staan. En daarvoor is wel iets te zeggen. Wie óón gulden heeft kan er geen twee besteden, en bij de stijging der lootten en soms ook der materialen is het nog al begrijpelijk, dat een werk gever, die over een beperkte som te beschikken heeft, in z|jn berekening falen kan en dat eerst gewaar wordt, als h|j voor voldongen feiten staat. Om dat te voorko men zoekt hij in aanbesteding een waar borg voor teleurstelling, maar nu wordt niet zelden de aannemer er de dupe van. Herstelling als anderszins aan gebouwen valt gewoonlijk niet mede, en daar de werkgever aan zijn bedoeling gewoonlijk vasthoudt, dal wil zeggenhot werk gaarne correct ziet uitgevoerd voorden opgegeven pr|js, is iedero tegenvaller een schadepost voor den aannemer. In vroegere lijden, toen een meer on beperkt vertrouwen in den patroon werd gesteld, had deze ook b|j drukke bezig heden de rustige zekerheid van een fat soenlijk beslaan, in stede daarvan leeft h|j thans ten opzichte van bjjna al z|jn arbeid in voortdurende spanning of de uitslag voor hem nog winstgevend wor den zal. En dat hierbij maar al te vaak een ongunstig slot valt te boekon, is een waarheid als een koe. Nu zal misschien hier worden opge merkt, dnt men by aanbesteding, vooral van nieuwe bouwwerken, dan maar niet inschrjjven of het hooger doen moet. Maar dan vergeet men, dat er om slechts iets te noemen in verschillende niet groote plaatsen, m|j bekend, patroons z|jn, die gewoonlijk een paar knechts of meer aan het werk hebben en zelf mede arbeiden, thans voor zich zelf soms nog met leege handen staan. Dat zulke patroons een poging doen om werk te hebben, en dan, om den gebruikel|jken term te bezigener kort b|j gaan staan, is nog al te verklaren. En wat hooger in schrijven over 'l algemeen betreft, dit houdt tevens in, dat men dan de kans op gunning van het werk zoo goed als inroogel|jk maakt. Wie zulk een sociale toestand gezond mag noemen, ik niet Wellicht zal men hier opwerpen, dat b|j aanwjjzing van sociale kwalen ook een middel ter genezing dient aangeboden. Welnu, een poging daartoe wensch ik te beproeven. Als men b.v. b|j aanbesteding de begrooting van den architect, die het ontwerp heeft uitgedacht en dus het werk in al zjjn onderdeelen heeft bestudeerd, lot maatstaf neemt, en dan aan den inschrijver, die het naast bij de begrooting somt, eenvoudig het werk opdraagt. Dan vervalt de strjjd, om toch maar de minste te z|jn, het onderwerp wordt ernstiger in studie genomen, en men kan ook met meer recht eischen, dat bjj uitvoering van het werk aan de gestelde voorwaarden wordt voldaan. En voor den architect bestaat dan niet meer het zeer onaan genaam geval, dat h|j, stellig overtuigd, dat de aannemer veel te laag heeft ingeschreven en zich ten deele of geheel er mee ruïneert, toch moet vorderen, dat het werk volgens teckening en bestek correct wordt uitgevoerd. Nu is het zeker, dat voor sommige werkgevers dan het buitenkansje ontsnapt voor een veel te lagen prjjs een werk uitgevoerd to krjjgen, maar dan ook ten koste van den aannemor. En juist dat wordt, holaas, niet genoeg ingezien. Zich er op te kunnen beroepen voor een veel te geringen pr|js iets degelijks te hebben verkregen, zonder ook maar eenigszins te bedenken, dat soms de wetvaart of het bestaan van oen eerzaam gezin er door is verwoest, schjjnt iets heel natuur lijks te zjjn geworden en wordt soms aangetroffen, waar men dit niet zou ver wacht hebben. Wel geschiedt dit meestal zonder er ernstig bjj na te denken, maar juist daarom acht ik het nuttig te wijzen op een sociale kwaal, die reeds al te veel onheil gesticht heeft. Ten slotte wensch ik nog op te merken, dat ik gaarne mijn met bescheidenheid mgeboden middel tot verbetering van genoemd maatschappelijk gebrek voor nog beter middel wil prijs geven. Mjjn doel is dan ook geen ander, dan dat ook dit onderwerp ter genezing, en wel met vetten letter, op de Ijjit der sociale kwalen genoteerd wordt. R. K. BUITENLAND. B|j gelegenheid van den derden ver jaardag van de troonsbestijging van Pius X, op 4 Augustus, heeft Z. H. de Paus uit alle werolddeelen telegrammen van gelukwcnschen ontvangen. De gezondheidstoestand van kardinaal Rampolla laat sedert eenigen lijd te wenschen over en men schrijft dat toe aan de rusteloosheid, waarmede Z.Em zich in den laatslcn l|jd aan vele werk zaamheden gewjjd heeft, niet het minst aan den velen arbeid, welke hem hel onderzoek dor Fransche zaken gekost heeft. De ontmoeting tusschen keizer Wilhelm en koning Edward zal nu toch eindelijk plaats hebben. Te Friedrichshof zal ter eere koning Edward een maaltijd in den kring van de allernaaste familie gegeven worden. Een gerucht, dat von Tschirschky, de staatssecretaris van builenlandBche zaken, tijdens het bezoek van den koning te Friedrichshof zou vertoeven, wordt niet bevestigd. Do socialistische pers in Duitschland begint te klagen over het gebrek aan diepte" van konnis bjj do sociaal democraten. Nu 1b daarop sinds jaar er dag reeds gewezen door de christelijke bladen, maar dat van socialistische zijde zoo iets zou gebeuren, is wel een ver rassing. De „Magdoburger Volksstimme" o.a. verzucht: ,Hoe krachteloos en jammerlijk leeft soms de krachtige leer van het Socia lisme by de arbeiders't Is bedroevend, ook voor de niot-sociaal-democratische arbeiders. Een vage, onbestemde meening van het socialisme leeft in hen. De on wetendheid onzer arbeiders met het principieele, theorotische socialisme, ver klaart, waarom de georganiseerde arbei ders, die van liet platteland naar de stad komen, heelcmaal niet proflteeren van de meerdere politieke kennis der arbeiders in de stad en dat zjj geheel ongeschikt zjjn lot het voeren der propa ganda op het land. Hot getal arbeider», dat onze beginselen duideljjk en over tuigend kan vordedigen is zeer klein." Hot bljjkt meer en meer, dat ook do toestand in hot Fransche leger heol wat te wenschen overlaat. Volgons de „Éclair" hoeft de Fransche Minister van Oorlog, Etionne, oen vertrouwelijke cir culaire aan de officieren goricht 0111 hen to w|jzon op do gevaren, die dreigen door do anli-militairistisehe gezindheid van sommige onderofficieren. Velen heb ben zich onmiddellijk na dc beëindiging van het laatste schooljaar van d; mili taire oplcidings-innchling St. Maixent uitgelaten in dien zin, dat zij slechts daarom in hot leger wilden blyven, omdat zjj daardoor in de gelegenheid waren een krachtige propaganda voor hunne denkbeelden to vocron. Een ontzettende scheepsramp heeft plaats gehad bjj kaap Palos, aan de Spaansche kust. liet stoomschip Sirio hcoft schipbreuk geleden en is onmiddellijk gezonken. Hot kwam van Barcelona en had 800 land verhuizers aan boord, het grootite ge deelte Italianen, de anderen z(Jn Span jaarden. Het aantal geredde personen is volgens de jongste mcdedculingon 545, zoodat er tot dusver nog steeds 385 personen ontbreken. Mocrdero mcnschon z|jn echlor door voorbijvarende schepen nog opgepikt, zoodat mon van meoning is, dat liet aantal slachtoffer* niet vool meer dan 200 zal bedragen. Ondorlien is de bisschop van San Paulo, mgr. Camargo dc Barros, die verdronk, door dat oen Argentijn hom zjjn roddingsboei afnam terwjjt hjj wegzonk, zoo wordt gemeld, zegende lijj do drenkelingen, De prior van hot Bonodict(jnen-kloo*tcr bleef op hot zinkende schip en gaf ook zjjn zegen aan de slachtolTers, Do geredde prelaat is do bisschop van Parahyba, mgr. dc Miranda Henriques. Behalve de slachtoffers werden de overige opvarendon in reddingsboolcn en door koorden, van de kaap afgeworpon gered. De bewoners van kaap Palos, een 1600 ft 1700 visichers, deden alle moge lijke moeite tot redding. De geredden bleven op de markt van liet plaatsje FEUILLETON. Een reddende daad. .Barmhartigo hemel, heer abt, heb medelijden! Hjjn eer, allee ia neg I Ja, n(j z|jD Ooateurjjkera en beminnen ona vaderland en omen vorst. Dal mocht ik u niet seggeo I Frederlk is de Dultscbe Koning. Lodcwük beelrijdt hem die waardigheid, Voor lang heeft hy hom beloofd, dat hij niot zou optreden als protendent der koninkiyke waardigheid I" .Daarin moot Ik u tegenspreken I Lodewgk ie geen kronenroover. De boogo waardigheid van koleer woes hy van do hand, toon hel mecrendeel der kourvoratcn hem gekozen had oerst na lang aanhouden nam hy zo aan I" .Waarom ia Lodowyke brooder dan aan onzen kant? Iiy zal hom toch wel beter kennen, denk ik." .Broeder Bernardns, ga heen I Dat gü den verrader io nw midden duldt, die den wyzereo broeder baal, la waar, maar niet mooi, en werp een ongnoitig licht op nw zaak!" ,Eo toch is Frederlk het ochoonsle sieraad voor de koningtkroon. Een kleiner vorst la ten spot der menigte. Daarom kan Habeburg slechts de erfgenaam van de Duits cho keizers- macht »yn 1" .Indien Dultvchlnnd oen erlkelzerryk was. Maar waartoe dat noodeloos woord verspillen! Gg zyt en blijft voorlooplg nog io govangonschap I" .Hoogoerwaardo abt, bedenk, dat Lodewyï by den hoogst geplaa telen vorst dor aarde, by uw goesteiyk opperhoofd, Pans Joannes XXII niet goed aaogoschrevea t taal. De heilige Vader vreest van hem en zöo macht - onderdrukking dor Kerk. Wat dan, ala later de oproep dee Pausen tegon Lodewgk ook io uw ooren dringt? Zondt gy het dan niet betreuren den vünod der Kerk geholpen te hebben Laat ons daarom vry I" .Zwgg, de maat loopt over, gy komt slechts met vermoedens en verdachtmakingen aan. Waar zgn uw bowyzon t lk laat u niot gaan, ODdor geen voorwondoel, voor do Blag heeft plaats gehad I" .Vreest gy dan don roodon liaan niet, dien Leopolds krygors op 't klooster zouden kunnen zetten I Ziet gy dan niet in, dat gy en uw met- gczollou een vroeeeiyke vergolding op dou hals haalt?" ,0 neon I lk dton n>yn vorst tot den laatalen ademtocht, al komon er ook hevige stormen opzetteo. In 'I kortuw brief heb ik aan koning Lodewgk gezoodeol" De oude Hans schrok geweldig. .Nu Is allss voor my ook vsrlorsneer, bszUtlog on vader land I" Hjj werd door vertwyieling aangegrepen en met een verweneching trok by een dolk uit zyn wambuis en slingerde hem naar abt Maurus; daarna kwam hy in koene vlocht buiton en vluchtte naar 't westen. Het wapen wae juist geworpen. Hy trol liet midden der borat, doch stuitto op do pectorale vao den abt af. Weldra galmde do stormklok van bet klooster door do lucht en eenlgo monniken en dienstboden zotton den vluclitollng na. Deze was near Puch gevloden en had een paard van een boer willen koopsn, Twintig goudstukken, In zyo jaa genaaid, bood hy voor een snolvootlg paard. De londlloden namen den vreemdeling, die gelioel uitgeput wae, gevangen. Een kloosterknecht kwam hun 't eerst dsn moordaanslag op den abt meedoeten. De boeren waren zoo verbolgen, dat ay als blind op den misdadiger insloegen. Machteloos en overal bloedend werd de gevangene In de abdy ternggebraebt. Abt Maurns was reedi van dan acblik bekomen en bad zyn kalmte terng gekregen in 'l beschouwen van 't boel. Verlossers, Hy gat hot bovol den gowonde in do hookkamor to brengen. Pater Alexius was spoedig terug. .Hoogoerwaardo Vador, do jongste w alt «en klad by hol zien van zyo mot bloed bodekten oom. U|j houdt wcrkeiyk vool van hem." .Laat den bodrooldo hier komon," Met botraando oogon trad Hendrik binnen, De abt sprak tot hem: ,Gy woel, wal er gobenrd te. Uw oom heelt een moordesneleg gepleegd, zyo hoofd staat niet vul meer o| sün schoudert l" ,1 loogoerwaarde abl, stort one, om Godswil, nle dieper io 'toogolok!" viol Hendrik hem in de rede" ,Ale gy de waarhoid segt, tal uw oom genadig behandeld worden, Vertel my uw afkomst" .Mün naam le Hendrik ven Sterneek en die ven ni(ju oom Hani von GolUog. Wy v to Llnz, Zot kinderen waehteo daar op bun vader, en een brave trouwe echtgonoole. Hy hooft my alt woei aangonomoo. Mjn vader viol In don elug by Uammelodorf on myo moedor sllorf van verdriet. Het vertrouwon van onzon koning beeft hem uitgekozen, om een yibood- scbap aan hertog Leopold over te brengoo. Hy was tinnoluos, toen b|| zijn hand logon u verhief, wanl zün doen en laten wne nooit laag I" .Ik heb hem al vergaven en 't ovorige zal zich wel schikken I" Don 30en September naderden vier ruitere, op mot schuim bedekto peardeo gezeteo, hal klooster Filrstenfeld. Do abt horkeode hen. Pater Ambroeius steeg af met een van vreugdo stralend gelaat. ,lk breng goed nieuws, hoogoerwaardo 1 onze koning hooit gozegovierd I" .Gelooid zy do Almachtige I" juboldo abt Maurus lulde. .Vertel, waarde vriend I ,Wy reden 100 snel mogolUk. Te Milnchoo verwisselden wy van paarden 011 'e avonds waren wy In koning Lodowyke leger, Dn koning ontving my minzaam en was In'toeralontsteld, doch daarna verheugd over do boodeoliap, HU telde, dat ik wachten moeat op den uitvlag vau den beeliesendeo lieg, went ovormorgon sou by bet wegen, deer niet voor den volgenden dog zyn veldheer Schwepperoiin in 'I leger kon zyn on nw boodicbtp bem tot enol bzndeleo droog, Op den morgen ven een S8en wiet Lodewgk zyo tegenstander, door voortdurende troepenbeweging, tot den aanval aan Io letten. Ik etond op een hoogto en ug hot begin van don steg. F.ventli wind en tegenwind atwlsse- lend door de korenvelden etryken, oveuzoo bevonden zich zege en voordoe) nu aan dezen dan aan dien kant. Da Bohamers werden weldra door de Hongaren in '1 nauw gebrachthun lange, mot bonto voeren veralerde pjlun gonadon nla oen vertoornde byenzworm door da lueht. Do aclioooo Frederlk verectioen Io konlnkiyk gewaad, omgeven door 800 ruilera. Met oigen band vereloog by moor dan tiO atrydere 00 •loog onza rykabanler togen den grond, Zyn tegenstander Lodawyk zocht by tevergeefs, want diens bescheiden aard bed hem een een voudig slrydgewaad doeokiezeu. Iteoda juichten de Oosteorykiche heldcutchtren die eteede meer voorwaarts droogoo. Daar keerde slch plotseling do kane. Door oen behondigo wending wiet Sohweppermen den vyand hot stol en do zonne stralen in 't gelaat Ie brengen, De ridders en do Beioriche poortera streden vol woede, lot Froderik gevangen genomen werd. En wal dead konlntc Lodowyk, toen hy Fredorik zag HU zei vrlendeiyk„Ik ben bltj, neef, u to zien I Uw lovoo wil ik nletl" Vol vuur aprak abt Maurua 1 .Daar onto hear ea koning zoo'n edel hert toont, zal one dat ten voorbeeld strekken I Laat den oude, die tnU dooden wilde Ik boor, dat by al woer op de bton la en zyo nael vry. Zij kunnen ongehinderd van hier vertrekken 1" .Hoogeerwaarde abl," oprak pater Ambroeius nog, .ik moet u van den koning, dl* my terstond liet roepan, vele groeten overbrengen en de veriakering van zyn voortdurende hoogachting. Weldra tel hU een bezoek broogen san Fflreten- lold en u dtn porsooniyk bedanken voor uw reddendo daad".

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1906 | | pagina 1