Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 22.
Zaterdag 1 September 1906.
Twintigste Jaargai.
DE EEIBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnamnntaprijn per drin maanden
Bureau: Breedestraat 18, Amersfoort.
Prije dar Advartontitai
Vut 1 tot 6 regelsf0.30.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Correspondenten en Advertentièn moeien nitertyk Vrijdagavond
voor 4 uur aao bat burean bezorgd zyo.
BIJ dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Iets over den toestand
in Snsland.
Alvorens aan den thans in Rusland
beerschenden toestand eene korte be
schouwing te w(jden, zij opgemerkt, dat
ook wij deu Russischen autocratischen
regeeringsvorra verfoeiendat wjj de
staatkunde, in dit Rijk toegepast, een
bron achten voor ontzaglijk veel jammer
en ellendedat zjjn bevolking leeft onder
een knoet-systeem; dat de katholieke
Kerk d&dr onder druk en vervolging
steed* geleden beeft, en dat daardoor
in het geschiedboek van het Russische
Rjjk een reeks van martelaren zjjn op-
geteekend.
Dit neemt echter niet weg, dat deze
toestand aan den Heerscher van het
I eenmaal zoo machtige Rusland door zijn
voorgangers is nagelaten, en dat Czaar
Nicolaas U reeds herhaaldelijk heeft ge
toond, dat hjj in dien treurigen slaat
j van zaken verandering wenscht te brengen.
Thans staat Ruslandvoor ons, geslagen
in een ontzettenden oorlog en tijdens den
krijg en nog meer daarna geteisterd
door revolutie, die al de ellende door
het autocratisch Bewind gesticht, met
j wreed geweld tot het uiterste opvoert.
En toch, in dezen ailerhachlijksten
toestand, behouden* enkele uitzonderin-
i gen, schjjnt oprecht medegevoel voor den
3 Czaar gevloden en dat voor een monarch,
wiens leven toch niet anders dan een
foltering kan zijn, wegens de duivelachtige
woede, waarmede men hem en zjjn gezin
i naar het leven *taat, en zeker ook wel
I wegens de bittere teleurstelling, waar
mede ook zijn beste bedoelingen en
1 strevingen beloond worden.
Van die zjjde dient ook de staat van
zaken, zooals deze zich thans in het
Russische Rjjk voordoet, beschouwd te
worden, wil men den toestand eerlijk
beoordeelen. En juist daarom is het zoo
FEUILLETON.
Offer en Loon.
8) .Elihart," sprak zy op baar kioderiyke,
hatlelgke maaier, terwijl zg emeekend oaer
hem toe trad, „waaneer gü wilt, kunt gij ge-
I ooien".
Hj) trok echter de acboudere op en sprak
koel.Elfrlede, laat dat," ging aan lalel tilten
en begon een brief te «cbrijTen, om het onver
kwikkelijke geaprelt af te breken.
Ueie kleine scène bad Ellriede duidelijk ge
maakt, dat liaar broeder op dit pant niet verder
wenicbte aangeiproken te worden. Het fijnen
takt vermeed tg vanaf dien tgd elk dergelijk
thema, doch verdobbelde baar gebeden en baar
liefde.
Het wordt echter tgd, dal wij onte lezers
op het terras van hat slot terugvoeren, waar
w|) in °t begin van om verhaal broeder en
zusier in levendig gesprek gewikkeld vonden.
,1 Het onderbond bad geloopen over de Oostorsche
j reis, welke sg beiden een jaar tevoren gedaan
badden, en vooral Ellnede had het er drnk
over. Eckhart had met genoegen naar baar
gelouterd en wal bg deze gelegenheid voor't
eerst opmerkzaam geworden op 't oogewone
6 talent zgner zuster, waarmede zg ontvangen
indrukken en kleine voorvallen schilderde.
.Elfriede," viel hg haar in de rede, ,gg
raadselachtig, dat der revolutie, die thans
Ruslands welvaart totaal tracht te ver
woesten, niet de volle verachting der
Europeeiche pers wordt opgeworpen.
De Doema, die een groot doel der ver
antwoordelijkheid draagt voor de nieuwe
revolutionnaire uitbarstingen, wordt daar
van in de pers bijna geen verwjjt gemaakt.
Terwijl na de ontbinding van de Doema
door den Czaar in een zeer waardig mani
fest de redenen werden ontvouwd, waar
om hij genoopt werd tot deze daad te be
sluiten, haastten de revolutionnaire Doe-
ma-leden zich een opruiend manifest aan
het Russische volk te richten, waarin
woordelijk le lezen staat:
.Burgers, staat op voor de verdediging
uwer rechten op eene volksvertegen
woordiging, die men met de voeten treedt.
Het mag niet, dat Rusland één dag zonder
volksvertegenwoordiging blijft.
Gij bezit middelen om u die vertegen
woordiging te verzekeren. Het gouver
nement heeft zonder goedkeuring der
volksvertegenwoordiging het recht niet
lasten te heffen, noch éen man onder
de wapens te roepen.
Gij zijt dus, nu de Doema werd ont
bonden door het gouvernement, in uw
recht, noch geld, noch soldaten te geven.
Zoo de regeering leeningen sluit om
aan geld te komen, zyn die leeningen
onwettig zonder de goedkeuring der
volksvertegenwoordiging; het Russische
volk zal ze niet erkennen en zal ze niet
betalen.
Bijgevolg, zoolang de volksvertegen
woordiging niet byeen is, geen kopeck
aan den troon, geen soldaat aan het
leger.
Weest vast in uwe weigeringgeen
macht op aarde kan weerstand bieden
aan den eenigen en onwrikbaren wil
eener natie.
Burgers, in dezen verplichten en onver-
mjjdeljjken strijd zullen uwe vertegen
woordigers aan uwe zjjde staan".
Waarom nu niet de volle verachting
uitgesproken over een handeling, waar
mede niets minder beoogd wordt dan
opstand en revolutie over het geheete
land te doen uitbarsten Met een bloote
spreekt als een boek. In u zit poczie, en ik
gelooi, dal ge dat allra veel mooier kunt icbr(jven
dan vertellen. Neem de pen eens ter band; z(j
ia lang niet onvereoedeo, dal beb ik uit uw
klooiterbrieven wel gemerH; gij moet eens
een novelle vchrjjveo. Ue weel, boe mooi laote
Eleonora gedicht en geschreven heeltik geloot,
dot gjj iela van baar talent geOrfd hebt."
.Spot maar," Ucbte Elfrlede, ,ia dat de dook,
omdat ik o ia 't Sacré Goeur-kloosler om de
veertien dagen acbreef, en dal nog wel onder
de .vrije studie", als ik mocht teekeoen ol
schilderenof, om lat ik hier een had uur met
roodec neus baal, waardoor madame Fauehon
weer beel booa zal worden. Er is tocb geen
ondenkbearder weaen op dit ondermaansche,
dan zoo'o broeder
,Er ia toch geen onverstandiger schepsel op
de wereld, dan zoo'o zuster," reide bij op
deszellden looo. ,Ik denk er voletrekt niet over,
u te foppen, zooals gij schijnt te denkenhet
is er mtf werkelijk ernst mede. Ik ben er van
overtuigd, dat gij werkelijk en degelyk een novelle
kunt schrijven.'
.Eckbart, is het n werkelijk ernst?" vroeg
zjj, oog steeds oogeloovig, want zij kon bijna
niet va* baar verraealog bekomen.
„Wis en zeker," herbaalde by. ,lk begrgp
voor 't overige niet, dat gfl zoo verwonderd
z0t, dr-tr de bedendaagache schryfwoede elk
jaar een beel regiment echryfatere oproept."
,Nu den, als bet werkelgk zoo ie," viel zy
hem levendig in de reden, .begin ik terstond
mededeeling of een vage zinspeling op
het rcvolulionnair bedrijf meende men
wel te kunnen volstaan, terwyl over
het manifest des Czaren niet mei die
waardeering werd gesproken, welke het
toch verdient.
En al* ware het genoemde revolution
naire manifest van Doemaleden nog niet
genoeg, de arbeidersgroepen en sociaal
democratische parljj van de ontbonden
Doema stelden een oproep te zamen aan
liet leger en de vloot, waarin zjj van deze
niets minder vorderen dan aan de regeering
de gehoorzaamheid op te zeggen en
met hen den strjjd tegen het gezag aan
te binden.
Zoo driest werd tot opstand aangezet 1
En wat vernam men nu uit het met
Rusland zoo nauw verbonden Frankrijk
Sommige invloedrijke bladen noemden
de daad des Czaren een schurkenstreek,
het werk van een .blocdczaar".
En de „misdaad", den Czaar verweten,
tot de werkelijkheid teruggebracht, was
in de gegeven omstandigheden, een daad
van verstandige politiek. Zjjn goede be
doelingen om het volk een beteren toestand
te scheppen werden verdacht gemaakt
door mannen, die als vertegenwoordigers
des volks den Czaar moesten bijstaan
in zjjn edel pogen; de samenwerking
door den vorst eerlijk gevraagd
werd afgewezen. Tegenwerking, spot
en hoon waB het antwoord, dat zjj
gaven. Om nu het land te behoeden
voor de gevolgen, die door het nog
meer ontketenen van revolutionnaire
hartstochten niet konden uitblijven, was
de keizer aan zich zelf en zijn volk
verplicht de Doema naar huis te zenden.
Een zeer geljjkend beeld van de ont
bonden Doema schetste dezer dagen
de „Tjjd" aan het slot der volgende
ontboezeming
.Een schrikwekkend beeld van inwen
dige ontbinding vertoonen de berichten,
die dag aan dag ontvangen worden uit
Rusland. Poiitie-beambten van eiken
rang, officieren en manschappen der
gendarmerie, schildwachts en itedeljjke
gouverneurs vallen geljjkeljjk als offers
■en myn novelle en beden svond kom ik op
rapport, mjjoheer de luiteoaut! Dan zal hy
wel zoo goed zgn aan te booreo, wat ik oader-
deoig geachreven heb!"
Eckhait boog lecbend .en wilde nog wal
antwoorden, doch zjj was roods door do deur
in bet aelon veidwenen.
Vjji minuien later zat Elfriede reeds in baar
kamerije voor de scbrgllatel. Zy baalde eeo
lichtblauw, in pluche gebonden boek voor den
dag, waarin 10 begonnen was, plaatsen uit
vrome aobryvera te noteeren. Eerst een balve
biedzyde was beschrevenhaar blik viel op de
woordoo .Het heil eener eau ooa verknochte
slel moet door gebed, offers en lyden bevochten
Deze woorden werkten in 'l aerit zeer opt-
onebterend op haar scbryveta talent. Hoe kon nn
het plan om een oovelle te schryren overeen
komen met den ernst haare leveoa? Zg wilde
de pen neerleggendaar acboot haar plotaeliog
de gedachte te binneo, dal met bet echryveu
eeoer novelle de idee van bet apostolaat niet
onvereenigbaar was.
,H|jn boek zal Hari.i'skleuren dragen," sprak
zy by zich lelt, .on het zal dan titel Miriam"
voeren, en de lezers zullen bg 't sluiten ven 't
boek Uod po Maria meer beminpen dap te-
Soel nam zy hare pen up en begon ts schryven,
de eens bladigde voor, de andere na in bet
blauwe pluche-boekje, lot de zon ter weeter-
kimme oygde en bet slaan der klok haar uit
het land der poetic in 't Oosten terugvoerde
van moordaanslagen. En daarnevens
hebben overrompelingen plaats van staats
banken en particuliere kantoren, van
postwagens en spoortreinen, waarbjj het
den bedrijvers ervan meestal gelukt,
zonder ontdekt te worden, met hun roof
buit te ontsnappen. Op de groote land
goederen verschijnen troepen boeren om
den oogst te verwoesten en de bosschen
om te hakken en slechts met wapen
geweld kunnen zjj uileen worden ge
dreven. In hoeverre bjj elk afzonderlijk
geval politieke bedoeling ofwel gewone
roofzucht in het spel zjjn, valt moeilijk
uit te maken, doch men inag aannemen,
dat de revolutionnairen er toch in al
die gevallen .achter zitten". Voor den
polilieken moord en den laten wjj
het maar eens zoo noemen - politieke»
roof - hebben de links staande partyen
der ontbonden Doema nooit een woord
van alkeuring; zjj zagen daarin een ge
rechtvaardigd middel om de Regeering
te bestrijden I Evenmin hebben zjj ge
aarzeld met alle kracht revolutionnaire
propaganda te maken onder het leger en
aldus den laatsten steun van Regeering en
Tsarendora aan het wankelen te brengen".
Ziedaar in enkele trekken een gelijkend
beeld geschetst van de ontbonden Doema.
Of 't ook goed was, dat ze zoo spoedig
mogelyk door den Czaar werd opgedoekt I
Maar, helaas, in die daad des Czaren
vonden de revolutionnairen aanleiding
hun werk nog vermeteler, nog afschuwe
lijker, nog ijzingwekkender uit te voeren.
De aanslag op den minister-president
Stolypin, en de ontzettende gevolgen
daarvan, hebben, hoe gewoon geraakt
het publiek reeds is aan de uitspattingen
van het revolutionnaire gespuis, toch
oen algemeen gevoel van afschuw en
diepe ontroering teweeg gebracht. En
dit schjjnt noodig om meer algemeen tot
beter inzicht te komen omtrent den
toestand van het diep beklagenswaardige
Rusland.
BUITENLAND.
Het Franiche episcopaat ia nu vol
tallig. Zondag jl. werden de laatste
naar bat proza van bet alledaagache leven.
Toen broeder en zuster 's avonds mei madame
Fauehon aan de theetafel zelen, wendde Eckhart
zich lachend tot Elfrlede, en sprak.Welnu-
wat hebt gü te rapporteeren?"
Budeead haalde Ellriede bet blanwa boek
foor den da*, dat teratood door vrooiyk gelach
van haar broeder begroet werd.
.Prachlif, prachtig I Blauwe pluche met «er
guld op eooeWaarom niet liever dedeiyk witte
atlaa-ayde met Ivoren rug Dat zon hel paaaood
gewaad zyn voor uw raeiajea-novella. Andara
•cbryvera moesten jaren en Jaren wachten op
een luxe. uitgave, doch by u verscbynt reeds
do eerate druk In prachtband. Kom aao, begin
maar, ik ben zeer benieuwd naar uw plucbe-
De arme Elfrtedo had by deze ontboezeming
geklenrd en was al half van plan het mannecrlpl
meer achterwege Ie laton. Zy bedwong zich
echter en mompelde tlecbt*,l)al la niet erg
aanmoedigend, Eckhart I"
Toen de vrjjheer de onlmoedigaoda uitwerking
zUoer woorden zag, xelde hy baar geruat-
slelleod.Haar Elfrlede, laat u toch niet too
gauw van de wy> brengentk had volstrekt
niets aan te merken op uw novelle. Kom, vergeel
bet me, meer de aanblik van de ploehe-band
was m0 le machtig."
Hy schoof de lamp wat mesr naar haar toe,
om haar aao te moedigen, madame Faochon
haalde een eindelooss kous voor den dag eu
Elfrlede begon te lezen. Z|) laa vlechtde lettere
dansten baar voor de oogen, baar bart klopto
bisschoppen, die van Digue, Moulin* en
Saint-Brieuc gewijd.
De tweede bisscliopz coiderenlle i* than*
vastgesteld op 4 September
Aan de bijeenkomst zal voorafgaan
een vergadering van de permanente
commissie, bestaande uit 17 leden, welke
vergadering vermoedelijk op 1 Sept. a.i.
plaats heeft.
Den 26en en 27en October zal te
Périgucux, onder voorzitterschap van
den bisschop van die stad en den senator
Laraarzelle, een congres van katholieke
juristen worden gehouden, dat zich zal
bezig houden met de gevolgen der
scheidingswet en de kwesties der ver-
eenigingen voor den eeredieast.
De algemeene raad van Morbihan
heeft met 26 tegen 6 stemmen een motie
aangenomen, den wensch uitsprekende,
dat de regeering onderhandelingen met
het Vaticaan aanknoope, om de wetten,
waarover de Katholieken zich beklagen,
te herzien.
De onderwijzers in het departement
der Vogeezen hebben een vertrouwelijke
circulaire ontvangen, waarin de vraag
wordt gesteld, of er nog religieuze voor
werpen in de schoollokalen hangen. Zoo
die er nog zjjn, moeten ze verwijderd
worden.
Keizer Wilhelm heeft eindelijk een
amnestie-besluit uitgevaardigd, waarnaar
reeds lang verlangend werd uitgezien.
De .Staatsanzeiger" bevat een koninklijk
besluit, gedagteekend 24 Aug. Wilhelms-
höhe, waarby naaf aanleiding van den
doop van 's Keizers kteinzoon aan allen,
die door de Pruisische burgerlijke recht
banken wegen* majesteitsschennis ot
belee-liging van een lid van het konink
lijke huis tot gevangenisstraffen zjjn
veroordeeld, gratie wordt verleend van
deze straffen, voor zoover zij nog niet
ten uitvoer zjjn gelegd. De nog niet
betaalde gerechtskosten worden kwijt
gescholden.
Te Hamburg heeft de politie een
werkplaats ontdekt, waar twee Ruisen
zich bezig hielden met het vervaardigen
van bommen. Dezo werden over zee de
Russische Oostzee-provineiën binnen
gesmokkeld. Bjj de huiszoeking was
slechts één der Russen aanwezig, die in
hechtenis genomen werd.
De aardbevingen in Chili schjjnen tot
rust gekomen. De burgemeester van Val
paraiso heeft op een verzoek om in
lichtingen van den .Matin" geantwoord,
hoorbaar en de andere zoo klankrgkn etam
b-efdo van ontroering. Haar geschrift, dat >U
In de eensaamheid barer kamer oog eene met
welgevallen had overgeleiao, kwam havr nn
•makolooe in mislukt voor. Toen itf de darde
bladt|)de omsloeg, waagde i|) bet narat een
blik te elaan op haar broeder» galaat, om ta
sieo, of bet gevleesde .sarcastische weerlichten",
waermeo by dlkwyie werd gepleegd, er tich
niet op vertoonde, (leen vpoor van epotteroy
waa echter ta bsapeuren, wel ichlar een warme
bolaogetelllog. Moedig laa Ellrlada verder, hait
stem kreeg deu ouden klank tarug an onwllle-
kenrlg aelf onder dan indruk van baar werk
voltooide 10 de lealog vol begeeetering. Een
laid bravo htrer hoordern weerklonk b|j 't
ninde er ven. Eckhart atond op, gat I0n auater
dn hand an aprak mat sichtbara blydeehap
.Beeto Ellriede, g0 hebt myn verwachting ver
orertroffen, |0 E0t eeo voortreffeiyke echrtjfetor
salie uw blauwe pluche-band kan ar nn beet door."
k-adamt Fauehon plakte een traan nit hat
oog en aprak bewogen: .Wal kan da barooaaaa
toch mooi icbr0ven I Wat ntn pbaataaia na
bas aanschouwelijk alles galeekeod I Juiet de
ielfde vlucht ala gravin Eleonora sallger, «o
toob ook waar haal andara, too eigenaardig."
Z0 keek naar bel familieportret, waaronder
Elfriede ut. Dexe keerde stch om ea keek
neer het portret eener dame In eeo iwart
zijden kleed met hoogen kraag. Ba 't scheen
alsof laote Elaooora uit de vergulde lijnt wel
gevallig op haar nicht nnentg.
(Wordt vervolgd.)