Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 24.
Zaterdag 15 September 1900.
Twintigste Jaargang.
DE EEMBIDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barnoveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Bemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkork, Soest, Stoutenburg, Veonendaal on Zeist.
Verschijnt eiken ZATEBDAQ.
Abonnoinontaprlj» per drie maanden
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,05.
BureauBreedestraat 18, Amersfoort.
Uitgave van de Veroenlging De Eembode.
FrMe der AdverteaUlni
Van 1 tot 6ro|o!t
Voor lederen rogul moor
CoireipondonlMn en AdvertanllZn mollen ellariyk Vrijdagavond
1IIJ dit muis sascr behoort
een BIJvoegael.
ets over den toeBtand
in Rusland.
II. {Slot.)
Op de opruiende tuai der revolution-
naire oud-Docma-leden werd spoedig
antwoord gegeven te Sveaborg, Kroon
stad en Reval. Daar kwamen muiterijen
voor zoo geheel naar wenscli der op
ruiers liet gezag werd vertrapt, moorden
gepleegd en andere schrikwekkende
euveldaden uitgevoerd.
Maar dc uitkomst dier gruwoldadon
beantwoordde toch geenszins aan de
verwachtingen. De misdadige beweging,
die met zooveel geweld uitbrak, mislukte.
Het gezag bleef meester van het terrein.
De bloedige muiterijen en opstanden
werden door do trouw gebleven troepen
snel onderdrukt. Het moedig optreden
der aanvoerders van de troepen, welke
het werk der rcvolutionnairon zoo krach
tig verijdelde, heefl bevestiging gebracht,
dat de Czaar op de hoogeru rangen
in het leger, behoudens slechts geringe
uitzondering, nog genoegzaam rekenen
kan. Juist dat is bemoedigend. Oproer,
zonder bekwame invloedrijke aanvoer
ders der muiters, is minder Ie vreezen.
En iedere muitcr|j, welke in den laatslen
t|jd in Husland uitbrak, heeft een door
slaand bew|js gegeven, dat liet daarb|j
aan een behoorlijke leiding ton oenen-
male ontbrak.
Zeker, bemoedigende verschijnselen
hebben zich b|) de jammerlijke verwar
ring in Rusland tolkens voorgedaan.
Dc houding o.a. van de revolutionnairo
leden der on'.bonden Dooma hebben den
ledon van do rechterzijde uit dat politieke
lichaam blijkbaar do oogen geopend.
Waren z|j bet tijdens de zittingen dor
Doeina veelal volkomen eens met al
wat door de revolutionnairc leden werd
uitgeraasd na de ontbinding der Doeina
on do uitvaardiging van het revolution
nairc manifest der oud-Doema-loden heb
ben zij zich vereenigd en onder den naam
van „Rarljj der vreedzame hervorming"
een manifest tot de bevolking gericht,
waarin door hen wordt gezegd:
„De Czaar heeft gemeend liet mini
sterie te moeten doen vervangen en
door een nieuwe verkiezing te doen uit
maken of onze verklaringon ovoroon-
kwamen met do werkelijke wenschon
van het volk. De bijeenkomst der nieuwe
Dooma is bepaald op 6 Maart a.s. In
z(jn manifest van 22 Juli liuofl do Czaar
nog eens weder bovostigd, dat hol con
stitutioneel» stelsel in Rusland bl|jft
heersclion, dat do vertegenwoordigers
van het volk h|juen zullen worden go-
roopen en dat aan hunne rechten niet
zal worden gotornd.
.Daarom richten w|j, die door liet
vertrouwen dor kiezurs tot Dooina-ledon
waren gekozen, een oproep lot de kiezers
om kalmto te blijven bewaren en op te
komen togen gewolddadige handelingen,
onverschillig van welke z|jdo. Alleen
oen zorgvuldige voorbereiding dor niouwo
verkiezingen en na alloop van deze
con praetiicli gebruik er van kunnen
aantoor.cn, dut hot volk er pr|)s op
stelt, dut liet geroopon Is tot medewer
king met de rogeoring en aan don wet-
gevonden arbeid."
Ondertoekenaars van dit stuk waren
graal Heydon, Lwom en Stachowllch,
die rouds als candidaton voor hot minis-
terambt werden genoemd,
Evenals onwedor de atmosfeer zuivort,
evenzoo bracht de ontbinding dor Dooma
een politieko zuivering in Huslands haclio-
l|jkcii toestand. De goede beslanddcelen,
die in do Dooma zich van hare taak niet
genoeg doordrongen toonden, scheiddon
zich af van do rovolutionnairo elementen
der ontbonden Dooma, on schaarden
zich weder aun dc zijde van den Czaar
en kwamen op voor dionirochl. Mede
werken mot do Regcorlng b|j den wot-
gevondon arbeid Is thans bun leus.
Voor de Russische Regeering wns
liet ook een aungoimmo verrassing, dat
de revolutionoairo elementen in Finland
b|j du onlusten to Holsingfors mot kracht
beslrodon werden door een parl|), dlo
optreedt tot horstel van ordu en gezag.
Tegenover de Roode gardo dor revolutie
mannen heeft zich oen Witte gardo
gevormd, die de ordo handhaven wil,
en niet hoeft goschrooind een bloedig
goveclit te leveren, waarb|) do Roodon
verslagen werden.
In woelingon en omwentelingen echtor,
zooals Rusland ondervindt, vergoot men
maar al te licht gebeurtenissen, dio toch
zoo diop ingrijpen in hol loven eens
volks. Een dezer voorvallen weuiolion w|j
hier aan de vergetelheid to ontrukken,
on to w|)zon op do heerlijke gevolgen,
daaruit roods z|jn voortgovlooid.
In December des vorigon jaars zond
Z. H. l'uus Plus X oen herderlijk schrijven
aan do Bisschoppen van hot l'oolsclio
RUk, dat slaat onder Russisch beheer,
naar aanleiding dor beroeringen, die hot
armo volk daar tcistordon. Hut was
een vaderlijk vermanend woord, zooals
ulleen aan liet hart eens Pausen ont-
wolion kan. En do katliolioko Polen
hebben or naar geluisterd. Mat olflcioulu
Potorsburgieho Tolograaf agentschap gaf
dezer dagen oon voor do katholluko
geestelijkheid in Ruislsch-Polon eer
volle getuigenis in oon bericht uit
Kallicli. Daarin word o.a. gezegdBoeren-
onlusten hebben in liet gouvornoniont
nergens plaats gehad, hetgeen te danken is
aan dun onvormooiden en verlichten arbeid
van do katliolioko geestelijkheid, dio niot
nagelaten hooft to wijzen op do ondoel
matigheid van liet Doomu-ontworp hu-
treffende nationalisatie van land." En
.Nowoju Wrcinju", maakt b|| dit
bericht ornlur don titel: .Do kntliolieko
geestelijkheid en de popen", do volgonde
kanttookening.Wal doon In hun go-
moonton en dorpen de orthodoxe popen
Tot dusver bobben z|) niets gedaan un
in dezo donkore dagen staal do kerk
in hel dorp loeg i alleen dat mon haar
klok hoort ti|j branden en .pogroms".
Hot blad horinnordo er dan aan, dal zelfs
popen als Athunasiow en Porjtkof In
do Dooma zich door do socialisten lieten
Inpulmun en mui kt» (en slotte op:
.Vandaar dan ook, did wjj tiitSnralow
on Woronesch geen berichten ontvangen,
zooals uit Kailioh".
Maar wat mag nu wel do roden z|jn,
dat over dorgol||ko feiten en omstandig
heden door de volijverigs corruspon-
donten van Europocsclio bladen, dlo In
Rusland zoo'n gewichtige rol willen
spolon, zoo zorgvuldig gezwegen wordt
Tot in do kleinste bijzonderheden worden
berichten overgeseind, dat or hier of
daar oen boin Is geworpen, dat elders
onlusten z||n voorgekomen met do
meestal toegevoegde voorspelling, dat dit
eigenlijk slechts hut voorspel is van do
grooto revolutie, dio komen mout. En
verwonderlijk is wol, dat do mcost
ongeloofel|jke, dat tastbare lougenbo-
richten toch in do mousto bladen worden
opgenomen om tocli maar niet achter
te blijven in vermelding vun hol grooto
nieuws uil Rusland.
Wol is 't waar, dat Rusland in do
laatsto tUdon crltlokc oogonhllkkon hoeft
doorleefdeen sombere schaduw zweeft
over hot schier onmetelijk Kussiecho
K|jk; maar loch, als mon tun minste
niot moedwillig de oogen sluit, z||n er
ook lichtpunten te bespeuren, waar
op w|j gewezen hebben, die hoop goven
op oen betere toekomst.
Daartoe mag ook gerekend worden
hot jongste manifest dor Russische
Regeering. Dit document gotuigt van
moet en vastberadenheid tegenovor do
ruvululiomiairo buitensporigheden, maar
bet geeft tevens een bewijs, dat do Ru-
gooring don slaat van «aken met onbo-
vungon oog beschouwt on boslist do
goodu richting In wil gaan. Hot manifest
staat uitvoerig stil b|) du buitongowono
uitbreiding, die do rovolutionnairo be
weging heeft verkregen en stolt daarna
de vraag
.Wal is nu dn plicht der regooring
in dozen toestand V Daarop is slechts
één antwoord mogelijk. Hol doel der
roguorlng kan niot gewijzigd worden
door du misdadige aanslagen. Mon kan
don oon oi andoren inaiiscii vermoorden,
maiir men kan niet do denkbeelden
doodon, waurtriudu de rogoerlng vervuld
is. Hut is niet mogul|jk, dun wil dor
regooring to broken, die gericht is op
de mogelijkheid, in vrijheid te leven nn
to wurkun. Do misdaden moeten on
voorwaardelijk onderdrukt worden, an
ders hooit do staatsordo al haar bo-
leekonis verloren. Do rogcoring moot
du» macht stollen tegenover geweld,"
Aan do rovolutionnairo uitspattingen
zal do Regooring dus weerstaan, maar
ook hervormingen z|jn vun haar te ver
wachten, dlo een grooto stap in do
goudo richting mogen genoemd. Imtiiori,
hut munlfust zegt verder:
.Hot zou intussuhon oen grooto mis
slag zijn, do onderdrukking «lor aan
slagen als het ounigo doel van don slaat
to beschouwen, en de oorzaken to vor-
gelen, die gelold hobbon tot dozoo
rogeldliodon. Do regooring kan
gul|jk sommigen wenschon, bare aan
dacht beperken tot do onderdrukking
der rovolullc. Evenmin zou bol boant-
woordon aan do omstandigheden, waarin
Rusland vorkoorl, on 's lands bof
zich slechts bozig to houden me
verwezenlijking van vrUzliinlgo hoi
mingon, in do onderstolling, dut do re
volutie in dat geval haar boteckenls zou
vorllozon. Do revolutie strijdt niet voor
linrvormingon, welker invoering door du
roguorlng zelve noodig geacht wordt
z|j strijdt voor de vorniotlging van dun
staat un voor do invoorlng der socialis
tische heerschappij. Hot plan durrogee-
ring is dus duldol()kdo orda moet
gohatidhuafd worden door strenge maat
regelen, hut volk moet worden beschermd
togun revolutionnairo uitspattingen, en
tevens moet mot allo macht gestreefd
worden nanr eeno nieuwe ordo van
zakon, steunende op do wot en op oono
billijk» mate van vrijheid."
Indien men do Rogoerlng nu t(jd gunt
tot loopussing dozer gnzondo beginselen
en daarb|j Rtaun verleent, dan kun men
mot moor vortrouwon oon bolero loo-
komst voor Rusland vorbeidon.
Moge dozo spoedig aanbrokon voor
it roode zoo zwaar boproofdo R|)k I
BUITENLAND.
Tor gologonlioid der manoeuvres In
•ie vlakte van Siloxiö, hoeft koizor Wil
helm aan kardinaal Kopp, prins bisschop
van Breslau, do orde van dun Zwarten
Adelaar vorloond. Deze bisschop was
door den Paus gekozen, om kuiser Wil
helm te Muls do ordo van het hoilige
Qraf te overhandigen.
tip don feestdag van Maria Ueboorto
hobbon do 71 afgovaardlgdoa dor socië
teit van Jozns, lot gunurnal der orde
als opvolger vun den overleden generaal,
pater Martin, gekozen den xuorourw. pater
Franelscu* Xaverius Wornz.
Do nieuwe generaal der Jezuïeten
orde werd to Rottovvll In Wurtemborg
geboren. Nauwelijks 15 Jsar oud, trad
liII in do ordo dur Joiufoton. Na vol
einding z|jnur studiën un na z|jn priester
wijding werd h|j voor z(jn Jongere ordo-
gonootnn leoranr in het kononiek recht
to Dillon Hall, on in 188J benoemd tot
professor dur Pausul|jko tirogoriaanschu
Universiteit to Rome. Sodort 1904 Is
pator Wernt ook rector dezer boogoschool.
Pater Wornz is eon zeer geloerd theo
loog. In bot jaar 1897 begon hjj do
uitgave van een uitvoerig leer- un hand
boek voor hot kunoniek recht, waarvan
tol nu toe vier dikke doelen verschenen
zijn. Do niouwo generaal dor Josuluten
ia ook consultor vun vurscholdene Con
gregatie», nl. van die der Buitongowono
Korkolijke Zaken, van don Index, van
hol Cunclllo on van het M. Officium.
Pator Wornz Is de v|)f en twintigst»
generaal der Jesuïoten en de tweede
Duilachor.
Du keuze ie door don Paus bekrachtigd.
FEUILLETON.
Offer en Loon.
4) Huilen brik ds storm mol allo gawold
losde bliksem flikkerde, hst alltsr vlsmds Ie
vul geul licht, dc rullen rsmmeldou ondsr bet
gsdrcuu van den donder on de bovigo wind
vlagen. Elfriodes blik viol op hal manuscript,
dat z(j naast aich op de altaarirodae had ge
logd. Eoo Inwendige stom schoon liasr to ïaggon
.Zie van .lil genoogon at en vil sul»uw broadsr
redden I" Eoo steek, al* met dn aoherpe pant
«ener dolk lo baar tiert toegebracht, daad haar
aldderan; toch aarseldc ij| geen ovgeebllk. Zjj
nam het boek op en verliet de kapel.
lo haar kamer gekomen, greep s|) naar de
tang en ging voor den ouderwetschen haard
ataan. Hoede was t() op 't punt het handaohrltt
aan de vlammen prtfa te geven, loen sjj er nog
een laateten hlik inwierp. H|j vlet op een der
echoooete bladsjjden. Zjj had t>bna goen enkel
too uit de diepten hears harten geschreven
als Juist dezai b|jna geen eukol was gods-
dionstiger on aangrbpeodor. Was hot niet de
eer van Uod aanrauden, als sjj sulke hladsjlden
verbrandde V Eo kon (tod tiaar ook niet ver-
hooren, sonder het te vernietigen V Wss list
niet levene een onrecht, de mlsnle der mc-
Ualschen den verwachten aalmoes lo onthouden V
Zjj begon besluiteloos to worden. Als sen ver
lokkend beeld stond de vreugde voor tiaar, do
geoorloolda godgewijde vreugde) het odor kwam
haar swaar, droevig mogelijk <in wal nullelo
voor, Hal sloeg op den ouden sloltoreo .1 uur
•I* blik van hot meisje vlal op het beeld der
Moedorgode bovon den haard.
,Up dit uur word m|]n Heiland voor ons
gooiïerd," sprak a(| j ,H|) sal ook Eckharla stel
wal radilan,"
Met een snelle boweglng greep *j) list manus
cript, stak het aan, wierp het in dsn haard «n
koek «un w\|lo naar do kronkelende vlammen,
waerduor de hl*dt||den verleerd werden,
Terstond daal op koalde er oen geweldige
donderslag, soo lievig, dat Ellriede gelooide, dal
hot dloht bj) moest Ingeslagen s||n.
Over hasr wae echtor oon olgonasrdlgo
gekomen, de hoop, «lat (lod her* bedo ver
huurd had. Z|) nam haar rozenkrans ter hand
eu llop de kamer op an neer. Vol spanning
luisterde ajj naar elk geluid, dal door hol ge
opende venster naar hinnan droog. Helonwaei
had uitgewoed, doch eoo hevige regen stroomde
van den hemel en viel kletterend op de stoonen
voor hel huis. Zoo verliepen eenigc uren.
.Eckhart kon el lang leiug sijo," «lacht KI-
frlode en langaamerhand begon woor een pjjn-
Iijk .1 onrust sloh van haar maeater la inakon.
Zjj liep door de aaien eo kamers vso het slot,
an luisterde nu eens uit dil, dan weer uit dal
venster in hst park, of st| ook voetstappen ol
'I rollen van een rbluig hoorde. ElndolUk ging
ay op hot torras, vinwaar man da oprijlaan
naar 't slot kon ovarslen.
.Hlar sal Ik waohtao," sprak si), ,1
Ëckhart dood of lavend weersle." Woldra had
da regoa haar gewaad dooraal gauiaakl, doolt
nagi-gniin, ilued al l-anr heul haar van hol
torraa af ta kr||gan, Tosu haar dit old gelukte,
trachtte a() de jaag* dam* lenmiosio hierdoor
I* beschutten, del a|j lie
om de ichoudere alosg en
hal tairue U leton sokken. Ilai
leidden achter tot nlete, daar Ellilada st.
ds leuning vso hst larrea boog In di
Togen acht uur vernam »|i «Indslbk het rollen
ven eon r|jtulgeen gesloten len.luuer reed
laugaaam de slollaan up.
.Zoo r|jdl nlemaud, dlo haast haalt om
thula te kuman too Uogsaain r||dan alaehta
gowtindcn el duoden," ipruk Ellriede en evn
krampachtige aldderlng voer haer door de leden-
Hel rijtuig hield nlol stil vuur deu hoofdingang
onder hot torras, doch voor atn kleine dour
westelijk van hal «lol. Da esrsle, dl* er uil
steeg was ron klein, goiet ollloier. Nleltegan-
slaanuu de «luUtorniv, ssg Ell'rio.lu duidelijk,
dat hat nlat de gestalte heers broeders wee.
zy aag ook nog, boa oen lange, altuke tlguur
In uniform uil het rytulg werd gedragen loen
aag sy nleta meer, en mot oen kroel sonk s||
hewuatelooa near.
III.
Het wae herfst. Ellriede lat moede en bleek,
met de duldoiyk* sporen eooor doorgestane slokt*
op 't gelaat In esn armstoel. In haar slaap
kamer waa aan llefdesuitor heiig een genees
middel voor haar ta baraldan. Eckhart aat voor
Ellriede. Een portefeuille mol pbotograpbleSn uit
Kgyplv, Synfl en l'aleallna, dia hy op sU«a reis
naar 'i Onsten versntneld had, lag op lijn
kolrl'o. Elk hlud gal hU sUne sait«r, Isiwyi lui
nut stoo.ls m ter gmpaonsn aandacht haar trek-
ksn beschouwde, om I* alen, of hel husohuuwen
dar landschoppnn go tu Indruk er op Ie voor-
scltUii riep. In Ellrlvdos oogen, die eens tintel
den van levenslust «n gsssl, lag thans
gaan uitdrukking »il gin,l.,n sond -r .tanig ha-
lang over de plmtiigrapbh-üo, ol ataar.tan er
gadvchlelooa op. M«t een awar* suuht aloot de
vryhaar het boek, stond op en Irail In hel
slaapvertrek. .Zuster Frauotaca", solde hy ssclit
tol ds slsknnverplsegatar, ,lk vind myn iritie
anilvr lieden gsvoelluossr dan M voren. AU
ar niet weldra een verandering l-tn goed* lo
bssr geestestoestand komt, Iwyiel Ik san
haar ganeslng. Elk" herinnering aan hst val
leden scltUnl geheel uit Itasr goeat gnwischl I*
s«l«i. Us aanblik la harlvsrscheurend i Ik sou
haast geneigd s|jn een geweldig mlddsl aan ta
wenden tul haar raddlog."
.Wat badoelt u. myuhuar de baron," vroeg
.Dokter Former hoeft nty onlange gasegd,
dal hel mliaeltUn mugaiyk ware, dal aan git-
weldlga gamoedaheweging an de daaruit voort
komende aanuwichokklng aan helliame ver-
anJotlng In den toestand mynar ongalukklga
sustar tan gevolge sou hebltao."
.Zulk een geweldig middel sou ook wel eent
het tegendeel van dal tangavolg* kunnen hebben,
wat gU u daarvan vooialall, mynheer da baron i
en Ik vind hat laar gewaagd hal aan 1a wandan.
Laten wy Uaver up Uod
la hst da ntgsnds dag dar novsna lol da htlllgi
Mosdar Oodr, an Ik varlrouw vaal op haar
hulp. lo ds dertig Jaren mynar llekattvarplsginf
heb Ik menig gaval bslaahl, dal aan vertrouw
vol gehad mear ultwarkla den alle kunalmlddelan
der doktere,"
,Qod geve, dat nw hoop vervuld worde,"
iel de vryiteer In gedechlen en ging weer
naer Klfrledo. De al.-ke scheen hel koud te
hebbensy trok don doek dichter om da
,Q|) syt koud, Ellrlads," aprak haar broader
b-torgd, ,wa syn lo 't eind van tteptamher an
'I Is vandaag erg regenachtig, gil moal voor in
uw kamvr hebban." Ity schelde an beval hal
katnariittlaje liet vuur aan ta leggen. Dadeljik
kwam hal rasieja inet brandstof, ging naar dan
haard so bagon la vagen. Under aan laagje
aacli slist ay op aan hard voorwerp. Zy netu
hal ar uit en legde li si op da yaarea plaat tan
■tan haard. De vryhaar, dia hire bewegingen
onwillekeurig had gevolgd, herkend* tot aijn
grool* verwondering de omslag van Elfrladea
manaseilpt, Het aag er awarl eo geschroeid nil,
doch was nog duldaiyk Ie herkennen. Hy bokte
licit in nam hal lo da hand, hal pluohs-bindja.
Onwillekeurig targeleek hy den tyd, loan haar
verstand sulk haeriyk wtrk kno voortbraogan
mat hot tegenwoordige, waarin dat aalfda Var-
aland bUna verdoold scheen. Dia tegeostelllng
wei onhnaohryiolljk bitter. Maar hoe kwam de
omslag In den heard V Had Klfrlade misschien
In een aanval van gahaala
Daar stond ay voor hamgarulsohlooa waa
ay opgaataao an near hem toe gekomen. Haar
