Katholiek Nieuws= en Advertentieblad
No. 12.
Zaterdag 22 Juni 1907.
Een en twintigste Jaargang.
IE EERBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Franco per pos!f 0.40
Afzonderlijke nummersf 0,05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meerf 0.05
Correspondcntifin en Advertentiën moeten uiterlijk Vrijdag
avond voor 4 uur aan het bureau bezorgd zijn.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
Nag iels over ft ping dei automobielen
Met een enkel woord wezen wij
reeds in ons vorig artikel op het gevaar,
dat vooral voor den mensch bestaat,
bij de moderne plaag der automobielen.
En dat spant toch in deze wel de
kroon.
l.angs schier alle wegen wordt tegen
woordig liet leven der individuen be
dreigd, met een moordtuig, dat auto
heet.
Personen van eiken leeftijd, maar
inzonderheid kinderen en ouden van
dagen staan aan gevaren bloot,
zooals nooit zijn gekend.
Als men meent rustig zijn weg te
kunnen gaan, dan komt de dolzinnige
vaart van de eeite automobiel na de
andere het aangename eener wandeling
vergallen, omdat naast den stank en de
stof, die U omwalmt, ook het leven
in gevaar komt.
Eu menige automobilist schijnt iu de
meciiing te verkecren, alles straffeloos
te kunnen trotscercn.
Nog dezer dagen kwam bet immers
voor in de gemeente Soest, dat een
automobilist in gebreke bleef een waar-
schuwingssein te geven, wat teil ge
volge had, dat een voertuig aangereden
en duchtig gehavend werd. De auto
mobiel daarentegen had geen averij
bekomen, wat een gelegenheid bood
voor den berijder 0111 er onmiddellijk
van door te gaan, natuurlijk zonder
adres achter te laten.
De geringste onhandigheid van den
bestuurder van zoo'n voertuig, heeft
meestal de ernstigste gevolgen, terwijl
hel bovendien herhaaldelijk gebeurde,
dat daarna deze er van door ging,
alsof het een onschuldig kinderspel
betrof.
Dat zulke moderne barbaarschheden
weerzin wekken en wettelijke bestrijding
cischcn ligt voor de hand.
Maar het ergste komt nog.
Toen de automobilist, die zich zoo
gemakkelijk van bet ongeval te Soest-
dijk had afgemaakt, door ijverige be
moeiingen van den gemeente-veldwach
ter van Soest was opgespoord, ver
klaarde deze niet voor iederen boer
te kunnen uitwijken en bovendien tegen
de gevolgen van dergelijke ongevallen
verzekerd te zijn, m. a. w. dat hij er
maar op los jakkeren kon.
Men vertrouwt zijn eigen ooren niet,
als men z<»> iets vernemen moet. En
toch sprak deze automobilist de volle
waarheid.
Formulieren en tarieven van Verze-
kcrings-maatschappijcn komen dit be
vestigen.
Zoo werd ons verzekerd, dat een
dier Maatschappijen een verzekerings
contract heeft gesloten met de „Neder-
laudsche Automobiel Club" voor de
verzekering der leden tegen de gelde
lijke gevolgen der wettelijke aanspra
kelijkheid, bedoeld bij artt. 1401 tot
1407 Burgerlijk Wetboek.
Iu een der circulaires staat woordelijk:
„Met de grootste voorzichtigheid toch
blijft het niet uitgesloten, dal ongelukkeu
op den openbaren weg geschieden en
men voor verwonding van mensehen
of zelfs verlies van menschculevcns.
benevens beschadiging van eigendom
men, belangrijke vergoedingen, soms
levenslange uitkeeringen, aan anderen
moet betalen."
Nogal breed opgezet niet waar?
Maar nu verder:
„Alle onkosten, ook het honorarium
van den eigen advocaat, neemt de
(naam der Maatschappij) te haren laste,
eveneens in die gevallen, waar de Recht
bank de vordering afwijst. Zij belast
zich mei de algeheele leidingeneven-
tucele processen wegens aansprakelijk
heid, zoodal men zoowel voor alle
schade als voor alle moeite is gevrij
waard".
Hier wordt als 't ware aan den ver
zekerde een vrijbrief uitgereikt, om
er maar op los te jakkeren verwonding
van mensehen en zelfs verlies van
menschcnlcvcns neemt de Maatschappij
voor hare rekening. De verzekerde is
zoowel voor alle schade, als vooralle
moeite gevrijwaard.
Wat willen de waaghalzen meer!
DOcli de gevolgen daarvan zijn niet
uitgebleven.
Voor iederen boer uitwijken, dat
staat niet meer op 't program van
iederen verzekerden automobiliston
gelukken en schade komen immers
ten laste der Verzekerings-maatschapplj
En zou het publiek, dat zoo vermetel
ten prooi wordt gelaten aan de grofste
bnrbaarschlieid, dat alles nu maar
klakkeloos dulden, maar zwijgen, ter
wijl het ccne slachtoffer na het andere
daarvan de dupe wordt
Dal ware onverantwoordelijk!
(ielukkig heeft het Gemeente-bestuur
van Soest reeds een uitnemend voor
beeld gegeven, dat ongetwijfeld navol
ging heeft gevonden en stellig nog
BUITENLAND.
Uit Rome wordt gemeld, dat ten ge
volge van de onthullingen der Italia.
omtrent het gekonkel van rechters met
beursspeculanten, de minister van Justi
tie aan den officier van justitie te Vene
tië heeft opgedragen een onderzoek in
te stellen. Een groot aantal rechters
zal naar men beweert strafrech
telijk vervolgd worden.
Een bericht uit Portugal meldt, dat
een hevige dynamietonlploffmg Zondag
een groot gedeelte van de stad Covilha.
het Portugecsch Manchester, heeft ver
woest. Dertig personen verloren het
leven en een groot aantal anderen werd
ernstig gekwetst. Zestien der voor
naamste gebouwen vielen in puin en
stukken muur, duizenden kilo'szwaar,
werden over groote afstanden wegge
slingerd.
Volgens de Daily Express zou de
ramp te wijten zijn aan een wraakne
ming van ontslagen werklieden.
Prins Karl von Lowcnstein is novice
geworden bij de paters Dominicanen
te Vcnln, Hij is het hoofd van den
Katholieken tak van het huis van Lo
wcnstein in Beieren, en 73 jaar oud.
Frankrijk en Spanje hebben eene
nota gewisseld, waarin zij elkaar weder-
keerig den status quo waarborgen in de
gedeelten van de Middellandschc Zee
en den Atlantische» Oceaan, die voor
de gemeenschap met hunne respectieve
bezittingen (de Canarische eilanden, de
Balearen, Algerie en Tunis) van belang
zijn. Dit is geen overeenkomst van
bondgenootschapook is er geen mili
taire overeenkomst mee verbonden.
Spanje en Engeland hebben een nota
in gelijken zin gewisseld.
De drie regeeringen van Frankrijk,
Spanje en Engeland hebben er prijs
op gesteld te bewijzen, dat zij geen
enkele bijgedachte koesteren, door de
hier bedoelde overeenkomsten, terstond,
nadat zij onderteekend waren, aan alle
groote mogendheden te zenden.
Wat herhaaldelijk werd beweerd,
dat zou geschieden, is gebeurd.
Bij keizerlijk besluit is de tweede
Doema door den Czaar ontbonden.
In het keizerlijk manifest, dat Zondag
over de ontbinding der Doema is ver
schenen, zegt de Czaar, dat tot zijn
spijt de tweede Doema niet aan zijn
verwachting heeft beantwoord en dat
vele afgevaardigden hebben meege
werkt, om de troebelen in het Rijk te
vermeerderen.
De tegenwoordigheid van zulke per
sonen in de Doema vormt een onover
komelijke hinderpaal voor allen vrucht
baren arbeid. Er heerscht in de Doema
zelve een vijandige geest en deze heelt
belet, dat er genoegzame samenwerking
werd gevonden onder de leden om te
werken aan de belangen van bet Vader
land.
Hieraan moet het toegeschreven, dat
ófwel de Doema de belangrijke maat
regelen door de regeering voorgesteld,
niet in behandeling nam. ófwel de
behandeling vertraagde, ófwel ze ver
wierp. zelfs er niet voor terugschrikkend
wetten af te wijzen, die de misdaad
zouden straffen, speciaal de onrust
stokers in het leger en de beramers
van gewelddadige aanslagen zouden
treffen. De Doema heeft haar zedelijken
steun niet geschonken aan de regeering
in het herstellen der orde, en Rusland
blijft lijdende aan de gevolgen van de
misdadige woelingen. Het onderzoek
van de begrooting heeft moeilijkheden
doen ontstaan met het oog op de
directe voldoening aan tal van levens
behoeften van het volk. Hel inter
pellatie-recht is door een aanmerkelijk
deel van de Doema in een strijdmiddel
tegen de regeering veranderd, om daar
mede in de onderste lagen des volks
wantrouwen tegen haar te wekken.
Ten slotte heeft zich een feit voor
gedaan, da. in de geschiedenis nog
ongehoord was.
De rechterlijke autoriteiten hebben in
een deel der Doema een complot ont
dekt tegen den Staat en de macht van
den Czaar, en toen onze regeering de
tijdelijke uitzetting vroeg van 55 aan
geklaagde Doenta-leden totdat het pro
ces zou zijn geëindigd,en de gevan
genneming der voornaamste gecompro
mitteerde», heeft de Doema niet on
middellijk het wettig verzoek der au
toriteiten ingewilligd, dat geen uitstel
duldde.
Dit alles heeft ons doen besluiten,
bij oekase aan den Senaat van den
16en dezer, de ontbinding te decre-
teeren van de tweede Doema, en de
kiezers op te roepen voor de nieuwe
Doema tegen 14 September.
Het Petersburgsch telegraafagent-
schap seinde Maandag, dat volgens
berichten uit verschillende streken van
het rijk nergens verstoring van de
rust en de orde voorgekomen is. De be
volking heeft de bekendmaking van
het besluit en het manifest over de
ontbinding van de rijksdoema niet
alleen volmaakt rustig, maar ook met
bijval opgenomen.
Van dezelfde zijde wordt bericht,
dat de nieuwe kieswet den algemee-
non grondslag van de oude kieswet
laat bestaan. Het verschil met de oude
kieswet bestaat hierin, dat door de
nieuwe kieswet aan iedere klasse der
bevolking een zeker minimum in de
volksvertegenwoordiging verzekerd
wordt. Aan den anderen kant geeft
zij aan. de beschaafde en iu maat
schappelijk opzicht beter gestelde
standen een voorrang bij de verkie
zingen.
Eindelijk vermindert de nieuwe kies
wet het aantal vertegenwoordigers in
de grensmarken van Rusland, inzon
derheid in Polen en den Kaukasiis.
In Turkestan en in het steppengebied
werden de verkiezingen tijdelijk ge
staakt.
FEUILLETON.
De toevlucht der zondaren.
1) Het is een donkere winternachtdroef
geestig schemeren de gaspitten in de straten
der stad W., door den dikken mist, welke
langzamerhand in stofregen overgaat. De
huizen zijn allen in "t duister gehuld, want
middernacht is reeds voorbij. Uit een villa
echter, cenigszius van den weg afgelegen,
in de St. Jorlsstraat, dringt uit een venster
voor de verdieping gelijkvloers, een door
een rood scherm getemperd zwak licht naar
huiten. Het is een nachtlampje, dat een zieke
de lange winternacht-uren wat minder lang
moet doen schijnen. Achter de gocdgeslotcn
vensters ligt de weduwe van den boekhande
laar Bittwang, een dame van midden veertig,
op het ziekbed. Ze is het laatste stadium
van de tering, waaraan zij lijdt, ingetreden
slechts enkele dagen heeft zij nog te loven.
De zieke, wier lijkbleekc trekken zeldzaam
afstaken legen het halfdonker, is niet alleen.
Naast haar bed zit een zuster in '1 gewand
iler Franciscanessen. Zachtkcns glijden de
kralen van den rozenkrans door hare vingers,
en ook de lippen der zieke prevelen een
gebed. Toch schijnt de lijdende weinig rust
te genieten. Bij 't minste geluid heft zij liiistc-
rend het hoofd op, om hel daarna weer
De zuster hemer
hekken
ir blik o
Meer dan een uur
zijn. als plotseling ecu
horst der zieke ontsnapt.
„Ach. zuster Lnilgardis," fluistert zij met
door tranen verstikte stem. „ziet gij wel.
hij komt weer niet. Ik zal uit deze wereld
vertrekken, terwijl mijn zoon in slecht ge
zelschap in de herberg zit. O, God, wat een
marteling 1"
Iu hevige smart wringt zij de slanke, ver
magerde handen.
„Beste juffrouw Bittwang, windt u toch
niet zoo op," vermaant zuster Lnilgardis
en richt de zieke met zachte hand iu de
kussens op. „wij hebben ons immers voor
genomen op de lieve Moeder Gods te ver
trouwen en zij zal uw zoon te rechter tijd
lot ii leiden. Gij hebt mij immers verleid,
wat een goed en vroom kind hij was. en
hoeveel hij hield van de heilige Maagd. Ik
hoop zeker, dat liij om deze reden alleen
„0, 'hest'e zuster',"mocht gij waarheid spre
ken." ziichtie de zieke„gij kunt u do folte
ringen van een moederhart niet voorstellen,
als liet den zoon, met zooveel liefde voort
gebracht, aan den rand des afgronds ziet.
Zeker, Clemens was een braai en goed kind,"
vervolgde zij, toen als lol zicli zeil sprekend,
„hoe blij was hij als ik in de voorkamer het
moeder-Godsbeeld liet versieren, en hoe innig
vroom had hij eiken avond tiict mij ervoor.
Ook later bleef hij braaf en zelfs na zijns
vaders dood bereidde hij mij nooit kommer.
Ik geloofde vast, dat tiij zijn plan, om priester
ecliler werd dat anders. Sedert hij student
is geworden, schijnt hem een andere geest
te bezielenGod weel in welk slecht gezel
schap tlij geraakt is. waardoor hij mij, zich
zelf en zijn goede voornemens ontrouw is
geworden. Oen, zuster, u kunt niet vermoeden,
welk een zwaar sterven het is al de moeite
aan opvoeding te zien verloren gaan en
den eeuigen zoon te zien dwalen op den
weg des verderfs I Zuster Luitgardis," vroeg
zij daarna, „brandt het lampje voor het beeld
der Moeder Gods buiten al Het is Zalerdag-
avoud en al jaren heb ik het zelf op dezen
dag opgestoken... O, mocht het mijn Clemens
tocli op den rechten weg terugvoeren
„Ook heden heb ik hel aangestoken," sprak
zuster Luitgardis, „het brandt den Itcclcn
avond al. Maar nu verzoek ik u vriendelijk,
juffrouw Bittwang, u niet meer zoo op te
winden, Laten wij al onze zorgen opdragen
aan de heilige Maagd. Zij zal ons nlcl ver
laten. Nu zal ik ti wat voorbidden, dat zal
Een lichte hoofdbeweging, een zachte
handdruk toonden zuster Luitgardis, dat zij
de goede snaar getroffen had. Langzamerhand
kwam dan ook de zieke tot kalmtede zacht
gefluisterde smeekbeden vielen als balsem
op het gemoed der doodzieke en toen de
zusier van Maria bad, als toevlucht der
zondaren, plooide een lachje haar lippen
Te zelfder tijd kwam uit een afgelegen
stadswijk, een jonge man, die snel doorstapte,
als inocst hij zoo laat in den nacht nog een
grootcn plicht vervullen. Zijn haar hing hem
over 't gelaat, dat door overmatig biergebruik
hoogrood gekleurd was. Hij had zijn overjas
maar losjes omgeslagen, zoodat de fijne stof
regen hem weldra doornat gemaakt had. Hij
sloeg er echter geen acht ophij liep steeds
verder.
„Hola!" kwam het van zijn lippen, toen
de storm heviger werd en hem den hoed
van 't hoofd rukte, zoodat hij hem moest
natoopen.
De jongeling kookte van woede tegen zich
zelf, tegen de gchcele wereld. Zou zijn moeder
werkelijk zou dicht bij den dood zijn. als
de lafaard, Georg Walter, de zoon van hun
huisdokter hem verweten had, toen zij twist
gekregen hadden over 't spel, waarin hij,
Clemens Bittwang, eene groote som verloren
had Toen Clemens zijn vriend aan het
verstand had gebracht, dat hij de regels van
het spel verkeerd toepaste, was deze opge
stoven en had o.a. gezegd, dat hij het recht
niet had hem ter verantwoording te roepen,
hij die in de herberg zijn tijd zoek bracht,
terwijl zijn moeder op sterven lagin zijn
oogen had hij het recht verloren in fatsoenlijk
gezelschap te verkeeren. Door deze woorden
was het tot nog heftiger tooncclen gekomen,
totdat Clemens Bittwang zijn hoed gegrepen
en het lokaal verlaten had. Georg Waller
zou later wel van hem hooren.
Hij snelde thans naar huis, met zijn hart
vol tegenstrijdige gedachten.
Zijn moeder stervendZou het waar
zijn O, Hemel, dan zou hij moordenaar,
of ten minste de oorzaak van haar verhaasten
dood zijn.
Onwillekeurig zag hij haar treurigen blik,
op hcni gevestigd, en hoorde de waarschu
wende sineekende stem, als hij al meer en
meer hol huis en haar gezelschap vermeed
en dagen en nachten in slecht gezelschap
doorbracht.
Ja, wel had hij gezien, dat zij lijdend
was, maar wie denkt er nu zoo aanstonds
aan dood en stervenen nu wierp hem
deze knaap ten aanhoore van allen brutaal
in 't gelaat, dal de uren zijner moeder geteld
waren In zijn door 't gebruik van alcohol
versuft brein werd het plotseling ontzettend
helder. Als zij al reeds gestorven ware On
mogelijk was dat niet. De jongeling voelde
hij deze gedachten zijn bloed verstijven
O, als dat het gevat maar niet ware I Hij
snelde voort, den storm niet achtend, welke
om hem woedde en zijn hoed in de rivier
smakte, welke langs zijn weg leidde.
(Wordt venotgd)