Katholiek Nieuws» en Advertentieblad
No. 44.
Zaterdag 1 Februari 1908.
Een en twintigste laargang.
DE EEHIIDE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40
f 0,05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Pry9 der Adverlenliën
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meerf 0.05
CorrcspondentiCn en Advertentiën moeten uiterlijk Vrijdag
avond voor 4 uur aan het bureau bezorgd zijn.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
Denkt aan de kiezerslijsten.
Wij meenen nogmaals met nadruk
er aan te moeten herinneren, dat de
tijd weder daar is, waarop er voor
gezorgd moet worden, dat alle Katho
lieken, die aanspraak kunnen doen
gelden op kiesrecht, op de kiezers
lijsten geplaatst worden.
Uit de statistiek over het kiesrecht
in 1907 blijkt o. a.. dat in het vorige
jaar niet minder dan 31.391 personen
hun kiesrecht verloren hebben, door
dat ze niet vóór of op 1 Maart hun
belasting over 't afgeloopen dienstjaar
betaald hebben.
Voeg hierbij degenen, die door aan
gifte kiezer konden worden, maar dat
door onachtzaamheid of onwil hebben
nagelaten, dan staat vast, dat vele
duizenden personen het kiezerscorps
hadden kunnen versterken.
Daaronder zijn natuurlijk Katholieken
hij duizenden te tellen.
t Groote gewicht der zaak schijnt,
helaas, dus ook onder onze partij niet
genoeg te worden begrepen.
Is dit altijd te betreuren, in de ge
geven omstandigheden, nu een Kamer
ontbinding voor de deur staat, zou
het toch al te onverantwoordelijk zijn
als de kiezerslijsten werden verwaar
loosd.
Van de Katholieken, die het kies
recht kunnen bekomen door zich aan
te melden, moet geen enkele op de
nieuwe kiezerslijst ontbreken.
Zooals uit de achterstaande adver
tentie blijkt, stelt het Bestuur der R.
K. Kiesvereeniging „Recht en Orde"
zich weder beschikbaar, om ieder, die
zulks verlangt en er aanspraak op
heeft, weder behulpzaam te zijn tot
het verkrijgen van kiesrecht. Door zich
in 't gebouw van den R. K. Volksbond
op den gestelden tijd aan te melden
tot invulling van een formulier, dat
slechts geteekend behoeft te worden,
is de zaak in orde. Voor het overige
zorgt het Bestuur.
Moge nu het werk der kiezerslijsten
met ernst en toewijding behartigd
worden, opdat later geen zelfverwijt
verontrusten kan.
BUITENLAND.
ITALIË.
De diplomatieke betrekkingen tus-
schen de republiek Bolivia en den
Heiligen stoel zijn hersteld. Men zegt,
dat Joachim Choneso benoemd zal
worden tot buitengewoon gezant bij
den Heiligen Stoel.
De „Osservatore" verklaart gelukkig
te zijn een bericht te kunnen publi-
ceeren, dat den president van Bolivia
tot eer strekt. Het blad spreekt er zijn
voldoening over uit, dat de vriend
schappelijke betrekkingen, die in het
verleden altijd bestaan hebben tusschen
den H. Stoel en Bolivia, hersteld zijn.
In de kathedraal van Ancona is een
zeer kostbare kelk gestolen, die in
't begin der 19e eeuw door Lodewijk
XVIII geschonken was aan kardinaal
Delia Genga, die later Paus is ge
worden onder den naam Leo XII.
De kelk was versierd met paarlen
en had een waarde van twee-honderd
duizend francs. Ook nog andere voor
werpen van waarde zijn er gestolen.
De nieuwe burgemeester van Rome,
de jood en vrijmetselaar Nathan, begint
reeds zijn anti-clericalen aard te laten
zien. Hij heeft bevel gegeven, dat de
Zusters van Liefde het kindergasthuis
op den Aventijnschen heuvel moeten
verlaten. Deze maatregel wordt door
de katholieke meening van Rome
streng afgekeurd.
SPANJE.
In den senaat is door den minister
van justitie een wetsontwerp ingediend
aangaande de bestrijding van anarchis
tische aanslagen. Volgens het ontwerp,
zal de regeering het recht hebben
couranten te verbieden, anarchistische
clubs te sluiten en ieder, die anar
chistische ideeën verspreidt, te ver
bannen.
In de vergadering der kamer van
afgevaardigden is bij de vraag van
een liberale afgevaardigde, waarom
het stadhuis te Barcelona bij het naam
feest van den koning niet versierd
was, een hevige woordenwisseling
ontstaan tusschen den minister van
Binnenlandsche zaken en enkele afge
vaardigden der oppositie. Met moeite
gelukte het den president de opge
wondenheid te doen bedaren. Barcelona
is, zooals bekend is, een hoofdzetel
van de anarchistische propaganda.
PORTUGAL.
Op een zeer romantische wijze is
dr. Farmano Lopez, medeplichtig aan
den aanslag op den minister-president
Franco, uit den toren San-julia, aan den
oever der Taag, waar hij gevangen ge
houden werd, ontsnapt.
Verscheidene zijner vrienden, die
vergunning gekregen hadden, hem te
bezoeken, waren in eene automobiel
naar de gevangenis gekomen. Nauwe
lijks stopte de automobiel toen eene
geweldige ontploffing plaats had. De
commandant van het fort deed de pas
aangekomenen arresteeren en plaatste
schildwachten rondom het fort.
Daar het onderzoek geen enkel
resultaat opleverde, werd aan de vrien
den van Lopez vergunning verleend
om te vertrekken.
Korten tijd daarna bemerkte men de
verdwijning van Lopez. Naar het schijnt
zijn, in de verwarring, die op de ont
ploffing volgde, hem sleutels in de
hand gespeeld, waarmede hij de deur
van zijn kerker heeft kunnen openen
en naar buiten heeft kunnen komen.
Hij slaagde erin de automobiel te be
reiken en door een automobiel-bril op
te zetten, wist hij zich onkenbaar te
maken.
Het geheele gevangenis-personeel,
met den commandant van het fort, is
in hechtenis genomen. Zij worden allen
verdacht van het complot deel uit te
maken. Men veronderstelt, dat iedereen
door de vrienden van Lopez is om
gekocht om hem te doen ontsnappen.
Eene belooning van 10.000 francs is
uitgeloofd voor dengene, die er in
slaagt Lopez wederom te pakken te
krijgen.
De door de Engelsche regeering
beloofde nieuwe schoolwet wordt door
de christelijke partijen met spanning
tegemoet gezien, omdat deze zeer
waarschijnlijk een krachtig verzet zal
uitlokken. Uit de redevoeringen, door
verschillende ministers dezer dagen
gehouden, meent men dit te moeten
afleiden. De pas uit het Zuiden terug
gekeerde minister-president en de
minister van onderwijs hebben ver
klaard, dat, wanneer weder een poging
zou gewaagd worden, om het zgn.
dogmatische onderwijs in de openbare
scholen in te voeren, er niets anders
zou overblijven, dan liet geheele gods
dienstonderwijs uit de school te bannen.
De Katholieken en de aanhangers
der Staatskerk zijn in ieder geval be
sloten, geen enkele hunner bekende
eischen te laten vallen, en de aarts
bisschop van Westminster heeft daarom
onlangs bij de feestelijke opening eener
nieuwe school verklaard, dat, wanneer
de rechtvaardige eischen der Katho
lieken niet werden erkend, energieke
en vaste tegenweer plicht was.
Met betrekking tot de schoolkwestie
verdient eene episode van het pas
gehouden arbeiders-congres te Huil,
bijzondere opmerkzaamheid. Tot nu
toe had de partij zich zeer beslist
vóór de afschaffing van het godsdienst
onderricht in de scholen verklaard.
De groote strijd echter, die in den
laatsten tijd over deze kwestie ontstond,
deed de katholieke leden der arbeiders-
vereenigingen zich met kracht tegen
deze politiek verzetten. Op de laatste
vergadering stelden zij dan ook eene
resolutie voor, welke inhield, dat een
nieuwe schoolwetgeving den kinderen
gelegenheid moest geven, dat gods
dienst-onderricht te genieten, wat
hunne ouders voor wenschelijk houden.
Door de tegenstanders werd echter
een amendement voorgesteld, dat uit
drukkelijk afschaffing van het gods
dienstonderwijs verlangde. De leiders
der partij hielden echter eene bespre
king en vooral eene stemming over
dit geschilpunt voor gevaarlijk en
voerden beide voorstellen van de
agenda af.
Maandag heeft keizer Wilhelm zijn
49sten verjaardag gevierd. Binnen
eenige maanden zal hij twintig jaar
aan de regeering zijn in het Duitsche
rijk. In 1888 volgde hij zijn vader op
als koning van Pruisen en keizer van
Duitschland.
In een feestvergadering. Maandag te
Keulen gehouden, ter viering van 's
keizers verjaardag, hield kardinaal
Fischer, aartsbisschop van Keulen,
een geestdriftige redevoering op keizer
Wilhelm.
Den Duitschen socialisten dreigt een
ernstig verlies. Hun hoofdman, de
Rijksdag-afgevaardigde Bebel, is aan
een hartziekte ernstig ziek.
Eenige Berlijnsche dames eischen
algemeen stemrecht, en hebben dit
dezer dagen zoo luidruchtig te kennen
gegeven, dat vier dezer dames in
hechtenis genomen werden.
RUSLAND.
In het Port-Arthur-proces is weder
een zeer verzwarende getuigenis door
kolonel Wersjinin tegen generaal
Stössel uitgebracht.
Na de overgave had Wersjinin met
groote moeite achttien wagens gekregen
voor de vrouwen en kinderen der
officieren. Generaal Stössel stond echter
niet toe. de wagens voor de vrouwen
en kinderen der officieren te gebruiken,
maar nam ze voor zijn eigen bagage
in beslag. De vrouwen en kinderen
der officieren moesten negentien werst
te voet afleggen.
Uit Parijs kwam Dinsdag de droeve
mare, dat de grijze kardinaal-aartsbis
schop, mgr. Richard, wiens wijs beleid
en helder doorzicht men zoo dikwijls
nog bij de verschillende ingewikkelde
kwesties, doorde rampzalige scheidings-
wet in 't leven geroepen, bewonderen
kon, na een korte ongesteldheid, voor
zien van de H. Sacramenten der Ster
venden, overleden is.
Even vóór zijn overlijden, ontving
de hooge lijder van den Paus een
telegram, waarin de H. Vader, vol
genegenheid voorden hoogen lijder, hem
zijn apostolischen zegen zond.
De ontroering over dit droeve sterf
geval is te Parijs onder de Katholieken
zeer groot.
Binnenland.
Benoemingen.
Wij lezen in het Centrum:
Van dc twee millioen katholieken
woont meer dan de helfi boven den Moerdijk.
Bij zijn optreden als minister van Justitie,
vond minister Van Raalte de bezetting der
colleges van de rechterlijke macht boven
den Moerdijk als volgt
FEUILLETON.
De weg van Keroulaz.
2) Middelerwijl had Dussaulz, om een
rustigen slaap te hebben, twee pistolen voor
den dag gehaald en ze aan 'I hoofdeinde
gelegd, zijn jas geheel toegeknoopt en knielde
daarna. Ik deed cvenzoo. Sedert wij een
gelijk lol deelden, was hel, ook tijdens ons
dienen bij dc musketiers, waar wij als broe
ders samenleefden, een vaste gewoonle van
ons beiden, dal Dussaulz het morgen- en
avondgebed hardop bad, terwijl ik ant
woordde. Misschien vindt men deze gewoonte
vreemd onder soldaten, en toch deden wij
het niet alleen. Nog duidelijk herinner ik mij
ons heilig Paaschfeesl aan den Rijn. waar
men aan de Talel des Heeren haasl enkel
roodrokken zag.
Dussaulz en ik waren van denzelfden
sland, denzelfden ouderdom en koesterden
dezelfde denkbeeldenbeiden hadden wij Ie
bidden voor overledenen en verwanlen, die
ons dierbaar waren, onze harten smolten
samen in 'I opblikken lot Ood, en ik durf
wel zeggen, dat dit gemeenschappelijk gebed
ons troostte over dc vele doorgestane ver
moeienissen. Dussaulz, een leeuw in den
strijd, had hij "t bidden een zachte stem.
We zalen nauwlijks op de knieën, toen ik
een zacht geritsel hoorde, leder kent den
indruk, welken zulk een waarneming maakt,
als men niels ziet, weinig hoort, maar des
te meer gevoelt. Daarna scheen het mij, als
werd een mctischclijk gelaat tusschen de
half vergane planken geschoven, om on» te
bespieden. Ik meende een judas in 't gelaat
te zien. Ik waagde het niet Dussaulz Ie
onderbreken, die voor mij zattoch werd
dc drang, om wat meer te zien, mij ten
slotte te sterk, zoodat ik mij naar den kant
keerde, vanwaar ik het geruisch had verno
men. Ik zag niels meer. Al zeg ik ook, dat
ik niets meer zag, geloofde ik toch stellig
iets gezien te hebben. Misschien was mijn
opgewonden verbeelding er schuld van, mijn
onzekere, verwarde blik I Voor zeker kon ik
niels zeggen. Toen wij opstonden bekende
ik Dussaulz mijn verstrooidheid en dc oorzaak
.'I Is vreemd!" riep hij uit, .ik had juist
hetzelfde willen zeggen. Het scheen mij, als
zag Ik..."
Door deze overeenkomst van indrukken
zagen wij hel verschijnsel voor iels gewichtigs
aan, zonder echter bemoedigend te zijn.
„'t Zal wel iemand uit dc hoeve geweest
zijn," meende Dussaulz, .die de gasten eens
wilde zien." Ik ging op 't slroo liggen, waarop
een gescheurde deken lag. .Toch zal ik
probeeren wakker te blijven," zei mijn reis
gezel, terwijl hij zijn pistolen greep.
Hij ging naast mij liggen; wij vonden
geen tijd meer tol pralen, want spoedig lagen
wij in een diepen slaap. Te middernacht...
nu, wal verwacht gij wel, lezer, in dit beruchte
uur te middernachtsliepen wij vast,
evenals allen om ons heen!
Te zeven uur in den ochtend gluurde de
zon door alle reten en galen van den stal;
wij hadden een gat in den dag geslapen.
Gij kunl begrijpen hoe vroolijk wij ontwaak-
i lachlen elkaar uit. Daarna
stonden wij op, klopten onze kleercn uit en
verwijderden het stroo uit ons haar, om ons
naar onzen gastheer te begeven. Het scheen
niet meer den man van den avond te voren
te wezen; hij keek ons vergenoegd aan en
bood ons de hand bij 't binnentreden.
.Goeden morgen I" zei hij. .Ik wil wedden,
dal gij goed geslapen hebt!"
Wij lachlen en voor de grap vertelde
Dussaulz hem, wat wij meenden gezien te
hebben, voor wij gingen slapen, en de
schrik, daarbij ondervonden. De oude boer
keek weer even ernstig als daags te voren.
.Gij hebt u niet vergist, en, bij God, uw
gebed alleen heeft u gered. Wij. ik en mijn
zoon, waren van plan u, met den vinger aan
den trekkeren hij wees op een dubbel
loopsgeweer onder den schoorsteen .als
dolle honden neer te schieten." Ik lachte
niet meer en Dussaulz deed een slap achter
waarts.
.Ja. waarlijk, gij zijt er goed afgekomen,
want toen ik u op dc knieën zag, en u zoo
hoorde bidden, zei ik tegen mijn zoon-.Niet
doen, het zijn van de onzen."
.Wat, gij zoudt ons, wecrloozen, gedood
hebben?" vroeg Dussaulz, die nog nicl van
zijn schrik bekomen was.
.Weerloos?" sprak de boer. .Hoe zoo?
Het land krioelt van verraders. Ik was er
zeker van, dat men ons als een vos door
'I vuur verdreven en voor mijn eigen
deur doodgeschoten had. Zoo iels komt dage
lijks voor. De rechte broeders hebben een
wachtwoord, dat gij niet kent. Ook heb ik
uw pistolen gezien, redenen genoeg, om
jelui neer te schieten."
Dussaulz keerde zich tot mij en sprak:
.Er schijnt waarlijk niet veel aan gescheeld
Ie hebben, ot
.Komaan, dal is alweer voorbij," viel de
boer snel in. .Geen wrok daarom," en hij
gaf ons min of meer verlegen dc hand.
.Goddank, dat 't zoo en niet anders is ge-
loopen. Van ochtend zult gij een beter maal
hebben dan gisteren avond."
Hij noodigde ons hartelijk uit te gaan
zitten en legde versch brood, gesneden spek
en vruchten op tafel, terwijl hij er een kruik
naast zette, welks inhoud heel wat beter
was dan die van 's avonds tevoren.
.Mijn zoons zijn op het land, ik kan u
dus wel wat gezelschap houden," sprak hij,
nam een sloel. ging bij ons zitten, bediende
ons en praatte aanhoudend over den toestand
van 't land. De goede man zette echter groote
oogen op, toen wij hem onze marschen en
gevechten meedeelden, en wisl ons zijn be
wondering en medelijden niet genoeg uit
te drukken. .Ziet!" riep hij uit, .tot wat een
gruwelen deze tijd aanleiding geeft. Het
koude zweet parelt op mijn voorhoofd bij
de gedachte, dat ik twee van .onze goede
jongens" zou hebben neergeschoten, twee
Christenen zonder medelijden gedood, zonder
hun tijd te laten, zich met God te verzoenen I"
.Och," zei Dussaulz, .dal kan ons dagelijks
overkomen. Maar ik geloof, dat de goede
God wel een oogje op ons houdt onder zulke
omstandigheden. En toch hebben we in zes
weken geen Heilige Mis meer gehoord."
.Gij zult de Heilige Mis weer hooren
riep de Bretagner uit. .Bij mijn hoofd, morgen
zult gij van dc partij zijn. Dat ben ik u wel
schuldig I"
.In weerwil van verraders en Blauwen
vroeg Dussaulz lachend.
.Ik zeg niet hoe, maar ge zult zien, dal
ik woord houd. Goddank, wij hebben nog,
nieltegcnstaandc alle hindernissen, elke week
de Heilige Mis gehoord. Er is gevaar bij.
maar jullie zijl daaraan gewoon, en wij ook.
Zorgt, dat ge tegen den avond gereed zijt,
dan zullen zij u waarschuwen."
Zoo nadenkend bevond ik, dat het juist
Zaterdag washet kwam mij echter vreemd
voor, dat wij 's avonds gereed moesten zijn,
om den volgenden dag dc Heilige Mis Ie
hooren. Op hetzelfde oogenblik verscheen
een man in de open deurik herkende hem
tersfond.
.Kijk!" riep Dussaulz uit, terwijl hij zich
tot onzen gastheer wendde, .dat is de brave
man, die ons uw huis gewezen heeft, dat
wij hier goed zouden worden ontvangen,