Katholiek Nieuws= en Advertentieblad
No. 49.
Zaterdag 6 Maart 1909.
Twee en twintigste Jaargang.
DE EERDODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricuni, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Franco per post
At/.oiulerlijke nummers
f 0.40
f 0.05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Adver
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
Correspondenten en Advcrtentiër
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
Het defensie=vraagstuk.
Men zal zich wellicht nog klaar en
duidelijk herinneren, dat tijdens de be
handelingvan de tegenwoordige Militie-
wel. die o.m. het jaarlijksch contingent
van 11000 op 17500 brengen inoest,
daartegen velerlei bezwaren werden in
bracht, doch dat met zoogenaamde te
gemoetkomingen die bezwaren eeniger-
mate moesten ondervangen worden.
De oefentijd bijv. voor een deel der
recrutcn, die genoegzaam voorbereidend
onderricht hadden genoten, zou'slechts
vier maanden duren.
Oefeningen tot verkrijging van mili
taire bekwaamheid buiten de kazerne
moesten zooveel mogelijk worden bevor
derd. om liet kazerneleven, dat op zoo
vele recruten demoraliseerend inwerkt,
zooveel mogelijk te vermijden.
En thans wordt in het bewuste de
fensie-rapport daarover een zeer on
gunstig oordeel geveld.
Ue oefentijd van vier maanden moet
volgens hel rapport voor ieder milicien
bij de onbereden wapens op 8'/a maand
worden gesteld.
Nu wil het toeval dat ook hierin
wonderlijke parten speelt dat de
Minister van Oorlog vrijwel dezelfde
denkbeelden huldigt, als in het rapport
zijn ontwikkeld, doch dat hij iels min
der eischcnd is.
De Minister voor Oorlog is dus min
der mïlitairistischiu deze ol. gelijk reeds
werd opgemerkt, meer politiek dan de
samenstellers van het rapport.
Waar het rapport wenscht: verkor
ting van den diensttijd bij het leger van
8 tot t> jaar, en bij de Landweer van
7 tot 5 jaar. wil de Minister den
diensttijd der militie en dien bij de land
weer ieder tot 5 jaar verminderen.
Het rapport spreekt van verhooging
van hel jaarlijksche contingent met
4700 man, terwijl de minister met 4500
an zich wil tevreden stellen.
Doch bepalen wij ons slechts bij Ue
opvatting des Ministers. Hoe ontzettend
duur zou de opgesomde verkorting van
diensttijd dan nog moeten gekocht
worden
Wel beschouwd dus draagt het de
fensie-rapport. evenals het plan van
den Minister een inilitairistisch karakter,
dat terecht bekommering verwekt.
En niettegenstaande deze omstandig
heid heet het al maar door, dat naar
verlichting van financieele en persoon
lijke lasten in zake defensie moet ge
streefd worden, en daarom een rapport
die quaestie wenschclijk werd
geacht.
Die wcnsch is in vervulling gegaan,
n nu is een rapport verschenen, uil
relks conclusies men ontwaart, dat noch
verlichting van financieele, noch van
persoonlijke lasten daarin beoogd wordt.
Waar verlichting wordt voorgesteld,
wordt handig verzwaring er voor in de
plaats geschoven, en wel verzwaring
de meest bedenkelijke soort.
Nu doet zich in den laatsten tijd de
zeer opmerkenswaardige omstandigheid
voor, dat in de redactiën der meeste
katholieke bladen militaire medewer
kers zijn opgenomen, die, hun plicht
getrouw, blaken van een militairistisciicn
geest.
Of men zich geluk wensclien kan
met dezen gewijzigden toestand meenen
wij echter te moeten betwijfelen.
Het defensie-rapport om slechts
een voorbeeld te stellen is ook den
militairen medewerker van de .Maas
bode" sympathiek.
Hij schrijft o.a. daarover in dit blad
Hel vermoeden liad liij mij zelts posi ge
val, dal de argumenten met de conclusies
niet anders konden lulden, wilde hel vraag
stuk der levende strijdkrachten in eens en
'oorgoed opgelost worden.
Ons katholiek program staal hiermede op
iel punt een belangrijke paragraal rijker le
moet behoeden," door het rapport is
uitgezet.
Men kan zich niet meer vergissen
als men /egt, dat het leidt naar het
inilitairismc in de voor ons land meest
kwade beteekenis.
Wij zouden te wijdloopig worden,
indien we ook slechts enkele punten
zouden aanhalen, die in de pers werden
aangeteekend ten aanzien van het rap
port,
Van vele zijden wordt nog aanvulling
verlangd, doch meest in verzwaren
de» zin.
Wat de militaire medewerker in de
„Maasbode" bij de bespreking van het
rapport aanteekent, zij hier echter nog
vermeld
Ie. Waarom heeft de commissie hare ge
dachten niet geformuleerd over dé wecrhc
lasting? Hel immorcele v.in de niet te ont
wijken loting in dal stelsel wordt tot een
minimum teruggebracht, wanneer de vrijge
stelden (geen kostwinners) hun wecrhclasting
in geld opbrengen.
2e. Waarom zijn de hoofdlijnen niet aan
gegeven. waarlangs zich de landstorm moet
iral nu de minister Sabron
:rkprogrnm heelt staan? Is
geloten in die baits een plaats open?
2e. Heeft de commissie bij het opvoeren
van hei contingent tol 22.000 en in vethand
met hel blijvend gedeelte vu het binnenhou
den van f 8UO.OOO voor die nablijvcrs. hare
gedachten laten gaan over het :t-ploegen-
slclscl
4e. Is er ook van gedachten gewisseld over
5 jaarliehtingen militie en t> van de landweer,
waardoor liet wellicht mogelijk zoude zijn
met I herhalingsoefening, maar dan van T
weken, le kunnen volstaan? In die 30dagen
kunnen de Individucclc en compagnies-oele-
ningen in de puntjes herhaald worden met de
grootc manoeuvres als slot.
De wecrhclasting in tijd drukt, evenals het
totaal op het belastingbiljet, niet zoozeer in
de hoofdsojrf maar in de opcenten.
3c. Over het capitulanten-stelsel zwijgt het
rapport, ofschoon een der militaire J
heel wal van weel.
Ce. Lie commissie verlangt eene zt
mogelijke keuring: doch vraagt liet oefenen
met compagnieën op volle lichtingsterkte niet
Alsof de Aljjemeene Houd in deze
uitspraak heeft te doen in hoogste
ressort
Zooals men echter ziet komt men
van militaire zijde nog weder aandra
gen met voorstellen tol aanvulling van
het rapport.
Wat aanleiding zal geven, dat,
al werden de Militie-en Landweer-wet
ten weder gewijzigd, dan vooral voor
militairisten nog wel zooveel te wen-
schen zal overblijven, dat een nadere
wijziging dier wetten zal noodig heetcii,
tot we eindelijk bij algemeenen dienst
plicht zijn aangeland.
Want daarom is- het eigenlijk ten
slotte le doen.
De dwaasheid van dit drijven werd
tijdeus de behandeling van de thans
in werking zijnde Militiewct door het
„Huisgezin" in korte trekken geschetst.
Het is - aldus schreef het hl.td - Nederlands
roeping niet, groote-mogendheidje lespeten,
en in militaire zaken Pruisen te willen naSpcn
is een roekcluosheid, omdat in de kazerne
schatten van geld, van levens- en werkkracht
worden verspildeen dwaasheid, omdat wij
in den militairen wedstrijd der groote mogend
heden toch niet in dcnzcltdcn pas kunnen
mee marchccreu.
Met van eiken gulden belasting nog meer
dan een kwartje voor militaire uitgaven te
besteden, wordt de weivnart van ons volk
op ernstige wijze bedreigd.
Zoo schreef destijds het „Huisgezin".
BUITENLAND.
De insein ij ving voor Z. H. den Paus
ten gunste van de slachtoffers van
Sicilië en Calabrië, geopend door de
katholieke Belgische journalisten, be
loopt reeds over de 200.000 franks.
Behalve dit bedrag bedraagt de pau
selijke inschrijving voor de slachtoffers
der aardbeving, in Frankrijk. Italië en*.,
thans 4.930.000 franks.
Z. II. de Paus heeft dezer dagen
25,000 franks gezonden aan den bis
schop van Elpin (Ierland) om hem te
hulp te komen in liet verlichten der
ellende, veroorzaakt door een plotse
linge aardverschuiving in het diocees
van den bisschop.
Dc „Osservatore Romano" meldde
Dinsdag, "dat de Paus licht verkouden
was. en dat de H. Vader op raad der
dokters had besloten de audiënties ge
durende cenige dagen uit te stellen.
Volgens de „Tribuna" had professor
Petacci toen reeds een verbetering in
den gezondheidstoestand van den Paus
geconstateerd, en zou de H. Vader
binnen twee of drie dagen zijn gewo
ne audiënties weer kunnen hervatten.
OOSTENIUJK EN TURKIJE.
llit Konstantinopel werd Maandag
aan de Vossische Ztg. berichtDe Tur
ken hebben woord gehouden en aan
den boycot een einde gemaakt. Hier
gevestigde handelshuizen hebben ter
stond per telegraaf opdracht naar
Oostenrijk gegeven om de tot dusver
achter gehouden goederen af te zen
den. Algemeen is men zeer verheugd,
dat de boycot geëindigd is. Het ver
dient de aandacht, dat de pers sedert
eeiiigvu tijd de ophitsende artikelen
tegen Oostenrijk heeft gestaakt en de
Oostenrijksch-Turksche betrekkingen
behandelt op eene wijze, die doet ver
wachten, dat de ontstemming spoedi
ger een einde zal nemen dan men in
den tijd der opgewonden stemming
van de gemoederen mocht verwachten.
FRANKRIJK.
Alweder is een bisschop voor de
rechtbank gedaagd- Op 't eind der
vorige week is voor de correctloneele
rechtbank te Moutauban de zaak behan
deld van mgr. Marly, die vervolgd werd,
omdat hij zooals men weet. geprotes
teerd had tegen de publieke verkoopiug
van kerkelijke goederen.
Dc grijze prelaat kwam voor in toog
en paarschcn mantel en werd bijgestaan
door zijn vriend, tnr. de Lestrade, ad
vocaat aan de rechtbank van Périgueux.
In zijne verklaring zeide de bisschop,
dat hij. wat hem als misdaad was aange
rekend, als zijn plicht had beschouwd.
Verdedigen zou hij zich dan ook niet en
niemand in het diocees ol daarbuiten
zou liet voor noodzakelijk houden voor
den goeden naam der justitie of voor
de veiligheid van den Staal of liet wel-
FEUILLETON.
De geheimzinnige ring.
17) Langzaam gingen hem dc uren voorbij.
Toen de zon haar hongsicn stand had bereikt,
rammelde het sim van zijn kerkerdeur weder,
cu Wolf trad binnen. Zijn vrouw volgde Item
niet liet middageten. Nu was het volle dag
geworden in de gevangenis. Ze lag legen liet
Zuiden een schitterende zonnestraal viel
door liet kleine venster in het duistere ver
trek en speelde liefelijk op de steenen van
den legenoverliggcndcn wand. Julian keerde
zijn gelaat de blnnentrcdcndcn toe. Nauwelijks
zag hem Ursula, de vrouw van den ouden
jager, of zij stiel een schreeuw uit cu zonk
zoo ontroerd ineen, dat dc mand met spijzen
hare handen ontgleed en ter nauwernood
nog door Wolt opgevangen worden kon.
„Ja, ja", zeide hij hij zich zelvcn,
wel zoo als ik meende; Ursula herkent lu
hij den eersten oogslag zoo goed als ik. Hier
is meer verborgen, dan graaf Nicderhcrg mij
verraden wil, en ga. goede Ursula," aldus
wendde hij zieli plotseling tot zijne vrouw,
„ik heb met den gevangene te spreken."
Ursula gehoor; Minde aan het hevel, maar
nog In hel wee au was haar blik strak en
vol verbazing Jolian gericht, die verwon
derd over dit K.. iccl het hoofd schudde, r'~
of hij zeggen wilde: „Wat bedoelen deze
lieden loeli, en hoe wonderlijk handelen zijl'
„Ja, Ja, verwonder u vrij over onzt
handelwijze, gij hebt wel eenig recht daartoe."
zeide de oude tot den gevangene, toen hij
zich met hem atleet bevond. „Maar eet nu
eerstI Wanneer gij verzadigd zljt, zal italics
verklaard worden'"
Johan nam een lepel soep en schoof don
„Gij zult bevredigd worden." antwoordde
Wolf. „Maar feit eerste: Gij ktml uiel dege
ne zijn. voor wicn ge u uitgeeft. Gij
licet niet Johan, maar moet een anderen naam
voeren
Johan trok dc schouders op. „ik heb u de
waarheid gezegd, toen gij mij van morgen naar
mijn naam hehl gevraagd," antwoordde hij,
„Welnu, dan moeten wij een weinig in liet
verleden terugkcercn," sprak Wolt. „Leeft
uw vader nog?"
„Mijn pleegvader, meent u?"
„Neen! Uw werkelijke vader?"
Johan hednchl zich. Die vraag van den
ouden Wolf herinnerde hem aan lang vci-
vlogen tijden, aan Prils den bosch werker, aan
dc woudhut. waarin deze gestorven was, aan
de laatste woorden, die hij voor zijn dood
tol hem gesproken had. „Mijn werkelijke
vader?" zeide hij. „Ik kan mij zijner niet
herinneren, - ik weel tenminste niet, dat ik
hein ooit gekend heb."
„Hoe oud zijl gij?"
„Ongeveer negentien of twintig jaar, ik
weet liet niet nauwkeurig."
„De tijd treft juist," mompelde Wolf hij
zich zelve. „Juist ziio oud moet ook Edgar
zijn. Maar nu verder! Kunt gij u niets meer
herinneren uit uw vroegste jeugd?"
Jolian vertelde nu. hoe hij hij dc hout-
vesicrshnt door Andreas was gevonden.
„Maar nog verder terug! Bezin u goed.
jonge heer!"
Jolian scherpte zijn geheugen. Nauwgezet
en omslachtig vertelde hij van Frits den bosch
werker, en hoe hij door dezen, volgens zijn
laatste woorden, midden In hel hosch als een
kind van ongeveer drie jaren gevonden was.
Wolf hoorde met uiterste spanning toe.
„Houd een oogenblik op." aldus onder
brak Wolf dit belangwekkende verhaal. „In
welken omtrek was het. waar gij gevonden
„Bij de Boheemsch-Bcicrsche grens ver
moedelijk mtwiiordde Johan, „Daar had al
thans mijn eerste' pleegvader zijn woonplaats."
„Ook el.it komt uit. ook dat!" zeide Woll
lot zich zelf. „Edgar was ongeveer driejaar
oud, en zijn grootvader leefde toenmaals in
Praag. Graaf Nicderhcrg moest op zijn weg
de Beicrsch-Boliecmsche grens passccren!
Daarom dus werd de oude Wolt terzijde
geschoven. daarom moest hij in dezen af
gelegen hoek verbannen worden! Daarom
mocht hij niet naar zijn lieer terugkcercn!
Daarom moest Balscr lasterlijke brieven aan
graaf Brultorode schrijven! O, natuurlijk,
natuurlijk, - nu is alles klaar en duidelijk,
Het kleinkind moest sterven, of voor
dood gelden, omdat anders de neef niet op
dc rijke erfenis hopen kon. O. Gij hebt
het sluw uitgevoerd mijnheer graaf Budo
von Nicderhcrg. maar God bestuurt, en God
heeft ervoor gezorgd, dat de waarheid aan
het daglicht komt. eer dc oude Wolf zijn
oogen sluit. Gij rekent op de trouw van den
ouden Wolf. engij zult u in zijn trouw
niet vergist hebben. Slechts zal hij zijn waren
heer en gebieder trouw zijn en niet den he-
dricgcr en huichelaar. O, hoe zeer heeft God
u met blindheid geslagen, gtaaf Boelol Gij
meoni, mijn oude oogen zouden ele trekken
des vaders niet in 't gelaat des zoons her
kennen I Daarom bracht gij hem hierheen I Hier
zou hij uit dc weg geschoven, zou hij ge
storven en hegraven zijn, zoonis de oude
Wolf! Dc rekening zou wel gcklopl hebben,
maar gij vergat, dat de oogen van den ouden
Wolt nog klaar en jong zijn. zoo helder cn
klaar als zijn herinnering aan vroegere,
betere lijdgu! Dat is het gebrek 1(1 uw werk.
graaf Bodo. en dat ge dit gebrek over het
hoofd zaagl, daarvoor dank ik den eeuwigen
God, die u met blindheid sloeg. Maar
verder, vcrdci I" aldus wendde hij zich we
der tol Johnn, die van ele alle'enspiank van
den oude slechts enkele woorden zonder
samenhang verstaan had. „Herinnert gij uin
't geheel niets meer, wat het duister oplich
ten kan, dat op uw herkomst rust? Dcgeringste
kleinigheid is hier van gewicht, en liet gaal
hier om uwe gansche toekomst. Dus bezin u
nog eens goed!"
„Ik weet niets verder," antwoordde Jolian,
„Slechts alleen van den ring. zou deze ring
wellicht op het spoor kunnen leiden?"
„Een ring?" vraagde Wolf. „Wal voor een
„Wel een ring. dien mijn pleegvader. Frits
de hoscliwcrkcr. nabij de plaats vund, waar
hij ook mij ontdekte."
„Wat voor een ring was liet? Beschrijf
„Gij kunt Item zelf zien cn beschouwen,"
antwoordde Johnn, „Op den avond voor mijn
vertrek naar de residentie, waarheen graaf
Julius von Lindcnbcrg mij mede nam. over
handigde mijn goede pleegvader mij den ring
en scherpte mij in. elat ik hem zorgvuldig
bewaren zou. Ik draag hem sinds dien tijd
zorgvuldig hjj mij. en hier is hij 1"
Hij maakte liet zijden koord, waarmede een
lederen zakje was gesnoerd los, dat hij on
der zijn klccdcrcn om den hals droeg, opende
het en gal den ring aan Wolf. die slechts
een enkelen blik op den ronden steen cn het
daarin gesneden wapen wierp, cn daarop een
uitroep van vreugde eu verrassing liooren lieL
„Ik ken hem. ik ken hem!" zeide hij.„Hel
is ele zegelring van graaf Siegniuud, mijn
overleden heer, en mei mijn eigen oogen heb ik
gezien, hoe graal Bodo hem van de hand
des ontslapenen trok cn aan zijn eigen vinger
stak. En deze ring vond men in uw nabijheid
„Ja, In mijn onmiddellijke nabijheid,ant
woordde Johan, „cn Frits de hoschwerkcr.
mijn eerste pleegvader.hechtte groot gewicht
daaraan, zooals bleek, toen hij in zijn sterfuur
mij aanbeval den ring zorgvuldig te bewaren."
„Hij zal begrepen hebben, van hoe gioot
