Katholiek Nieuws= en Advertentieblad
No. 3.
Zaterdag 17 April 1909.
Drie en twintigste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg; Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden.
Franco per postf 0.40
Afzonderlijke nummers10.05
Bureau: Langegracht 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meerf 0.05
Correspondent!(in 'en Advertentiën moeien uiterlijk Vrijdag
avond voor 4 uur aan het bureau bezorgd zijn.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
Waarom trad het kabinet-
de Meester af?
Met het oog op de aanstaande Ka
merverkiezingen kan het zeker hoogst
nuttig zijn andermaal de vraag te over
wegen, waarom in het vorige jaar het
Ministerie-de Meester aftrad en dooreen
Kabinet-Heemskerk vervangen werd.
Het Kamerlid O. v. Nispen tot Seve-
naer heeft daarom een zeer verdienstelijk
werk gedaan, door dit onderwerp in
het Propaganda-hlad „De Katholieke
Strijder" nog eens duidelijk uiteen te
zetten. Hij schrijft:
Waarom trad liet Kabinet-de Mees
ter af?
Het antwoord is eenvoudig. Het Ka
binet de Meester viel, omdat het niet
kon vervullen de beloften, gedaan in het
concentratie-program van de Liberale
Unie cn den Vrijzinnig-Democratisehen
bond.
Bij de verkiezingen van 1905 was
liet aan deVrij-Liberalen.Unie-Liberalen,
Vrijzinnig-Democraten en Sociaal-De
mocraten gelukt de meerderheid van
rechts naar links over te brengen, hoe
wel 50.000 stemmen meer op de rechter
zijde waren uitgebracht.
De leuze „Tegen Kuyper" had deze
uiteenloopende groepen samengebracht.
Spoedig bleek, dat men wel geza
menlijk kon afbreken, maar lot opbou
wen niet in staat was; daarvoor ver-
verschillen de linksche fracties te zeer.
Mr. Goeman Borgesius wist toch
een kabinet te vormen, maar bleef er
zelf wijselijk buiten.
Het Kabinet-de Meester zou vervullen
de beloften, gedaan in bovengenoemd
concentratie-program, o.a. het blanco
artikel om te komen tot algemeen kies
recht, bezuinigingen op de militaire
uitgaven, hervorming van hel defensie
wezen in de richting van een volksleger.
Het Kabinet steunde hiervoor op de
Unie-Liberalen en de Vrijzinnig-Demo
craten. te zanten 35 leden, geheel in
strijd met goede constitutioneelc begin
selen.
Men schreef dan ook spoedig, dat het
kabinet zon moeten leven van avontuur;
anderen zeiden, dat het was van kraak
porselein of aan de verzakkende Am-
sterdamsche beurs deed denken.
Het eerste jaar ging alles goed. On
der anderen werd liet ontwerp tot re
geling van het Arbeidscontract behan
deld. De groepen der rechterzijde toon
den o.a. hierbij hoezeer zij tot hel ver
leunen van steun bereid waren.
Bij de dcfensiezaken begonnen de
moeilijkheden
In 1905 stemden alle Vrijzinnig-De
mocraten, enkele Unie-Liberalen en alle
Sociaal-Democraten tegen de begroo
ting van Minister Staal.
Dank aan de rechterzijde kou Minister
Staal in het leven blijven.
In September 1906 schreef Minister
de Meester, dat hij hoopte door be
zuiniging op de militaire uitgaven het
accres der gewone uitgaven te beperken.
In December 1906 verklaarde Minister
Staal, dat hij zou bezuinigen, maar dat
het vrijkomende geld dadelijk noodig
was voor andere militaire uitgaven.
Het eindcijfer van de Oorlogsbegrooting
zou niet lager worden.
Bij de begrooting voor 1907 wilde Mi
nister Staal invoeren den bekenden maat
regel. de afschaffing (vermindering) van
het blijvend gedeelte.
In de Tweede Kamer bleek hiertegen
ernstige tegenstand.
De Eerste Kamer verwierp om die
reden de Oorlogsbegrooting.
Daardoor werd 's lands defensie voor
ernstige schade behued.
In de Vrijzinnig-Democratische Arn-
homsche Courant van 1 Mei 1907, werd
die maatregel van Minister Staal ge
noemd een ondoordachteonvoorbereide,
desorganiseerende stap.
Na een korte ministeriecle crisis, kwain
er een nieuwe Minister van Oorlog,
minister van Rappard.
Bij afzonderlijk wetsontwerp zou de
vermindering van het blijvend gedeelte
aan de Staten-Generaal worden voor
gelegd.
In Juni 1907 liet de Minister de loting
voor het blijvend gedeelte al plaats heb
ben. alsof het ontwerp was aange
nomen. Hij liep op de beslissing der
Staten-Generaal vooruit,en plaatste deze
voor een voldongen feit.
Dit bleek niet alleen voor de eerste,
maar ook voor de tweede ploeg.
Wel bracht de Minister het geld voor
de tweede ploeg op de begrooting.
maar deze had verkregen rechten om
naar huis te gaan.
Van bezuiniging op militair gebied,
waardoor de toeneming der gewone
uitgaven zou worden beperkt, zouals
Minister de Meester beweerde, zou ook
onder Minister van Rappard nietskoinen.
Van voortgaan in de richting van een
volksleger was geen sprake. De Minis
ter bleek onvast in al zijti denkbeelden.
Terecht zeide men. dat de onzekere
toestand van het defensiewezen vooral
in het program van de Regeering zijn
grond vond.
In December 1907 verwierp de
Tweede Kamer de begrooting van Oor
log.
Tegen de begrootiitg stemden bijna
alle leden der rechterzijde, maar ook
4 Vrijzinnig-Democraten. 1 Unie-Li
beraal en de Soc.-Democraten.
De Minister bleek dus het vertrou
wen van verschillende zijner naaste
politieke vrienden niet meer te bezitten.
Hij kon de beloften in het concen
tratie-program gedaan, niet vervullen.
Een deel der politieke vrienden van
den Minister, die de zege hadden be
vochten bij de verkiezingen brachten
hem mede ten val.
Het Kabinet-deMeester vroeg om
ontslag.
Het getal van 35 leden der Tweede
Kamer, waarop het steunde, was zelfs
geslonken.
Het Kabinet -had geleefd van avon
tuur, het kraakporselein was gebroken,
het ministerieel gebouw was onherstel-
BUITENLAND.
De Paus heeft een deputatie van
Duitsche werklieden-vereenigingen in
audiëntie ontvangen. Pastoor Muller
las een adres voor. waarin gezegd wordt,
dat de Duitsche katholieke werklieden
hun gehechtheid wilden toonen jegens
den Paus.
De H. Vader drukte "zijn dankbaar
heid uit Voor de edele gevoelens in
het adres liein uitgedrukt en betuigde
zijn levendige voldoening over de ont
wikkeling der katholieke werklieden-
vereenigingen in Dnitschland.
Meermalen werd er reeds op gewezen,
dat de souvereinen getroffen waren door
de wantoestanden in het aardbevings-
gebied. Nu komt het bericht, dat de
koning de regeering heelt overgehaald
om een enquête-commissie uit hoogere
ambtenaren van het ministerie van ar
beid naar de geteisterde streken te zen
den. dal de opdracht-heeft om na te
gaan of de in de Kamer geuite aanklach
ten van de bureaucratie gerechtvaardigd
zijn, maar ook om definitieve plannen
te maken, de oprtiimlngswerken zoo
spoedig mogelijk met kracht aan te
vatten.
De „üiornale d'ltaiia" meldt, dat er
itt Messina groote ontevredenheid
heerseht; de inwoners hebben alle ver
trouwen verloren.
Op 't eind van deze maand zal konin-
S'n Helena in gezelschap van koningin
argareta weer naar de arme bewoners
der verwoeste streken gaan.
Tussclten Oostcnrijk-Hongarije en
Montenegro worden de normale be
trekkingen hersteld. Vorst Nicolaas
heeft den Oustcnrijkschen gezant baron
Kuhn in audiëntie ontvangen en deze
heeft bezoeken gewisseld met den
minister-president, waarbij voldoening
geuit werd over de oplossing van het
conflict en de wensch werd uitgedrukt,
dat de oude goede verhouding spoedig
zou worden hersteld.
De boycot van de Oostenrijksclie
goederen in Montenegro werd geëin
digd verklaard. Het bevel is uitge
vaardigd tot terugroeping der Monte-
negrijnsche soldaten van de grens en
de door Oostenrijk afgekondigde ai-
sluiting van de grens tegen Montenegro
zal weldra opgeheven worden.
Uit Weetien wordt gemeld, dat de
inister van oorlog heeft bevo1en.dat
reservisten in Bosnië. Herzegowina
Dalmatfë hunne wapenen moeten
inleveren.
In Londen is een staking onder het
trampersoneel uitgebroken. Na een
protestmeeting besloten 200 personen
het werk neer te leggen. Het waren
meest lieden, die de trams in het wes
ten van Londen bedienden. Het ver
keer in Hampton Court en Richmond,
waar haast altijd een overdrukte heerseht
werd zeer vertraagd.
De voornaamste hoofdgrieven der
stakers zijn: de erkenning van hunne
vereeniging door de directeuren en een
maximum arbeid van 12 uren per dag.
De dienst wordt door gemeente
werklieden gedaan.
Op de groote wereldtentoonstelling,
die naar men weet. het volgend jaar
te Brussel wordt gehouden, zal ook
Engeland op groote setiaal vertegen
woordigd zijn.
Op vroegere tentoonstellingen heb
ben de Engelsche industrieelen steeds
de ervaring moeten opdoen, dat En
geland in tegenstelling met andere
landen niet vertegenwoordigd was op
eene wijze zooals van de groote be-
tcekenis zijner industrie kon worden
verwacht. De Engelsche regeering is
dan ook reeds in 1906 begonnen met
ie wijzen op de voordeden, welke aan
het inzenden op groote wereldtentoon
stellingen verbonden zijn; tevens deed
zij alles om den meest doelmatigen
vorm en organisatie der inzendingen
bekend te maken.
In 1910 zal te Brussel voor de eerste
maal deze politiek in praktijk worden
omgezet. Onder voorzitterschap van den
prins van Wales is een comité saam-
gesteld. bestaande uit vertegenwoor
digers van kunst, industrie en land
bouw, dat onder leiding van een staats-
commissaris de werkzaamheden in de
gewenschte richting zal voeren.
Er is alle kans op, dat binnenkort
alle motorbussen en motorcabs, die te
Londen rijden, voorzien moeten zijn van
FEUILLETON.
DE VISSCHERSKNAAP.
2) Pierre ging intiissclicn dour dc nauwe
stralen der stad op de vesling loe. welke op
een tamelijk liooge maar alleenstaande rots
lag en naar de stadszijde. waar de ruls niel
al te slijl was. mei een menigte wallen,
torens cn dergelijke voorzien was. Zigzags-
gewijze voerde de weg opwaarts, langs meer
dere schildwachten, door kleine, enge, dunkt
e Piom
n het h
kointnandanl le bereiken, alle passeercn moest.
Overigens werd hij nergens opgehouden,
zelfs de .schildwachten riepen hem niet eens
aait, daar zij hem reeds kenden, of de visch-
emmer als genoegzame grond beschouwden,
en Item zonder hinder zijns weegs lieten gaan.
Eindelijk bereikte dc knaap hel bovenste
vlak van dc rots en naderde met spoed
liet huis van den kominandaiit, waaivoor
eeltige soldalen de wacht hielden, terwijl
een Iroep anderen in de nabijheid zich den
tijd met dobbelen en kaarlspel verdreven. Zij
riepen l'ierre ccnigc spotternijen na, waarop
deze echter in 'I geheel geen acht sloeg,
maar zwijgend het huis van den komtuaii-
dant wilde binnentreden.
„Halt daar!" riep hem een der schildwachten
toe. „Er mag nu niemand binnengelaten
worden, dc komniaiidanl houdt krijgsraad."
„Maar ik wil niel met den kommaudant,
maar mei diens kok gaarne spreken," ant
woordde Pierre.
„'I Kan niet helpen !"zcidcdeso!dantharsch.
„Terug, of gij zult de kolf van het geweer
proeven I"
In twijfel, wat hij doen zou, otnkccren
cn de vesting verlaten, of wachten lot wel
licht iemand der bedienden uil Itel buis ko
men zon, bleef hij wachten.
„Domme jongen!" riep de schildwacht op
je zeker laten zeggen, niet waar? Ben je mal!"
Pierre kleurde van toorn hij de schimptaal
van den soldaat, nam zwijgend zijn cimnor
ut, de
sting r
•I zijn
viseli te verlaten, daar hij
kocht, dan zielt nog langer aan beleedigingen
bloot le stellen, toen toevallig de kok zelf in
zijn witte jas en pluimmuts tut liet huis trad
en een zeer vergenoegd gezicht zette, toen
hij den visschersknaap voor zielt zag.
„Wel, beste jongen!" riep hij hein toe. -
„Zeker, mijnheer," antwoordde de knaap,
wiens toorn bij den aanblik van den kok dade
lijk verdween. „Zeer schoonc vlsclt, en
juist wilde ik ze u brengen, maar de soldaat
hield ntij bij den ingang terug."
„Domkop!" viel dc kok tegen den schild
wacht uil, „meent gij. dat de
zijn gasten uilnoodigcn kan, zonder
hebben Wacht, ik zal er melding
„Maar tl
„Ezel!" riep de kok, „de visschcrsjongens
behooren daar niet bij! Helt ik u niet bevo
len, mij terstond te roepen, als jcau kuinen
mocht?"
„Maar deze is niet Jean, deze is Pierre!"
antwoordde de soldaat.
„Hij is een visschcrsjungen. die voor de
tafel van den kommandaut visclt brengt, en
dat moest u genoeg zijn!" bromde de kok.
„Wees een volgenden keer opmerkzamer, ol
hel zal u slecht bekomen! En nu Pierre, kont
Alta! Zeer goed! Mooie visch! Betere dan
Jean brengt, die ezel! Goed, mijn zoonJean
zal afgcscltafl worden, cn gij moet voortaan
mijn leverancier zijn! Die kwajongenMij
in den steek te laten, en juist lieden nu alle
Itecrcn officieren ter tafel genoodigd zijn!
Hoort ge, Pierre, gij zult ntij voortaan de
visch brengen. Dagelijks 's morgens out tien
uur! Hebt ge het verstaan?"
„Ja, mijnheer!"
„En wat verlangt gij voor deze visclt?"
„Drie frankenZooveel zou tnfj de waar
din van „De gouden kroon" ook gegeven
lichhcn."
„Goed, van mij zuil gij vier franken ont-
blik.' ik zal u dadelijk uw geld en uw emmer
terugbrengen."
De kok verwijderde zich met den yisclt-
ecn wijle op hem; toen echter verscheidene
•n pas-
loopcn w
helpen, ei
ven. verwijderde hij zich uil Itun omgeving,
ging over de plaats naar de stecncn borst
wering, welke den rand van dc rots, daar
waar hij bijna loodrecht naar dc zee afdaalde,
ontgaf, en schouwde van hier over de borst
wering in de branding der golven. Ruw
cn stijl liep dc ruts hier af in do diepte, wel
ke minstens honderd voet bedroeg. Slechts wei
nige uitstekende punten toonden zielt aan den
ruwen, duizelingwekkende:! stijl neergaauden
wand, cn duidelijk kon Pierre hel schuim der
golven zien, welke bijna onmiddellijk onder
Item tegen de rots uiteenspatte. Aan zijn
rechterzijde stak een rotsspits iels hoven den
muur en vertoonde een kleine vlakte van
ongeveer zes of zeven voet in omvang, welke
gebruikt werd. om een verblindend wit vaan
del daarop te planten, hetwelk tol ver over
de zee den schepen verkondigde, dat hier dc
trotschc, voor oninnccuthaar gehouden ves
ting Clarcmnnt zich verhief. Onder de rots-
spits, welke het vaandel droeg, tounde de
,'aandcl bijna' vrij in de lucht zweefde.
of c
vrfj i
i platvo
volks i
r den rand v
le klimmen cn op den voorsprong naast dc
vlag te treden. Zonder bedenken gaf hij aait
die opwelling zijns gemoeds gevolg, en enkele
seconden later stond hij naast de vlag. wiens
wijl diep onder Item de zee tegen dc rotsen
brandde. Met de eene hand zich aan den
stang des vaandels vasthoudende, hoog hij
zich ten halve lijve over den rand van den
voorsprong heen. Een blik. slechts ecnen,
wierp hij in de diepte onder zich. maar zoo
vrecsclljk gaapte hem de afgrond tegen, dal
hij verschrokken terugtrad en zielt vaster
aan den stang vastklemde. Tussclten Itcin en
de zee lag niéts dan een leege ruimte, want
de rotswand kromde zich zoo ver naar bin
nen. -dat Pierre van zijn standpunt niets
ervan bemerken kon.
De plotselinge schrik, welke hem bijna den
diepen afgrond had ingestort, ging spoedig
voorbij; nog eens boog hij zich over den
rand van den voorsprong cn keek wet een
volle minuut tiaar dc blauwe vlakte der zee.
Ditmaal overwon hij dc duizeling, die hem
bij den eersten blik bevangen had, cn hij
zou wellicht nog langer op de plaats gebleven
zijn, als hij niet van uit het buis van den
koinmandant zijn naam had hooren roept n.
Snel trad hij naar den muur, klauterde er
over zonder moeite en spoedde zich naar den
kok, die hem zijn emmer en zijn geld voor
de gebrachte visclt overhandigde.
„Waar had gij u verscholen, jongen?" vraag
de hij.
„Slechts een weinig daar hij den muur."
anlwoordde Pierre, zonder een woord ervan
le zeggen, dat hij op den voorsprong naast
de vlag gestaan had. Want hij wist wel, dat
hij, als hij dat zou zeggen, geducht uitge
scholden worden zou. Niemand kou hem ge-