Katholiek Nieuws= en Advertentieblad
No. 15.
Zaterdag 10 Juli 1909.
Drie en twintigste Jaargang.
DE EEMIODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussutn, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren,
Leusden, Naardcn, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnement*)!
Franco per pust
Al/oiitlerlijke
I 0.40
0.05
Bureau: Langegraciit 13, Amersfoort.
Uitgave van de Vereenig'Ing De Eembode.
Prijs der Advcr
Dit nummer bestaat ui!
twee bladen.
EERSTE BLAD.
BUITENLAND.
In de laatste weken beijvert de Frnn-
sclie regeering zich zoo in liet vervol
gen van bisschoppen, dat kreten van
verontwaardiging daarvan het arme
Frankrijk doortrillen. Prelaten worden
voor de rechtbank gedaagd en veroor
deeld, omdat zij hun plicht hebben ge
daan, zooals de bisschoppen met fierheid
voor de rechtbank verklaarden. Niet
minder dan zes voorname prelaten van
ons land. meldt een particuliere corres
pondentie uit Parijs aan de Tijd,werden
door de regccring gerechtelijk vervolgd.
Eerst werden Mgr. Duparc, bisschop
van Quiinper, en mgr. Marty, bisschop
van Montauban, voor de rechtbank ge
daagd. omdat zij de excommunicatie-
straf. die op liet koopen van kerkelijke
goederen staat, plechtig in herinnering
hadden durven brengen. Na hun vrij
spraak volgde de veroordeeling van
Mgr. Laurens, bisschop van Cahors,
tot 25 francs boete, omdat hij van den
kansel zijn stem had verheven tegen
liet anti-godsdienstig openbaar onder
wijs. En thans -■ ijn om gelijke redenen
aangeklaagd Mgr. üiciire. bisschop van
Bayontie, Mgr. Ricard. aartsbisschop
van Auch en kardinaal Andrieu, aaris-
bisschop van Bordeaux.
„Deze stelselmatige gerechtelijke ver
volging van het Fransche Episcopaat
moge een nijdige wraakneming der Re
gccring wezen over de onbuigzaam
heid der bisschoppen, slimme politiek
is zij in geenen deele. Want de bis
schoppen vormen op hun beurt een
„bloc" - reeds 82 leden van het Epis
copaat zonden betuigingen van instem
ming met de bekende verklaring van
kardinaal Andrieu en de rechtszit
tingen geven telkens aanleiding om de
kwade trouw der vervolgers in een
scherp licht tc plaatsen en tot lriomfee-
rtnde manifestaties ter cere van de ver
volgden. Pas is Mgr. Ricard tot 500
trans boete veroordeeld, straks zullen hij
en andere bisschoppen de gevangenis
ingaan, en die daden van geweld zullen
nek aan de blinden de oogen openen
en de onverschilligen doen opspringen
van verontwaardiging over zooveel on
gerechtigheid. Want de „vergrijpen"
der bisschoppen of wat Briand aldus
gelieft te noemen, zullen natuurlijk
voortduren. Terecht verklaarde Mgr.
üicure aan zijn rechters: „Hel zijn al
tijd dezelfde bedreigingen, dezelfde aan
vallen, dezelfde vervolgingenmaar het
is ook altijd hetzelfde antwoord. Want
Paus, bisschoppen en priesters lecren
en besturen krachtens een hoogcre
macht, die onafhankelijk Is van het
wereldlijk gezag en die zij verkregen
van God. Men klaagt ons aan, dat wij
in onze herderlijke brieven rechtstreeks
tot verzet tegen de uitvoering der wet
hebben aangespoord. Het is waar, dat
ik zekere wetten veroordeeld heb, hel is
ook waar, dat ik de plichtmatigheid
heb betoogd om aan bepaalde wetten
niet te gehoorzamen. Het zou een on
zinnige vu monsterachtige verheerlijking
der slavernij en tyrannie wezen om als
een beginsel uit tc roepen, dat ai wat
de wet gelieft te bevelen of te verbieden,
blindelings moet worden ingevolgd.
Een wet. die de goddelijke wet -i! tie
rechten van het geweten schendt, is geen
wet. Men bedreigt ons met boete, het is
mogelijk, dat men verder zal gaan en ons
gevangen zetten. Maar onzen wil zal
men niet buigen. Tachtig Fransche
bisschoppen, vijftigduizend priesters
zullen ii antwoorden: „nonpossumus."
Het kan niet uitblijven, dat derge
lijke heerlijke taal van bisschoppen voor
de rechtbank gesproken een geweldige
indruk maken moet. Ook het protest
van kardinaal Andrieu tegen de re-
gceringswetten uitgebracht, heeft zeer de
aandacht getrokken, zooais o.a. blijkt
uit een openbrief van een geschied
schrijver in de „L" Aquitainc aan den
kardinaal gericht, luidende
„Ik kan niet weerstaan aan den drang
om U mijn gelukwenschcn aan te bie
den over de verklaringen, welke gij
tegenover de rechters hebt afgelegd.
Deze woorden zullen doorklinken over
de grenzen van Frankrijk en de ge-
heele katholieke wereld van vreugde
doen beven.
„Indien de vijanden der Kerk bun
helderziendheid niet badder, verloren,
zouden zij wel spijt moeten gevoelen
n de gelegenheid te hebben geschon
ken om hun veinzerijen te onthullen.
Maar nu moeten zelfs blinden erkennen,
dat de fond der schcidingswct van Kerk
en Staat uit dwang- en vervolgings-
mantregelen tegen de vrijheid van ge
weten bestaat.
„Uwe Eminentie heeft onze vervol
gers tot onvrijwillige helpers bij Uwe
•zending gekregen; dat is liet gewone-
lot der ongerechtigheid, dat zij in weer
wil van zichzelf, den vooruitgang van
liet rijk Gods helpt bevorderen.
„Er zijn thans 70 jaar verloopen
sinds de belangen van liet katholieke
geloof in Duitschland bedreigd wer
den; maar volgens aller bekentenis
hebben juist de vervolging tegen den
aartsbisschop van Keulen, Clemens
Augustus von Droste Vischring, en het
moedige verzet van dezen belijder den
eersten stoot tot het wederopbloeien
van liet katholiek leven in Duitschland
gegeven.
„En ook thans nog dankt men al
gemeen aan hein het prachtig resultaat,
dat sindsdien door de katholieken ver
worven is. Dat is de vruchtbaarheid
van liet woord des belijders.
„Ik ben overtuigd, dat God dezelfde
vruchtbaarheid aan uwe woorden zal
geven, en na mijn vrijheid van spreken
tot U verontschuldigd te hebben, ver-
blijl ik etc. etc.'
Het onwaardige proces tegen kardi
naal Andrieu begonnen, blijkt ook meer
en meer aanleiding te worden tot een
nieuwe, spontane en heerlijk-eendrach
tige betooging van heel liet Fransche
episcopaat tegen de ergerlijke anti-ker
kelijke vervolgingswetten, en een nieuw
sprekend bewijs van den sterken band
van eenheid, die de bisschoppen in de
moeilijke tijdsomstandigheden verbindt
iu onderdanige gehoorzaamheid aan
den Paus.
Onderwijl intusschen de Fransche
regeeritig haar haat tegen de kerk bot
viert. en zich daarbij door niets schijnt
tc laten weerhouden, ziet het er in het
land sieeds bedenkelijker uit. In het
Fransche blad de Univers wordt dc
toestand aldus geschilderd:
„leder eerlijk man geeft er zich re
kenschap van. dat liet land meer en
meer inzinkt en ineen valt.
„Men voelt, dat alles verloren en te
gronde gaat. De anarchie regeert in de
regeering van den heer Clemenccau.
Landsbestuur, leger, vloot, financiën,
alles is in wanorde. Er bestaat geen
vrede meer in het openbaar leven. De
schandalen, dc crises vermenigvuldigen
zich. Het volk komt in dreigende opge
wondenheid; de revolutie breekt overal
door. Indien er niets tegen den tegen-
woordigen toestand wordt gedaan, zal
spoedig de algcheclc instorting komen.
„Sinds liet schrikbewind der revolutie
liecf! Frankrijk nooit in zulk een toe
stand verkeerd.
„De mannen, die aan liet roer zijn,
gevoelen zelf de verwarring, liet gevaar
van den toestand, dien "zij hebben
geschapen, maar zij weten niet, wat
te doen, zij zijn onmachtig iets goeds
tc doen. De sociale problemen op te
lossen gaat boven hun kracht. Zij zijn
verplicht te regeeren"— tegen beu
zelveu en hunne eigen beginselenzij
moeten liet gezag handlu. 'en, zij. die
zeiven de anarchie zijn
„En nu blijkt, dat dc rcgccringsman-
neu over dc syndicalistische stakingen,
over het bankroet der sociale hervormin
gen. over het geweldige tekort der bc-
grooting wraak willen nemen, door hun
anti-elericale heftigheid te verdubbelen.
De lijsten van inbeslagnemingen en
verbeurdverklaringen worden met ver
nieuwde woede gepubliceerd.
„Nieuwe vervolgingen worden ge
richt tegen de vrouwen-congregaties,
die tot lieden aan de wreedheid der sec-
tarissen waren ontsnapt, de hier en daar
nog bestaande Zusterscholen worden
gesloten, de laatste bibliotheken van
kapittels en seminaries worden inge
palmd; de laatste pastoors gewapen
derhand uit hun pastorieën gestootcn
de Bisschoppen, onder hen een Prins
der Kerk, worden voor dc Rechtbank
gesteld wegens rebellie tegen de wet
ten der kerkvervolging. Het is de oor
log legen de Kerk. die weer begint
Arm Frankrijk
■ITALtt.
Door Z. H. don Paus is Zondag in
ÏIcchtigc audiëntie het bijzondere
urkschc gezantschap ontvangen.
Het gezantschap bestaat uit dc hoe
ren Ga'iib Pacha en Emin Bei, terwijl
de eerste door zijn zoon wordt verge
zeld.
De heeren werden Zaterdag aan liet
station door drie Pausclij ke kaïnerheereii
ontvangen. Zij brachten in den loop
van den namiddag een bezoek aan kar
dinaal Mi-rry del Val en bezichtigden
vervolgens de St. Pieter.
Zondagmiddag twaall uur werden
zij door den Paus ontvangen. In zijn
antwoord op de aanspraak van den
gezant Gnlib Pacha, drukte Z. II. den
wenscli uit, de betrekkingen tusschen
den H. Stoel en Turkije meer en meer
hartelijker te zien worden.
De Turksclie gezant bood Maandag
een banket aan de hoogwaardigheids-
bekleeders van liet pauselijk hot aan.
De tijd van verschrikkingen is vo- i
liet ongelukkige Messina nog niet vom-
bij. Zondagnacht om 3 uur is in dc
oiigeiuksstad weer een nieuwe aard
schok gevoeld. In den namiddag oin
half drie trilde de grond wederom, nu
vrij heftig; deze schok ging met een
onaeraardsch gerommel gepaard. Latei-
op den dag werden nog enkele lichte
re schokken gevoeld.
Volgens de „Messagero" heeft een
volksmenigte te Palermo daden van
vandalisme gepleegd. Dc ruiten der
winkels werden ingeslagen en de ver
lichting vernield. De troepen bestorm
den de barricades onder een bombar
dement van steonen. Versterkingen van
soldaten werden gezonden. De prefect
van politie nam zijn ontslag en is
vervangen door een bijzonderen com
missaris. Talrijke personen zijn gewond.
DUITSCHLAND.
Nu het bloc der liberale partijen,
door den Rijkskanselier Von Billow in
1907 zoo kunstmatig ineengezet op er
barmelijke manier uiteen is gespat,
waardoor de Rijkskanselier tot aftreden
wordt genoopt, komt van liberale zijde
een openhartige bekentenis, die waarde
heeft.
Sieeds hebben de liberalen bij hoog
en bij laag beweerd, dat hun strijd te
gen het Centrum, en vooral de zoo
genaamde boycottcering dier partij sinds
1907 niet op godsdienstige redenen be
rustte; steeds hebben zij ontkend, dat
achter den strijd tegen de politieke
partij des Centrums het verlangen naar
een nieuwen cultuurstrijd, mar een
strijd tegen Rome schuilt.
Basscrnianti echter, de leider der li
beralen heeft thans op den Berlijnschen
partijdag een andere sententie verkon
digd, opgeroepen tot een strijd legen
Rome, dat „een welbewust politiek
doel" nastreeft.
„Voor één zaak. zoo sprak Basse; -
maim, zai men altijd den rijkskanselier
dankbaar blijven in Duitschland: Hij
heeft den strijd tegen het Centrum weer
ingevoerd, nadat gebleken was, well,
een sterke druk door de nevenregcerin
des Centrums werd uitgeoefend. Thans
heeft hij dien strijd verloren, omdat de
conservatieven naar het vijandelijke
kamp zijn overgcloopen en zich bij het
zwarte bloc hebben aangesloten. En -si
FEUILLETON.
Hel Gesciienk 111 èn Miciu.
„Zoo, vcnl! Nu, dnl hindert niet!" riep Ui
kolenbrander en grijnslachte. „Wal zal hi
■i|i die schelmen geklopt hebben. Ik heb e
schik van, er. die paar vensterruiten kunnci
mij weinig schelen) Maar maak nu wn
voorl, Hans. en zet dc soep tc vuur. Ik liet
nngslnaujagciid, „ik
F.n
'l l.igl
ieder je dat niet gezegd
n ponkiizer is! lint
s gesmaakt hebben
mei de sahelkllng!
krijgen
i dan
nu, dat z
Ham
n," gat llau
„Ja wel.
antwoord. „De jonge 0(1
de sabel duchtig opgeklopt,' zei moeder. „Dc
otfleier was kort aangebonden," zei moeder,
„en cell utiY later was alles, alles't dorp uit I
„Moeder had mij een, boodschap moeien
sturen," zei de kolenbrander. „Wal zou ik
er op geklopt hebbenNu helpt het niet meert
Ze zijn dus weg?"
„Ja, vader, allemaal, en vooreerst komen
ze ook niet terug, zei moeder, die het van
blijven, zei ze, en morgen komt moeder zelf,
behoed u niet bevreesd te maken, zei moe,
en cr Is ook niets gestolen; een paar rullen
Hans snelde met Itemi weg en de kolen-
de hij als een veertje, en zijn oogen rolden
zoo woest, dat elke Itclci van geluk mocht
spreken, dat hij niet alleen met den kolen-
Intusschen haalde Hans een pot lilt dc
twijgviihiit, waarin hij 's nachts met zijn va
der sliep, zocht wat takjes hij elkaar en legde
die op wat kolen, maaklc vuur inden haard,
welke uit een paar naast en over elkaar ge
legde silenen bestond, lilies er uit alle niacin
in, en zette ten slotte den pot op een ijzeren
drievoet boven i vuur opdat de soep op tijd
heel om, ot zijn vader kwam er aan, wiesch
zich liaiideu«L,n gelaal aan de heek, en vulde
Iocii voor zichzelf en Hans Iwec houten nap
pen met soep, welke hij zich wel Het sma
ken na zijn zware dagtaak. Hans tastte ook
gretig toe, want hij had een hecle marsch
gemaakt. Tot aan het naaste dorp waren
c ten
en dat
geen kleinigheid! Bern kreeg, wat er van de
soep overbleef, en terwijl hij die opat, liet
de kolenbrander zich door zijn zoon nog eens
uitvoerig verhalen, wal er den vorigen dag
in 't dorp was voorgevallen, en welke scha
de de Beieren hadden aangericht. Hans w
it hij r.
>ok si
icdtg
had meegedeeld
mei zijn verhaal ten einde.
Oiidertussclien daalde de zon meer en meci
ter westerkimme, en de toppen der hoornen
begonnen zocht Ie ruischen; de avondwind
kwam opzeilen en deed dc bladeren bewe
gen. Hans luisterde.
„Daar heb je '1 weersprak hij plotseling.
„Hoort ge liet niet, vader?"
„Nu ja," antwoordde deze. „het Is de wind.
.Neen. dien bedoel ik niet, vaderI" zei
dat is '1 niet!"
Hans. „Kijk et
m. die hi
De kolenbrnnber keek naar den hond, die
zijn nap schoon uitgetikt had en nu mei den
kop in de hoogte den neus in den wind, den
oorvn daar stond, en in de richting keek. van
waar dc wind kwam.
„Nu, wal scheel! jullie dan, u en Item?'
vroeg de brander. „Ik hoor niets dan hel
rnisclieii iu de hoornen, en den merel, die
daar op dien berkeboom zijn gewoon avond
lied zingt."
„Hoort li dan dal verre donderen niet. va
der?" vroeg Hans. „Item en ik hebben 't al
geboord toen wij hierheen gingen, maar toen
het later ophield, heb Ik er nicls van gezegd.
„Ik hoor niets," sprak de kolenbrander,
dat hij een oogvnblik geluisterd had. „Mr
als 't uwe. Ja. kijk, daar was het, of - of
Hans, 't zullen de houthakkers ginds ii
eikenwoud zijn. Dam
„Neen, vader, nee
woorddc Hans. „Hel
't Zal toch wet een
Plotseling ging hij op den grond ligt
en luisterde. Verwonderd keek Hans u
„Juist, wat ik gedarlil had!" sprak dc
tciihrandcr na een "ogenblik en stond i
jc
Hans lag spoedig met zijn
hij. „De hcélc grond schudt gcilv
wal is dat?"
„Wal zou liet anders zijn dan
geschut. Als moeder morgen komt. zullen wij
wel meer houren. Daar zullen die Beieren
ook wel bij zijn!"
Hans blijde uit en sprong op! „Wat zou ik
toch graag ecu veldslag zien. Gaan wc vader
„Je bent niet goed, llaiisl" antwoordde de
kolenbrander. „Denk jc. dat 't gevecht zoo
op zijn i
niddcrnacht zijn en a
Hans wierp zich ter aarde: alles was stil, al
leen het gesuis en gclluistet van den nacht
wind in de bladeren en hel krassen der uilen,
die thans uil hun schuilhoeken te voorschijn
hoornen van hel woud zweel Jvu.wcrd gehoord'.
„Pc slag is geleverd, Hans!" zei zijn vader.
„Sta op en laten wij gaan slapen. Als je zoo
