Zeven en twintigste Jaargang.
No. 11. Dinsdag 6 Mei 1913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
UITGAVE VAN DE VEREEN1GING .DE EEMBODE" TE AMERSFOORT.
Uit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond
Prijs per drie msanden vijftig cent. Afzonderlijke nummers drie cent
schieSén'gd"nkSnee'!;S!; edengnSggw"k'w^ha|"PZegBi"g Va" abonnen»:nl
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEORACHT 13 - AMERSFOORT.
Advertentieprijs van één tot vijf regels dertig cent. Elke regel meer zes cent.
Reclames tien ct. p. regel. Advertentiën in het redactioneel gedeelte vl|ftlen ct. p. regel.
Billlike tarieven bi| abonnement.
Alle mededeelingen en advertentien in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
In de Meimaand.
Ontegenzeggelijk bekleedt de ,\'Ia-
ria-vereering ecu zeer voorna»
«laats iu onzen katholieken ccredici»
Tal van gebeden worden voor baar
gestort, vurige H. H. Communiën
lien door haar goede kinderen gedaan
oji haar feestdagen, elke gebeurtenis
van haar leven wordt in de Kerk ge
vierd. twee volle maanden'Mei en Oc
tober! zijn haar toegewijd, eenstemmig
wordt door alle volken liaar grootheid
verkondigd in liet „Magnificat."
Die algemccne. vurige, bestendige
godsvrucht tot Maria is aanleiding ge
weest voor de vijanden der Kerk. 0111
die vereering aanbidding te noemen
en aldus onze liefde tot Maria als af
goderij te brandmerken.
inredelijk was hun handelwijs.
Want bij nader en onbevooroordeeld
onderzoek zouden ze hebben in gezien,
dat ze afkeurden, wat ze niet kenden.
Voorzeker, wij prijzen dc voorrech
ten van Maria, dc wonderdadige voor
zienigheid Gods uilblinkend in Maria,
den schat van genaden en deugden,
uitgestort in Maria, zoodat het leven
van haar alleen een leiddraad is voor
allen, maar de overweging harcr rijke
begenadiging en overweldigende groot
heid heeft tol einddoel ons in liefde
te ontsteken tot den Vader des Hemels
van wien alle gave en volmaakte gift
nederdaalt.
Onredelijk was hun handelwijs want
zij meenden zich een onvcrvalscht-chris-
telijlc geloof te gaan slichten, en toen ze
daarvoor materiaal gingen zoeken in dc
hoogste oudheid der Kerk, is 't wonder
boven wonder, dat ze de Maria-vercering
daar niet hebben ontdekt.
Betreden we in den geest de kata-
komhen van Rome. om te zien of daar
ook gloeiden liefde en godsvrucht tot
Maria.
En moeten wij eerlijk bekennen, dal
Maria in die alleroudste tijden werd
afgebeeld en vereerd, dan hebben
wij een bewijs meer voorde waarheid
van ons dierbaar geloof.
Gelukkig leeft de Maria-verecring in
lie eerste onder,'lardschc begraafplaat
sen zij bloeide in de volle innigheid
en teederheid als bij ons en het is wel
eigenaardig te liooren, dat juist dc wand
schilderingen, die Maria voorstellen,
tot de schoonste behooren.
llet is vlakweg een raadsel, hoede
schilder bij bet licht van een fakkel of
walmend olielampje zulke meesterstuk
ken Icon voortbrengen.
En onwillekeurig zeggen wij bij het
zien van zulke Maria-albceldingcn
Wat moet die schilder een ideale voor
stelling in zijn geest, een warme de
votie in zijn ziel hebben gehad om in
zulke kleuren en lijnen de Hemelsche
Moeder te projceteeren.
l)p een der buitenwegen van Rome,
de via Salaria, bevindt zich een trap,
leidend diep onder den grond in de
kntakombe der II. Priscilla.
Daar was een der grafkamers ver
sierd met een muurschildering
hoogste beroemdheid Maria,
FEUILLETON.
Mi
UIT VERRE TIJDEN.
arendsblikken had hij het hache-
1 zijn t
lijke
alleen door dien moedigen aanval hoop
te hij er zich door heen te slaan, en
zijn heil, met de weinig getrouwen, die
hem waren bijgebleven, in dc vlucht te
zoeken. Maar eensklaps vertoonde zich
een ridder, die zag hoe zijne scharen
voor den muzelman terug deinsden, en
wierp zich onverschrokken op den weg
van den stouten aanvaller. Hasan scheen
hierop acht tc slaan, en meende
een slag den rockelooze. die zijn plan
zocht tc verijdelen, te verpletteren, maar
hij zag zich in zijne verwachting bedro
gen, want dc ridder weerde den slag
al, en bracht hem zulk een hevigen
houw op het netwerk van zijn tulband
toe, dat hij een oogenblik wankelde.
Hasan zag nu in .lat hij met eene ge
oefende tegenpartij te doen had, en dat
hij op zijne hoede moest zijn, otschoon
hij door den strijd verhit, die koelbloe
digheid miste, die zij» onbekende aan
valler zoo uitmuntend aan den dag leg
de. Dichter en dichter vielen nu de sla
gen. die de strijders elkander toebrach
ten. beide toonden evenveel kracht, even
veel behendigheid, even zeer hunne
wapenen meester tc zijn. Zoo had dit
gevecht al ccnige oogenblikkcn voortge
gezeten cn het goddelijk kind op
haar schoot. In stille moederweelde
aanschouwt Maria verrukt liet spelende
kindje Jesus. Naast haar staat de pro
feet. Isaias, de groote voorspeller van
Christus en hij wijst op een ster. die
glanst boven bet goddelijk kind „Zie
„ik heb 11 gesteld tot een licht voor de
„Heidenen. Sta op, Jerusalem, wordt
„verlicht, want uw licht is gekomen
,en 's Heeren luister over u opge-
■gaan."
Ziedaar het oudste Maria-bceld, het
schoonste tevens.
Zeer zeker is deze schildering op
het einde der eerste eenw vervaardigd,
ja, hoogst bevoegde mannen durven
beweren, dat zij onder de oogen der
Apostelen is geschilderd-
Volgens alle ooggetuigen is deze
afbeelding de schoonste van alle tot
I toe opgegraven schilderingen.
De grootste oudheidkenner van on-
n tijd getuigt: „Velen, wien ik hel
II de katakomben getoond heb, zei-
„den, dat 't herinnerde aan de Moeder
„Gods van den beroemden schilder
„Kafaël."
Een ander kunstrechter spreekt nog
krasser woorden. „Dertien eeuwen voor-
„dat de beroemde Rafaël dc Moeder
.Gods schilderde als de moeder stralend
.in de schoonheid der jeugd en geheel
.opgaande in de liefde van het met
.wijd-open oogen oin zich heen starende
„kind, dertienleeuwen daarvoor heeft een
.christelijk schilder in de katakomben
.van Priscilla op gelijke wijze een
.Moeder Gods voorgesteld."
Nog eenige andere ontdekkingen.
Op zekeren dag was Mgr. Wilpert,
de groote oudheidkundige van Rome.
1 half uur vroeger dan gcwoolijk
ar .net zijn wctenschappclijkcn arbeid
ondcraardsch Rome. Onbestemd liep
hij met zijn fakkel door de donkere
gangen cn kwam door een grafkamer,
.ooit iemand schilderijen bad
d ol gezocht. Hij blijft staan,
belicht met zijn fakkel liet gewelf dan
hier, dan daareindelijk ziet zijn
scherpe spcurblik door liet vuil cn stof,
heen de fiauwe omtrekken van een
persoon, die met de armen voor zich
'Igestrekt loopt. Meer tijd kon bij toen
et besteden, maar herhaaldelijk kw;
hij ter plaatse terug en zijn moeite wi
succes bekroond. Twee tafereelen
de Moeder Gods had hij ontdekt:
de boodschap des Engels en de a
bidding der Wijzen. Op beiden
Maria als Koningin gezeten op
troon, terwijl op liet eene stuk. de
Aarts-engel haar nadert, op het andere
de koningen van het Oosten geschenken
aanbrengen. De ontdekker noodigde
verschillende oudheidkundigen uit om
met hem den grafkelder binnen te
gaan aanvankelijk zagen de bezoekers
s dan een gewelf met grauwe
irte vlekkenmaar wanneer
de tafereelen op bet juiste punt
lichtte en niet den vinger de omtrekken
der figuren langs ging, zagen zij tot
hun verbazing, boe juist de ontdek
king was geweest.
Zoo zien we dat wc de vercering
der H. Maagd kunnen terugvoeren tot
de oudste lijden, tot de eerste eeuw.
Wel is waar,vormt Christus altijd
de hoofdfiguur al verschijnt Hij ook in
de meeste gevallen als sprakeloos kind
op den schoot zijner moederaan Hem
wordt gebracht de aanbidding der
wijzenHij is degene, dien Isaias ziet
in profetische gezichten en verheft in
Koninklijke zangen. Hij is de ster uit
Jacob, het licht der Heidenen, cn de
uister van Jerusalem, 0111 Hem wordt
door Michaeas zalig geprezen het on
aanzienlijke Bethlehem. Van den anderen
kant is hel onbetwistbaar, dat ook
Maria in de afbeeldingen der lieele
christelijke oudheid, een opvallend
hooge plaats bekleedt: als de maag
delijke Moeder Gods, als het toonbeeld
der godgewijde bruiden van Christus,
omdat zij de banier der zuiverheid
verheven en liet vaandel der onge
schondenheid heeft opgericht.
L. S.
duurd, zonder voor een der manne:
cenig voordcel op te leveren, toen Ha-
san een oogenblik waarnam waarin dc
aandacht des ridders scheen afgeleid:
een gierend geluid daalde de dama-
r kling boven bet hoofd des ridders,
toen deze, die deze krijgslist had uitge
dacht 0111 zijn vijand te misleiden, den
doodelijkcn slag afweerde, en Hasan
met zijn zwaard dermate trol. dat hij
bewusteloos op den grond ncderzeeg.
Niet zoodra hadden de Saracencn bun
opperhoofd zien vallen, of zij zochten
alle richtingen tc ontvluchtenmaar
dc wegen waren door krijgslieden bezet,
slechts aan weinigen gelukte hotte
""liasan werd dadelijk toen hij viel d.
uiige soldaten omringd, en ontwapei
en hij hel bewustzijn had wedergekre-
gen, werden zijne wonden, die nie'
gevaarlijk waren, verbonden, cn
bij aan eene sterke wacht ter bewaking
overgegeven. Dc overige krijgsgevange
nen werden eveneens menscliclijk be
handeld. en naar de achterhoede gevoerd,
om daar nauwkeurig te worden gade
geslagen, en hun die zorgen te yerlcenon
die hun toestand vcreischte.
Nu dacht Fulco dat liet oogenblik
gekomen was. zich aan zijne strijdmak
kers cn vooral aan den overwinnaar
van Hasan te vertooncn cn bij verliet
door Walter vergezeld zijn schuilplaats.
Hij naderde den krijgsman met eerbied,
Uit het Buitenland.
Uit Rome.
Maandag zijn dc audiënties voor kar
dinalen en bisschoppen bij den Paus
begonnen. Daar de geneesheeren
Z.H. voorgeschreven hebben zooveel
mogelijk in de buitenlucht te vertoeven,
zullen de pelgrims waarschijnlijk in de
Vatieaansche tuinen ontvangen worden.
Volgens officieele mededeeling zullen
bij de aanstaande politieke verkiezingen
in Italië, de Katholieken de tot dusver
gevolgde gedragslijn volgen en geen
eigen candidaten stellen.
De Turksche verliezen-
schatting bedragen de gezamen
lijke verliezen van het Turksche leger,
veer 200.000 man. In den strijd
ICirkkilisse en Luie Burgas, en in
den terugtocht naar Tschataldscha vie
len ongeveer 50.000 dooden. De ge
vechten aan de Tschataldscha-linie,
welke drie maanden duurden, eischten
Turksche zijde 30.000 offers, ge
durende meerdere weken stierven dage
lijks 6 ii 700 menschen tengevolge van
het slechte weer en het gebrek aan
voedsel.
In den strijd bij Monastir vielen
30.000 manbij den overval gedurendt
Turksche» terugtocht over der
Kustendilpas verloren 20.000 man he
Dergelijke cijfers worden ook
Saloniki, Bulair cn Adrianopel
aangegeven.
De verbondenen namen ongeveer
150.000 Turken gevangen, daarvan
'ielen den Bulgaren ongeveer 54.000
nan in banden (bij Adrianopel alleen
30.000), den Grieken bij Janina en Elas-
35.000. De Grieksch-Bulgaarsche
troepen maakten bij Saloniki 40,000
gevangenenterwijl en Serviërs en
Montcncgrijncn te zamen 20.000 krijgs
gevangenen hebben,
Men schat het aantal vrouwen, kin
deren cn grijsaards, die uit Macedonië
en Thracië gevlucht zijn, op 150.000.
Natuurlijk zijn deze cijfers zeer ruw ge
schat en onvolledig. Er komt nog bij
het cijfer der gesneuvelden bij Kuma-
novo. De Turken hadden daar meer
dan 10.000 dooden.
Zulke cijfers spreken als boekdeelen
voor den denkenden mensch.
Want ze vertegenwoordigen een som
van ellende, jamnier en rouw die enorm is.
't Is daarom niet te verwonderen
dat men naar vrede verlangt.
En zeker zou de vrede gauw geteekend
zijn als men het volk zich liet uitspreken.
Wat beteekent een stad meer of
minder, een stuk grond grooter of klei-
:r in 't licht van zulke cijfers!
Montenegro.
De kans dat de Balkan-kwestie vrede
lievend wordt opgelost is aanmerkelijk
verbeterd doordat de koning van Mon
tenegro, die kort geleden nog zooveel
praats had en Skutari niet missen wilde,
teruggekrabbeld is, toen Oostenrijk en
Italië lieten bemerken, det ze hem des
noods met geweld tot afstand zouden
dwingen.
Er zal nu niet meer gevochten wor
den. wijl de onderhandelingen over de
•redesvoorwaarden aanvangen.
België.
De staking behoort tot het verleden,
de bedrogen, misleide werkers togen
aan den arbeid, zonder gewin,
u men gelooven, vraagt de „Ga
de Liége", dat zekere socialistische
afgevaardigden van Luik, voor het so
cialistisch congres elk 15 fr. ontvingen
5 voor den trein en 10 fr... voor het
diner, denkelijk.
sectionnaires, beiast met de sta
te bewaken en te beletten dat zij
het werk zouden gaan, trokken
ieder 5 fr. per dag, natuurlijk uit de
door de werklieden gevulde kassen.
Maar de stakers zelf?
O, die arme duivels mochten droog
brood etenimmers de uitbetaling der
vergoeding begon eerst na veertien
dagen stakens, en de staking was uit,
eer de veertien dagen om waren.
Bij zulke feiten begrijpt men de ver
ontwaardiging van het arme volk voor
hunne slechte „herders", temeer als zij
a dat de katholieke gedwongen
stakers regelmatig hunne twee franks
per dag trokken.
Gevaarlijk goedje.
In Engeland leefde men zóó in angst
1 vreeze voor de aanslagen der kies
rechtjuffers dat de regeering er toe
overging, de hoofden der beweging te
maar wie schetst zijne vreugde cn ver
bazing. toen de ridder zijn helm los
gespte, en Fulco dc geliefdkoosde trek
ken van Joselijn aanschouwde.
Joscclijn drukte den jongeling sprake
loos van aandoening aan zijn hart'
verscheidene oogcnblikken gingen vi
bij alvorens een van beiden een woord
vermocht uit te brengen.
Fulcomijn zoon I riep eindelijk de
ridder uil. de Hemel zij voor dit oogen
blik gedanktik waande u reeds lang
dood, cn zie u thans wel cn behouden
voor mijwaar komt gij vandaan Ik
heb ti toch in den strijd niet bemerkt.
Ik was krijgsgevangen, antwoord
de Fulco, en had beloofd gcenc wape
nen te voeren. Ik heb echter het gevecht
van nabij aanschouwd, en liet i:
omm'.Lelijk u te zeggen, wat mijn hart
er onder geleden beeft. Ik zag mijnt
krijgsmakkcis bijna voor mijne voctci
vallen, ik zag allen met bet zwaard hun
ne heilige zaak verdedigen, en ik, al,
een kind, wiens handen te zwak zijn
een wapen te lianteeren, ik moest da
alles lijdelijk aanzien. E11 toen gij hel
zwaard tegen Hasan richtte, en ik zijn
zwaard boven uw hoofd zag zwevei
o, dat oogenblik zal nimmer uit mijn
geheugen gcwischt worden! liet
alsof mij in dien stond een dolk in liet
hart werd gestokenMaar laat mij de
smart vergeten, die ik geleden heb,
mij alleen aan de vreugde overgeven,
en heeft van een paar verdwaasde
dames op zich, maar de berekende en
wei-overdachte uilvoering van te voren
vastgestelde plannen.
Een bootenhuis aan de Theems, na
bij Londen is een prooi der vlammen
geworden. Het bootenhuis, dat met een
vijftigtal roei-, zeil-, stoom- en motor
bootjes een waarde van f50.000 ver
tegenwoordigde. werd geheel vernield,
moeite kon de brandweer voorko-
dat de brand zich nog verder
uitbreidde. Ook deze brand is door de
kiesrechtjuffers gesticht.
Binnenlandsche berichten.
Tijdens het verhoor van de leidsters,
gevangen genomen bij het onderzoek
in hare hoofdbureaux. werden verschil
lende bezwarende documenten gevon
den. Wanneer men in de Engelsche
bladen de nadere bijzonderheden van
die stukken en den tekst van enkele
documenten leest, dan staat men v
lijk versteld er over, boe systematisch
de revolutionaire campagne door de
sutVragetten gevoerd wordt, en hoe men
in de talrijke aanslagen, niet, zooals
sommigen misschien denken, de daden
het district Ede is opnieuw door
de Chr.-Hist. Kiesvereeniging in dat
district candidaat gesteld.
Hilversum.
De besturen der drie rechtsche par
tijen, vergaderd te Bussum, zijn over
eengekomen voor de Prov. Staten te
candideeren het aftredend lid, Mr. De
Jong Schouwenburg (Chr.-Hist.) en den
zetel, door het bedanken van Mr. Rut
gers, die zich niet weer beschikbaar
stelt, open te laten voor een candidaat,
te stellen door de R.-K. partij.
„Oefening baart kunst!"
De legermanoeuvres onder bevel van
den commandant van het veldleger,
waaraan zullen deelnemen de tweede
en vierde divisie, de vier regimenten
cavalerie, het korps rijdende artillerie,
het regiment genietroepen en hulpwa
pens, zullen plaats vinden tusschen de
Zuiderzee en de Duitsclie grens in de
provincie Gelderland cn Overijssel. De
sterkte van de troepen zal ongeveer
20.000 man en 3000 paarden zijn.
J. B. Verhey
Te Rotterdam is de heer J. B. Ver
hey, overleden. De heer Verhey heeft
•anaf 1897 onafgebroken district III
■an Rotterdam in de Tweede Kamer
vertegenwoordigd.
R. K. Herstellingsoord.
Onlangs werd medegedeeld, dat het
Sanatorium der Vereeniging R.-K. Her
stellingsoorden, te Groesbeek in aan
bouw. waarschijnlijk nog deze maand
worden geopend. Thans wordt be
richt dat het waarschijnlijk half Juli
worden zal, alvorens de officiëele ope
ning zal plaats vinden. Inmiddels ligt
in de bedoeling reeds begin Juli
patiënten op te nemen.
wedergevonden te hebben, u, die voor
mij steeds een vader geweest zijt. Jos-
:elijn schudde Fulco hartelijk de hand
:n zcide;
Lieve Fulco! vergeef mij dat ik u
lenige oogenblikken moet verlaten, mijn
plicht eischt dat ik mij met mijne sol
daten onledig houd, en hun die rust
schenk die zij hoog noodig hebben. Daar-
1a zal ik mij weder oogenblikkelijk bij u
'ervoegen, om liet overige uwer lotge-
'allen te liooren, die mij zulk een hoog
belang inboezemen.
Hij verliet hierop den jongen ridder,
keerde eenigen tijd daarna weder.
Zijn gelaat was zeer ernstig en men
kon bet den man aanzien, dat hij diep
bewogen wastoen hij echter zag dat
Fulco hem oplettend en vragend gade
sloeg, zeide bij;
„Jonge vriendliet gezicht van een
slagveld maakt op mij altijd een pijn
lijken indruk. Hoevelen die thans op
liet bed van eer liggen uitgestrekt,
zijn bier in de schoonste verwachtingen
heen getogen. Beminde ouders, broe
ders, zusters hebben zij achtergelaten,
die met ongeduld hunne terugkomst
Helaas 1 zij zullen den beminden
den geliefden broeder hier oji aarde niet
wederzien; liet statig geboomte, dat
zich boven onze hoofden verheft, zal
den gesneuvelde tot lijk-cyprcs ver:
ken, de wind, die (luisterend door het
Plaatselijk Nieuws.
AMERSFOORT.
Eerstdaags zal door Burgemeester
en Wethouders worden ingevorderd
het schoolgeld voor de Openbare La
gere Scholen, over het tijdvak 1 Sept.
tot 31 Dec. 1912, overeenkomstig de
oude regeling, zulks omdat de vereischte
gebladerte speelt, al zijn lijkzang. en
dc tranen zijner wapenbroeders, zullen
de rouwkransen zijn. waarmede hunne
graven versierd worden. Ode lauwe
ren, die men in den oorlog plukt, zijn
zoo bitter, en moeten soms ten koste
zooveel menschcnbloed verworven
worden 1 Doch genoeg hierover, vervolg
de hij met een zuchtspreken wij thans,
de korte oogcnblikken. die ons nog
erblijven over uwe aangelegenheden.
Gij zijt thans vrij en ik heb het geluk
u die vrijheid te kunnen aanbieden.
Edele Ridder! hernam Fulco, kon-
det gij in mijn hart lezen, dan zoudt
gij daarin de groote dankbaarheid zien,
die ik voor u koester. Maar geloof mij
ik mag uw aanbod, hoe streelend het
ook voor mij is, niet aanr. ;men. Mijn
schildknaap en ik, blijven zoo lang Ha-
san ons niet van onzen eed ontslagen
heeft, zijne gevangenen, en zullen hem
volgen waar hij heengezonden wordt,
Jongeling 1 gij beschouwt de zaak
uit een verkeerd oogpunt; Hasan is
thans 111 mijne macht, en is geen vrijman
meer; hij heeft niets meer te bevelen,
en hangt geheel van mij af. Reeds veel
nadeel, heeft hij het christenleger ver
scheidene jaren toegebracht en dc Hemel
zij gedankt, dat wij hem thans onschadelijk
kunnen maken. Ik herhaal het dus, gij
zijt vrij, en kunt u begeven waarheen
gij verkiest.
Wordt voortgezet,