Zeven en twintigste Jaargang.
No. 17. Dinsdag 27 Mei 1913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
I UITGAVE VAN DE VEREENIGING „DE EEMBODE" TE AMERSFOORT.
Dit blad verschijnt Dinsdag, en Vrijdagavond.
Prijs per drie maanden vijftig cent. - Afzonderlijke nummers drie cent.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnement moet ge
schieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEGRACHT 13 - AMERSFOORT.
Advertentieprijs van één lot vijf regels dertig cent. Elke regel meer zes cent.
Reclames: tien ct. p. regel. Advertentiên in hel redactioneel gedeelte vijftien ct. p. regel.
Billijko tarieven bij abonnement.
Alle mededeelingen en advertentiên in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
..De godsdienst en de politiek
hebben niets niet elkaar te maken.
Hoe jammer toch zoo verzuchten
«Ie „denkende" leiders, dat die twee
zaken met elkaar worden verward.
We bewonderen die zuchtendè „den
kende" menschen van vrijzinnige huize
om Juin naïviteit, - want we erkennen
liun goede trouw.
De godsdienst en de politiek, mee-
nen ze, liebben niets met elkaar te
maken, en zij „betreuren" liet, „dat
de godsdienst nog steeds de groote
scheidingslijn lusHcliendepartijen vormt."
Laten wc nu eens voor 'n i >ogenblik I
de zaken veranderen, enmet en
voor en op liberale candidaten stemmen,
want daar is 't toch om tc doen,
niet waar
Zoo lcomt er dan in de Tweede Kamer
enz. een overgroote liberale meerderheid.
Dan, als voorheen, de Katholieken
en verdere geloovigen, maar vooral
de Katholieken, om hun godsdienst juist
uit landsbetrekkingen gehouden,
Dan de Christelijke, de Roomsche
opvoeding der jeugd totaal onmogelijk
gemaakt, want hoe en wanneer zijn
de subsidiën gekomen?
Dan de „Roonisclien" uitgeknepen
als citroenen, waarvoor met weinig
moeite vele bewijzen zijn aan tc brengen.
We willen nu een voorstel doen.
Nooit of te nimmer zullen we weer
van „hoogere beginselen" gewagen bij
verkiezingen, als de liberale partij op
.Met kracht werken onze afgevaardig
den aan sociale hervormingen, aan ver
betering van sociale misstanden.
Daarvoor behoeft men toch immers
niet juist liberaal te zijn!
We willen óok de economische rich
ting uit; alleen beschouwen we den
liberalen weg dikwijls als den minder
gewenschten.
We zijn met reden even bang voor
het anti-clericale, als gij, zonder reden,
bevreesd' zijt voor 't elcricale gevaar.
We nemen de vrijheid te wijzen naar
Frankrijk, naar Portugal, naar Italië.
Als we ons niet schrap zetten, zullen
ook over onze hoofden maar al te
spoedig de anti-godsdienstige hartstoch
ten losbarsten.
Willen wij een verdraagzame regee
ring (niet enkel in den zin van Kabinet)
dan moeten wij voor eigen kracht zor
gen, en door opvoeding enz., óók
voor dc toekomst!
Dat is de zaak, heeren „denkers!"
OP OEN BILOTSCHEN PARTIJDAG
wees de heer Moerel erop, dat de
Rechtsche wetgeving de openbare school
niet geschaad heelt.
Het is niet waar. dat dit onderwijs
niet nteer een zaak van zorg uitmaakt
dezer regeering.
Met klem weerlegde hij voorts de
dwaze bewering, als zouden de subsi
dies voor het bijzonder ouderwijs in de
zakken van pastoors en dominees komen.
31)
FEUILLETON.
UIT VERRE TIJDEN.
De krijgsman, die mij dit gewichtige
nieuws kwam mededeelen, was de
rentmeester, die door Hensberg uit zijne
betrekking ontslagen, tot deze vermom
ming zijn toevlucht had genomen om
tot mij tc komen. Door de smart, die
ii op dat oogenbhk bezig hield, be-
merktet g'j d,: ontroering met, die zich
van mij had meester gemaakt, en na
u naar de bestemde plaats gebracht, en
met Herman van Hcusdcn nog eenige
zaken geregeld te hebben, begal ik mij
op de vleugelen des verlangens naar
de aangeduide plaats.
Hier vond ik een man, die mij melde
ilal Fulco en Walter nog in leven wa-
waren, dal zicl' het christenleger
bevonden en binnenkort de reis naar t
vaderland zouden aannemen. Deze tij-
dum moest de man op uitdrukkelijk
bevel van zijn lastgever aan den graal
van Bern overbrengen. Daar de man
echter in deze streken onbekend is,
wilde het toeval, laat ik liever zeggen
jc Voorzienigheid, dat luj den rent
meester op zijne schreden ontmoette,
en icm den weg vroeg die naar het
kaste-1 voerde. De rentmeester wist den
man die van zijne zending volstrekt
geen' geheim maakte, zoo goed uit te
De Katholieken ziju evenals alle Hol
landers, trouwe vaderlanders en weten
overal en altijd alle hulde en eerbied
te brengeu aan ons geliefd Vorstenhuis.
De Rcchtschc partijen streven naar
volksontwikkeling. Zij willen het volk
niet „dom" houden, doch het geestelijk
steeds nicer verheffen.
't Is oneerlijke politiek der vrijzinni
gen, in woord en schrift opzettelijk te
verzwijgen liet vele en goede, dat
Kuyper en Heemskerk, inzonderheid
op liet gebied der sociale wetgeving,
gedaan hebben. Gelet op de |iolitieke
geschiedenis der laatste jaren, hebben
de Rechtsche ministeries daden verricht;
het ministerie-De Meester heeft hei
alleen bij woorden gelaten en kon niet
regeeren. Het ministerie-Heemskerk
heeft een sociale wetgeving tot stand
gebracht, als geen enkel links minisie-
óoit tc ven. Dit ministerie weet,
het 't geld vandaan moet halen,
:oncentratie weet dat ook niet, of
liever, zij weet het wel, maar zij zegt
het niet.
Uit het Buitenland.
Bruiloft.
Te Berlijn was het dagen aaneen
volop feest, ter gelegenheid der trouw
partij van 's keizers dochter.
Er had een groote eetpartij plaats,
aaraan mét den keizer vele vorsten
i hoogwaardigheidsbekleders deel-
Nadat de soep was opgediend, hield
dc keizer een toespraak tot het jonge
paar. Hij dankte zijn dochter voor de
:ugde, die zij hem immer bereid had,
zeide, dat zij de neiging van haar
hart vrij had kunnen volgen om haar
hand te geven aan een man, gesproten
uit een edel Duitsch vorstenhuis. De
keizer sprak vervolgens zijn vol ver
trouwen in prins Ernest August uit en
vervolgde dan
„Maar boven alles zult gij, niettegen
staande uw jeugd, weldra anderen moe
ten dienen, en voor anderen moeten
dienen. Moge deze taak, de schoonste,
uw geheel leven vervullen, en moge
liefde tot andere menschen uw harten
verwarmen." Gods zegen over hun le
venspad afsmeekend, sloot de keizer
met een drievoudig hoera! op de jong
gehuwden.
In het geheel waren er ongeveer
elfhonderd gasten.
Het huwelijksfeest eindigde om negen
uur met een falckeldans in de witte
zaal, waaraan al de majesteiten en de
hertogin van Cumberland deelnamen.
De huwelijksgeschenken, welke prin
ses Victoria Louise en de hertog van
Cumberland ter gelegenheid van hun
huwelijk hebben ontvangen, vertegen
woordigen een waarde van meer dan
10 millioen mark.
De sultan van Turkije heeft ter ge
legenheid van het huwelijk in hel
Hohenzollem-huis een prachtig zijden
tapijt aan liet jonge paar geschonken,
koning Victor Emanuel een zilveren
adelaar en dc koningin van Italië,
zilveren pronkvaatwerk. Keizer Frans
■am wat dezen
daar hij
tuigd was, dat indien Heilsberg va
zaak kennis droeg, dit zeker ten nadeele
van Fulco ol' van ons zou uitloopcu,
zoo besloot bij wijselijk den man eerst
naar des boschwachters woning te voe
ren, en mij oogenblikkelijk van hel ge
lukkig nieuws te verwittigen. Daar heb
ik den man gesproken en deze heeft
mij alles, voor zoo verre hem zulks
bekend was. gezegd.
Maar zou Jie man, misschien
een werktuig kunnen zijn in de handen
van Hensberg? vroeg Maria angstig;
zoekt men ons misschien te misleiden?
Ik mag zulks niet denken Maria
I)e man zag er niet als verrader uit.
en daarenboven wat zou hij cr aan lieb
ben het voordeel dat hem die slechte
handelwijze zou opleveren, zou luttel zijn.
En waar is die man heengetrok
ken nadat gij afscheid van hem geno
men had?
Ik heb den rentmeester bij hem
achter gelaten, en hem tevens verzocht
van zijne zending aan niemand te spre
ken, daar dit mij een groote ongelegen
heid zou veroorzaken; hij heeft mij dit
bij hel afscheidnemcn trouwhartig be
loofd, en wij kunnen dus van dien kant
gerust zijn. Intusschen spijl liet mij dat
ik in alles zoo geheimzinnig moet •-
werk gaan, cn u zelf nogmaals verz<
Joseph een brillanlen armband, en
Koningin Wilhelmina een antieke staande
klok.
De bruid droeg een bruidskleed uit
melk-wit satijn met echte Silezische
kant gegarneerd. De sleep was vier
r lang cn twee meter breed, uit
kostbaar zilverbrocaat gemaakt.
In Frankrijk
duurt het verzet tegen de verlenging
ui den diensttijd voort.
In vele garnizoenen kan slechts met
moeite de orde worden bewaard.
Buiten liet leger staanden mogen dan
al gejuicht cn gejubeld hebben voor
de versterking der armee, de betrokkc-
dic een jaar langer dan ze ver
wacht hadden 't soldatenpak moeien
dragen, blijken er over het algemeen
er slecht over te spreken tc zijn.
Er zijn in Frankrijk maar 'weinig za
ken. die niet aan 't verworden en be
derven zijn.
Plichtsbesef en vaderlandsliefde wor
den holle klanken.
Alleen naar de socialisten heeft men
De rcgceringscommissaris, generaal
Chevalier, heeft in de begrootingscom-
medegedeeld, dat 75.000 van
de 195.000 man, die in October onder
de wapenen zullen gehouden worden,
feest- en eetzalen, en in de vroegere
kloosters en seminaries zullen worden
ondergebracht. De kosten, noodig om
deze gebouwen in te richten, beloopen
22 millioen francs. Voor de overige
120.000 man zullen kazernes van één
verdieping gebouwd worden.
De vrede
r de Balkanstaten en Turkije is wel
aantocht i
hij e
't duurt lang vóór
onderhandelen en wikken
i wegen van belang.
Ter afwisseling vechten de Bulgaren
i de Grieken met elkaar een partijtje
rer de verdceling van den buit.
Vuriger dan anderen moet de Turk-
sche regeering wel naar den vrede ver
langen. Immers eerst dan zullen de
financiëelc kwestie's geregeld worden.
Voor dien tijd zal Turkije geen leening
kunnen sluiten en de regeering heeft
nijpend geldgebrek. Sedert twee maan
den zijn de salarissen van de ambte
naren niet betaald. En het soldij van
de troepen te velde is een maand achter.
Uit China.
De Chincesche generaal Hsu-Poa-San,
het slachtoffer geworden van een
bomaanslag. De commandant, bijge
naamd de „tijger Hsu" was een groot
vriend van president Yuan Shikai en
men gelooft dat hij door politieke tegen
standers is vermoord. Generaal Hsu-
Pao-San stond bekend als een groot
verzamelaar van porcelein en daarvan
hebben zijn moordenaars gebruik ge
maakt bij volvoering van hun plan.
Hsu had nl. eenige dagen geleden in
Sjanghai opdracht gegeven, dat inen
hem enkele waardevolle porceleinen
vazen zou zenden. De moordenaars
waren dit te weten gekomen en hebben
een kist gezonden, waarop geschreven
ken moet, u van het gesprokene geen
woord te laten ontglippen, Laat
dus geloovig hopen en vcrlrou1
Maria was geheel verrukt over
geen zij gehoord hadwel klonken haar
de woorden van vader Ambrosius zich
niet te spoedig aan eeue bedriegclijke
hoop over ie geven in de ooren, maar
zij verzette met kracht die onrustbarende
gedachten, en zag Fulco en Walter
reeds in hare verbeelding in het slot en
aan hare zijde wedergekeerd, terwijl al
het lijden, al de beproevingen die zij
doorstaan had, in dat gelukkige oogen-
blik zouden vergeten zijn.
Zij gaf zich dus aan de hartelijkste
ontboezemingen over, en ofschoon
geheime vrees nog altijd de borst
vader Ambrosius beknelde, en hem het
oogenblik des wederziens nog zeer
wijden! toescheen, zoo wilde hij echter
dc vreugde van liet goede meisje, dat
zoo weinig blijde oogenblikken gekeild
had, door zijne woorden, niet geheel
cn al den bodem inslaan. Terwijl de
grijze priester en de jeugdige maagd
onder het geheimzinnig slargctlonkcr,
den (iever van alle goeds, met stame
lende lippen voor zijne liefde en barm
hartigheid danken, zullen wij ons naar
een ander gedeelte van het kasteel be
geven, waar een tooucel van
heel anderen aard plaats had. In
der benedenzalen liep Heer Hensberg
stond: „glaswerk". De generaal denken
de. dal het de zending porcelein was,
wilde met een knecht de kist openen.
Nauwelijks was men daarmee begonnen
of een vrceselijke ontploffing volgde,
svaarbij dc generaal en zijn knecht ge
dood werden.
Binnenlandsche berichten.
De Tarlefwet.
Minister Talma verklaarde, dat. in
dien dc loop der politieke gebeurte
nissen de uitvoering van het program
dezer regeering mogelijk maakt, spoe
dig na Tiet zommerreces de wijziging
het tarief aan de orde zal komen.
Kamerlid af.
et is thans reeds zeker, dat van
de 99 Kamerleden de heer Verhey
(Rotterdam III) is onlangs overleden
10 niet naar de Kamer zulten terug-
keeren. Het zijn: één katholiek: nr.
Bolsius (Roermond), één anti-rev.graaf
Van Lynden van Sandenburg (Kampen),
één christ.-Historischemr. Van Lennep
(Haarlem), één oud-liberaal: jhr. mr.
Van Karnebeek (Utrecht I), twee unie
liberalen de heeren dr. Roessingh
(Emmen) en mr. De Kanter (Dordrecht),
en vier vrijzinnig-democratenmr. Druc-
ker (Groningen) mr. Treub (Assen),
r. Smidt (Veendam) en Vorsterman
n Oven (Oostburg). Van de sociaal
democraten stellen alle aftredende leden
zich weer candidaat.
Hulde aan Kardinaal van Rossum.
Door de R. K. Werklieden zal, ter
gelegenheid van de komst van Kardi
naal van Rossum in Nederland, eene
hulde aan Z.Em. worden gebracht. Deze
huldebctooging zal plaats hebben te
Amsterdam op Zondag 13 Juli a.s, des
namiddags te half twee, in de groote
zaal van liet Concertgebouw.
Herstellingsoord voor R. K. drank
zuchtigen.
Het R. K. Sanatorium voor drank
zuchtigen zal worden gebouwd in Heer
(L.), vlak bij het voogdijgesticht van
de Priesters van het H. Hart. Hun zal
ook het sanatorium, waarvoor de gelden
bijeengebracht worden door het bekende
Dr. Ariënsfonds, toevertrouwd worden.
Landbouwhuishoudonderwijs.
Bij Kon. besluit is bepaald, dat in
den zomer van 1913 op het landgoed
„de Rollecate" bij het station Dedems-
vaart, eene opleidingsschool voor on
derwijzeressen bij het landbouwhuis
houdonderwijs zal worden gevestigd.
Voor het tijdvak van 22 Mei 1913 tot
en met 30 April 1914 is benoemd tot
leerares, mej.Th. Mansholt, te Groningen.
Plaatselijk Nieuws.
AMERSFOORT.
Hedenavond om half negen vergadert
de gementetaad. Aan de orde is o.m.:
Benoeming lid Commissie toezicht
Lager Onderwijs, (vacature Dr. de Ro-
chemomt.)
Benoeming stembureau*.
met driftige schreden op en neder en
scheen blijkbaar nog een bezoek te
wachten, daar hij van tijd tot tijd luis
terend bleef stilstaan, en dan wedei
het hoofd schuddende, zijn onderbroken
wandeling aanving.
„liet is zonderling mompelde hijhij
had mij toch gezegd nog heden avond
hier le komen, wat mag de reden dier
vertraging zijn? Zou hij mogelijk iets
hebben vernomen of misschien het wild
reeds op het spoor zijn Het is wonder
lijk, dat wanneer ik aan dien Fulco denk,
mij dan zulk een onbestemd gevoel, ik
zou bijna zeggen eene siddering be
vangt. En wat heb ik te vreezen Mijne
maatregelen zijn zoo goed genomen,
dat hij mij niet kan ontsnappendaarbij
een man in mijn dienst, die dit ge
slacht een ingekankerde!» haat toedraagt
cn mijne bevelen stipt zal ten uitvoer
brengen. Waarom dus mij zelve beangst
gemaakt? Maar toch liet is zonderling,
dat hij mij duet wachten.
l'erwijl hij deze laatste zinsnede
zich zelvcn sprak, werd cr aan de deur
geklopt, en trad een man van i
achtige gestalte hel vertrek binnen. Zijl»
goed gevormde ledematen, waren door
een lijn gepolijst harnas bedekt, dat
door zijne buigzaamheid van liet talent
des makers geluigdein de linkerhand
hield hij een breed slagzwaard, terwijl
hij zijn mantel achteloos over den rech
Verzoek van den Gemeente-Secretaris
n verlof van 16 Juni tot en met 12 Juli.
Voorstel tot het verleenen van eervol
ontslag op verzoek aan het hoofd der
O. L. School F, en tot het verleenen
ziekteverlof aan de onderwijzer G.
J. Hilke.
Voorstel tot verlenging van den ter
mijn van ontruiming van de onbewoon
baar verklaarde perceelen Wolkerstraat
5 en 15 en van de onbewoonbaar ver
klaarde woningen Wolkerstraat 7,9,11
13.
Voorstel tot vaststellen van rooilijnen
langs den Soesterweg.
Verzoek om afwijzend te beschikken
,i een verzoek, om uitbreiding van het
buizennet der Gasfabriek in den Utrecht-
schen straatweg.
Voorstel tot verbouw van de kantoor-
magazijn-localiteiten der Gasfabriek.
Onttrekking van terreinen aan den
openbaren dienst, ten behoeve van de
jaarmarkt.
Voorstel tot verlenging van ziekte
verlof aan de onderwijzeres C. Hollestein.
Voorstel tot verlenging van ziekte
verlof aan den leeraar S. Algera.
Voorstel van B. en W. tot instelling
in den keurings-dienst voor eet- en
drinkwaren.
Voorstel tot verkoop van grond aan
de Barchman Wuytierslaan.
De Commissie van bijstand voor
Gasfabriek en Waterleiding bemerkte,
dat door de uitbreiding van het bedrijf
d{ beschikbare ruimte voor kantoor en
magazijn niet meer aan de behoefte kan
voldoen. Volgens een plan van verbouw,
zal het kantoor worden vergroot, en
zullen worden bijgebouwd een nieuwe
directeurs-kamer, een afzonderlijke ka-
r den boekhouder en een ruimte
voor archief. De bestaande Directeurs
kamer zal worden bestemd voor de
opzichters. Op de bovenverdieping zijn
ee kamers ontworpen, waarvan een
bestemd voor vergaderkamer van de
Commissie van bijstand en de andere
voor reserve. Verder wordt voor ma
gazijn een voldoende ruimte verkregen.
De kosten worden geschat op f12500.
Op de Hondententoonstelling te
Delft, behaalden de heeren Cattie en
H. C. A. de Jong met hunne dieren
eerste en speciale prijzen. De heer de
Jong exposeerde zijn bekenden Chien
de Bouvier „Charlatan", de heer Cattie
een Belgischen ruwharigen herder „Ja-
cot". Er waren pl.m. .300 honden inge
schreven, waaronder velebuitenlandsche.
De Naaml. Vennootschap „Amers
foort", cxploitante van het Bergterrein
bericht, dat de heer J. W. Middelburg,
Utrechtscheweg no. 84 voortaan als
gemachtigde zal optreden.
Door de Genie werd in het open
baar aanbesteed het aanbrengen van
gas- en waterleiding in de kazerne al
hier. Inschrijvers warenH. J. Siner
Rotterdam f2748W. P. Klein, Am
sterdam f2180; fa. J. Kool f2297.
Voor het verrichten van 't zelfde werk
in de kazerne te Harderwijk werd in
geschreven als volgtW. P. Klein
Amsterdam f669; fa. J. Kool f999;
S. M. Pruis Apeldoorn f774.
ter schouder had geslagen. Op zijn
hoofd droeg hij een helm met een sier
lijken veder voorzien, waarvoor een
plaat bevestigd was, met een kruis ver
sierd. Van zijne gelaatstrekken was niets
te onderscheiden, dan zijne oogen, die
als twee bliksems uit het vizier dat zijn
gelaat bedekte, den toeschouwer aan
blikten.
„Eindelijk! zeide Hensberg, terwijl
hij zijn gast tegemoet ging en hem de
hand reikte. Ik had reeds alle hoop op
gegeven u heden avond te zien. Maar
wees welkom I Ontdoe u van helm en
zwaard, gij behoeft hier geen Sarace-
nen te bevechten, en maak het u zelven
zoo gemakkelijk mogelijk.
Gij zijl inderdaad zeer beleefd!
zeide de onbekende, en men kan het
u aanzien dat gij het goed met uwe
vrienden meent. Daar gij mij dus vrij
heid van handelen geeft, zoo zal ik mij
van mijn zwaard ontdoen, doch den
helm niet losgespenhet is eene ge
lofte, die ik gedaan heb, en die gij mij
immers niet euvel zult duiden?
Ik begrijp u, zeide Hensberg
lachende, als het wild geschoten is,
zullen wij wel nader kennis maken.
Maar komaan een beker wijn zult gij
zeker niet versmaden, anders zoudt
gij tooneu geen goed krijgsman
te zijl» 1
De bekers werden gevuld; in een
