Zeven en' twintigste Jaargang.
No. 29. Dinsdag 8 juli 1913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
UITGAVE VAN DE VEREEN1GING .DE EEMBODE" TE AMERSFOORT
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
I per Urie maanden vijftig cent. - Afzonderlijke nummers drie cent.
I Ahonneinenten kunnen eiken dag ingaan, doch opzeeaine van ahnnncm-nt
schieden vóór den aanvang van een nleïw kwartaal. pzegg,nB van moet ge-
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEQRACHT 13 - AMERSFOORT.
Advertentieprijs van één tot vijf regels dertig cent. - Elke regel meer zes cent.
Reclames Hen ct. p. regel. Advertentiën In het redactioneel gedeelte vijftien ct. p. regel.
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle mededeellngen en advertentlEn in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
!i '8 1)8 ver'ievene roeping der Ka
tholieke pers de waarheden van onzen
heiligen godsdienst onbeschroomd te
belijden en manmoedig te verdedigen
de plicht van iederen Katholiek die pers
te steunen met alle hem ten dienste
staande middelen, bijzonder door zijn
abonnement. Kardinaal Van Rossum.
Herstemming nu den Gemeenteraad.
Wij noodigen onze lezers dringend
uit bij de herstemming voor den ge
meenteraad op a.e. Woensdag krachtig
te bevorderen de verkiezing van de
candidaten der christelijke kiesver-
eenigingen.
In district I.
Mr. L. Stadig.
Mr.C. M. van Voorst Vader.
In district ill.
S. Kraan.
Mr. L. Stadig»
Snelle verspreiding van hl Kiiisleirim.
Ook een bewijs voor den goddeiijken
oorsprong van het Christendom,
een bewijs, dat de godsdienst van
Christus de door God gewilde godsdienst
Wie onbevooroordeeld zoeken gaat
in de geschiedenis van het menschdom,
of God wellicht aan de redelijke schep
selen van den aardbol op bijzondere
wijze een godsdienst heeft voorge
schreven, ontmoet, bij zooveel andere
religes, natuurlijk ook de ojivallendste
van alle Godsvereeringenhel Christen
dom. Gaat men er dan op studeeren,
hoe snel die godsdienst ach verspreidde,
ondanks alle indijkingen naai- rechts
en naar links, men wordt geschiedkundig
gedwongen tot de verklaringhet
Christendom is eene verschijning, die
uiterst raadselachtig blijft, als men
Goddelijke inmenging buitensluit.
Zulk een noodgedwongenheid over
kwam zelfs ongcloovigen en twijfelaars.
Kenan schrijft in de inleiding van zijn
boek: L.es Apütresde vorming van
het Christendom is het grootste feit
van de godsdienst-geschiedenis der
wereld.
De twijfelaar Bayle moet erkennen
in zijn Dictionnaire critique„Het Evan
gelie, gepredikt door menschen, die
wreed vervolgt! werden en alle mensche-
lijke middelen ontbeerden, vestigde
zich niettemin in weinig tijds overal
ter aarde. Dit is een feit, dat niemand
kan ontkennen, een bewijs, dat het is
een werk van God".
Als het Christendom een werk van
God is. dan is liet minstens in dat
gene, waarin alle vertakkingen er van
overeenkomen, de door God gewilde
godsdienst: dat is duidelijk.
En moet dus een redelijk mensch,
wil hij in zijn betrekking tot liet Chris
tendom zijn plicht vervullen, minstens
„Christen" zijn!
Doch, is het waar, dat de verspreiding
FEUILLETON.
UIT VERRE TIJDEN.
- Gij ziet mij terug als weduwe. Ik
heb veel geleden en zwaar voor mijne
ongehoorzaamheid geboet. Ik heb mijn
broeder Herman doen weten, dat wel
dra mijn laatste tevensuur zal slaan.
Ik heb hem tot voogd benoemd, mogelijk
zal het onschuldig gelaat van mijn kind
iets op zijn hart vermogen.
Daar ik ecliter in alles op mijne
hoede moet zijn, zoo heb ik mijn toe
vlucht tot u genomen, verzekerd dat
gij mij den laatsten liefdedienst niet
zult weigeren.
'Zij zweeg eenige oogcnblikken en
vervolgde toen
Ik geef u hier een kistje in bewaring,
waarin papieren aanwezig zijn, die op
de geboorte van mijn kind betrekking
hebben. Bewaar liet goed, zorg voor
den knaap en God zal u rijkelijk voor
uwe moeite looncn.
|k beloofde haar alles geheim te
houden en over het kind te waken en
vertrok.
Ik bezocht haar nu dagelijks en zag
hoe zij meer en meer verminderde.
Met den knaaj» aan haar legerstede
„edcrgekiiield, zag ik haar de bevende
handen zegenend over liet hoofd van
haai kind uitstrekken zij liet een /achten
snik hooren en de ziet der vrouw, door
van liet Christendom met zulk een
verbazingwekkende snelheid door een
dikken muur van vertragende en be
lemmerende omstandigheden heenboor-
de, dat die snelheid zelf geluid geeft
en roept: Digitus est liicde vinger
Gods is hier?
Ja, zekerZie maar eens I
Hij de errste toespraak i Petrus
op de n Pinksterdag bekeereu zich 30U0
menschen. Bij een volgende stijgt het
aantal tot 500U. Weldra in heel Palestina
vervolgd, gaan de Christenen in grooten
getale over de toenmaals bekende wereld
hun godsdienst verspreiden.
Dit getuigen, behalve de Handelingen
der Apostelen en de brieven van Pautus,
ook iieidensche geschriften als van
Tacitus,"Suetonius en Plinius en christelijk-
apologelisclie werken als van Justinus
en Tertullianus.
En liet waren nu niet alleen slaven
en vrouwen en behoeftigen, die den
nieuwen godsdienst aanhingen!
Keeds uit Christus' eigen leven ken
nen wij rijke en aanzienlijke christenen
jaïrus en Zachaeus, Nicodemus en
Lazarus, ook Joseph van Arimathea,
Saulus, later Paulus, was evenmin van
geringen stand. Ook waren onder de
eerste Christenen eigenaars van lande
rijen en huizen, die ze plachten te ver-
koopen, om den verkoopprijs, ten bate
van hei gemeenschappelijk leven, aan
aan de voeten der Apostelen neer te
leggen.
Sergius was proconsul en Dyonisius
was Areopagiet. Flavius Clemens was
zeer rijk, en Quadratus, Aristides, Jus-
stinus, Athenagoras waren wijsgeer.
De groote aalmoezen, in den eersten
tijd n^ar de arme Christengemeente te
Jerusalem opgezonden, getuigen mede
voor het feit, dat Christus' godsdienst
gansch niet uitsluitend de godsdienst
der verdrukten was.
Het goddelijk karakter dezer aller
spoedigste verspreiding treedt duidelijk
aan het licht, als men een oogenblik
let op drie lange reeksen van bezwaren.
1. Ten eerste wat aanbelangt de eigen
aardigheden van den Christelijken gods
dienst zelf.
De leerstellingen, die door Christus'
discipelen moeten worden verspreid,
waren veelal onbegrijpelijk, vaak lijn
recht in strijd met de hcerscliende be
grippen. Bijvoorbeeldde éénheid van
hetGoddelijk Opperwezen, samengaande
met een drievoud van Goddelijke Per
sonen de menschwording van een dier
Personen; het feit dat die mensch ge
worden God 30 jaar als een arme
werkman in vergetelheid leeft, om na
een betrekkelijk zeer kort leeraarsainbt
als een boosdoener veroordeeld te ster
ven aan een kruis, Paulus schrijft dan
ook vlakweg aan de Coriuthiërs „Wij
ecliter prediken u Christus, die ge
kruisigd is, voor ue Joden een ergernis,
voor de heidenen een dwaasheid."
Daarenboven was die menschwording
van God het middelpunt of de grond
slag van zeer veel andere, ondoorgron
delijke waarheden, bijvoorbeeld van de
toekomstige verrijzenis des vleesclies,
iets wat, zooals wc lezen in het 17c
het lijden gelouterd, steeg opwaarts
naar de zalige gewesten der vérgelding.
Eenigen tijd na liet overlijden van
Machteld vernam ik, dat Hensberg
den knaap naar eene pachthoeve had
laten vervoeren en dat hij daar verder
aan zijn lot zou worden overgelaten,
tn een onbewaakt oogenblik maakte ik
mij van Hendrik meester, deed hem
van kleederen verwisselen en bracht
hem naar mijne zuster.
Een paar jaren later oordeelde ik
het raadzaam, Hendrik van woonplaats
te doen verwisselen en bracht hem op
het kasteel, waar hij onder mijne oogen
opgroeide. Hij werd nu de speelgenoot
van Fulco en Maria en daarenboven
de lieveling van Graaf Dido, die lieni
later tot zijn schildknaap benoemde.
Toen lulco en Walter naar het
H. Land vertrokken waren en Graaf
Dido zijn vertrouwen aan den niets-
waardigen Hensberg schonk, had ik
dezen «ogenblikkelijk kunnen ontmas
keren, maar ik kende zijne wraakzucht.
Ik besloot dus te zwijgen.
Niet lang daarna ontmoette ik iu
Robert van Wieringcn, den wreker
der onschuld. Door den rentmeester
bijgestaan, wist hij Hensberg te ver
schalken.
En nu, Walter! ging de grijsaard
voort, geef ik u ongeschonden de na
latenschap uwer moeder over. Open
het kistje en gij zult daarin de bescheiden
hoofdstuk van de Handelingen der
Apostelen, de lachlust opwekte bij de
Areopagieteu, die fortius Feslus tot
Paulus zeggen deed„Gij zijt buiten
zinnen, Paulus. De geleerdheid brengt
u tot zinneloosheid". (Hand, 26, 24).
Zulk een godsdienst moest verkondigd
worden aan eigenzinnige Joden, aan
twijfelzuchtige heidenen.
Tevens moest van hen geëischt wor
den nederigheid en kuischïieid. De ne
derigheid nu was een onbekend begrip
bij de heidenen, en het tegenoverge
stelde van kuischïieid was tot Godheid
verheven. Voeg daar nog bij de Chris
telijke lessen over de onbreekbaarheid
des huwelijks in een wereld vol echt
scheidingen cn de voorschriften der
Christelijke naastenliefde in een wereld
vol slaven, en men begrijpt, dat deze
godsdienst den menschen alles behalve
naar den mond praatte
Nog meer. Vergeet niet, dat Christus
een Israëliet was, daarbij arm en bo
vendien aan een kruis stierf.
Nu is liet bekend uit de tot ons ge
komen geschriften der ouden, dat de
Joden, de armoede en de krufcstraf
zoo ongeveer de drie voorwerpen wa
ren, waarop wel de diepste verachting
rustte van al wal iets te zeggen had in
de toenmalige wereld.
Bedenkt men tenslotte, dat Christen
worden in die eerste tijden zeer dikwijls
gepaard ging met vooruitzichten krijgen
op verachting, verbeurdverklaring van
goederen, verminking en marteldood,
dan vraagt men zicli terecht af: kon
zulk een godsdienst ooit kans hebben
op spoedige en allerzijdsche versprei
ding, indien niet een hoogere dan puur
menschelijkc kracht medewerkte
Wordt voortgezet. Jac. J. Zmj. S.J.
Uit het Buitenland.
Frankrijk.
Het groot-seminarie, gebouwd door
den vroegeren bisschop vaii Puy, dat
indertijd 445.000 francs heeft gekost, is
door den staat in bezit genomen.
Een protest heeft niet mogen baten.
De staat heeft tweemaal reeds gepro
beerd om het gebouw en de inventaris
aan de stad te verkoopen, maar de
burgemeesters hebben dat aanbod ge
weigerd, verklarend, dat zulk een aan
koop de gevoelens van het meerendeel
der inwoners kwetsen zou. De staat
heeft nu tenslotte besloten om het se
minarie in een kazerne te laten veran
deren. In de kapet van het seminarie
bevindt zich het graf van mgr. de Horton
en andere graven nog.
De Katholieken vragen zich met be
zorgdheid af. wal er met die dierbare
overblijfselen zal gebeuren. Er lieerscht
groote opgewondenheid in de stad.
De Frausche Kamer slikte met 359
tegen 223 stemmen het voorstel tot
invoering van den drie-jarigen diensttijd.
In de Balkanlanden
blijft 't vechten tusschcn de voormali
ge bondgenooten aanhouden.
Bulgarije, dat eerst baas speelde,
vinden, die gij om in het bezit uwer
goederen te geraken, zult noodig hebben.
Waller voldeed aan dit verzoek en
vond perkamenten rollen van zware
zegels voorzien.
Nogmaals drukte Herman diep ge
roerd zijn leedwezen over al het ge
beurde uit. 'Tot zijne verontschuldiging
voerde hij aan, dat hij zijn vader had
moeten beloven, nimtner zijne zuster
weder te zullen zien, en ofschoon het
hem ook later moeite kostte die belofte
te houden, zoo had hij echter vermeend
dit te moeten doen. Wat ecliter het
schrijven mijner zuster betreft, ging hij
vourt, ik herinner mij niet, ooit een
brief van haar' ontvangen te hebben.
Dit geloot ik gaarne, hernam
Walter. Hensberg zal wel zorg hebben
gedragen, dat u dergelijke zaken niet
in handen kwamen.
Nadat men het overige van den dag
in stille vreugde had doorgebracht,
scheidde men des avonds zeer laat.
Maar des nachts gingen drie mannen
stilzwijgend do binnenplaats des kastecls
over cn begaven zich naar een vier
kant torentje, dat aan de westzijde ge
plaatst, tol gevangenis diende.
Binnen getreden, zagen zij Hensberg,
in een hoek zijner cel in diepe neer
slachtigheid nederzitten.
Hensberg I zcide vader Aiubrosius,
wij hebben medelijden mei den diep
gevallen broeder en vergeven hein het
wordt nu van alle zijden bedreigd,
De Serven kloppen er geducht op
los, de Grieken niet minder.
En om de maat vol te meten, komt
nu Roemenië zich ook ill 't bloedig
oorlogsspel mengen.
Kumenië heeft een llink leger van
meer dan 600.000 inan onder de wa
penen geroepen en wil dat nu zoo
spoedigmogelijkopde Bulgaren loslaten.
Roemenië heeft er belang bij dat
Bulgarije wat ingetoomd wordt en daar
om benut het nu de omstandigheid,
dat die gevreesde buurman in de ver
drukking is.
En liet gekste is, dat de overwon
nen Turk zoowaar ook weer o|istaat.
De sultan eischt dat de Bulgaar ten
deele uit zijn land zal trekken cn is
voornemens dien eiscli kracht bij te
zetten, door eenige Turksche legerben
den tegen de Bulgaren in 'l veld te
brengen.
De strijd tusschen Grieken en Bulga
ren teekent zich scherjier. En geen
wonder de Grieken houden zich slechts
bezig met slaan en terugdringen. Heb
ben zij tijdens den oorlog tegen de
Turken wel eens aanleiding gegeven
tot de bewering dat het Grieksche le
ger niet veel beteekeiule, thans doen
zij deze te niet door overwinning op
overwinning te behalen. Zondag heb
ben zij na harden strijd de stad Dviran
genomen en achtervolgden zij de ont
redderde Bulgaarsehe troepenmacht.
Zoo zal men dan zien hoe Bulgarije
door al wat staat is op den Balkan
wordt aangevallen en het rijk van ko
ning Ferdinand in een hachelijke positie
zal geraken. De Bulgaarsehe gezant te
Athene, die zijn post verlaten heeft,
verklaarde bij zijn vertrekBulgarije is
bezig een nationalen zelfmoord te be
gaan. Duidelijker kan de toestand,
waarin Bulgarije thans geraakt is, niet
worden afgeteekend.
Een Katholiek priester heeft aan de
autoriteiten medegedeeld, dat alle mu
zelmannen uit Kilkitsj en omgeving
door de Bulgaren op gruwelijke wijze
zijn vermoord.
In Tripoli
staan de Italianen nog altijd aan aan
vallen bloot. Een afdecling genietroe
pen werd aangevallen door eenige hon
derden gewapende inlanders. De Italia
nen moesten terugtrekken op Cyrene.
Er kwamen versterkingen, maar deze
hadden een heftigen aanval te doorstaan
en trokken terug naar de verschansingen
van Fatfat, waar zij den opmarsch van
den vijand tegenhielden. De Italianen
leden groote verliezen.
In Zuid-Afrika
was het een tijdlang onrustig ter oor-
zake van een arbeidscontlict in de mijnen.
Alles liep vast. De stakers verniel
den de electrische centrale en stremden
het verkeer. De troepen tot herstel van
orde afgezonden raakten slaags met 't
oproermakend stakersdom en 't gevolg
was dat velen er 't leven bij lieten.
Gelukkig kwam er nog al spoedig
ontspanning. Men vormde een scheids
gerecht cn wil zoo trachten de partijen
kwaad dat hij ons berokkend heeft.
Hier is een buidel met goud. buiten
staat u een gezadeld paard te wachten.
Verwijder u uit deze streken cn waag
het nimmer meer die te betreden.
Gij zegt dat ik vrij ben, stamelde
Hensberg; is het waar? Of komt gij
mogelijk u in mijne machteloosheid
verblijden
Ver zij van ons die gedachte,
zeide Robert, maar alvorens te ver
trekken, moet gij ons het papier ter-
hand stellen van Herman van Heusdcn.
Hensberg aarzelde.
Wilt gij het soms behouden, om
later schande over den naam Van
Heusdcn te brengen vraagde Robert
koel, ook dit staat iu uwe keuze. Maar
ik bezweer li, dat gij deze gevangenis
niet zult verlaten, alvorens het stuk iti
mijne handen is.
Hensberg, die zag dat tegenstreven
zijne zuuli zou bederven, haalde het
verlangde bewijs te voorschijn. Hij ver
liet de gevangenis en liet land. waarin
hij zooveel onheil geslicht had cn
niemand hoorde sedert dien tijd meer
van hem spreken.
Vreugde woonde in de natuur en in
de harten der kasteel-bewoners van
Bern. Het oude, eerwaardige gebouw
was iu feestdos gehuldfestoenen vau
tot overeenstemming te brengen.
Een methode die meer aanbevelens
waardig is dan geweldpleging.
Binnenlandsche berichten.
Troeletra
is hij I I. M. de Koningin op bezoek
geweest. Hij werd op de gebruikelijke
manier „hoffelijk" ingehaald en confe
reerde een paar uur met onze Koningin.
Nadat de Koningin naar haar villa
was teruggekeerd, bleef Troelstra nog
een half uur ten paleize vertoeven en
heeft hij. in liet paleis een ontbijt ge
bruikt. Per liofrijtiiig werd hij daarna
weder naar het station teruggebracht.
Er waren weinig menschen aan het
station. In de wachtkamer werd de heer
Troelstra omzwermd door journalisten,
maar hij liet niets uit. Wel gewaagde
hij van de vriendelijkheid, waarmede
de Koningin hein ontvangen had.
Vereeniging tot Bevordering der Belan
gen van Slachthoorenden
Het Juli-nummcr vau „Ons Maand
blad" het orgaan dezer vereeniging is
ditmaal wel buitengewoon belangrijk,
allereerst al doordat het, als gevolg
van de inspanning, ijver en werkkracht,
waartoe liefde tot het doet Bestuur en
Leden drijft, melden kan dat het ver
krijgen van een eigen Landhuis verze
kerd is niet alleen, maar ook dat een
dezer dagen de aanbesteding kan plaats
hebben van den bouw, zoodat liet huis
voor einde 1913 onder den kap zal zijn.
Een paar plattegronden, benevens een
teekening van het geheel verduidelijken,
met een blij gestemd artikel, dit voor
de vereeniging zoo heugelijk resultaat.
Niet minder vermeldenswaard zijn een
paar artikelen „Tcntoonstellingswerk"
cn „Propaganda", als opgewekte be
schrijvingen van ervaringen bij den stand
der Vereeniging op de tentoonstelling
„de Vrouw" opgedaan en als bewijs
van de onvermoeide pogingen door
toegewijde leden gedaan om het doel
der vereeniging bekend te maken
het doel dat niet minder beoogd dan
de Slcchthoorenden uit verachterlijking,
terugzetting eu isolement naar voren
cn in 't volle leven terug te brengen
het doel dat, in korte woorden gezegd,
beoogt hen te genezen van de gevolgen
van hun gebrek.
De eerste stap daarheen Uau elke
slcchthoorende doen door toetreden tot
deze vereeniging. En wat er dan aan
nieuw teven, nieuwe hoop cn belang
stelling, meer werk cn brood in deze
kringen gewonnen kan worden, daarvan
leggen in dit nummer aitikels als:
„Arbeidsbemiddeling", „Onderwijs" etc.
duidelijk getuigenis al'.
Proefnummers kunnen gratis aange
vraagd worden aan het Bureau der
Redactie Hendrik van Viandenstraat 4,
te Amersfoort.
In Zeeland.
waar de l'rov. Staten op 't doode punt
staan heeft een naamkatholiek mede
gewerkt aan de totale omzetting van
't college van Ged. Staten.
met kunstige hand aangebracht. Boven
den ingang der zaal zag men de wapen
borden van Bern, van tleusden en van
Wieringcn prijken, overal waren rappe
handen bezig om alles netjes op te
schikken. Waar menookhetoog wendde,
overal zag men blijde gezichten.
Het scheen dat de ganschc omtrek
deel in liet feest nam, dat heden ge
vierd werd, want de binnenplaats, die
nog al van grooten omvang was, was
bijna te klein om de menigte, in hun
zondagsche ktccdcrcn gcdoscht, te be
vatten. Alter blikken waren ojt de
hoofdpoort des kasteels gevestigd en
de krijgslieden hadden al hun gezag
noodig om den weg, die van lici kasteel
naar de kapel voerde, vrij Ie houden.
En geen wonder dal hier vreugde
was. Robert zou met Helena van I leusden
cn Maria met Walter van Wieringcn
in den echt verbonden worden. Daar
door zou dan de vcete, die zoolang
tusschen beide familcën geheerscht had,
voor goed uit den weg geruimd worden.
De huwelijks-inzegening werd door
vader Ambrosius verricht. Nog een
maal maande hij de jeugdige echtelingen
steeds braaf cn godsdienstig te zijn
nimmer den weg der deugd te verlaten.
Mcii kcerd - nu stil cn ingetogen naar
de ridderzaal weder, waar 't feestmaal
was aangericht. Fulco ecliter, scheen
gedurende den maaltijd zeer afgetrokken.
Eindelijk scheen hij zich geweld aan
