Zeven en twintigste laargang. No. 36. Vrijdag I Aug. 1913. DE EEMBODE NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. UITGAVE VAN DE VEREEN1GING .DE EEMBODE" TE AMERSFnORT Dit w.d verschijnt Uin.a.8. Vrtja "l"" '«I. - Abonneiuenten kunnen eiken dag ingaan, doch nn7»„„i.,r, schiedcn vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. gg 8 van nbonnemcnl moet ge- KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANOEQRACHT 13 - AMERSFOORT. Advertentieprijs: van Mn tot vijf regels dertig cent. - Elke regel meer ie* cent. Reclames: tien ct. p. regel. AdvertentiëN tn liet redactioneel gedeelte vljltlon et. p. regel. UlllIJko terleven bl| ■boniiement. Alle mededeelingen en advertentlBn In te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte. Dit nummer bestaat uit twee bladen. EERSTE I3LAD. Onderwijs en Opvoeding. Vreest geen geleerde verhandeling over dit gewichtig onderwerp. Lu 't daarom niet ongclcx.cn. Onderwijs en opvoeding zijn twi begrippen, die elkander volstrekt ni dekken, hoewel vele cenvoudigcn me nen, dut beide woorden zoo ongeveer hetzelfde bcteekenen. Dit in volstrekt niet het geval, Iemand leun een ellendige opvoeding ontvangen hebben, ondanks het meest uitnemende onderwijs dut hij genoot, 1'recies de grenzen lusschcii beide bcgrip|>cn trekken is moeilijk, maar men verslaat ons als wij zeggen, dat liet onderwijs op liet oog heelt de ontwik keling en verruiming van den geest, terwijl de opvoeding zichten doelstelt de vorming en leiding van het karakter. i huierwijs, dat niet teven* op het karakter zijn invloed uitoefent is ondetik- baar. wat alweer bewijst dat onderwijs en opvoeding moeilijk of in liet geheu! niet van elkaar gescheiden kunnen worden. 'I Gewichtigste is de opvoeding, de vorming van liet karakter, de leiding van den wil in de goede richting en daarom moet het onderwijs aan de opvoeding ondergeschikt gemaakt wor den. Zoo is het door ons Katholieken altijd begrepen, maar men behoeft hcusch nog niet Katholiek te zijn om dit t e gevet: Onderwijs zonder opvoeding kan zelfs een ramp zijn en toch bestaat er tegen woordig een geestessirooming, die van liet onderwijs, van de ontwikkeling liet ntceste, ja bijna alle goeds verwacht. Muit wil de menschen ontwikkelen, door verbetering van het onderwijs vooruit helpen en men heeft daarvan heerlijke verwachtingen. Van goed onderwijs, van ware volks ontwikkeling zijn ook wij voorstanders, maar wij verwachten van het onderwijs niet alles, wij noemen hel zelfs een ramp als het de zorg voor de opvoeding verwaarloozen doet. of deze in de ver keerde richting leidt. Dan geldt het woord van Goethe, dat alles schadelijk is wat den geest vrij maakt, zonder het karakter te Dit alles!» den menschen, die van goed onderwijs te veel verwachten, reeds dik wijlsvoor oogen gehouden, maarhet heet te dan, dat onze liefde voor ontwikkeling niet echt was. De afgezaagde beschuldiging, dat de Katholieke Kerk de volksontwikkeling tegenhield, deed dan opnieuw dienst. Maar de praktijk stelt ons geheel in het gelijk. Zie slechts naar Frankrijk, waar sinds 1881 de leerplicht werkt, waar millioe- nen en nogmaals ntillioenen zijn uit gegeven voor goed onderwijs en waar de resultaten van dat onderwijs de anti- clericalen zelfs met schrik gaan ver vullen. De menschen zijn er zeker beter on derwezen dan voorheen, al is de voor uitgang niet zoo groot als men zou mce- ncn, maar de meerdere ontwikkeling heeft zeer ellendige gevolgen gehad. Op de neutrale staatsscholen heeft men van het onderwijs alles verwacht, FEUILLETON. IONTOEKT. Doch kalm keerde hij zich riep tot zijne medeplichtigen „Weest bedaard, jongens de politie is "erl Komt binnen, heeren 1 Zoo vroeg hadden wij u stellig niet ver- wachtl" Hij liep voorop en bracht de beamu- ten door de keuken naar de woonka mer, waar een zonderling schouwspel hunne blikken trof. In het midden van het tamelijk ruimt vertrek stond een pers en daarnaast d< machine voor het maken van een wa termerk. Op den achtergrond een pno lographictoestel, dan een tafeltje niet chemicaliën, verschillende verven, pla ten enz. Overal waren tegen tic zolder balken draden van bindgaren gespan „c, waarover de versclt gedrukte vei lt,, 'papier, ieder tien biljetten van vijl mark tellende, hingen te drogen. Op een bed in de zijkamer nog vijf personen, die in hun ang: heeft men door het onderwijs in hoofd zaak de kinderen willen opvoeden en ilc proef is mislukt, in geen land komt juist onder het jongere geslacht een grooter aantal misdrijven voor en is liet mol de zede lijkheid zoo diep treurig gesteld. Reeds in 18(>7 wees een schrijver in de „Revue des deux Mondes" op dit ernstig verschijnsel en hij gaf een sta tistiek, die deed huiveren, De jeugd leverde in één jaar toen op: 12320 diefstallen, 80 aanslagen op «Ie eerbaar heid, 23 brandstichtingen, 114 kinder moorden, .'1 oudermoorden, .'Jü moor den, enz. enz. De verbetering van het onderwijs had dus niet tengevolge, zoonU ver kondigd werd, liet leegloopcn van de gevangenissen, maar wel een schrikba rende vermeerdering van liet aantal lisdrijvcn. Maar met aan de meerdere ontwik keling wijte men dit. De verkeerde op voeding. het ondergeschikt maken van ile opvoeding* aan liet onderwijs dat is dc oorzaak! Wat baat liet den jongen dat hij zich allerlei kennis eigen mankt, indien niet vens zijn karakter gevormd en zijn il in de goede richting geleid wordt? De opvoeding mag niet bij het on derwijs ten achter gesteld worden en wat meer zegthet onderwijs moet aan de opvoeding, aan de opvoeding in goeden zin, worden dienstbaar gemaakt. lïen dom mensch is bij slot van re kening verreweg te verkiezen boven een slecht mensch, hoe ontwikkeld en on derwezen die ook moge zijn maar wiens ontwikkeling hem slechts te gevaat lijker lor dc maatschappij maakt. De opvoeding ontvangt het kind voor gewichtigste deel in liet huisgezin, terwijl krachtige hulp brengt het gods dienstonderricht, maar ten slotte oefent ook de school machtigen invloed uit, oet zij uitoefenen invloed ten goede. Men ziet in den „meester" doorgaans alleen den onderwijzer, die het kind de noodige en nuttige kennis bijbrengt, men vergeet bijna altijd dat hij ook opvoeder is, dat zijn persoon en werken den wil en het karakter het kind beïnvloeden. Wij misprijzen daarom ouders, die hun kinderen naar scholen zenden, waar de opvoeding in verkeerde richting ge leid wordt, enkel uit de overweging dat daar het onderwijs beter zou zijn. Zeker, men heeft dc heilige verplich ting zijn kinderen als 't kan zoo veel mogelijk te laten leeren, maar als dit geschieden moet ten koste van goede opvoeding in engeren zin, dan ware het beter den kinderen het beste onderwijs te onthouden. Want vóór de verplichting: uw kin deren veel te laten leeren, gaat deze: dat zij opgevoed worden tot edele, wel denkende menschen. iór de ontwikkeling van het stand, ga de vorming van het karakter, omdat duizendmaal beter nog is onont- -ikkeld en braaf, dan ontwikkeld en slecht. Evenwel waar liet kan, en het kan thans schier overal, daar bezorge ieder in zijn stand zijn kinderen èn een goe de opvoeding en best onderwijs. Uit het Buitenland. De Bulgaarsche gruwelen. De commissie, belast met een onder zoek naar de Bulgaarsche gruwelen in Thracië, heeft reeds een uitvoerig rap port uitgebracht, waaraan het volgende ontleend isIn Daxatos, dat door de- Bulgaren bijna geheel vernield werd, zijn 147 huizen en 90 groote magazij nen in brand gestokende schade wordt op 15 milliocii l'rs. geschal. Tol nu toe heeft men 300 dooden van onder de puinen gehaald. De vernieling van het plaatsje had op dc volgende wijze plaat* Bulgaarsche officieren deelden de be volking mede, dat alle -dorpen in de omgeving platgebrand en de bewoners vermoord waren. Door angst aangegre pen, sloten de bewoners van Daxatos zich :t dagen lang in hun woningen op. Iii den morgen van den 13en Juli, liet was een Zondag, omsingelden Bulgaar sche infanterie en cavalerie de stad, terwijl 4 kanonnen met een 30 grana ten de vluchtelingen tot terugkeeren dwongen. De Bulgaarsche troepen be gonnen 's morgens 7 uur hun roof- en moordtocht. Vele bewoners hadden een schuilplaats gezocht in de kerk. Anderen sloegen op de vlucht, maar de Bul gaarsche cavalerie zette hen achterna en maakten hen, onverschillig of hei vrouwen, mannen of kinderen waren, onmedoogend af. Na een uur lang geroofd en gemoord te hebben, staken de Barbaren de hui zen in brand. Het vuur greep zeer snel zich heen en 's middags lag nage noeg heel het plaatsje in asch. Na nog meer verschrikkelijke schanddaden ge pleegd te hebben, trokken de soldaten :t rijken buit beladen af. Aan dc gruweldaden Hebben ook eenige Turken deelgenomen, wien de Bulgaren verzekerd hadden, dat Bulga rije een overeenkomst met Turkije ge sloten had tegen de Grieken. Zoo heeft een vroegere Turksche beambte niet minder dan 3D Grieken gedood. Andere Turken echter hebben er dan 260 personen het leven gered, Uit 't bommen-land. óndanks alle ol'liciëele tegenspraken komen uit Lissabon herhaaldelijk be richten, die er op wijzen, dat de toe stand daar zeer ernstig is. Dc aanslagen op de leden der regeering zijn aan dc orde van den dag, zoo o.a. op den ter-president, in verband waarmee personen in hechtenis werden genomen. De ministers worden voortdurend be- raakt door sterke afdcciingen soldaten. Men spreekt in Lissabon van niets anders dan van bonimenen ontploffingen. In 8 dagen tijds heeft men in dc raten niet minder dan 1600 hclschc machines gevonden; sommigen lagen op de tramlijnen, anderen bij de poli- tiebureaux, weer anderen vlak bij dc iteries en de woningen der minis ters. Bij een aanslag op een tram zou den niet minder dan 10 kinderen zijn omgekomen. Alles tabriceert bommen en teeke- nend voor den toestand is zeker, dat enkele dagen geleden bij een der grootste drukkerijen een boek is uitgegeven, ge titeld „De bom". In dit bock wordt geleerd hoe men bommen kan maken i ze moet gebruiken. De regeering bevindt zich in een treurigcu, moeilijken toestand en hel rhijiit, dat ze er niet uit zal geraken. In China. In China blijft het nog altijd gevaar lijk aan het gisten. In verband met een afgeslagen aan val van 3000 rebellen op het arsenaal te Sjanghai zijn de vreemde vrijwilli gers onder de wapenen geroepen en zijn de toegangen tot de Europeesche kolonies voorzichtigheidshalve gebarri cadeerd. Eenige granaten zijn in de Franschc kolonie gesprongen, waardoor een Fran schc non werd gekwetst. Ken tweede aanval op het arsenaal is beantwoord met liet spelen van ó-duims geschut van de schepen. Europeanen houden vol, dat de Japaneezen de aanvallen ondersteunen, waarbij zoowat 1000 menschen. meerendecls onschuldige boe ren, zijn gedood of gewond. Binnenlandsche berichten. de werkplaats waren gevlucht. 11 waren twee Russen, leden van een ii ternationale club van valsche munter .•il Berlijnsch huisschildet met zijn zot iSchiffman. Gelukkiger vangst had de politic niet kunnen doen. Onmiddellijk werd Gelder gefouilleerd. Hij stond liet gewillig toe 'en ver klaarde geen wapens bij zich te hebben. ,Die zoeken wij ook niet, beste man maar we wenschen te weten, of ge ook een dosis vergift verbergt. Gij zij t oud en u wacht een jarenlange tuchthuis straf Het zou ons minder aangenaam zijn, zoo ge u aan liet getuigenverhoor bij de a.s. rechtszitting door zelfmoord Wildet onttrekken sprak de commis- S' „N'iits, volstrekt niets, mijne heeren WH hebben er geen oogenblik aan ge dacht. dat men ons zou overrompelen Een strenger onderzoek naar hetgeen dc woning bevatte, moest uitgesteld wordenvóór alles gold liet, de zes personen naar «le gevangenis ov brengen. Consternatie in de concentratie. De briefwisseling tusschen dr. Bos en Troelstra over de vorming van een ministerie is gepubliceerd, Het laatste stuk is een schrijven van dr. Bos van 24 Juli, waarin deze zijn groot leedwezen betuigt over de wei gering. Hij schreef „Door deze weigering is het mij uiteraard onmogelijk geworden de mij verstrekte opdracht te aanvaarden, welke ik ten zeerste in het belang heb ;eacht van de verwezelijking der. her- ormingen. welke de meerderheid van ins volk verbeidt. In dezen zin be richtte ik reeds aan Hare Majesteit de Koningin. Hiermede is mijne taak af- geloopen." De politieke toestand. In de te 's-Gravenhagc gehouden, druk bezochte vergadering van de Ka merleden. behoorende tot de Vrijzinnige Concentratie, werd besproken, hoe deze organisatie zich verder zou verhouden ten aanzien der crisis. Eenstemmig be treurde de vergadering de weigering 'an de sociaal-democraten, om zitting e nemen in een Ministerie, dat eenc 'oldoende meerderheid zou gehad heb- >en in de Tweede Kamer om t itrijd voor het algemeen kiesrecht dc ouderdomspcnsionnccring met goed gevolg ten einde te brengen. De vergadering was van oordeel, dat de voorwaarden, welke Mr. Troel- ,tra ten aanzien van den steun, door dc soc.-dem. aan een Concentratie- Kabinet te vcrlccncn, heeft medege deeld, geen waarborg bicden voor dc •gelijkheid om het program uit tc :ren, en dat liet nutteloos werk, lig gende beneden de waardigheid van de concentratie, zou zijn, nader met dc sociaal-democraten te onderhandelen over dergelijke voorwaarden van steun. Algemeen wenschte dc vergadering dan ook in dc verdere beschouwingen et de voorwaarden der sociaal-demo- aten geen rekening tc houden. Een belangrijk aantal leden meende, dat ook de concentratie op zich zelve met kans op welslagen zou kunnen pogen het program tot uitvoering tc brengen. Daar evenwel van verschillende zij- in met kracht de tegenovergestelde meening werd verdedigd, was de ver gadering eenstemmig van oordeel dat daarvan moest worden afgezien. Ook bij de verdere besprekingen behecrsclite de wenscli om het reeds ontwikkelde program, dat algemeene instemming heeft, uitgevoerd te krijgen, de beraadslagingen. Het voorloopig onderzoek echter bracht alvast aan 't licht, dat meer dan duizend vellen met biljetten van vijf mark bedrukt waren; in liet photogra- phicioestcl bevonden zich bovendien nog platen voor hel drukken van bank noten, ter waarde van vijf en twintig Hoewel slechts drie beambten rezig waren, moest een hunner wel ertrekken, om de politie van het nnast- bijzijnde commissariaat te waarschuw opdat spoedig enkele agenten gezonden werden. Bleven nog twee over bij zer inisdadigors, De commissaris ging bedaard op eet stoel zitten en speelde met den wan dekstok; Jonas stond tegen een kust n leunen. En liu begonnen die twee hoe ren met Gchler en zijne makkers ge moedelijk over een en ander te spreken. De beambten droegen geen wapen en stonden met hun beiden tegenove zes, liever vijf krachtige mannen, va wie elk minstens tien jaren tuchthuis straf tc wachten had. Feil kort besluit en de dienaren dei wet zouden geknc- Verkiezing Tweede Kamer. Voor de nnverkiezing in de kies districten II en VI te Amsterdam zijn gekozendc heeren A. H. Gerhard (S. D, A. I') met 1675 stemmen, tegen 1072 uitgebracht op den lieer J. R. Snoeck Hcnkemans (C. H.), en B, Nier- strasz (Vrij-Lib.) met 2274 stemmen tegen 1317 uitgebracht op den heer mr. H. Verkouteren (C. H.). De heer Niersirasz vervangt mr. W, H. de Beaufort. Rotterdam. Bij een te Rotterdam gehouden aan vullingsverkiezing voor de Prov. Stalen van Zuid-Holland, wonnen de Christe- lijken een zetel. De partijverhouding is nu: 47 rechts i 35 links. Door dezen uitslag Is de mogelijkheid vrijwel verkeken, dat in 1916 Zuid-Hollands Staten en daarmee de rechtsche meerderheid der Eerste Kamer, zouden worden omgezet. Dr. Kuijpor. Dr. Kuyper heeft zijn benoeming tot lid der Eerste Kamer aangenomen. In zijn lijfblad, „de Standaard" werd getracht aan tc toonen, dat de doofheid, welke hein belette lid der Tweede Ka- te blijven, voor een goede vervul ling van het lidmaatschap der Eerste Kamer geen beletsel is. Mr. T- M. C. Aaaer. De Minister van Staat, lid van den Raad van State, mr. T. M. C. Asser is te 's Gravenhage overleden. Met Item is een rechtsgeleerde en volkenrecht- specialiteit heengegaan van Europeesche vermaardheid. De Hanze. Te Deventer werd gehouden de al gemeene vergadering van de R. K. Middenstandsverecnlgingen in het Aarts bisdom. Na korte inleiding van den voorzitter, den lieer Frnnssen uit Leeuwarden, waarbij hij mededeelde dat mr. dr, Henri van Grocncndani zijn benoeming als rechtskundig adviseur aanneemt en dat van Haarlem tot nu toe nog geen aan sluiting te wachten is, werd de verga dering met den chr. groet geopend. Voor liet jaarverslag aan dc orde kwam werd besloten een telegram van hulde zenden aan Kardinaal van Rossum. Daarna kreeg dc secretaris dc gele genheid liet jaarverslag voor te lezen. Hieruit blijkt dat dc Hanze bestaat uit 33 afd. niet '1814 leden. Na uitvoerige uiteenzetting der werkzaamheden besloot de secretaris zijn verslag met dc vol gende opwekking: „Een ding kan den Middenstand red den liet is liet wachtwoord van onzen tijd en dc wenscli van onze kerkelijke Overheden, welken wij in kinderlijke liefde als een gebod aanvaarden n.l. Middenstanders vcrccnigt u op zuiver principiöelen grondslagRoomsehen bij Rooinschen, opdat er geen vertroebeling n beginselen ontsta". Het boekjaar 1912 sluit met een nadeelig saldo van f 44.78. Daarna wies aan de orde de verkie zing van drie leden en drie plaatsver vangers tol kasna/ieninggekozen werd o.a. de lieer Nicuwcndijk, Amersfoort. Bij dc verkiezing van twee bestuurs leden wegens periodieke aftreding, wer den gekozen de heeren W. Fransenen J. Bicrlaaghals president werd geko- n de heer W. Fransen. Op een voorstel van de afdcciingen veld in de keuken liggen, terwijl de isdadigers konden ontvluchten. De commissaris en Jonas begrepen t zeer goed, en met kloppend hart achtten zij elk oogenblik op de komst der agenten. Gehler en zijne makkers waren echter le plotseling overvallen, om aan geweld te denken, En ook, de kalmte, de gerustheid, ja, de schijnbare onbezorgdheid van Jonas en den com missaris deden gcloovcn, dat uitge breide voorzorgsmaatregelen waren ge nomen om te verhoeden dat er ook maar één ontsnappen kan. Eindelijk arriveerden de agenten mei een celwagen. Dc boeien werden vooi den dag gehaald en niet lang daarna was het misdadig transport al op weg naar dc gevangenis. In de buurt verwekte liet verhaal van hel gebeurde in 't eerst groote ontsteltenis, maar in dc grootstad ver dringt dc cene gebeurtenis wondersnel de andere, zoodat de geschiedenis Dank zij de overrompeling, liep hel getuigenverhoor vlug van stapel, Dc booswichten hadden niet veel te ver bergen. Jonas was een goed jager- meester. Al 't wild was in één slag bemachtigd. Zware straffen werden tegen dc hoofddaders door den Ambtenaar van het Openbaar Ministerie geüischt. Maar Jonas, (le schrandere détectivc, oogstte welverdienden lol voor zijne nasporingen, waaraan hui tc danken was, dat de bende in den val liep. De groote inspanning, de voortdu rende onrust en liet ongeregelde leven :n echter zeer schadelijk voor de gezondheid van den detective Jonas. Op advies van zijn huisarts zeide hij zijn detective-betrekking vaarwel. Buiten, ver van alle groot-steedache beslommeringen, ging hij zich op den tuinbouw toeleggen. Gelukkig voor hem, had hij hier mede al evenveel succes als met zijn speurders-ambt. Hij kwam tol wclvuatl en zijn gezin mocht veilig onder de gelukkigste faulillën van geheel de omgeving gerekend worden.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1913 | | pagina 1