D Zeven en twintigste Jaargang. No. 37. Dinsdag 5 Aug. 1913. DE EEMBODE NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. UITGAVE VAN DE VEREENIÜING „DE EEMBODE" TE AMERSFOORT I Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond. FrIJs per drie maanden vljltig cent. - Afzonderlijke nummers drie cent moe.'ge- KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEGRACHT 13 - AMERSFOORT. Alle mededeclingen c a te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte. Na honderd jaren. I n vele plaatsen zijn .ol" worden nog J-lcestcn gevierd ter herinnering aan het leit, dat vóór honderd jaren Neder land de onafhankelijkheid herwon. liet kan niet ontkend worden, dat er vele redenen zijn ter herdenking deze gebeurtenis, temeer wijl in eeuw, die sinds verliep, Nederland ge deeld heeft in den ulgemcencn voor uitgang en in velerlei opzicht een gelukkig land genoemd mag worden. Vóór honderd jaren was Nederland uit tic rij der onafhankelijke staten weg gedrukt, was ons grondgebied een deel van Frankrijk en zuchtten onze voor vaderen onder den druk van den veclll- kcizcr Napoleon. Unlzaghjk hadden we te lijden van die Fransche dwingelandij en willekeur. De welvaart was verdwenen, handel en scheepvaart waren nagenoeg ver nietigd en inilliocnen guldens moesten Worden aangebracht. Daarbij kwam nog, dat onze jonge mannen tot den krijgsdienst gedwongen werden om voor Napoleon te strijden iu Spanje, Duitschlatld, Rusland, tot bevestiging en behoud van zijn heer schappij. Geen wonder mag het lieeten, dat, toen eindelijk het Fransche juk kon worden algeschud, toen de Keizer eindelijk verslagen werd. ook onze voorvaderen hunne onafhankelijkheid Dal was mogelijk met «Ie hulp der Russen en Pruisen. Buitengewone daden bchocldcn er niet voor gesteld te wor den. doch de wil om onafhankelijk te worden, was er. Ell toen Napoleon, van Elba ont snapt, opnieuw Europa bedreigde, heb ben bij Waterloo ook de Nederlanders getoond voor hun pas herwonnen o tal liaukelijkheid hun bloed veil te I och mogen we niet onbillijk zijn en moeten we erkennen, dat uit de Fransche ovcrhcersching, uit de dwingelandij van Napoleon veel goeds voor Nederland is voortgekomen. Tuen Nederland zijn onafhankelijk heid verloor en eerder al geheel onder den invloed van Frankrijk stond, ver diende het weinig beter. Hel was in die dagen met de vader landsliefde treurig gesteld. Eensgezind heid ontbrak geheel, liet regeerings- slclsel was ongelukkig, er hccrsclllcil in Staal en Maatschappij rotte toestan den, di- hooggeroemde 1 lollandschc vrijheid bestond voor een goed deel Nu is liet waar, dal daarin verbete- ring gekomen zou zijn ook zonder de Fransche ovcrhcersching, en dat de Franschen ons niet het heil brachten, maar toch heelt die ovcrhcersching zeer veel ten goede uilgewerkt. 1 )at wij Nederlanders ons één voelen, zonen van één volk, danken we voor een goed deel uatl tic ovcrhcersching en verdrukking van toen. Vóór den Franschen tijd was Neder land feitelijk niet één land, liet was een samenvoeging een veelheid van staatjes en steden, ongelijkinrechtspraak,met ge brek aan gevoel van saamhoongheid. De staatkundige en rechterlijke orga nisatie, zooals de- iierboren Nederland- sche Staat die gekregen heeft, is mogelijk geworden door den invloed van de staatkundige en rechterlijke ganisalie, die ons in den Franschen tijd werd opgelegd. De verdrukking dier dagen is Neder land in veel opzichten tot loutering en heelt gunstig gewerkt, as nochtans een tijd van bi proeving en groot was de vreugdt toen men liet juk van den vreemden dwingeland kon afschudden. 'oen wisten onze voorvaderen, dat Nederland Nederlandsch Toen beseften ze hoe rampzalig het zoor een volk is onder vreemden icepler le moeten buigen, beheerscht te worden door vreemdelingen. Dat bracht hen bijeen, zij vergaten ;ii twisten, ze sloegen de handen De laatste stadhouder weinig populair geweest, bij de komst der icheu was hij gevlucht en een groot deel des volks had den Oranje prins zonder spijt zien vertrekken. Maar de tijd van verdrukking, dien men doorleefd had, deed vele Oranjetegen- itanders hun grieven vergeten, de oogen opengaan. oen Nederland weer een vrij, ei hankehjk land werd, plaatste mi weder een Oranje aan hel hoofd v; Oranje kwam toen aan 't hoofd v; het land en bleef bet. Niet als hoofd van een partij, gelijk eleerneen, partijhoofden Oranjevorsten sinds niet nv moge zoo blijven. Oranje en Nederland zijn dus sinds ui eeuw weder vereemgd. liet et den Vorst van Oranje aan I hoofd, dal wij onze onafhankelijkheid en nu een eeuw handhaafden, onder het bestuur van de Koningen uil hel Huis van Oranje, dat Nederland zich rustig ontwikkelde, een klein land, dal met eere genoemd ordl in heel de beschaafde wereld. En ook thans nog is de Koniugin t hel Oranjehuis hel symbool Wij hebben veel reden lot danken bij het terugdenken aan de honderd jaren, die verliepen sedert Nederland zijn onafhankelijkheid herwon. En waar zoo veel stof lot juichen -,, daar kan men voor ceil oogenblik le schaduwzijden vergelen, om zich le •erheugen in hel vele goede, God tanken voor den rijken zegen land en volk geschonken en Hem te smeeken, dat Ncerland's onathankelijkheid onge rept moge blijven, dal ons volk moge vooruitgaan in deugd en welvaart, dat Nederland moge geèerd en gelukkig zijn. alen tot feestvreugde, nuts ons lie opwekke trouwe vaderlanders te blijven, één van zin en streven, waai het geldt de toekomst van ons va derland. lil den grooten strijd onzer dagen' veel. leidt t verdeelt. Dat kan niet anders. Maar laten wij tenminste één zijn in liefde en tro aan Vaderland en Vorstenhuis, één den wensch dat Nederland moge blij' een gelukkig, een vrij, een onafhan kelijk land. Binnenlandsche berichten. Na de stembus. In „Rome" bespreekt Rector Thompson den politiekcn toestand en geelt hij mid delen ter verbetering aan. Vooreerst dan zoo schrijft hij oet steeds ineer bij de onzen liet besef levendig worden, dat wij inder daad in liet moeras zitten. Dit worde niet zóó verstaan, dal wij is er niet uit kunnen en zullen wer- m, maar wel zóó, dat wij voorloopig le zeggenschap op het openbare leven kwijt zijn en dit is de pusitieve kant de koorde ons weer om den hals geslagen zal worden. ant de linksche man, die legen gaat optreden, zal van stonde weer onze verdrukker zijn. l is altijd zóó geweest, want hij kan zich niet anders staande houden dan door verdrukking en ongerechtig heid. alionale belang, onder welke leuze hij bij voorkeur tegen ons optrekt, op de allereerste plaats en op de est exclusieve manier zijn belang, dat belang van htm eisclu, dat alle andere belang, wat met met het zijne evenwijdig loopt, naar den achtergrond worde gedrongen. Het moge waar zijn, dat honderden i duizenden iu den lande de koers- isseling, liet omleggen van het stuur el dadelijk aan den lijve zullen ge leien zelts mogen er zijn, die hun geestelijk dislincliel zóóver kwijl zijn, lal zij een rechtsch of een linksch labinct lood om oud ijzer noi lan het staatsbestuur zal geleid worden n een richting, die voor al wat nog n christelijk denken en handeten zijn :er stelt, allernoodlouigsi zal wezen. Dit is ook waar, zoo er een zaken- abmei optreedt en de droogmaking 'an de Zuiderzee een der noogste dealen gaat worden van de N'edcr- landsclic politiek in liet jaar 1613. boven dut nu nog verdronken an weer ojigedolven land zal e gloed van hel socialis blijven schijnen en aangroeien, en liberaal zal middelerwijl knusjes het laadje zitten tol uitdeeling van penningen, en al wal in Nederland politieke macht en aanzien heeft zal lnj met de oude beproefde middelen van het weggezakte liberalii buiten, uitzuigen en ten eigen bate Eli dat zonder eenige scrupule - ge kunt er van verzekerd zijn. Die van liberalen nu nog betere gi dachten heeft, is een zuigeling in de politiek. In dit vrije land zullen wij Christenen :er worden de paria's en de heloten, de lijfknechten en de vasalleu van een oppermachiigen tiran. Het verleden staat er ons borg voor, dat dit gebeuren zal. En de weerwraak zal des te leller en. de liberaal des te onverzoenlijker zijn, naarmate de tijd, die hem van het laadje en van de macht verwijderd hield, hem al te lang heeft toege schenen. Die wraak zal niet altoos en niet dadelijk in wetten openbaar worden, liet volk kijkt bij den liberaal al te veel naar de wetten neen, in tal van benoemingen, bestuursmaatregelen, koninklijke besluiten zal het ons chris tenen duidelijk worden gemaakt, dat wij in dit land eigenlijk niet thuis hooren en er alleen mogen zijn om den hüfc- ralen het bestuur zoo aangenaam plesant mogelijk te maken. De nieuwe Kabinetsformateur- H. AI. de Koningin heelt Zaterdag, op Soestdijk iu conferentie ontvangen den Staatsraad" inr. 1'. VV. A. Gort der Linden. H. Al. heeft genoemden heer opgedragen de vorming van een extra parlementair kabinet, welke op dracht voorloopig iu beraad gehouden verd. De Crisis. liet partijbestuur der socialisten hifelt ia langdurige besprekingen, die een geiieeten dag duurden, besloten om engewoon congres te houden en wel op Zaterdagavond 6 en Zondag 10 Augustus a.s. te Zwolle. Voordat het congres zal plaats heb ben, zal nog een partijconferentie wor den gehouden. Up deze jiartijconfcreiilie solutie worden behandeld, welke door Troetstra ontworpen werd. i deze resolulie is, dal, indien de pogingen van Coit van der Linden niet lelden tol de vorming van at liet programma Bos partij hierin het eenige geval waarin de int en vrijzinnig mogelijk zal zijn. Zoodat er uoogsl waarschijnlijk bij ut van rekening tóch nog soa. misters komen. Een Roode minder. Iu liet district Hoogezand had de stemming plaats vooreen lid der Tweede vainer ui de vacature H. spiekman socialist. Gekozen is 1'. Kink, liberaal. De organisatie der Albaneesche gendarmerie. Te Londen is door gezanten op de conferentie, welke gehoudeu werd, be- doten den mogendheden aan te beve- en, om de olbeieren, nuudig voor de organisatie der Albaiiceschc gendar- ric, aan de Nederlanusche regeering vragen. Vereenvoudigd. de Staatscourant bevatte eeue wet wijziging eu aanvulling van het Burgerlijk Wetboek. Hel doel dezer wetswijziging is ver- :nvoudiging aan te brengen in de irmvereischten van het huwelijk eu dc Zondagsrust van den Burgerlijken Stand te bevorderen. De inwerkinglrediug heeft plaats op 7 Augustus a.s. De bepalingen, welke voor ieder van belang zijn, zijn dc navolgende: Ingevolge de nieuwe wet zullen de Ambtenaren van den Burg. Stand een register van toestemmingen tot liet huwelijk moeten houden. De toestem ming van den vader, de moeder, den grootvader of de grootmoeder, den voogd of den toezienden voogd, zal ook nu, behalve hij huwelijksakte of notariecle akte, kunnen worden gege ven bij akte door een Ambtenaar van den Burg. Stand opgemaakt en in bet register van toestemming tot het hu welijk ingeschreven. Aioesten vroeger steeds op de 2 volgende Zondagen na de huwelijks aangifte mondelinge afkondigingen ge schieden van het voorgenomen huwelijk, zoo geschiedt thans ééne afkondiging door middel van aanplakking van een geschrift en wel op den Zaterdag na de huwelijksaangifte. Flet huwelijk mag echter niet worden voltrokken vóór den tienden dag na dien der (thans eenige) afkondiging, die dag zelf daaronder niet begrepen, ter wijl bet Openbaar Ministerie bij de Arrondissements-Rechtbank de be voegd- hcitl heeft dispensatie te verleenen van dc al kondiging en van den voorgeschre ven wachttijd. Voortaan zal men met twee of drie getuigen voor de voltrekking van het huwelijk ten gemeentehuize kunnen vol- Het uittreksel uil de huwelijksakte be- noudigd voor het kerkelijk huwelijk zal vrij van zegel en leges (dus kosteloos) worden afgegeven. Voor den termijn van drie dagen, betreffende de aangifte van eene ge boorte, zullen in het vervolg niet ine- derekenen de Zondagen en de daarmede gelijk gestelde dagen, (zijnde: de Nieuw jaarsdag, de Christelijke, tweede Paasch- Pinksterdagen, de beide Kerstdagen, Hemelvaartsdag en de verjaardag des Konings). Kruisverbond. hl de te Zwolle gehouden vergade- ig van den hoofdraail van het Kruis verbond in het aartsbisdom, onder pre sidium van baron van Wijnbergen, waren de afgevaardigden van 153 afdeelingen tegenwoordig. Tot leden van hel hoofd bestuur werden herkozen de heeren Th. Bianchi, te Amersfoort, dr. Eijkel te Zwolle, A. Wald te Groningen eu J. m te Utrecht. Uit het Buitenland. Uit Rome. Maandag 4 Augustus was het 10 jaar geleden, dat de toenmalige patriarch Venetië, kardinaal Sarto, door de rderheid van het conclaaf, met stemmen van de 62, tot Paus gekozen werd. om vijf dagen later als ius X plechtig tot Paus gekroond te Ongetwijfeld verdiende deze dag een FEUILLETON. HET STRANDRECHT bewoners «Ier zeekust van Bayon- Fit level kusthandel, «Ie breuk. Vele ruwe kustbewoners hebben zich tegen alle pogingen, om hen te bescha ven, tot hiertoe hardnekkig aangekant; zij kennen niets dan de zee, hunne booten en limine netten. De zee is hun akker, hun tuin, hun wijnbergzij wordt door hen bearbeid en algeoogst. en onderscheidt zicfij slechts daarin van hel land. dat dc oogsten onregelmatig zijn en komen, zonder dat men gezaaid heeft. Nadert eonig koopvaarder een der vele eenzame bochten of inhammen, dan Icencn al de bewoners van den omtrek zich tol den dienst van pakdie- ion eu ontlasten liet schip van zijne waren, meestal contrabande, door «lie op hun forschen rug naar sluiphoeken te dragen, welke slechts liun bekend zijn eu die geen tolbeambte opsporen kan. In rustige lijden, steekt de kust bewoner tegen den avond met zijne gebrekkige boot iu zee, keert den vol genden dag met zijn buit terug cn ver koopt dien iu de. naaste stad tegen geringen prijs. De wiillci evenwel n- hem nog het voordeeligste jaarge tijde, met wijl dan nicer schepen aan deze weinig zekere kust aanleggen en hij door dea sluikhandel veel kan ver dienen. niet wijl de visclivaogst dan rijker is, maar wijl dc winter me. zijne vreesehjke stormen en zijn benevelden hemel liet jaargetij des gevaars, des on- gcluks en van het stranden van sche pen is. Eene schipbreuk nu is liet hoogst mogelijke geluk voor deze on- .-lukkigsten aller menschen. Dan ziet en hen hij het onstuimigste weder, sicchts armoedig gekleed, met de door den wind gezweepte haren om het dreigend gezicht fladderende, de strakke oogen begeeng op de zee gericht, met en bijl en een langen, met ijzer be lagen slaak gewapend, langs de dui- en voortsluipeiidan ziet men hen agen achtereen iu hel slijk der zee rondwaden of achter een rotsblok, aurover de branding heenslaat, weg- •huileii eu op den buit loeren, welken kokende oceaan aan hunne bcgee- righeid beloOlt- ziehun tijgeroog straalt van woeste blijdschap; de Caraïeben van Frankrijk hebben op den witten rug eeuer zich verhellende baar een slin gerend, half verbrijzeld sclüp ontdekt bchoorcu de vaten met rum, dc w mantelzakken, de welgevulde n de rijke voorraad voor een nanscl'l iuar; Hun is de plundering der hjken overgelaten, hun behoort de •hipbreuk met al hare verschrikkingen, hun de bloedige oogst van den storm Zij eischen dc tienden der zee; hem, die een deel van dien buit als zijn eigendom wil verweren, wan :ijn woest en wreed, zij ontzien bloed storting noch moord! In het midden der niaand Februari.... 18.... was ik uitgenoodigd, om aan eene groote eendenjacht deel te nemen, waarvan liet oude bed der Adour de schouwplaats zijn zou. Mijne r.ieuws- iglieid was door hetgeen men mij de list en scherpzinnigheid der jagers en van dc ongeloofelijke menigte wild gezegd had, levendig opgewekt, maar de werkelijkheid overtrof nog ver, wat mijne verbeelding droomde. 'Tegen uur in den namiddag toch verzekerde der jagers, dat men reeds over de honderdvijftig dozijn eenden geschoten had. Ik weet niet, welke hoogte deze aan fabelachtige grenzende slachting nog bereikt zou hebben, zoo een plotseling opkomend onw-ler niet eensklaps aan ïze jacht ecu einde had gemaakt. Jk had stormen in dc Pyreneën bij gewoond, ik had stortbeken zien woe len en wassen, ik had die hooren brul len, als de leeuwen der woestijn, ik had honderdjarige boomen gezien, die ontworteld en op de vleugelen van den stormwind als stroohalmcn door de luchl werden gevoerd, ik had in de bcrgengtei van Auvergne de sneeuw zich op de hoogten zien samenpakken t haar val de geweldigste lawinen icnmaar nog nooit had ik ecnen orkaan in al zijne vreesehjke verheven heid gezien, een orkaan, die door geen beletsel in de loslating zijner ganschc woede gestuit werd. Hier raasde hij over eene kale vlakte, woelde den bo dem op. verkeerde hoogten in laagten •ulde dalen tot heuvels op, die hij i snel en gemakkelijk weder deed tuiven of door zijne machtige aan blazing naar eene andere sleê over bracht. Alen had kunnen zeggen, dat de gansche zandvlakte in beweging was, in baren gebroken, in maatsiroomcn opgewoeldik zag verwezenlijkt, waar van dc dichters spreken: een golvende zandzee. Mijn gastheer had mij halt' tegen mijn wil genoodzaakt, eeii paard te bestijgen, om zoo dc jacht beter te kunnen vol gen. Vóór het losbarsten van den or kaan reeds verried het dier door een iet, dat ons trotsch verstand dik wijls beschaamt, kennelijk onrust; het Aak de neusgaten in den wind. alsof het gevaar bespeurdezijne ooren wa ren naar den dreunendeu golfslag, naar de donderende branding gericht, gelijk au een strijdros naar de tonen der trompeten liet sidderde, als door elcctrische slagen geschokt. Plotseling, midden in den galop, bleef het als in den grond geworteld stilstaan cu staarde den donkeren gezichtseinder. Toen hierop de wind zoo geweldig werd, dat hij het zand begon oji te woelen, en zware regendrojipelen de wolkbreuk aankondigden, die spoedig volgen zou, 'igerde liet paard, zonder door de ïste beweging van mijne zijde daar- genoopt te zijn, keerde zich op de achtcrjiootcn om en droeg mij in galop op de kust toe. Al mijne pogingen, om het wilde dier tegen te houden, waren -ucltteloos; ik vergenoegde mij dus. jn woesten looj» zooveel mogelijk te leiden en mijne koelbloedigheid te be at. In 't eind werd de loop van het minder snelhet boog om eene alleenstaande rots, die te midden der naakte vlakte uit den grond oprees, en hield luid bricschend stand voor de vervallen hut eens visschcrs, welke te gen die rots aanleunde. Op datgcbriesch ging ccnc deur open en eene armoedig gcklecde vrouw vroeg mij in de platte volkstaal, wat ik begeerde. Ik antwoord de. dat mijn hollend paard mij tegen mijn wil hierheen had gedragen en dat ik voor het oogenblik niets anders wcnschtc, dan onder haar dak het be daren van den orkaan af te wachten. Onderwijl was ook de man buiten ge komen en vroeg, een vluchtigen blik op het paard werpende, inet een zekere welwillendheid„Is dat niet het paard van onzen burgemeester?" Wordt voortgezet.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1913 | | pagina 1