Zeven en twintigste Jaargang.
No. 48. Vrijdag 12 Sept. 1913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
I UITGAVE VAN DE VEREEN1G1NG „DE EEMBODE" TE AMERSFOORT. I
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Prils ner rti-i» vijltlg cent. - Afzonderlijke nummers drie cent.
n abonnemenl moet ge
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzeenim»
schreden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEGRACHT 13 - AMERSFOORT.
advertentieprijs: van één tot vijl regels dertig cent. Elke regel meer zes cent.
reclamestien ct. p. regel. Advertentiën in het redactioneel gedeelte vijltien ct. p. regel.
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle niededcelingen en advertentiën in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
RETRAITE.
Wij mogen niet nalaten bij dc aan
kondigingen der relraitcii ccn korte
opwekking te voegen.
Ecu retraite i» een lijd van enkele
dagen, die men gaal doorbrengen in
een stille en rustige omgeving, waar
men, onttrokken nan zijn gewone be-
ziglieden en zorgen, onder leiding van
ervaren priesters door een reeks gccs-
lolijke octcmngen, gebed, overweging
enz., zijn godsdienstig weten en willen
zuivert van ingeslopen fouten en ge
breken en 't weer in kracht en bloei
doel slaan.
Zulk een retraite is een heerlijk ding
voor iedereen.
Voor iedereen I
Onze godsdienst is unzc levensbe
schouwing. 't Is noodig, dat dit gezegd
wordt, want velen zien nog maar steeds
niet, dal 't gewone, dagehjkschc leven
geluetd moet worden volgens de regels
en aanwijzingen van het geloot.
Hij die niet gelooft, vormt zich een
inzicht in, een overtuiging omtrent
oorzaak, reden en doel van zijn beslaan.
Dat is zoo 1
En overal ontmoet men voorbeelden,
die duidelijk aantoonen, dat deze
ideeën de oorsprong, de drijfveer zijn
van het handelen van den incnsch, ja
van gchcclc partijen, len goede of ten
kwade.
Hij den gcloovigc komt dat niet dllijd
zoo goed uit.
Nicl-gelooven veroorzaakt een niet-
handelen ot een handelen volgens
t iiietischelijke in ons, volgens neigin
gen en hartstochten.
Dat is vrij gemakkelijk!
Maar gclouvcn vercischt een werken,
een handelen, een doen, dal iiisjiamiing
van krachten en zelfoverwinning vraagt.
Dat is moeilijker.
Eerst moet men weten er. duidelijk
zien, waar en hoe onze levensbeschou
wing. ons geloot, ons handelen moet
leiden en belieerseheu.
En dat is velen reeds niet duidelijk,
door gebreken in de upvocdiug, door
den suggcsticvcn invloed van hel doen
en laten van anderen.
Zoo ontstaan: niet vervullen van
den godsdienstplicht, verwaarloozen van
de genademiddelen, ontheiliging van
den Zondag, oneerlijkheid ui handel en
bednjl, enz.; zet de lijst maar voort.
Maar ook werkt er aan mede een
gemis aan kracht, aan sterk willen, om
datgene uil te voeren, wat nog als
goed noodig wordt beschouwd.
Hieraan helpt uuk mede de sleur en
gewoonte om onze levensbeschouwing
juist op ons leven niet toe te passen,
omdat anderen dat ook niet doen,
omdat 't voorbeeld onbewust op ons
inwetkl, omdat bezigheden en zorgen
ons zoo in beslag nemen, omdat
liet eerste en ccne nuodigc helaas te
wemig aandacht worijt gewijd.
Welnu, het is juist op deze twee
punten, dat een retraite zoo heilzaam
weikl.
Gescheiden van zijn gewone omge
ving van meuschen en zaken onttrekt
men zich gemakkelijker aan hun sug
gestieven invloed, men is alleen met
God en zijn geweten, ziet do dingen
zouals zij werkelijk zijn, beschouwt zijn
leven en overlegt op welke punten
verbetering noodig is en hoe die zal
worden aangebracht.
Maar ook voelt men er zijn krachten
I herleven, zijn toewijding vermeerderen,
willen versterken, zijn vertrouwen
toenemen.
Dat bewerkt een goed doorgemaakte
traite bij ieder.
Daaromlaat ons opgaan naar het
rclruitcnhuis om er betere nicnschcn,
vuriger Katholieken, te worden.
i-aal ons 't doen in dc overtuiging
•lat wij verplicht zijn tc werken aan
zelfverbetering om op onze beurt an-
I deren te kunnen voorgaan en helpen.
kweekeu Katholieken
Aan Katholieken van de daad is
altijd, maar vooral in onze dagen be
hoefte.
Ergo: bevordert het werk der re-
liten zooveel ge kunt, geachte lezer I
Uit het Buitenland.
Uit het Vaticaan.
De kardinaal Vives y Tuto, een der
verdienstelijkste en waardigste leden van
het H. College, is overleden.
Mag men de berichten gclooven, dan
uet de dood van den kardinaal op
Z. H. den l'aus een diepen indruk gc-
aakl hebben. „Ik heb", zou zou dc
uis licbücu uitgeroepen, „een van mijn
:ste vrienden verloren en do Kerk een
m haar grootste dienaren".
Kardinaal Vives was ecu trouw raads-
lu de tuinen van liet Vaticaan zou-
n Katholieke turners ol gymnasten
m alle naliéu sporlleesten vieren.
Door liet oulacliscil optreden van de
politie kwam hel lot botsingen tussche»
groepen sportlui en benden ann-clericalc
octuogers in de straten van Komc.
De „Üsservatore Komauo" van Maan
dagavond gal een uitvoerige bcschrij-
ng van dc relletjes, die zich bij geie-
.nlieid van den optocllt der KaUiuueke
ruers voorgedaan hebben. Het sluit
daarbij aan een vurig protest tegen de
wijze, waarop dc politie de Kauiuliekc
rners behandeld heeft. De pohuc
;elt, sclirijlt liet, dc elementen van
ede en orde oj> gelijke lijn gesteld
ot oproerlingen, hen zed's nog dieper
irncdcrd, alleen uil haai legen den i'aus.
lil Kome viert het gepeupel, liet
iti-clencalisinc, hoogtij. Den Kathohe-
:n heelt men in Italië alle vrijheid
ontnomen: De schandelijkste banieren,
dc groene standaard der vrijmetselarij
en het bloedroode vaan vari den ko
ningsmoord, mogen vrij door de straten
der Pauselijke residentie gedragen wor
den, maar aan vreedzame jongelieden,
die in dc schaduw van godsdienstige
vanen door de stad willen trekken, die
hun kerkelijk Opperhoold willen huldi
gen, en mcmamls overtuiging krenken,
wordt de weg versperd.
België.
Walen en Vlamingen kuunen het in
België slecht met elkaar vinden. De
Vlamingen, die langen tijd een beetje
op den achtergrond werden gehouden,
dringen in den laatslen tijd naar voren
en cischcn b.v. voor hun taal meer
rechten.
.ar Belgische methode verzuimen
ze geen enkele gëlcgcnheid om te bc-
toogen en zoo maakten ze ook van
's Konings bezoek aan dc stad Bergen
gebruik om voor hun zaak op te komen.
Gedurende liet voorbijrijden van den
koninklijken stoet juichten dc leden van
ccne Vlaamschc vcrceniging den ko
ning in het Vlaamsch toe. De Walen
schreeuwden daarop in het Eransch.
Spoedig daarna vielen de Walen en
Vlamingen elkander aan en verscheur
den het vaandel van de Vlaamsche
vcreeniging, zoodat de politie tusschen-
beide moest komen en een einde maakte
deze ongewenschte aanvulling van
het programma der feestelijkheden.
Duitschland.
Aan zijn luchtvloot besteedde Duitscb-
laud reeds millioeneii guldens. Maar
erg fortuinlijk was inen tot nu toe niet
met die dingen. Reeds herhaaldelijk had
met tegenslag te kampen en nu
weer een groot ongeluk gebeurd.
Het marine-luchtschip „L. 1." is ver
meld en dertien personen van de be
manning kwamen om het leven.
Eater had men weer tegenspoed met
n ander luchtschip, de „L. 5". We
gens den sterken wind kon dit schip
bij landing niet iu dc hal gebracht wor
den. Een hevige windvlaag dreef hel
naar boven. Door het weer aan
zetten van de motoren is het schip van
den ondergang gered. Van de vier sol
daten, die mecgcrukt werden naar bo-
werd een m den gondel getrokken,
tweede sprong nog tijdig eraf, ter
wijl de andere twee van een hoogte
ui 150 meter naar beneden zijn ge-j
jrt en dadelijk dood waren.
In de Balkanlanden.
Bulgaren en Turken zijn met elkaar
.n het onderhandelen en men meent,
dat zij het wei eens zullen worden.
Bulgarije is tot toegeven geneigd,
want liet zint op wraak tegen Grieken
land. Het zal zich zoo spoedig mogelijk I
trachten te herstellen oin dan Grieken-1
land te lijf tc gaan.
Daarvoor z,jn, van Butgaarsch stand
punt beschouwd, vele reilcnen.
Griekenland heeft een groot deel
ui .Macedonië gekregen, dat door
Buigaarsche stammen bewoond is. En
dan: Griekenland bezette behalve Sa
lonika de haven Cavalla. Bulgarije heeft I
geen goede uitweg naar de open zee
egen.
et een der Buigaarsche onderhan
delaars, generaal Sawof, juist, dan is
zuigende Balkanoorlog er een lus-
sclien deze beide rijken en wel om hel
bezit van een zeehaven.
Bij een Turksch feest tc Adrianopel,
een heftige woordenwissehng
schen aanhangers van dc Jong-
Oud-Turken gevoerd.
Een gcncraSl haalde plotseling zijn
revolver voor den dag en verwondde
En ver Bey aan de hand en den arm.
Soldaten wilden zich daarna op
Abock werpen, maar de officieren ver
hinderden zulksr in het daarop volgende
revolvcrgevecht werden vier officieren
gedood en vijftien gewond.
Amerika.
Bryan, secretaris der Vereenigde Sta-
l van Noord-Aiuerika, had reede vroe
ger verklaard, dat hij met zijn tracte-
ment niet kon rondkomen, en daarom
verplicht was zich een „kleine bijver
dienste" te verschatfen. Hij heeft nu
met den directeur van een rondtrekkend
s een verdrag gesloten.
eerste voorstelling met medewer
king van minister Bryan, zal weldra
plaats hebben. Met den minister treden
nog op muzikale clowns, een viool-
kunstenaar, een jongleur, een Floren-
tijnsch orkest, een goochelaar cn eenige
Bciersche jodetaars.
Bryan is voor twaalf avonden geën
gageerd en verdient de kleinigheid van
1U.000 dollars per avond, plus de ver
goeding der reiskosten. En deze zullen
niet gering zijn, want Bryan keert iede-
ren dag naar Washington terug om de
loopendc zakén af te handelen.
In ernstige politieke kringen keurt
en de wijze, waarop de actieve staats-
crctaris zijn inkomsten wil vermt
deren, ten strengste af, en niet ten
rechte, zouden wc zoo zeggen.
Binnenlandsche berichten.
De opening der nieuwe zitting.
Dinsdag zal H. M. de Koningin ver
gezeld van prins Hendrik, inet de ge
bruikelijke plechtigheid dc zitting derl
'ïuwe Tweede Kamer openen.
In de Staatscourant verscheen bereids
het program, waarin alles precies
ischrevcn. Men oordeele
„...H. M. de Koningin, vergezeld v
Z. K. H. den Prins der Nederlanden,
Hertog van Mecklenburg, gezeten
eene Staatsiekoets, met acht paarden i
bespannen, gaande een koetsier naast'
elk paard, en vier lakeien naast elk
portier; deOpper-Stalmeester, te paard,
rijdende naast de Staatsiekoets, een
lig achter het portier ter rechterzijde,
de Gouverneur der Koninklijke'
Residentie, te paard, rijdende een wei-'
nig achter ter linkerzijde...."
Naar de Tentoonstelling in Den Haag.
Gelijk men weet, wordt in Den Haag
n landbouwtentoonstelling gehouden,
die werkelijk grootsch is opgezet en
uitgevoerd.
Deze tentoonstelling, die een pracht-
becld geeft van landbouw, veeteelt,
zuivelbereiding enz. in ons vaderland
wordt door duizenden bezocht.
De regelingscommissie heeft inder
tijd een organisatie in elkaar gezet
ook de mcnschen uit de provincie
de gelegenheid te stellen goedkoop
naar dc tentoonstelling tc komen,
veel te zien en te lecren valt.
Ook in ons blad heelt indertijd gc-
waar men zich opgeven kon
.'an deze streek uit op goedkoope
wijze de tentoonstelling tc bezoeken.
Deze week worden die bezoekers in
Den Haag ontvangen. Maandag be
gon het.
De uitwerking van dit plan heeft
heel wat werk veroorzaakt, want dc
nissie wilde niet alleen goedkoope
reisgelegenheid voor die provincialen
verkrijgen, doch wenschte die honderden
en honderden plattelanders op de ten
toonstelling ook goed te verzorgen.
Vandaar, dat er op het terrein in
70 meter lange tenten tafels en
banken werden ingericht, waar een
maaltijd kon worden gebruikt.
Dc aldus aangeboden gelegenheid
n zonder veel kosten de tentoonstel
ling te bezoeken, vond in de verschil
lende provinciën niet 't minst in het
zuidelijk deel van ons land een
gretig onthaal, zoodat meer dan veer
tienduizend menschen kwamen kijken.
De feestende hoofdstad.
Amsterdam geniet deze week de eer
in een koninklijk bezoek en viert
«een 't onafhaukclijkheidsfecst. De
pret duurt tot Maandag. Onze Koning! i
werd allerwege met geestdrift begroet.
Staatsbegrooting.
Naar de „Nieuwe Ct." verneemt,
zouden de ministers van oorlog en van
koloniën voornemens zijn de begroo
tingen van hun voorgangers ongewijzigd
te talen, terwijl de minister van marine
op de zijne de eerste aanvraag zou
brengen ten behoeve van een pantser-
ichip van een paar milliocn.
De Haagsche Landbouw tentoonstelling.
De Haagsclte landbouwtentoonstel
ling is er ongetwijfeld een geweest van
,practisch nut."
Weliswaar geldt dit uiteraard voor
alle landbouwtentoonstellingen, maar
ook in deze bestaal gradueel verschil.
Wat werd georganiseerd met zooveel
kennis en toewijding, met medewerking
autoriteiten en de vaklui, moest
wel in bijzondere mate slagen.
I'opulariseeriiig van de wetenschap
:n de techniek.
Deze woorden komen den bezoekers
ran onze hedendaagsche landbouw-
:xposities steeds weer en haast onwil
lekeurig in dc gedachte.
De slagbuom die tot nog voor be
trekkelijk kort de abstracte wetenschap
cn het op overlevering gevestigd grond-
bouwbedrijf scheidde, is gevallen, ge
heel en voorgoed.
En de gelukkige gevolgen hiervan,
se doen zich niet voor op bescheiden
ichaal, ze stormen op ons aan.
De moderne landbouwer, wien chemie,
bacteriologie, werktuigkunde, metereo-
logie, warenkennis en administratie
althans voor zoover op zijn bedrijf toe
passelijk niet vreemd zijn, hij maakt
tweemaal incer van zijn land, zijn veesta
pel, zijn producten, dan tevoren werd
logelijk geacht.
Een opgewekt leven hee.scht alom
op het- platteland, wijl liet den boer in
algeineenen zin goed gaat.
De regeeringsbeinoeienis wordt door
FEUILLETON.
EEN DORPSVERHAAL.
Was het dus wonder dat hij slechts
halt naar den dokter luisterde, en
hij zijne oogen slechts zeer vluchtig
over de telkens voor hem verschijnende
jongelingen liet gaan liij riep den
auditeur „bruikbaar" toe, uil schreef
„Welkom vader! U groet Gresles,
de laatste man van vrouw Stuur
Hij riep „niet bruikbaar" en schroei
verder: „Wat gij gezaaid hebt, heeft
hij gemaaid, met vloek beladen ging
hij heen I"
De auditeur en de dokter ver'
derden zich wel is waar niet weinig
over den ijver waarmede mijnheer de
militie-commissaris zat te schrijven, cn
begrepen ook volstrekt niet wat hij zoo
telkens lusschcii de tanden mompelde,
maar xe durfden tocit niet naar de
reden van zijn raadselachtig gedrag
vragen. Dat toch zou ten eenenmalc
in strijd geweest zijn met den aan s
rieureu verschuldigde!! eerbied.
lntusschen gingen dc sergeant en de
wachtmeester in de aangrenzende kamer
ijverig met hunne werkzaamheden door.
Gene mat en zuchtte en deze was ot
hartelijk cn belcetd of schreeuwde, al
naarmate de gelegenheid hel mede
bracht Had zich een troep aangekleed,
dan weid weer ccne andere van dc
plaats naar bovengeroepen, en de
sergeant morde iu zich zclvcn over
deze al te groote drukte, want liet
meten ucgon Item al lang te vervelen.
Thans kwamen ook Wilhelm Jcntsch
en Cliristiaan Wenk uan de beurt.
Hunne nummers werden afgeroepen,
ze werden gemeten, en met een likschen
slag op Willielm's rug ricj» de wacht
meester hem toe: „Vleugelman, zoo
waar als ik Rebeling beul lCn l'l'eifer
heelt gelijk, van u zal ik genoegen
kunnen beleven! Ja, wanneer liet.
kerels waren als gij, dan zou
hertog soldaten hebben, die hein alle
potentaten iu liet gchcclc rijk zouden
benijden I Nu, voorwaarts, mijn jongen,
naar de zaal goed succes I" Met
zijn veldllcsch aan den mond, keerde
zich Rebeling thans naar Chnstiaan
maar trok plotseling een gezicht, alsot
er vergil m de tlesch was geweer'
„Dc duivel lialc mij I Moest zoo
creatuur zich niet schamen nog e«
oogenblik langer op dezen aardbodem
rond ie loopen Ja, Pfeifer heeft gelijk,
dien moeten we terstond weer naar
huis zenden! Gij dreumes en magere
scharminkel ik zou van schaamte de:
deur met uil durven komen, als ik cr
zoo miserabel uitzag als gijl Kom,
vooruit maar, naar du zaal. De heuren
daar binnen zullen liet u ook nog wel
eens zeggen dat ge een jammerlijk
product zijll"
De sergeant en de andere jongen:
lachten. Christiaan zelf hoorde deze
liefelijke toespraak met de grootste
bedaardheid aan. Had hij in 't vervolg
iets van den wachtmeester te duchten
Had hij thans nicl het toppunt zijner
wcnschcn bereikt juist tlians, nu Wil
helm jcntsch voor de tafel van mijnheer I
de commissaris stond i Hij spitste zijne
ti, en hoorde hoe Gucihc den
auditeur „bruikbaar" toeriep, cn zich
een wcimg rechts buigend, zag hij nu,
hoe Wilhelm naar den auditeur ging,
li hoe deze dc uits|>raak op dc naam
lijst invulde. Zoo, thans was hij cr
hoven o|>, zooals vader Pfeifer hein
gezegd had. Toen hij nu naar de zaal
ging vn Wilhelm, die zich juist
naar de kamer wendde, snel voorbij
liep, wierp hij hem een zcgcpralcnden
blik toe, waarin tevens niet weinig
leedvermaak door slraaluc.
Goctlic was juist oj> liet oogenblik
toen Wilhem Jentsch voor hem ver
schenen was diep in gedachten geweest,
zoodat hij hem ternauwernood gezien
had. Het „bruikbaar" had hij geroepen,
zonder recht te weten wat luj riep
want in plaats van Wilhelm zag hij
Orestes, cn do verdere woorden van
Grestes stonden hem reeds volkomen
helder voor den geest alleen
keerde hein nog voor de verbinding!
met liet voorgaande, eene juiste
geschikte uitdrukking.
En deze éene kleine uitdrukking
wilde hem maar niet invallen 1 Hij
peinsde en peinsde, terwijl de auditeur
de naamlijst invulde. Wilhelm de zaal
verliet en Cliristiaan binnentrad. Voor-,
dat deze echter nog bij den dokter
gekomen was, die hem terstond als'
onbruikbaar erkende zonder hem echter
Ie betasten, daar viel Goethe plotseling,
en wel juist op dezelfde oogenblik, dc
meest passende cn meest juiste uit
drukking in, en onmiddellijk nam hij
dc pen, en schreef haastig de woorden
op liet papier.
Er viel een schaduw op zijn papier.
De kleine Cliristiaan stond voor zijn
talël. Wal heeft ook dc dokter gezegd
vroeg Goctlic zich zeiven zonder op
te zien af. daar hij bevreesd was den
draad tc verliezen. Och ja bruikbaar
heeft hij gezegd, „bruikbaar" riep
luj luid.
En weder gleed de pen over het
papier: „Bruikbaar".
„Neem mij niet kwalijk, maar mijn
heer dc commissaris wilde zeker onbruik
baar zeggen?" merkte dc auditeur aan.
Ja, ja, bruikbaar juist." En ver-I
drietig dat men hein met deze vraag!
kwam storen, schreef Gocthc verder:
„Zijt gij liet, mijn vader?"
„Maar mag ik zoo vrij zijn, op
merken, dat die toch te klein en
zwak is," waagde thans de dokter
het midden te brengen.
Cliristiaan die natuurlijk niet wist,
wal hij van dat alles denken moest,
zeide nu„Zeker onbruikbaar moet
liet zijn, dat spreekt van zelf!"
„Ginds, ginds naar mijnheer den
ditcur!" riep Goethc, verdrietig dat
hij opnieuw gestoord werd, terwijl hij
door schreef. In zijne dichterlijke ver
strooidheid dacht hij misschien, dal
de jongen niet wist waarheen hij zich
den moest.
an Je pauze die thans volgen
st, inerkte de dichter niets. Daar
hij de juiste uitdrukking gevonden had,
vloeiden tlians de woorden in rijken
overvloed uit zijn hoofd en hart in de
pen, de allecrspraak moest achter
elkander op 'l papier komen.
De auditeur wenkte Cliristiaan aan
zijn tafel en verzekerde hein in duidelijke
bewoordingen dat hij hier voor de
bevoegde macht niets tc doen had dan
zijn mond te houden. Toen liet hij hem
echter met den open mond staan, en
begaf hij zich naar den dokter, bij wien
zich ook juist dc wachtmeester bevond,
die in dc deur eenige afgebroken
woorden uit het gesprek over Cliristiaan
had afgeluisterd. Dit gedrag van Rebe
ling was wel is waar regelrecht, in
strijd met den eerbied, die luj jegens
zijne superieuren verschuldigd was,
maar het gewicht van de zaak was
hem thans voldoende verontschuldiging.
(Wordt vervolgd.)