Zeven en twintigste laargang.
No. 52.1 Vrijdag'|26 Sept. 1913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
UITGAVE VAN DE VEREENIÜINÜ „DE EEMBODE" TE AMERSFOORT.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Frljs per drie maanden vljltlu cenl. - Afzonderlijke nummers drie cent.
s..hi!!Hl'.TrnleJ' kunl,en elken dag !"gaal!' doch opseeggine van abonnement moei'ge
schieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. B
KANTOOR EN DRUKKERIJLANQEGRACHT ;i3 - AMERSFOORT.
AdvektentiëPRIJS: van één lot vijf regels dertig cent. Elke regel meer zes cent.
RECLAMEStien ct. p. regel. Aovertentiën in het redactioneel gedeelte vljftl n ct. p. regel.
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle inededcelingen en advertentiün in te zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
bestaat uit twee bladen-
EERSTE BLAD.
TER OVERWEGING.
Aan rechtmatige behoeften moei
voldaan worden en toch... velen
komen tegenwoordig al maar tekort
zien o|i het huishoudelijk budget het
evenwicht lusschen ontvangsten
gaven verbroken.
Sommigen constatccren het klagend,
anderen dragen hun leed in 't hart.
weer anderen snauwen de „brom-beren'
af en zetten koud en kalm hun weg
voort.
Ja, zoo was 't en is 't en blijft liet
Geld moet er zijn; geen geld, geen
Zwitsers, «lat is ook nog lieden van
volle toepassing, overal en onder alle
omstandigheden.
Maar het omgaan met dat noodza
kelijke geld is eene kunst, «lie niet
ieilcr verstaat.
Schoonc, practische inaatschap|>elijke
deugden worden niet of te weinig be
oefend.
Velen kennen de ware spaarzaamheid
niet, «lat juiste midden tusschen gierig
heid en verkwisting.
Velen zijn het oude spreekwoord
vergeten„Men kan wel dansen, al
danst men niet met de bruid."
Wat wordt er 'l jaar door al niet
geofferd aan de malle eischen der mo
de welk een mooi stapeltje rijksdaal
ders rolt er niet uit menige deur de
wereld in, waarvoor de pronkzucht zich
heeft opgedrild. Hoe velen willen van
alles het mooiste en liet beste hebben
en ook het slechtste maar, als 't
slechts de mode isen het meeste
't liefst er bij,
De eischen des levens stijgen ieder
jaar en woiden met elk seizoen
dringender.
Maar als 't op betalen aankomt, begint
het pruttelen. Aan betalen hebben ve
len een broertje dood.
Als «kit beleefd wordt gevraagd, dan
wordt' plots liet woord der wijzen aan
geheven „We moeten de tering naar
«ie nering zetten."
In trouwe, zoo gaat het iu vele ge
zinnen. Hoe menig eerzaam huisvader
slaakt bij het binnenkomen der reke
ningen «Ie verzuchting„Hoor eens,
moeder, 't loopt spaak, als wij de
tering niet naar de nering zetten denk
Edoch als die rekeningen met
horten en stooten maar eens weer af
gedaan zijn, dan keert van lieverlede
de glimlach op het gelaal van den
heer des huizes terug, en dan klaart
moeder de vrouws gezicht ook weer
op, overtuigd als ze is, dat haar echt
genoot de toekomst niet meer zoo
donker inziet als in liet begin van 't
jaar.
Kr is ook een soort van incnschcn,
dat, als van nature, naar hartelust
klaagt, omdat alle menschen afzetters
zijn, van den eerzamen meester pikdraad
man tot den zeergeleerden heer «loctor
toe. Zij vinden alle rekeningen hoog,
alschuwelijk hoog, té hoog. Ze moeten
er voor tobben en «lie lui schrij 'en
maar op. Ze krijgen zelfs een aanval
van socialisme en gaan mopperend
drooincn van de ideaal-inaatscha|>pij,
welke zoo ]>rachlig wordt voorgespie
geld, waarin alles als met een schaartje
zal geknipt zijn, waarin allen in waar
heid voor hun pleizier op de wereld
zullen zijn. Weg daar met het werken,
met het zwoegen en met «Ie reke
ningen
Maar die mopperaars betalen ten
slotte tóch.
Kr is echter een categorie van lieden,
die «Ie boel laten loopen, het eene jaar
liet andere uit en hel derde weer in.
Dat zijn de menschen, die de ver
arde sociale kwestie hoe langer hoe
verwarder en wanhopiger helpen ma
ken, dewijl ze vergeten dal de arbeider
zijn loon waard is, en hel ook op
tijd hebben moet.
Het al te veel en te lang op reke
ning werken voor den ambachtsman en
voor den burgerman is bepaald een
ding.
Is er geen schoon schip wordt ge
maakt loojit de lïnancieele zijde van
liet leven stellig in 't honderd.
Sommigen verzuimen het „afdoen"
t gewoonte, en dal is een leelijk ge
il want het uitroeien van oude ge
woonten gaat moeilijker dan het uit
trekken van een tand.
Wie het „laat-maar-waaien-stelscl"
volgt uit gewoonte, diens zaak staal in
«ie ons bezighoudende kwestie wanho-
|>igcr dan die van hem, welke zijne
rekeningen niet honoreert uit onmacht.
Maar als zulk een onmachtige, op
ien hoop is, tellen wij niet den ver
kwister en den dronkaard, met den cl-
lendigen slaaf van Tyran Alcohol.
Zie, liet jaar door gebeurt er veel
akeligs; doch grooter onheil, meerder
ellende dan cholera en werkloosheid,
dan lering en oorlog; meer jammer en
2c dan wat ook, voert het misbruik
in sterken drank met zich.
Doch laten we onze overweging niet
nger rekken. Later meer. T. G.
Uit het Buitenland.
In de couranten der ongeloovigen
er«l groote drukte verkocht over eene
inschrijving van den minister van
oorlog over hel kerkbezoek der soldaten,
waarbij officieren en onderoficieren
-•rden aangewezen als geleiders.
Dc Katholieke bladen komen er tegen
Oj). Ons leger, zeggen ze, lelt veel meer
gclqovigcn dan ongeloovigen en in dc
kaders zijn Katholieke officieren en
onderofficieren genoeg om de Katho
lieke soldaten naar dc kerk Ie verge
zellen. liet menschelijl»opzicht verdwijnt
Wat ill Duitschland en Engeland, «lal
prolestanlschelanden zijn, gebeurt, moet
België, «lat een Katholiek land is,
>l< gebeuren, namelijk «le geloovige
soldaten moeten naar de kerk geleid
worden, en dat niet alleen in 't kamp,
ook in de garnizoenen.
Tegenover de heftige actie door libe
ralen en socialisten tegen de nieuwe
schoolwet gevoerd, beginnen dc Katho
lieken een beweging ten gunste van dal
ontwerp, een besluit, dat men slecht!
kan toejuichen, omdat tegenover de
lastercampagne van liberalen en s
listen, voorlichting van het volk i
en meer een vereischte wordt.
Engeland.
De kiesrechljuffers gaan al maar voort
met beur misdaden. Ze ontzien niets en
blijven bij haar verklaring niet te zullen
eindigen vóór haar een stembiljet is
uitgereikt.
Te Seaforth, bij Liverpool hebben zc
:n groot huis, dat als herstellingsoord
werd ingericht, in brand gestoken. De
vlammen woedden verscheidene uren
de brandweer ze meester was.
De schade wordt op 80,000 pond ster
ling geschat.
Te Withernsea, Yorkshire, is het stad
huis tot op den grond toe afgebrand
ook de omliggende winkels en woon
huizen hebben bij den brand veel schade
geleden. Hoewel het vuur reeds vrij
spoedig ontdekt werd, was het blus-
schingsinateriaal te laat ter plaalse, wijl
de brandspuit „zat opgesloten", Men
kon ni. den sleutel niet vinden, en moest
eerst inbreken, alvorens men de spuit
kon buiten brengen.
Ook hier heeft men weer met brand
stichting der kiesrecht-dames te doen.
Enkele maanden geleden hadden ze
gepoogd het gebouw in brand te steken,
maar toen kon men het vuur spoedig
blusschen.
Italië.
De Italiaansche minister van post cn
telegrafie, Calissano. is plotseling over
leden. De minister is tijdens een feest
maaltijd gestorven, Calissano, die op
verkiezingsreis was woonde te
oio een banket bij, dat ter zijner
gegeven werd. Aan het einde van
het feestmaal nam den minister hel
woord, maar nauwelijks had hij eenige
ritmen gezegd of hij zakte ineen. De
verschrikte dischgenooten brachten hem
.ladelijk alle mogelijke hulp, maar het
was reeds te laat. Dc minister was aan
een hartverlamming overleden.
De „Osservatore Romano" komt hef
tig op tegen een rede, door burgemeester
Nathan gehouden. Het blad «jualificeert
«lezen vrijmetselaar op zeer juiste wijze,
waar het hem noemt een vulgaire be-
schimper van ons geloof en onzen roem.
die zich in zijn ideeën, zijn woorden cn
zijn optreden een ruwe en groteske
comcdiant toont. Nathan is. zoo zegt
het blad, een exotisch mengsel van jood
en vrijmetselaarhij treedt de eenvou
digste regels der wellevendheid en o|>-
:ding met voeten en matigt zich hel
lit aan in naam van Rome. ofschoon
hij weet, dat hij het niet vertegenwoor-
digt, gasten uit alle landen (de katho
lieke turners) te beschimpen en te hooncn.
Overtalrijk zijn de pelgriinsscharen
welke dit jubeljaar de Eeuwige Stad
bezoeken. Onder meer is aangekomen
een bedevaart uit Brazilië met ai
hoofd kardinaal dc Albuquerque,
gezeld van zes bisschojipcn.
Binnonlandsche berichten.
„Petrus Canisiua."
De arbeid dezer vereeniging onder
andersdenkenden mocht zich in groote
belangstelling verheugen. Het aantal
aanvragen om inlichtingen naar aanlei
ding van advertenties in nict-Katholieke
bladen klom dit jaar tot 2381, Sedert
1 October 1912 zijn 20 bekeeringen
bekend geworden.
Ter jaarvergadering werd mededee-
liilg gedaan van een aan Kardinaal van
Rossum gezonden telegram van hulde,
waarop de Kardinaal had geantwoord,
dat hij aan de Vereeniging zijn Zegen
geeft, haren arbeid prijst en allen aan
moedigt.
Uitvoerig werd ook van gedachten
gewisseld over de beste middelen om
aan «le bekeering van'Nederland mede
te werken. Hierbij werd vooral aanbe
volen het houden van bijzondere dien
sten voor de bckeering van Nederland,
het betrekken van de vrouw in de apo
logetische |>ropaganda, het preckcn voor
andersdenkenden in de kerk, het uit
strekken van de zielzorg door de pries
ters ook over zoekende zielen; ter
bereiking van het doel zij men verder
niet bang om anders-denkenden uit te
dagen.
Voor de Roomsche Vrouwen.
Corry Uittendoorn, die in de Maas
bode een reeks mooie artikelen over de
Roomsche Vrouwenbeweging plaatste,
had 't in haar laatste stuk over het
verzwijgen van plichten, hetwelk dc
neutrale feministen, die al maar door
rechten eischen, kenmerkt.
De oorzaak hiervan meent zc terecht
moeten zoeken in hel gebrek aan
godsdienstzin. Waar geen godsdienstzin
is. daar zijn geen beginselen meer,
.vaar geen beginselen meer zijn,
daar wordt het terrein der verdichtingen
spoedig ingekrompen en roept men nog
aar alleen om rechten.
Voor de goede vrouwenbeweging is
noodig, dat er meer godsdienstzin in
onze vrouwen en meisjes worde aan
gekweekt. Meer godsdienstzin, omdat
alleen meer godsdienstzin onze maat-
ichappij weer goede moeders brengen
tan. Onze maatschappij heelt behoefte
tan goede moeders, aan Katholieke
rrouwen cn moeders, die weten, waarin
le voornaamste vrouwelijke pliclilen
Ier vrouw gelegen zijn.
Willen wij. Katholieken, zoo besluit
de begaafde schrijfster een goede vrou
wenbeweging hebben, dan is noodig,
zeer zeker op de eerste plaats, een
algemeene ontwikkeling, een kennis van
sociale nooden. een groote activiteit en
verre bannen van alles wat zweemt
bij de |>akken neerzitten. Maar
boven dit alles moet staan en niet alleen
boven dit alles, inaar in dit alles door
gedrongen, er het fundament en de
kern tevens van uitmakend, het gods
dienstig beginsel, de Katholieke, de
Christelijke godsdienst.
Aan onze vrouwen is het, zich hier-
'an vóór alles te doordringen, omdat
anders niet goed kan worden gewerkt.
Patronaten.
Te Deventer werd een vergadering
gehouden van patroiiaatsbeslurcn iu liet
Aartsbisdom, De voorzitter. Pastoor Dr.
M. J. Schrader te Hilversum, wees iu
zijn inleiding op het groote nut der
Patronaten in den tegenwoordigen tijd.
De S.D.A.P., zegt spr., zal, na van den
onlangs gehouden verkiezingsstrijd uit
gerust te zijn, niet dralen beslag op
onze jeugd te leggen, hierin door een
groot deel der openbare onderwijzers
bijgestaan. Daarvoor moeten onze jon
gelieden gevormd worden tot degelijke,
krachtige, katholieke propagandisten,
die, wanneer ze de patronaten verlaten,
meer door de socialisten ingepalmd
kunnen worden.
Medegedeeld werd dat er plannen
bestaan in Juli 1914 een nationaal con
gres voor Patronaten te houden en wel
gedurende 2 dagen te Utrecht. Aan dit
congres zal tevens verbonden zijn een
tentoonstelling van proefstukken, ver
vaardigd door beschermelingen der Pa
tronaten.
Nieuwe wenschen.
Op uitnoodiging van Patrimonium,
kwamen te Utrecht afgevaardigden van
Christelijke werkliedenvereenigingen sa
nten, om te bespreken wat gedaan zou
kunnen worden ter verkrijging van den
vrijen Zaterdagmiddag.
De vergadering werd geleid door het
Kamerlid v. Vliet.
Uit de besprekingen bleek, dat de
wenschelijkheid van een vrijen Zater
dagmiddag werd gevoeld.
De Zondagsrust zou daardoor wor
den bevorderd en aan den arbeider
meerdere gelegenheid worden gegeven,
om zich te wijden aan zijn gezin, aan
zijn ontwikkeling, aan het vereenigings-
leven, enz. Maar tevens was men het
ver eens, dat dc vrije Zaterdagmid
dag niet moest verkregen worden ten
koste van den 10 uren-dag, als inaxi-
waarvoor algemeen door de
arbeidersorganisaties wordt geijverd.
Een belangrijke verkorting van den ar
beidsduur in het algemeen werd wen-
schclijk geacht.
Het Leger.
Eenige Kamerleden zullen bij de be
handeling der oorlogsbcgrooting het
de onderofficieren opnemen. O.a.
naar de Avondpost mededeelt, den
Minister worden gevraagd, waaraan het
is toe te schrijven, dat aan de meest
up den voorgrond tredende wenschen,
zooals liet burgerpak voor de gehuwden
op Zon- en feestdagen, alsmede het
buiten de kazerne logeeren door onder
officieren met 6 jaar dienst, enz..- po
sitieverbeteringen die zonder kosten
ior 't rijk kunnen worden ingevoerd,
et worden toegestaan.
Op «le begrooting van oorlog voor
het volgend jaar worden aangevraagd
FEUILLETON.
EEN DORPSVERHAAL.
Nu, nu. mamiueseltjc, doe nu i
niet of jc hel niet gaarne zoudt
willen'. Ken wachtmeester kunt ge
fopi>cnIk zie het wel, ja, ja I"
Vrouw Pfcifer merkte dat haar i
reeds ongerust begon te worden. Om
nu aan Rcbeling's oogen en gedachten
eene andere wending te geven zetten
zc hem een tweede kan bier voor. Wat
duivel! dacht hij, terwijl hij dronk, «lat
is zeker dal mooie meisje, waarop «le
auditeur gezinspeeld heeft, het lielje
van «lezen WenkSa]>|>erlool, die mijn
heer Goellie heeft geen slechten smaak1
„Nu. mijn waarde Pfeiler, nu eens een
woordje niet u." Hij zette zich in (ins
tuur en verklaarde den waard, «lat hij
niet liever deed dan iemand goeden
raad geven. <-■» dat hij er reeds ernstig
over nagedacht, hoe deze zaak het
best aan te pakken zou zijn. Volgens
zijne meening »"ig hier alles al van
het nog groeien. Wel waren de geleer
de heeren het er over eens, dat Wenk
nog groeien zou, maar wie zou kun
nen ceiiC°,0' "'et de l'crtog «fit groei
en s«ims A twijfel zou trekken. De
hertog Ja '/ou dc ee«'gc
soon zijn, d'c' Christiaan van «le «lour-
luchtigsteti '"k zou kunnen bevrijden
MnarïuH-. Mien Wenk bij de monste-
in Weimar in het tweede gelid
geplaatst werd, en de hertog hem we
gens zijn groote voorman in 't geheel
it le zien kreeg Hij ging gewoonlijk
eemaal hel front langs en dan weer
ar huis. Om kort legaail dusde
hertog moest van eeil onpartijdigen
en zoo spoedig mogelijk op Chris-
opmerkzaam gemankt worden, en
dat zou door niemand anders «km door
Pfeifcr zclvou kunnen geschieden. 1 lij
;t zich aanstaanden Zondag naa.-
nar laten rijden, de hertog «as
„•rs de vriendelijkste man der we
reld, met wien men evenals niet ieder
ander'spreken kan; en wanneer hij dan
als een man van ondervinding liet
groeien in twijfel trok en zijne dour-
luclltigheiil op eene zeer onderdanige
'er opmerkzaam maakte nu,
zou hij in enkel geval bij «Ie mon
stering o|> Christiaan letten en hem
hoogst waarschijnlijk vool le zwak
verklaren. Zoo doende zou alles wc-
Icr in orde kunnen komen, want na
egen kwam immers altijd zonneschijn
Dit nu was de goede raad «lie on
der verscheidene kannen bier door Re-
beling werd gegeven. En hoe voor
zichtig ging hij te werk geen enkel
ird over oogen dichtknijjien boven
blindheid beneden kwant «laarbij
r zijn lippen. Trouwens, dacht de
wachmeester toen hij zich gereed mank-
mi weer heen te gaan, dc hertog
wenk betreft, gewis zijn
beide oogen dichtknijpen, cn zal Pfei-
h'uis sturen. Maar heb ik i'lan gezegd,
dat hel zeker lukken zou Hij heeft mijn
raad en daarmee uil
Vader en moeder Pleifer bedankten
Item duizend maal. De waard zeide
nog. dat hij er geweldig tegen opzag,
laar die Icclijke streep door zijne re-
.•iiing moest en zou weg. De vrouw
evcstigile dat,terwijl ze Rebeling tot aan
«leur uitgeleide «leeden met het
:n komt zonneschijn,
brav
i afsc
liit,
Katharina W it had hare wan-
verbleekt en wat was het
>o gewéldig ter neer druk-
anders dan de gedachte
Viulér wil naar den hertog, cu wun-
tcer «leze Wenk vrijsielt, dan moet ik
nel St. Maarten toch met hem trouwen!
lij kon echter ook nog groeien, die ge
leerde heeren zullen «lil immers wel
weten Vrij mag hij niet weer komen,
den hertog spreken,
i ik ii
ik!
:rd haar benauwd in de ge
lagkamer. Zij liep haastig naar haar
eigen kamer, en vervolgens iu de tuin.
maar overal dezelfde benauwdheid.
Haar hart bonsde, en duizend gedach
ten en jilannen doorkruisten haar hoofd
«lie ze 's avonds met zich nam in den
slaap. Doch neen, de slaap bereikte
hare legerstede niet, telkens kwa
haar nieuwe |)lannen en nieuwe denk
beelden voor den geest eerst toen
«le haan den morgenstond begroette
was ze er mede klaar, en het met
zich zelve eens was wat ze doen zou.
Zc moest volstrekt haai vader vóór
zijn Men zeide immers dat de hertog
zoo'n vriendelijk mensch was I En met
hem spreken, dat zou ze toch ook nog
wel kunnen, ja God zou haar hierin
bijstaan Haastig uit de veeren en haar
Zondagspak aan Weimar was wel
Hink doorstapte zou zc den hertog nog
wel thuis treffen. Groote heeren slapen
immers gewoonlijk lang!
En vader en moeder Hen wakker
maken Maar wat ze hun te zeggen
Wat? Maar de lijd «Irong, en op «Ien
terugweg, «lacht ze. zou het haar wel
invallen wat het beste zou zijn hun te
zeggen. Gauw maar I Het moest van
daag ook zonder het stukje spiegel
gaan. Maar het ronde «loekje moest
ze nog om doen, want daar dit een
geschenk was van haren Wilhelm, moest
«lal haar kracht en moed scheuken.
Toen de deur kraakte, werd vrouw
Pfeifcr wakker, en wekte haar man,
Zc gingen in de gelagkamer en wacht
ten op de morgensocp, «lie Kalharinn
gewoon was hun te brengen. Daar hel
meisje echter niet kwam, meende de
vrouw, «lat zc het kraken van de dei
gedroomd had, en ging naar Kathri-
na's kamer, en naar den haard en in
den tuin. Tot hare verbazing vond ze
haar nergens, en al spoedig begon ze
eenigzins ongerust te worden. Aanvan
kelijk echter dacht ze haar nog bij een
der buren tc vinden, doch ook deze
hooj) werd niet vervuld, en met vrij
wat bezorgdheid keerde ze naar haren
terug. Hij bromde iets onverstaan
baars in zich zeiven. en zij ging naar
het buffet ten einde de bierkannen 0111
poelen, maar ze merkte niet, dat
steeds dezelfde kan aan het om
spoelen was. Toen ging ze naar achter
om de soep te koken. Ze bracht er
haar man een bord van. inaar deze
schudde zijn hoofd, de soep was te
heet. 'Toen zeide zij. dat ze nog meer
verzadigd was van den vorigen
avond cn ook niets eten kon. Eu ze
luisterden naar elk gedruis, dat ze voor
of achter het huis vernamen, en wach-
en bleven wachten.
2 zon steeg hooger. Toen hare
stralen door het venster schoten en
de vrouw heenglcden terwijl deze
gevouwen handen op een voet
bankje zat. toen was het haar plotse
ling alsof de zon haar eensklaps licht
klaarheid bracht. „Vader?" riep ze
- „Wat I
r, moeder?'
(Wordt voortgezet.;
