Zeven en twintigste jaargang.
No. 54. Vrijdag 3 Oct. 1913.
DE EEMBODE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
UITGAVE VAN DE VEREENIGING „DE EEMBODE" TE AMERSFOOR'
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond,
prijs per ilrle maanden vijftig cent. - Afzonderlijke nummers drie cent.
Abonnementen kunnen eiken dag togiwil^Uool^ opzegging
lieden vóór den aanvang van een nieuw k'wartaal.
I abunncmeiil moet
KANTOOR EN DRUKKERIJ: LANGEGRACMT 13 - AMERSFOORT.
ADVKRTENTIEPRIJSvan W» tot vijl regels dertig cent. Elke regel meer zes cent.
Reclames: tien ct. p. regel. ADVBRTRNTIËN In het redactioneel gedeelte vijftien ct. p. regel.
Billijke tarieven bij abonnement.
Alle medcdeelingen en advertentie» In Ie zenden vóór drie uur op den dag van uitgifte.
TWEEDE BLAD.
Epistel en Evangelie.
21e Zondag na Pinksteren.
Les uit tien brief van den H. apostel
l'aulus aan de Ephcsiërs, VI, 10- 1"
Broederswordt krachtvol in dc
Heer en in tie sterkte zijner macht.
Bekleedt u met de wapenrusting Gods,
opdat gij bestand moogl zijn tegen de
lagen des duivels. Want wij liebbcn
den strijd niet tegen vlecsch cn bloed,
maar tegen de vorsten en de machten,
tegen de wereldbelleerschers dezer
duisternis, legen liet boozc gecstcndi
in de lucht. Doet daarom aan de v
penrusting Gods, om ten kwaden dage
weerstand te kunnen bieden, en, in al
les volmaakt zijnde, te kunnen blijven
staan. Houdt derhatve stand, uwe len
denen omgord met waarheid, liet har
nas der gerechtigheid aangedaan, en
uwe voeten geschoeid hebbende met
bereidwilligheid voor het Evangelie des
vredes en neemt in alles op het schild
des gcloofs, opdat gij daarmede al de
vurige pijlen des boozen vijands kunt
uitdooven; neemt ooit op den helm
der zaligheid en het zwaard des Gccs-
tes, dat (iods woord is.
EVANGELIE
volgens tien H. Matthcils; XVIII. 23—35.
In dien tijd sprak Jcsus tot zijne leer
lingen deze gelijkenis: Het Rijk der
hemelen is gelijk aan een koning, die
afrekening wilde houden met zijne die
naren. En toen hij begonnen was met
afrekenen, werd er een voor hem ge
bracht, die hem tienduizend talenten
scliuldig was. Daar deze echter niet
had om te betalen, gebood zijn lieer
hem, zijne vrouw cn kinderen en al
wat bij bezat te verkoopen, en te be
talen. Doelt die dienaar viel neder en
bad: Heb geduld met mij, en ik zal u
alles betalen. De lieer nu ontfermde
zich over dien dienaar, liet hem gaan
en schold Item tie schuld kwijt. Maar
toen die dienaar heenging, vond hij
een zijner mededienaars, die hem hon
derd licnlingcn schuldig was cn dezen
aangrijpend, neep hij hem tie keel loe,
zeggendeBetaal wat gij schuldig zijt I
Zijn inedeknccht nu viel voor Item ne
der en smeekte hem, zeggende: Heb
geduld met mij en ik zal u alles beta
len. Doch hij wilde niet; maar heen
gaande wierp hij hem in tie gevange
nis, totdat hij de schuld zou betalen.
De luedckuechten nu, ziende, wat er
plaats had, werden zeer bedroefd; en
zij kwamen en deelden bunnen lieer
alles mede wat er gebeurd was. Toen
riep zijn heer hem eil zeide tot hem
Booze knecht! de gehccle scliuld heb
ik u kwijtgescholden, omdat gij mij ge
smeekt hebt; moest dan ook gij uniet
ontfermen over uwen mededienaar,
gelijk ik mij ontfermd heb over u! En
in toorn ontstoken, levertle zijn lieer hem
over aan tie beulen, totdat hij tie goheele
schuld zou betalen. Eveneens zal ook mijn
hcmelschc Vader u doen, indien gij
niet, ieder zijnen broeder, van harte
■vergeeft.
De Bijbel alléén?
llcn
nigen F
dal tic grondslagen van zijn godsdienst
stelsel niet passen op tie mcdcdecliiigcn
tier Evangeliën, zijn godsdienst this niet
tic ware godsdienst kan zijn,
Deze betoogen willen, ev
overige - men vcrgele 't niet! -noch
een offensief, noch zelfs ee*i delen
karakter dragen.
Wel zou''liet ons zeer nangcni
zijn, indien andersdenkenden kennis
men van wat hier den Katholieken I'
wordt aangeboden, en met de groolst
mogelijke on|)artijdighciil oil
neeringen volgden.
Toch niet opzettelijk voor hen wer-l
den noch worden ie dezer pi»
grondslagen van hel Katholiek
behandeld.
Wat wij bcuogen is, tic wapenbroe
ders van hel eigen kamp te onderrich
ten cn te oefenen in liet bespreken en
uitleggen van hun geloofsovertuiging.
Feitelijk wordt echter wel iets méér
hier gehouden, dan een legerocfening
in vredestijd.
Men hoort liet zoo vaak, -
lestaitten en Katholieken te z:
in gczelligen kring, o|> de werkplaats,
in den trein, beginnen jtiist tie l'mtcs.
ull'Jd het eerst te spreken over
geloofszaken.
Helaas vt.or hen, en helaas voor ons
bemerken zij dan dikwijls spoedig, zeer
onervaren rekruten uit het leger der
strijdende Kerk tegenover zich te hebben
I lit weinige moge volstaan, om onzen
Katholieke lezers het onmiddellijk prak
tisch nut dezer artikelen te doen inzien,
cn tegelijk, van den kant der anders-1
denkenden, tie mogelijkheid eener be
schuldiging van onverdraagzame twist-
zoekerij af te snijden.
Op zuiver geschied- en redekundige
gronden hebben we reeds aangetoond,
dat de godsdienst, door het Opperwe
zen van alle meiischen geëischt, volle
dig, uitsluitend te vinden is in dc Ka
tholieke Kerk, tiaar deze alleen de in
richting bezit, die de God-zijnde Gods
gezant aan zijn stichting gaf.
Tegen den uitleg, tlien wij van Chris-
t' woorden gaven, zijn opgetreden Sa-
batier, Harnack, Loisy en volgelingen
met andere opinies, die echter, zooals
wij zagen, den toets der critiek niet
kunnen doorstaan.
Nu naderen ons de orthodoxe, recht
zinnige Protestanten, Mét ons verwer-
pen zij de opvatting van een enkel in
wendig Rijk Gods, alsmede de andere
opvatting van een Rijk Gods, dat eerst
komt op liet einde der wereld. Met ons
zijn zjj er diep van overtuigd, dat het
Rijk Gods in de Evangeliën geteckend
staat als een collectief en sociaal geheel,
dat hier op aarde reeds in werkelijk
heid gesticht is,
Maar zij verwerpen daarenboven iets,
wat bij ons niet aan den minsten twijfel
onderhevig is, namelijk: dat Christus
in zijn Kerk of Rijk een blijvend onfeil
baar leergezag met bestuursmacht en
'nhoofdig opperbestuur heeft ingesteld.
Krachtens hun Evangelie- of Bijbel
s-klaring steunen zij op dit hoofdbe
ginsel de Bijbel alléén is ons gezag.
Dc Bijbel is bij hen de eenige bron
voor dc kennis, de eenige leiddraad bij
de beoefening van den {^openbaarden
Godsdienst. En hun hoofdreden voor
aanneming van dit beginsel komt hier
op neer: apostolisch gezag en aposto
lisch bestuur hebben nooit bestaan óf
hebben opgehouden bij den dood der
Apostelen óf minstens kort daarna.
Vandaag nemen we alleen liet hoofd
beginsel onder lian.kn, terwijl de be
spreking van de hoofdreden voor een
volgende gelegenheid bewaard blijft.
Behalve wat over deze kwestie ge
vonden wordt in dc talrijke apologcli-
iclie boeken en boekjes, .worde bier
:ven ter lezing aanbevolen vooreerst
deze brochure: „Bijhei of leergezag?
door P. van Dorp, pr.; hij dc firma II.
Lenfring, 1912. Wie echter meer in
bijzonderheden de opinies van verschil- j
lende dominees besproken w
boek: Bijbel en Bijbelverklaarder.
Naar het Etigelsch van H. Casey, Voor
Nederland bewerkt door H. Ermann.
Bij G. F, Tiieonville, Leiden.
Ons betoog is in liet kort ditliet
hoofdbeginsel der Protestanten ,,ile Bij
bel is de eenige bron voor de kennis,
tie eenige leiddraad bij de beoefening
van tien gcopenbaarden Godsdienst'1,
een onhoudbaar beginsel, want:
I. het is in tegenspraak met dc
Bijbel zelf;
II. het voerttot allerlei ongerijindhede
1. Het beginsel „de Bijbel allééi
in tegenspraak met den Bijbel ze
Hoezoo r
1} Nergens vinden wij daar melding
gemaakt van een lastgeving Gods. h
:lc geloofsleer op te schrijven. 2) ïs
geils staat in den Bijbel, dat dit bi
de volledige leer van Christus bei
3) De oorsprong en .Ie samenstelling
ui dcu Bijbel sluiten zelfs het
oetlen buiten van volledigheid.
u geldtl
i: doelen det
Bijbels toch, zijn deels geschiedverhalen,
deels gelegenheidsgeschriftenIn de
samenstelling der verschillende Bijbel-
doelen bespeurt men geen enkel plan,
dat de bedoeling verraadt van een
streven naar volledigheid; sommige
leerstukken worden voortdurend her
haald, andere als 't ware terloops n:
gestipt.
Deze drie zijn, als men ze zoo n.
men wil, negatieve bewijzenziehi
eenige positieve:
4) De Bijbel gewaagt van boekt
die verloren zijn gegaan. Behalve eenige
brieven van Paulus, noemt de sclinl-
tuurgelccrdc Comely er 21 zoodanige
op uit het Oude Testament. Wicdurll]
beweren, dat die verloren gegane I
ken niet door Goddelijke ingeving
t '."f
lm.1
-ïïiïïr;;?2
itóa®;
m
besluit dca Avondmaal"
nen, als km "al ,k v"orde-
Bijbcl ons zoo )y, ,°,C ,ver"'eldt de
Apostelen oj L. t St
-Prediken". „a||e volken
'm. te.S
al. "ré™1''?''»™
anders js, w .t w Jt "°B niu'ic,s
licnst I- i kcopenbaarde gods-
d«°""«i
Sr i «STS»E
de" -Sabbath m,-,„
bondag a|s j)a(, l)es Heeren vie
en'']n "ikV^" •''C ""sPraakdcs
^ssrijtEZ
""gerijmde gevolgen vmi i,,». f
Bijb»! all™- fcV T
eigen manier r ls °P
')u'lt eigen inzicht dc
Natuurlijk kwam men to^'j"
ckh? *<sim
-'ffiSS'Si;!;: Ia"f
lende uiUe-ggingi.-M op'él',!
elilvaiirdlgniaking ,j
peiger verzamelde m
sclullcn.li- verklarimjun >-i
K i'l'i-i, la 'K",SC| ",lc "ijhel alleen'
j P'eizierig llltgangspiini om l.
de waarheid te komenU
hoe de geopenbaarde waarheid J,
schillende, tegenstrijdige en niettemin
hi het
brein der menschen?... Maar dan komt
lijnrecht in strijd met het gezond
and I Wat wil ar is, kan, onder 'l
zelfde oogpunt beschouwd, nooit in
eeuwigheid niet, tegelijk onwaar zijn I
„Die onveranderlijkheid en eenheid
der waarheid is vernietigend voor het
Protestantisme," schreef Bensdorp aan
Kuyjier.
„Vooreerst hel Protestantisme is
euw, cn ten tweede het Protestantisme
tegenstrijdig.
„Zeg men: het Protestantisme is de
waarheid, dan moet men of wel aan-
icn, dat de Christelijke Kerk eeuwen
ecuwen gedwaald heeft, want de
geschiedenis bewijst al te duidelijk, dat
:lc oude Kerk heel anders dacht dan
iu dc Protestanten. Of wel men moet
lannetncn, dat de christelijke waarheid
veranderd is. Beide ongerijmde veron
derstellingen,
„Bovendien is liet Protestantisme
verdeeldbelijdenis staat er tegenover
belijdenis. Wat de ccne als hoogst ge
wichtige waarheid aanneemt, wordt door
den andere uitdrukkelijk als dwaling
verworpen. Zegt men dushet Protes
tantisme is dc waarheid, dan moet men
aannemen, dat tegenstrijdige stel
lingen tegelijk waar kunnen zijn.
„Hiertegenover staat de Katholieke
Kerk met hare eenheid cn onverander
lijkheid. Het is waar. ook de Roomsche
belijdenis breidt zicll uil en ontwikkelt
zich. Maar dit necint niet weg, dat haar
belijdenis één en onveranderlijk is, dat
die belijdenis zich aansluit aan liet ver
leden, nooit nieuwe leeringen verkondigt
i nooit met zich zelve in strijd komt."
Ik geloof, dat we 't hierbij laten kunnen
JAC. J, ZEIJ, S. J,
Plaatselijke Berichten.
AMERSFOORT.
Vereeniging Ambachtsschool voor
Amersfoort en Omstreken.
De algemeenc ledenvergadering voor
liet vaststellen van de begrooting der
Ainbnchtsschool voor het jaar 19141
we ril onder voorzitterschap van den
heer G. J, Buijs gehouden in het school
gebouw op 30 September. Buiten liet
bestuur waren slechts weinigen ter ver
gadering opgekomen.
De notulen der algemeenc vergade
ring van 28 Februari en eveneens die
van .Ie buitengewone algemeenc ver
gadering van 9 Mei jl. werden onge
wijzigd gearresteerd. Tot leden der
commissie belast met liet nazien der
rekening en verantwoording over liet
jaar 1913 werden benoemd dc heeren
S. J. van Duinen, S. W. Mclchior en
Jlir, S. M. van Reigersberg Versluys;
tol plaatsvervangende leden der be
doelde commissie werden benoemd de
heeren C. V. Gerritsen, W. G.|,Klotnp
en W. van Schaik. De vijf periodiek
aftredende bestuursleden, de heeren
Mr, H. J. M. van den Hergli, A. E.
Blok, J. van der Horst, C. Prins Jzn.
:n J. M. Sjiorry werden herbenoemd,
terwijl de lieer G. J, Buys op algemeen
verzoek ondanks zijn vertrek uit de
'gemeente voorloopig de functie van
voorzitter zal blijven vervullen,
Bij de behandeling van liet laatste
punt der agenda deed de voorzitter
eenige medcdeelingen met betrekking
tot de aanvragen welke liet bestuur in
voorjaar gedaan heeft tot liet be
komen vim subsidievcrliooging ten be-
"ïoeve der ambachtsschool en tot hel
verkrijgen van subsidie voor ecne alhier
loor de vereeniging te-stichten middel
bare technische school. Alleen dc mi-
r heeft geantwoord lot dusverdal
du gemeente nog niet beschikt heeft
:ip de requesten is wel jammer,
.Ie provincie zou dan naar alle v
scllijiilijklleid reeds zijn gevolgd. Voor
;le ontworpen middelbare technische
school heeft de minister dit jaar nog
geen bedrag uilgetrokken, maar wel is
de gevraagde verhooging van f6300
voor dc ambachtsschool op de st
begrooting 1914 gebracht en m
regeering liter is voorgegaan, zullen
gemeente en provincie met het toestaan
der gevraagde verhoogingen, respectie
velijk van f 2500 en I 1200, wel eerlang
volgen. Er is dan kans dat de reorga
nisatieplannen voor de ambachtsschool
ten volle tot uitvoering komen, en zulks
reeds met April 1914, als gemeente en
provincie niet al te lang meer op hun
besluit laten wachten ja zelfs zul men
-zich desnoods nog enkele maanden
langer weten Ie behelpen, als er i
zekerheid bestaat dat dc zaak ill 1914
tol stand komt. Mocht dit onverhoop
niet gelukken, dan staat daarmee alle.
losse schroeven, ook wat de
subsidieór</r(7?s» aangaat, en zou voor
een volgend jaar met dc aanvragen
alles van meet af weer moeten worden
begonnen. Juist daarom is liet van
zooveel gewicht, dat nu van de zijde
van gemeente en provincie ook de ge
vraagde verhooging voor 1914 worde
verkregen.
Kon de zaak doorgaan, dan werd a.s.
|jaar met April direct de smidsklasse
voor het onderwijs volkomen gesplitst,
zoodat daarvoor een dubbel aantal
leerlingen kan worden aangenomende
ecne afdeeling kan dan doorgaan voor
stoomwerktuigkunde cn dc andere voor
elcctrotechiiick, Dan kwam op het pro
gramma voor de dagschool ook het
algemeen ontwikkelend onderwijs, waar
van dan meteen de buitenleerlingen
volledig konden profiteeren, terwijl de
de stad woonachtige leerlingen dan
:t meer de lessen op de burgeravond
school "behoeven tc volgen. Voor de
laatstbedoelde jongelui zou er dan tijd
gevonden zijn om dc lessen te volgen
op den theorelischen avondcursus, van-
ir de besten later konden overgaan
,r de middelbare technische school
Utrecht. 'Zicdnar de nog ongerept
gebleven plannen rakende de ambacht
school geheel los van liet plan voor
de middelbaar technische school zouden
zij kunnen uitgevoerd worden. Echter
daar toch nog iets anders aan vast
i dit betreft het gebouw der school.
Het bestuur heeft de gemeente aan
gezocht om het bestaande gebouw der
inbaclitsschool van de vereeniging over
te nemen en t-vens om te bewilligen
n een hypothecaire leening voor de
ilichting van een nieuwe school. De
lecning zal bij de gemeente wel geen
bezwaar kwccken, daar de vereeniging
er goed voor is cn garandceren kan
dat rente en allossing geregeld zullen
betaald worden. Nu is het bijzonder te
hopen dat dc gemeente, zoowel in het
algemeen belang als in dat der school,
mede zal besluiten tot de overneming
van liet bestaande gebouw. I)it toch
is veel te klein geworden en de Inspec
teur zal niet tot uitbreiding van liet te
geven onderwijs kunnen advisecren als
dc gemeente niet helpt, hetzij door be
doelde overname of anders door het
erfpacht verstrekken van meer bouw
grond naast het terrein der bestaande
school. Konden de plannen in deze niet
behoorlijk worden uitgevoerd dan zou
van den kant van het Rijk stellig tegen
de uitkeering der f 6300 voor subsidie
vcrliooging bezwaar worden gemaakt.
Intussclien kan het bestuur vooreerst
niets doen dan het antwoord o|> dc
ingediende requesten kalm afwachten.
De begrooting 1914 voor de ambachts
school, reeds ontworpen in liet voorjaar
toen de adressen werden ingediend,
werd na toelichting van enkele punten
vastgesteld tot het voorgestelde bedrag
van f33125 aan ontvangsten en uitgaven.
Over den avondteekencursus volgde
nog een korte niededecling tot besluit.
Dat tleze cursus door dc werklieden
nog altijd bijzonder wordt gewaardeerd,
blijkt weer uit liet getal inschrijvingen
voor den nieuwen cursus. Er hebben
•zich aangemeld: 31 timmerlieden, 23
bankwerkers, 11 schilders, 3 meubel
makers, 3 metselaars. 1 steendrukker,
1 wagenmaker, 1 ambtenaar en 1 zon
der beroep, totaal 75.
Hieroji na rondvraag sluiting,
Dinsdagavond waren dc leden der
Vereeniging R. K. Openbare Leeszaal
cn Bibliotheek ter nlgcineene vergade
ring bijeengeroepen in haar gebouw
Kampstraat no. 18.
Dc voorzitter, de lieer B. H. Kuiper,
o|ieiidc dc bijeenkomst met den cliris-
tclijkcn groet, verwelkomde de aanwe
zigen en gaf een kort overzicht der
bestuursverrichtingen,
Hij vond daarbij gelegenheid op te
merken, dat de R. K. Leeszaal niet is
een parochiale instelling maar een nut
tig instituut voor de geheele gemeente
en als zoodanig aanspraak kan doen
gelden op aller medewerking en steun.
Recht en reden van bestaan der R. K.
Openbare Leeszalen werden inmiddels
ook m niet-Katlioliekc kringen door
voornaiistnandcn erkend.
Hel veel-onivattende werk der orga
nisatie van lecsznal en bibliotheek, eerst
nu nagenoeg geëindigd, was oorzaak
dat 't bestuur dc leden niet eer in ver
gadering bijeenriep.
Dc secretaris verhaalde in zijn ver
slag de wordingsgeschiedenis der ver
eeniging, waaraan we liet volgende
ontleencn
Nadat in 1911 dooi ecne commissie
