Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
XXVII* Jaargang. No. 93.
UITOAVB VAN DE VEREENIGING DE EEMBODE TE AMERSFOORT.
Dit blad verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Rrl|s per drie maanden vliftljc cent. - Afzonderlijke nummers drie cent.
abonnement moet ge-
Dinsdag 17 Februari 1914.
Kantoor en DrukkerijLangegracht 13, Amersfoort - Telefoon No. 314.
Alle mededeelingen
Billijke tarieven bl| abonnement.
i advcrtentiün in 1c zenden vóór dën uur op den dag van uitgifte.
Een gelukkig verschijnsel
TT et in grooten getale deelnemen aan.
■*- liet Rooniscli openhaar leven onder
ons Katholieken, is een verheugend
verschijnsel.
I 'e tijd is voorbij, dat al wat daaraan
mededccd uitsluitend behoorde tot
voorname of bezittende klassen.
Wij zijn ook hierin met de demo
cratische stroomingen mcdegcgaiin,
geleidelijk hebben zich bij onze c
poratics alle standen aangesloten.
Hoe echt christelijk is liet om
samen tc werken!
Als grooten en kleinen van stand de
handen in éénslaan, hun krachten com
bineeren, met de verschillende hoeda
nigheden van o|>voeding en talent
woekeren lot heil van Kerk en Maat
schappij, wat wonderen geschieden er!
dan van allerlei goede werken.
Kr was een tijd, dat er niet zulk een
algemeen gevoel van saAmhoorigheid
bestond. Toen moest, helaas, getuigd
worden: waar de kleine burgerman bij
de Koomschc vcrccnigiiig tie deur bin
nenkomt. gaat de mccrgcgocde eruit.
Ja. hoe meer zich toen gewaardeerde
krachten uit den kleinen middenstand
beschikbaar stelden, hocmccr die uit
den middenstand en daarboven zich
van tic Katholieke corporaties terug
trokken.
.Maar tiaar zeilden wc overheen.
Gelukkig!
Want waar het gaat om hoogere
belangen, waar het er op aankomt het
Openbaar Koumsch leven tot bloei tc
biciigeii opdat bet rijk vruchten afwerpe.
daar is samenwerking van alle standen
en klassen noodzakelijk.
De kleine burger en de werkman
kan 't best oordcclen en kent volledig
tie opvattingen, gewoonten, behoeften
en verlangens in zijn kring.
En omgekeerd kan liet meer intel-
lectueelc deel onzer gcloufsgcnoolcn
ko-aclijk vun advies dienen tiaar waar
meer ontwikkeling verdacht worth, meer
kennis van al wat op verschillende wet
ten betrekking heeft, het kan juist door!
opvoeding, relaties, inzicht van zaken,
bijstaan.
Wantzij die meer gezegend zijn
met tijdelijke goederen of van booge-
rcii Htaiid zich achten, mogen nooit
vergeten, dal zij óók in het maatschap
pelijk werk het voorbeeld moeten gcvcil.
Willen onze vereenigingeii the geen
standsvereenigingen zijn, blijven groeien
en bloeien, willen zij ill elk opzicht
blijven voldoen aan de diverse behoef
ten. willen zij een baud blijven vooi
geheel ons Christenvolk, dan moeten
zooveel mogelijk in haar alle standen
tier samenleving samenwerken, omdat
wij allen kinderen zijn van ccne Moe
derkerk.
iroken overliet Eucharistisch congres,
at ilit jaar te Lourtlcs gehouden
•ordt en in liet bijzonder over de be-
ocmiiig van een Pauselijk legaat.
Na allooj» der audiëntie stelde mgr.
Hcylcii dc .tudcnlcn uit Namen, die
aan tie Gregoriaanschc Hoogescliool
hunne studies voortzetten, aan tien Paus
Dc H. Vader onderhield zich ecnigc
"ogenblikken met hen en zegende
hunne studiën cn families.
II. zag cr «zeer gezond uit, doch
inmctkclijk vermagerd. Een der Bel
gische hceren merkte zulks op aan een
kamerheer, maar deze verzekerde „Nog
nooit is de H. Vader zoo gezond ge
feest als thans. Des morgens vóór
Ijf uur, vóór dc kapelaans in de kapel
zijn, zit de Paus daar reeds op zijn
bidstocl te bidden. In den namiddag
verleent hij weliswaar geen audiënties,
maar al dien tijd en eiken middag zit
II. aan zijn werktafel of ontvangt
ile kardinalen om over tic belangen
tier Kerk te spreken.
Een lief land.
l)e prins von Wied. aanstaand vorst
van Albanië, komt in een lief land.
Zijn onderdanen vormen een ruw
volkje, weinig ontwikkeld en zeer vrij
heidlievend of liever bandeloos. Er zijn
heel wat stammen, die elkaar op leven
i dood bevechtenhet rc
er zeer goed ontwikkeld.
Durazzo is de hoofdstad,
daar laat tie veiligheid te wcnschcn
cn men behoeft niet tc vragen
hel dan in het binnenland
e Frankfurter Zcilung out'
de hoofdstad van Albanië tie volgende
beschrijving
..Durazzo heeft eei
ainniopliooii en tw-
leent men
kent dit, dat haar automatisch de meer
derheid weer toevalt, wanneer de vrij
zinnigen in 1917 inzakkenalsin'01 en'09.
„Gunstige en ongunstige jaren dooreen
gerekend, stijgt liet aantal kerkelijke
stemmen na iedere regeerperiode met
30.000. Alleen bij een slappe verkie
zing van 1901 gingen zij achteruit en
vel met 21.844; 1905 bracht dat weer
'olkomen in 't reine door meer dan
100.000 stemmen winste. Wat bij het
kerkelijke kiezerscorps wordt ingelijfd
is voor het overgroote deel onbereik
baar cn dus onaandoenlijk vóór tie pro-1
paganda der tegenpartij; het gaat stem-
uit hetzelfde plichtsgevoel, waar-'
't Zondags ter kerke gaat en
min als bet er over denkt eens
kerk te veranderen, komt het in
zijn hoofd op een ander dan den of-j
licieeleu kerkdijken candidaat te stem
men. De kerkdijken hebben het voor
deel, dat zij voor bun menschen liet
algemeen kiesrecht vrij wat meer be
naderen dan wij; dat zij hebben een
trouw kiezerscorps, minder afhankelijk
dan eeltig ander van tie politieke stem
ming van het oogenblik."
Inderdaad, laat de Maasbode op deze
beschouwing volgen, een goed rechtsch
kiezer gaat stemmen uit plichtsgevoel.
I)en invloed van het oogenblik, on
dergaat de rechtsche kiezer niet. om
dat voor hem het wezen van iedere
verkiezing hetzelfde is de wcreldstrijd
der e
5UU0 piaster,
"e gastvrijheid is den Albanees hei
maar zoutlra de gast den drempel
schreden heeft moogl gc hein des
noods doodschieten.
De machtigste Albanees kui
il-Ii schrijven.
Dc Albaneesche talen kemi
•orden beminnen en liefde
Uit het Buitenland.
Z. H. de Paus.
Mgr. Mcvlcn, bisschop van Namen
is door den H. Vader in audiëntie ont
vangen. Daarbij werd voornamelijk ge-
De
r nog n
hebl.
tal v
begrip „wraak".
Jer mannelijke Albaneesche bt
';rft door moord
De bewoner van Xoord-Albanl
irden v
deel
Binnenlandsche Berichten.
Het Rechtsche Kiezerscorps.
een beschouwing over tie betee-
s der slemmencijfcrs door de Chris
telijke partijen in den zomer van 1913
behaald, zegt het socialistische „Volk"
'aalteer de coalitie zich in de bui
tengewoon ongunstige positie van 1913
xnó weet te handhaven, over de gc-
lieele linie haar kiezers zóó prachtig in
de hand blijkt te hebben, dan betec-
Moge dat besef onder al on
rs toch immer levendig blijvc
kie-
ln de Eerste Kamer
rerde mr. van tien Biesen lang
niet tnalsch den verkiezingsstrijd va
'rijzinnigen.
Grooteiidcels is de connentratie
werk van tie vrijmetselarij, volgens
broeder Van Kaalte, zoo zeldc hij.
Hij meent, dal tie lieden, die liet
manifest van de concentratie opstelden,
der niet kunnen aanzien zonder
lachen, zij mankten zich schuldig ai
misleiding. Zij lieten zich helpen
tie Socialisten, waar liet tegen tie
clericalen ging. maar anders noemden
(Ie vrijzinnigen hen „menschen, die door
den klassenstrijd te prediken en
ihenschininiig doel na te jagen, del
grondslagen van de maatschappij aan
tasten," Dal tie socialisten veel sterker
de Kamer zouden terugkomen, daar-:
i wilde men niet denken. Het minisi
Heemskerk moest tuimelen, ten koste
wat ook. Men had hel lege
tariefwet. maar men heeft nu toch ook
nog altijd een tarief, dat lo milliocti
opbrengtwaarom «lil dan niet
geschaft? De oude familiebetrekking
tusschen socialisten en liberalen kwam
weer boven, tie liberale partij is trouwens
kind tier revolutie volgens den heei
Corl van der Linden zelf. De haat tegen
de clericalen vereenigt hen. Het verbond
tusschen liberalen en socialisten werd
gesloten op voor eerstgenoemdenzeer be
warende en vjjrncdei ende voorwaarden,
Zoodra de overwinning evenwel be-
'ochlen was. kwam er groote verlegen
heid. leder, die om de een of andere
reden ontevreden was, bad zich o
de vlag geschaard, maar was daarom
nog geen socialist. Dc socialisten waren
verlegen met hun succes. Dc loge zelf
zegt, dat dc liberalen zich hebben ver
hangen aan tien strop geworden band,
die hen aan de socialisten bond. Doinela
Nicuwenhuis ontkende de overwinning
socialismeslechts het anti-
clcricalismc won.
Dat die verlegenheid tot gevolg had.
dal het land bewaard is gebleven voor
socialistische ministers strekte Spr. tot
;rootc blijdschap.
Hij gaf eenige citaten uit de brief
wisseling tusschen de hceren Troelstra
en Bos, gepubliceerd In de ...Maasbode",
het beste blad van Nederland, volgens
spreker, die verklaarde, nooit liberale
bladen te lezen.
r een extra-parlementair Minis
terie, dat zich alleen baseert op de
uitspraak van dc kiezers. Spreker aan
vaardde dat. Evenwelmen bedenke,
dat tóch het kiezerscorps overwegend
rechts is. Bij referendum zou het Minis
terie-Heemskerk niet zijn gevallen. Hij
geeft evenwel toe. dat de Ministers
hebben te maken niet de stemmen, die
dc Kamer worden uitgebracht en met
dat al heeft men dan toch maar een
liberaal Ministerie, dat niet aarzelen zal.
liberale wetten tot stand te brengen.
Met de verzoening op onderwijs
gebied zou hij mee kunnen gaan, op deze
voorwaarde, dat in dé Grondwet zelve
openbaar en bijzonder onderwijs vol
komen gelijk wordt gesteld. Zonder dat.
•oit of nimmer.
Hij wijdde eenige woorden aan de
Eerste Kamer, die velen nu het liefst
willen weghebben, als een sta-in-den-weg
beschouwen. Men doet maar alsof de
ile Kamer niet bestaal in de socia
listische vergaderingen, welke thatu
gemakkelijk te bereiken zijn. nu d(
Kamerleden vrij reizen, maar men za!
mdervinden, dat zij er nog is en dal
ij nooit zoo schitterend heeft gestaan
Vooral is het stilzwijgend werk. da!
de Eerste Kamer doet, van veel belang,
ëij zorgt, dat we nu niet tegenov
schrikbewind zitten.
Minister Treub's fabrikaat
Bij de Tweede Kamer kwam ill het
wetsontwerp van minister Treub
Staatspensioen.
l)e bepalingen komen in hoofdzaak
eer op het volgende:
Kocht op staatspensioen heeft ieder,
.lie den leeftijd van 70 jaar heeft be
reikt of overschreden en aannemelijk
maakt, dat hij
behoeftig is.
niet na het bereiken van den
leeftijd van 65 jaar onderstand heeft
genoten van een gemeente of van een
erkende instelling van weldadigheid
indien hij gehuwd is. dat ook
zijn eclitgenoote behoeftig is.
Van het recht op ouderdomsrente
zijn uitgesloten zij
a. die na 60-jarigen leeftijd zijn ver
oordeeld tot gevangenisstraf of tot plaat
sing in een Rijkswerkinrichting
ander voor een jaar of langer;
die misbruik van drank plegen
maken of op andere wijze een be
leend slecht levensgedrag leiden
die, Xedcrlandsche onderdaan zijn-
niet gedurende de laatste vijfjaren,
ór hun rentc-aanvragc onafgebroken
Nederland hun hoofdverblijf hebben
die, niet zijnde Xedcrlandsche
onderdaan, niet gedurende de laatste
twintig jaren vóór hun rente-aanvrage
onafgebroken in Nederland hun hoofd-
•crblijf hebben gehad.
De ouderdomsrente bedzaagt f104
•er jaar. Is aan elk der beide echtge-
nooten ouderdomsrente toegekend, dan
ontvangen beiden f78 per jaar.
De rente wordt ingetrokken, o.m. als
de rentetrekker of zijn echtgenooie niet
langer behoeftig is, of als de rentetrek-
het huwelijk treedt met een per-
:!ie niet behoeftig is.
rente wordt éénmaal per week
uitbetaald door het bestuur der gemeente.
F.lke weck wordt de rente uitbetaald.
Iedere gemeente ontvangt jaarlijks
,n liet rijk een vergoeding, bedragende
f30 voor ieder bewoner der gemeente,
die op 31 December van het afgeloopen
jaar 70 jaar of ouder was.
Hierbij wordt geen rekening gehouden
et de personen, die:
n.' in de inkomsten- of vermogens
belasting waren aangeslagen
b. rente trokken volgens artikel 369
of 370 der Invaliditeitswet;
opgenomen waren in een gesticht
voor ouden van dagen en niet gedu
rende de 12 maanden aan hun opne
ming voorafgaande in de gemeente hun
hoofdverblijf hadden.
Wanneer gevreesd wordt, dat een
rentetrekker misbruik van drank zal
maken, kan het gemeentebestuur be
palen. dat hem in de plaats van geld,
verstrekkingen in natura zullen worden
uitgekeerd, in waarde overeenkomende
met het bedrag der rente.
Ook kan liet gemeentebestuur in dat
geval bepalen, dat de rente aan een
door «lat bestuur aangewezen persoon
ten behoeve van den rentetrekker zal
worden uitgekeerd.
De renten, krachtens deze wet toe
gekend. zijn onvervreemdbaarniet
vatbaar voor verpanding of beleening,
voor beslag, noch voor faillissements
beslag.
Amersfoortsch Nieuws.
X3ar de plannen en onder directie
van onzen stadgenoot, den heer Herin.
Kroes, zal Donderdag 5 Maart worden
aanbesteed het bouwen van een Kerk
met pastorie te Epe (Gelderl.) voor re
kening van het R. K. Kerkbestuur viltlaar.
De vereeniging van thans 93 dames
hier ter stede, welke zich ten doel stelt
Verschaffen van versterkende mid
delen, uitsluitend op advies van alle
geneesheeren, aan onvermogende zieken
en zwakken, verstrekte aan gemiddeld
10 patiënten per dag in het afgeloopen
jaar6913 liter melk. 161 liter karne
melk en 70 eieren.
De R. K. Middenstandsvereeniging
„De Hanze" houdt eene algemeeiic
FEUILLETON.
DE BEVRIJDING DER ZWARTEN.
,.l)an ik de tweede, want hij is ook
de mijne." anlwooi tide mistress Johnston.
Albert boog glimlachend en liet licclc
gezelschap ging naar dc danszaal.
muzikanten, negers met kroeshaar, b
gunnen een wals te spelen. Cora c
Albert dansten zeer sierlijk en trokken
aller aandacht.
„Dat ti
i ik i:
nog e
r Johnston uit,
.'.Wacht een oogenblik,
antwoordde zijne vrouw, „dan zal ik u
eens laten zien. dat ik weer even vlug
ter been ben, als toen ik zestien
„Dat zal me cene vreemde vertooning
worden," zcidclmarechtgenootlachciu
Toen tic eerste dans geëindigd w:
brachten ecnigc negers ververschingcn
binnen, als: ijs. limonade, enz. enz.
Mistress Johnston, die haast had
te beginnen, zeidc tot Albert;
„Nu zal ik eens laten zien, hoe
stekend uwe behandeling is. Vlug .dokter,
want wij moeten de eersten zijn."
Albert bond haar lachend zijn arm
aan. liet leek wel, of hij een zak meel
moest omkeeren en hij bezweek bijna
under het gewicht. Iedereen schoot toe
••in te kijken en. niettegenstaande de
kluchtige zijde' dor voorstelling, werd
het dansende paar toch lult'
wist, dat mistress Johnston
een maand geleden, geen twee stappen
zetten kon.
\lbert haar naar hare plaats
bracht, haastten zich dan ook allen,
haar te fehciteeren.
„Mijn waarde vrienden," zeide zij.
,ik stel u mijn redder voorzoo ik nog
n leven beu. heb ik dit aan dezen
uiterst bekwamen dokter te danken,
llnd ik naar de kwakzalvers geluisterd,
die mij vroeger behandeld hebben, dan
had ik reeds lang in het graf gelegen.
Waarlijk, ge moest allen maar eens ziek
worden, al was 't alleen maar, om door
mister l'rcimann genezen te worden."
Het bal duurde tot een uur.
l.cclcrtpic, zijn vrouw cn Albert
trokken het laatst. Toen zij van
afscheid namen, kwam i
Cora naar Albert toe,
„Sta mij toe. u een kleine gedach
tenis, als bewijs mijner erkentelijkheid
aan tc bieden," zeide zij cn gaf hem
ectl doosje van rose hout.
Albert wist niet, wat te antwoorden
eerst, toen mister Leclcrque hem zeitic
„Neem toch aan, vriend," nam hij
„Mejuffrouw, ik heb waarlijk dezen
dank niet verdiend."
„Welnu, hebt gij pleizier gehad
oeg mister Lcclerque aan Albert,
c naast liet rijtuig reed.
„Om u de waarheid te zeggen,
veel. Ik houd niet van lang tafelen er
het gesprek vond ik niet bijzondei
geestig, ten minste als ik dat van dt
mij bekende personen en van miss Sil-
lifomls uitzonder."
„Gij hebt gelijk, docli dat is tic schuld
,-nn tic politiek. Zij windt den menscli
<p cn belet hem over iets anders
•preken. Maar, wat zegt gij van o
gastvrouw?"
„Zij is zonder twijtel de parel
den omtrek," antwoordde hij met geest
drift; „ik begrijp, «lat zij op tie maat
schappij invloed uitoefent."
„Zij verdient ten volle uw lol' i
zult haar nog meer achten, als gij haar
:dcl karakter goed kent."
Albert voelde, dat hij nu toch iets
noest zeggen over liet geschenk, dat'
hij zoo eveil gekregen had.
„Het spijt mij, dat zij zich verplicht
heeft gevoeld mij een geschenk aai
tc bieden voor den dienst, dien ik ban
t zooveel genoegen bewezen heb."
,Mag ik ii vragen, wal liet is?"
.Gerust, maar ik kan u daar niet op
antwoorden," zei hij cn gaf tegelijk hel
doosje aan mistress Lcclertpie, die het
haastig opende. Zij slankte een kreet
van bewondering.
„Welnu, wat is het?" vroeg Albert.
„Iets wat op haar lijkt 1 Maar omdat
gij nog niets gezien hebt. moet gij
wachten totdat wij op Sommerville
zijn. Tracht zoolang uwe nieuwsgierig
heid te bedwingen."
Zoodra zij op Sommerville vs
bracht zij hem naar het salon en liet
daar alle lampen aansteken. Zoodoende
kwam het voorwerp beter uit. Toen
gaf zij het doosje aan Albert terug.
Deze maakte het haastig open.
„Miss Sillitonds?" riep hij uit.
Het was inderdaad haar portret, om
zet met schitterende diamanten.
„Voor de diamanten kunt gij wel een
kleine plantage koopen en dan hebt ge
liet portret nogbo vendien." zei Leclerquc,
„Ik wou. dat zij hare diamanten ge
houden had." antwoordde Albert eenigs-
zins wrevelig.
„En liet portret ook?" vroeg mistress
I .eclerque.
Albert liet deze scherts onbeantw
en ging naar zijne kamer.
Na het bal bij miss Sillifonds wertl
Albert de dokter van alle rijke families
van B.'iton-Rougc. Hij had het zoo druk,
dat het hem bijna onmogelijk was, alle
patiënten te helpen. Hij bewoonde reeds
sedert een maand een mooie villa, niet
ver van de hoofdstad, wijl hij dan dich
ter bij zijne zieken was.
Het was vreemd, «lat bij niet in
ting bij dc blanken daalde, hoewel deze
zeer goed wisten, «lat hij een beschermer
der negers was. Ieder ander dokter,
die de zwarten behandeld zou hebben
als dokter Freimann, zou bij de blanken
t meer in tel geweest zijn. Het was
dien tijd werkelijk zeer gevaarlijk,
want de politieke strijd had de gemoe
deren sterk opgewonden. Binnen eenige
dagen zou de verkiezing van den pre
sident het vraagstuk „Vrede of oor
log" komen oplossen.
De Zuidelijke staten wilden zich van
de Unie losmaken, als de president
voor de afschaffing der slavernij was.
En gebeurde dat, dan moest eene oor
logsverklaring volgen.
Albeit vermeed elk gesprek over dit
gevaarlijke onderwerp. Hij was tegen tie
slavernij, die den mensch verlaagt
maar, daar bijna niemand deze meening
deelde, zou bet nutteloos geweest zijn
hieromtrent zijn gevoelen uit te spreken.
Toen hij op zekeren dag van een
ziekenbezoek terugkeerde, moest hij
voorbij I'aris, dc plantage van O'Brian.
Bij tic katoenvclden gekomen, hoorde
hij zulke lievige smartkreten, dat hij er
van schrok.
„Dat zal Jim Joa wel zijn," zeide hij
bij zichzelf, „die zijn wreedheid den
vrijen teugel laat."
En zonder zich om de gevolgen te
bekreunen, gaf bij zijn paard de sporen
en was weldra op dc plaats vanwaar
dc kreten kwamen.
Wordt voortgezet.