Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Donderdag 31 December 1914. 28^ Jaargang. No. 77.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitge
geven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per
drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers drie cent.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels veertig cent. Elke regel
meer zeven en een halve cent. Reclames: tien cent per regel.
Advertenfiön in het redactioneel gedeelte vijftien cent per regel.
Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen en
advertentien in te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Bij dit nummer behoort een bijlage.
Patronaten.
I )e Roomsclie jeugd (ter kleine burgerij
vindt naast de school hare patronaten,
waar zij ais liet ware leeft in de schaduw
Daar wordt aangevuld wat zij leert
uit liet kanseloiiderriclit en uit vle'
catcehisniuslesscn daar wordt niet ijver
en voorbeeldige toewijding toezicht ge
houden op haar gedrag en haar daden,
om zón reeds vroeg in liefde cn ge
negenheid ile iiienschohjlte lellen en
fouten
ircrbèteri
Het afgeloopen jaar was in meni
opzicht een zeer merkwaardig jaar.
De beschrijving van de gebuurtcnissc
zal in de geschicdboekcn menige blue
zijde vullen, maar cr zullen er maa
weinige zijn, waarvan de lezing 011
blijdschap geeft.
t die jeugd op en bereiken de
patroiiaatslcerlingen den maimclijkcn
leeftijd, .lan komen zij als vanzelf tol
de arbeidersvcreenigingen, waarin hoe
langer hoc meer de lessen in de katho
lieke geloofsleer een voorname plaats
Zóó worden de arbeidende klassen
versterkt in de kennis des geloots,
welke op den duur een veel sterker
dam tegen het socialisme /al opwerpen
dan de malcricclc voordeden, waar
mede de katholieke vereenigingen legen
de socialistische bonden ooncurreoren
Het matericde voordeel immers is
van tijdelijkcn aard. Het bindt de
menschen vaak niet langer dan tot het
oogcnblik, waarop een ander méér
belooft.
De kennis der katholieke geloofsleer
ecliter opent ook voor de arbeidende
klassen vergezichten, welke de socialis
tische heilstaat nooit openen kan.
Zij geeft den menschen een beter
inzicht in tic maatschappelijke ver
houdingen en doet hen, ook in den
economische!) strijd, dc volle waarde
beseffen van de christelijke deugden
en de zaligspreking uit de Bergrede.
l'atronatcn ook in de dorpen.
De jeugd op het platte land is na
het verlaten der school tot den vol
wassen leeftijd op vele, te vele plaatsen
aan zich zelve overgelaten.
En juist in die jaren hebben onze
jongelingen voorlichtingen steun noodig;
iuist dan moeten -ij gevormd worden
tot degelijke mannen.
Moevcle jongelui van 18 jaar en
jonger staan niet terecht voor vecht
partijen, straat schenderijen en mcei der
gelijke feiten, die de voorboden zijn
Het
:rd
rede
verdween en de oorlogsgruwel die
duizenden den dood in.
Verwoesting en ellende ut te voren
vele gelukkige famriiën.
God kastijdt cn beproeft het menscli-
Bidden wij Hei:
i eibari
hoe
dikwijls uit
gelukkigerwijze i
Hel eenige middel legen bcderl i
<le oprichting van patronaten, waar d
jongelingen hunne vrjje uren nangenaar
kooaea doorbrengen, en zich tegelijkei
tijd op velerlei gebied, vooral het god;
dienstig, kunnen ontwikkelen.
Needs op enkele plattelandsgemeente
'/inden wij zulke patronaten. Op ander
Zijn
WIJ I
Maar in de ^nieeste'gemceiilen lii
dit veld nog geheel braak.
Kn toch. wlc de jeugd heeft, ui
heeft dc lockomst.
Hoe Willen wij op den duur
mannen vinden, die degelijke en kundig
bestuursleden zijn van onze Boete:
bonden. Boerenleenbanken eu zoovel
andere vereenigingen in liet belang mzi
landbouwers, indien niet van jongs -
mdelijke jeugd opgevoed wi.r.
r het
L- lev
Wij weten te gord, hoeveel bewaren
er aan zulke oprichting verbonden zijn,
maar wanneer de handen in elkaar
geslagen worden, is 't licht werken.
Hinnenlandsciie Berichten.
lioteniitvoer.
De boterfabrickcn hebben bericht ont
vangen, dat hier te lande weer vol
doende hoeveelheid boter aanwezig is,
on dal weer 60 pilt. der vervaardigde
boter naar liet buitenland mag woidcn
De spoorwegdienst.
Kr is bij dc spoorwegmaatschappen
nog voldoende kolcnvonrr.vud aanwezig
om den gewonen dienst tot half f ebruari
vol te houden.
Met 1 Jamiaii zal ecnige beperking
inden goederendienst worden ingevoerd.
Urk.
De Belgische officieren, die, in plaats
van vrij zich te bewegen op ccrewoord,
zich doen iiitcrneeren, zullen worden
ondergebracht op liet eiland l'rk.
Mond- en klauwzeer.
Aan liet departement van Landbouw
heeft de minister met verschillende
autoriteiten een bespreking gehouden
over dc bestrijding van liet mond- en
klauwzeer.
Kranten voor R. K. Militairen.
Tienduizendtallen zijn in deze ook
voor ons land gevaarvolle tijden onder
dc wapenen geroepen.
Velen zijn geplaatst in de grootc ste
den. waar allerlei afleidingen hun wor
den geboden en steeds voor hen ge
opend zijn ile gebouwen der K. K.
Militaircn-Vercenigingen met hun lec
tuur cii ontspanningen.
Maar óók hebben velen hun verblijf
in forten, en,: in verafgelegen plaatsen,
waar bijna niets bun kan worden geboden
en van ontspauningslokalcn als de ge
bouwen der Militairenvereenigingen
geen sprake is. Wél wordt voor hen
van verscheidene kanten veel gedaan,
maar toch hooit men van hen nog al
gemeen ..kregen wij toch maar wal
meer couranten, wij zouden vooral
onze eigen Roomsche couranten zoo
gaarne spoedig ontvangen."
Oiulergclcekenden hebben het plan
opgevat uni zooveel mogelijk aan dien
wenscli te voldoen. Zij zullen zich in
verbinding stellen met de administra
ties van verschillende dagbladen over
hel zenden der couranten en verkiarein
ziet» volgaarne bereid voor dit doel .n
ontvangst tc nemen de bijdragen dc
door velen zeker gaarne zullen worden
geschonken. Mr. I'. J. M. Aalberse,
Leiden. W. H. Boogaard!, Breda. F.
J. H. Evers, hoofd-aalmoezcnicr, 's-
Gravenliage. Jhr. Mr. 1. W. M. Bosch
van Oud Aineiisweerd. l'trecht. G.
Huijs, aalmoezenier, Oiidenbosch. Jhr.
Mr. O. van Nispen tot Scvenaer, Nij
megen. J. G. J. l'adberg. aalmoezenier
Arnhem. Jhr. Mr. Ch. Ruys dc Beeren-
brouck. Maastricht 11. n. Som, aal
moezenier, Tilburg.
Het grootc belang, om aan onze R. K.
Militairen in deze lange winteravonden
goede lectuur te verschaffen, zal door
niemand onderschat worden.
Onmogelijk zal liet wel zij», aan allen
een abonnement te bezorgen, al hopen
wij, dat ile hierboven geplaatste oproep
bij zeer velen gehoor mag vinden. Doch
mot ccnigc moeite is het wel mogelijk,
om toch aan alle K. K. Militairen een
krant geregeld te bezorgen.
Wij verzoeken daarom aan allen, dit
I bereid zijn. lum dagblad, na liet gelezen
Ie hebben, voor de Militairen af tc
staan, hun adres met den naam van
liet dagblad aan het Centraal Bureau
voor de K. S. A. te Leiden per brief
kaart op te geven.
Het Centraal Bureau zal dan geregeld
de adres-Landjes toe/énden. Men heelt
dan niet anders te doen. dan' d<
bandjes even om liet blad te plakken
:n het dan te posten (beneden 100
gram portvrij).
v.ir ieder afzonderlijk- is dal een
kleine moeite, maar wanneer velen
verken, zal tocil het groote resultaat
zijn. dat er dagelijks in alle gemeenten.
Katholieke militairen zijn, een
nul aantal Katholieke bladen zal
komen.
liet Centraal Bureau voor de
K. 8. A. Leiden.
Duitsch gepraat.
CUich kauscher. een Duitscll jour
nalist, vertelt in de frankfurter Zeitung
,-er zijn ervaringen in Holland.
Van de invasie der Belgen zeg: hij
„De Nederlanders zijn ueiittaal en
ui natuur voorzichtig. Zij spiekt
S fame over hun 400.000 Belgische
gasten. Zij geven aarzelend te kt
oat tie vreugde niet geheel on veimer.gd
- dankbaarheid niet zóó groo
sle vluchtelingen belmoren t<
teer kieselikotirig. Dc hotels van Au
sterdam en l)en Hang echter zijn v.
van de welgestelde middenklasse.1
lijksten vluchtten naar K.igela:. 1 Wat
m Nederland vooral onaangenaam trol',
was dat, behoudens cenige bcnio. dagi
sèheu hoog cn laag v.m gevlueii:--
'et de geringst betrekking-
bestaan... De armen ut oorzaken ó-
Ncderl. regeering veel kosten en zorgen,
de rijken laten het zich aan niets ont
breken. Kr is een groot aantal jonge
menschen hier die na de nederlaag van
het Belgische leger ut burg-.i Meeding
naar Holland vluchtten en deze vormen
thans de kern van de garde die zich
vermaakt. Overal hooit men l-'ransch
spreken, liet incest in l)en lln.ig -
bij de tango-tea."
Een Kerstrede.
Troelslra hield voor zijne getrouwen
wederom de gebruikelijke Kerstrede en
was genoopt de debacle van liet
socialisme te erkennen.
„Nu daar alles om ons heen in puin
nederstort, zeide hij, o. a. fabrieken
waarin de arbeiders hebben gezwoegd,
gebouwen, waarin zij bijeenkwamen, ja
zelfs de eigen levens voor niets meer
tellen maar tienduizenden jonge en
levenslustige mannen worden wegge
maaid, rijst de vraaghebben wij in
dagen van vrede niet al te veel het
oog gericht op de stof en onze stoffelijke
belangenhebben wij algemeen kies
recht, loonsvei hooging cn dergelijke
niet al te veel beschouwd als hel eind
doel van alle mcnschelijke streven, ais
ons heiligst ideaal
Prijzenswaardige zelfbekentenis, zegt
hiervan De Maasbode, afgeperst door
den nood der tijden cn het vreeselijk
Godsgericht, dat thans over dc wereld
voltrokken wordt. Maar waarom kon
deze volksleider in hel licht van deze
waarheid zijn blik en zijn hart niet wat
hooger beffen en consequent komen
tot de conclusie, dat alle menschelijk
streven naar stoffelijke verbetering op
niets uitloopt, wanneer het stoffe'ijke
geen middel nver is om te komen tot
een hooger doel maar zelf einddoel
geworden is
Kosten der mobilisatie.
ingediend is een suppletoire oorlogs-
begrooting 1915 tot het toestaan van
een buitengewoon credicl van f30 mil-
In de Memorie van Toelichting ver
klaart dc Minister van Oorlog, dat het
niet ondenkbaar is, dat het bedrag van
130 miltioen, hetwelk in totaal is aan-
gevraagd, niet geheel toereikend zal
blijken, wanneer vóór 1 April 1915
niet tot demobilisatie kan worden c
gegaan.
Voor de betalingen, door de
schillende anderdoelen van het leger
en van de landweer te doen over de
maanden Augustus tor en met Decem
ber. werd in totaal verstrekt een bedrag
van ruim f40,500,000.
Wat de paardenvordering betreft,
laat het zich aanzien, dat het reeds
vroeger genoemde bedrag van 7 niillioen
niet of slechts in zeer geringe mate
zal worden overschreden.
Het bedrag van dc vergoedingen
wegens kostwinnerschap aan de gezin
nen van militie- cn landwcerplichtigen
zal vermoedelijk niet veel minder dan
f3.000.0OÜ per maand bedragen.
Uit het Buitenland.
DE OORLOG.
't Is oude-jaar en o. in. ook tijd vi
'i balans-maken.
Doen we dat als onpartijdige
oordeelaars voor den toestand der
oorlogvoerenden tc velde, dan blijkt,
dat van al de oorlogvoerenden, Rusland
Van Rusland verwachtten de Engel-
schim cn Pratisclien een machtige kracht!
ontplooiing. Gelijk een stoomwals, zo
zeiden de Engelschei), zal de Russische
weermacht voortrollen over Duitsch
gebied, alles verplettend en vernn
lend, wat in den weg komt.
I )c stoomwals kwam wel in beweging
niet «Ie goede drijvers of stuurlui, dit
dc leiding hadden.
Thans, na maandenlang getob, zijn
de Duitschers onder Von Hindenburgs
geniale leiding nog machtig en energiek
'c Russische stoomw;
kceii
ui goede Icgeraanvoei
Kussen, tlic toch v
ten zijn, veel tegenspoed
al, ii.it ze er over denken
fdstad van Polen)
kans
iende
i liiutsclilnnd reeds verloren geweest.
kneld als liet wordt aan hel West-
ut door de I .ui-ehende Belgen en
i, dan w
i V
I hiitschland voort-
ii op
Icn bom
durend en oj
van liet cene
cisclit, en be
deze handelwijze voor de aanvoering
de Franscli-Engelsche strijdmacht
voortdurenden toestand van onze
kerheid deed ontstaan omtrent de ge
talsterkte van den tegenstander. Daar-
andaan aarzeling om tot meer beslis
sende handelingen over te gaan.
Anderzijds kon Duitschland steeds
bedreigd in Rusland, bezwaarlijk tot
joter krachtsontplooiing overgaan in
•Igië en Frankrijk.
Voor den opmerkzame» toeschouwer
blijft liet echter niet verborgen, dat de
laatste weken door de Duitschers terrein
'erloren is voetje voor voetje werden
e acliteruitgediongen; vergelijkende
de opstelling nu cn een goede maand
:rug, wordt zulks duidelijk.
Krijgskundigen verwachten nu ofwel
en vrijwillige en goed geregelde terug
tocht op inmiddels gereedgemaakte
nieuwe stellingen, ófwel een krachtig,
geweldig aantasten van dc Franschc en
Engelsche linten om de kans te doen
keeren en aan den z.g. mollenoorlog
den grond een eind te maken.
Zooals de lezer begrijpt, wordt duitr-
rer in Rusland beslist.
Inmiddels zijn de onderhandelingen
rer het zenden van Japanners weer
opgevat.
De Engelschman wil wel de geheele
wereld in 't geweer roepen om den
gehaten Pruis toch maar te kunnen
lernietigen.
Verlieslijsten.
Volgens de Duitsche verlieslijsten,
loopende tot December zijn er ruim
en-honderd-vijftig-duizend officieren
manschappen gesneuveld, gewond
of worden vermist, van het Pruisische
leger.
De verliezen der Beieren zijn zoo
groot, dat ongeveer de helft van hun
leger builen gevecht is gesteld. De
Duitschers hebben samen tot nog toe
verloren 250.00U man aan dooden,
4Ö0.0Ü0 vermisten en 850.000 gewonden.
De Saksers, Wurtcmbergers en de
arinc medegerekend bedraagt het to
tale aantal twee millioen.
Opgaven omtrent de hersteldeu enz.
zijn niet bekend.
Qoed zoo.
De Amerikaansche regeering heeft
ui nota aan de Engelschen gezonden,
sarin zij cr op aandringt, dat deze
het optreden der Engelsche vloot te
genover den neutralen handel ten spoe
digste zal verbeteren, en Engeland
raarschuwt, dat er in Amerika ernstige
intsteinming lieersclit wegens hel on-
'crantwoordelijke ingrijpen.
l)e regecring voelt zich gedwongen
mi definitieve inlichtingen over de
houding van Engeland te vragen, om
maatregelen te nemen, teneinde de rech
ten der Amerikaansche burgers te be
schermen.
De nota somt een aantal bijzondere
gevallen op, waarin ladingen vast- en
achtergehouden zijn.
De Nederiandsche gezant bracht een
bezoek op het departement van buitcn-
landschc zaken te Washington.
Hij ontving een copie van de Ame
rikaansche nota en deelde mede, dat
Nederland feitelijk reeds hetzelfde aan
Engeland had verklaard.
De Nederiandsche gezant voegde er
aan toe. dal door de huidige houding
van de Y'erecnigdc Staten, de stappen
der Nederiandsche regeering meer ge
wicht hadden gekregen.
Amersfoortsch Nieuws.
tote schaal troepen
ite de toestand
t zich begrijpen
Personalia.
Morgen. Nieuwjaarsdag is W. J.
van Wandelen een kwart eeuw in be
diening als klokkenluider en orgeltrapper
der O. L. Vr, Kerk aan de Lange
gracht.
Burgerlijke Statui.
1 let Bureau van den Burgerlijken
Stand zal op Nieuwjaarsdag voor het
publick geopend zijn des voormiddags
van half negen tot negen uur, uitslui
tend tot hel doen van aangifte van
geboorte ut' overlijden.
1 >e hiervoor noodige aanvrage moet
geschieden aan het gemeentehuis mon
deling of schritclijk, uiterlijk lusschcn
acht c
dags v
Garnizoen.
Kr wordt bericht dat een bat. in
fanterie uit Hoorn overgeplaatst zal
worden naar hier.
