HEM. BROM,
Katholiek Nieuws-
en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
Nicolaï Lebret.
Electrische
Installaties.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de
Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent.
Afzonderlijke nummers drie cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch op
zegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Telefoon No. 314.
Dinsdag 2 Maart 1915.
No. 94.
28e laargang.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels veertig cent. Elke regel meer zeven en een
halve cent. Reclames: tien cent per regel. Advertentién in het redactioneel
gedeelte vijftien cent per regel. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. - Alle
mededeelingen en advertentien in te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Theosofie.
T Toe slaat de theosofie tegenover hel
1 1 Christendom en meer speciaal te
genover de Katholieke Kerk
Deze, in onze dagen van thco-olischc
propaganda, zeer actucele vraag, be
antwoordde de Wclecrw. heer van
Dijk in de laatst gehouden vergadering
van Geloof en Wetenschap ongeveer
als volgt
De theosofie, een samenraapsel van
allerlei begrippen over wereld en leven,
l.eefl leitelijk het meest ontleend aan
liet Boeddhisme,
Met Boeddhisme telt veel aanhanger-
in noordelijk en oostelijk Ai
godsdiens: terug geven. Men schrooml
niet zelfs onze heilige Sacramenten,
II. Misoffer, hoogelijk Ie prijzen, maar
dan in theosofische» zin. met alge
heel voorbijzien van de katholieke waar
heid. Men kan katholiek blijven, zoo
verzekert men u, maar beoefen de
theosofie en gij zult dc diepere bc-
teckenis van uw schooncn godsdienst
rgrijpcn.
lijke katholieken z
icfclijk geil uit val
en lokken. Maar
llen zich doe
leve
den
li sell v
ildhiMi
op Uitkomst uit
,>a vcei en lang zoeken wei
onder den bodhiboom. vier
den duidelijk: dc waarheid van
van de oorzaak des lijden-van
helling des lip
Het B<
bespiegeling dan gods
geen persoonlijke Go
aller dingen, hel nc
""'liet Boeddhisme i
"zonde"'» eene v«
innerlijk evenwicht,
ui Boeddhistische» vt
het lijden en van hei
lijden oneindig voort)
die het
aclitlc
Langestraat 27, Amersfoort.
Vertegenwoordiger
van hetlngenieurs-üuraeu
Utrecht.
allen buitenlandsehen handel van de
tegenstander-, zcllV met de neutralen
en ten nadecle van dezen. Het uitge
sproken doel is de verhindering van
allen toevoer niet alleen van wat voor
het oorlogvoeren r.oodig is. maar ook
van alle levensbehoeften voor de tiiet-
vechtendc bevolking Dc grootc Von
'.'«ausewitz stelt .ds doel van den oor
log op ..die Vcmichtung der fcindlichen
-Strcitkr fle door het vêr-laan van het
leger wil hij den vijandelijke» staat
dwingen. Kngcland daarentegen wil door
het uithongeren .Ier bevolking het leger
en den staat murw maken. Met zijn
,'lltigc vloot ontrooft het Di
uiien. doel wat liet maar kun omhel
'uitsche volk, du» ook de nict-combat-
sakke.n u-.i tc hongeren, en des :c
Uit het Buitenland.
De
ir Boe
i;
ralukv. mensen'
en.eh-1 vmn nit
armer I begrip
bezitten
Bidden
zelf. lien I
roepen is
„De nel gaat op in liet w
Hel Nirw.misch bcwu-Ui
stelling van vcrnictigiii|
Maan, het verbonden w
zijn met den Al god.
De theosofische moraa
dhisme.De plicht is.zegln
datgene, wal lockon.t a;
heid, aan onze medcnie
huisgezin en vooral aan
en vcrlatener zijn dan
persoonlijke God willet
een schaduw grijpen,
zwakheid.
De theosofen staan toe dal de ge
•wonc leden, dc onmondige», nog hulp
mogen zoeken door het vervullen van
kerkelijke plichten, het vast houden har
kerkelijke gebruiken en symbolen, du
positieve godsdiensten bun aanbieden
Om ile Christenen te lokken, prijst mei
het Christendom en zijn Stichter. Hoe
zou het mogelijk zijn, zegt Anny Bes.u
dat de theosofie, de grondslag van al
godsdiensten, dc vijandin was van eenigi
godsdienst? Het klinkt verlokkend! Ma,
luistert verder: Hel Christendom v;
tegenwootdig heelt bijna alles van h<
oorspronkelijk Christendom verloren c
nu komt dc theosofie aan de Keik wei
dieper en geestelijker inzicht in dc
als I.u
FEUILLETON.
11 lust hen
HUARL) EN VERDURON.
A Itijd met het krieken van den dag
■O- opslaande, was het
in hun magazijn te z.iei
den elleboog opgestroo.
tonnen rollende en bestellingen klaar
makende; want hun handel bepaald
zieli nu niet enkel meer tot den vei koo
van wijn, brandewijn en ceiiigc kruidi
iiicrswaret). P neenzij speculeerden
in het groot in koloniale waren, en
zijne waren te bergen, was Huard
plicht geweest een groot magazijn
eigen gebruik te nemen, dat bij
dusverre aan een koopman van
Temple had verhuurd, en dat thans
bijna niet ruim genoeg
voorraad, die de beiden
sloegen.
liet is oimoodig te zeggen, dat d<
winkel zelf niet zijn eenvoudig
rookt aanzien had behouden, dat hij
gedeeld had in dc algemeenc verfraaiing
en men het hierboven genoemde bord
had geplaatst op een geheel nieuw op-
geverwden gevel. Het binnenhoulwcik,
de glasruiten en dc beide eikenhouten
toonbanken blonken van zindelijkheid.
Achter die aan den rechterkant zat
mejuffrouw lluard, die voortging met
drnrl.cn tc verknopen nnn de tall
.Vjiiinc! Mevr!
nocderlicfde miste en gC'
huwelijkstrouw scheen
evr. Blavatskv voegde ha
„Kind je bent zoo trots
c lliel lu
-i I
chl.nn:
Wij Katholieken, vree/en van de
eosolie niets, 't Is de oude dwaling in
in modern kleed: „De tnensch wil
ode gelijk zijn."
Jammer helaas, dat zoovele, ongcloo-
ge. arme zoekenden naar Godsdienst,
illcn in de.grijparinen van de theosofie
aar zij stceiicii ontvangen in plaats
an brood. Wij zullen werken en bid-
L-ii met waarachtig medelijden bezield,
oor die zoekenden naar Godsdienst
pdat hun de schellen van de oogen
allen en zij den weg vinden naar den
ersoonlijken eeuwigen God.
vreemde nationaliteit. i« in het Duitsche
rijk lot verdwijnend klein vergeleken
met hun enorm getal in frankrijk en
vooral in Rusland en Kngcland.
Het spreekt dus ook van zelf, dat
Duitschland al zijn kracht moet inspan
nen 0111 zijn bestaan ie handhaven en
zijn toekomst te verzekeren. Dit zou
het reeds moeten doen. zoo de strijd
alleen gevoerd werd met militaire wa
penen. Maar Kngcland, dal zoowel
strijdt om de overmacht in de wereld
te behouden als om den grootcn me
dedinger in handel en industrie te ver
dringen en neer te slaan, heeft van
den aanvang af, behalve met de zwaar-
len der vijf anderen, o -k gevochten
net occonomische middelen. Zijn doel
s niet alleen het overwinnen van
strijdmacht der tegenstanders, ma
,-ooral het fnuiken van diens handel
nijverheid. De middelen daartoe war
de opheffing van betaliugsplichteu
van octrooien, de verhindering v
i I loitschlaiid zmt op middelen om dcu
I bovendien trachl het Engeland niet
- diens eigen wapen te treffen. Dc Em-
i den en de Kurisruhe wezen reeds den
- weg. Ken reeks koopvaardijschepen
boorden zij in den grond, maar het
j resultaat was natuurlijk veel te gering.
Nog slechts cc.u middel bleef den Duit-
j sellers, de torpcdccnng van koopvaar-
1 ders door onderzeeërs. Tegen deze
methode pleit ongetwijfeld in niet ge-
i 1 nr.ge mate het gevaar, dat de nict-com-
l.jbattame zeevaarders looper,. Ten deele
ordl dit ondervangen door dc moge-
khcid hen te wa.ischuwen cn hun
i.gelegenheid te geven in eigen booten
nulsnappen, zooals dit rei
n malen geschicdJe. Maar niet altijd zal
jd-t mogelijk zijn. Mag dan toch het
ishandelsschip w, oden aangetast Dit
de groote beiangrijkc vraag.
Dc Kiigelselic beweren, natuurlijk,
dat dc Duitschcrs zich Inern
alle recht en beschaving plaatsen. Maar
komt het Engeland toe. zoo tc spreki
waar het m strijd met het volkenrecht
en ir.et alle humaniteit handelde door
:hten der private personen
hun glas te ontvangen. Links
tegenover haar, zag men mejuffrouw
Verduro», die de klanten liet bedienen
door twee knechts en liet bijwijlen niet
beneden zich achtte een once kollie
af le wegen ot een pak kaarsen over
iJbeurde het toevallig dal er niemand
den winkel was, dan hoorde men
terstond de zoetsappige slem van mejul-
frouw Yeiduion ccnige vriendelijke
woorden richten tot hare dierbare
atharina, die haar op donzclfdeii toon
nlwoorddeindien eindelijk, tijdens dc
ïaallijden, de koinsl van een kooper
ui derde, dat een van beiden opstond,
dan wilde de eene steeds hebben dat
dikwijls ging.
zij beiden liever naar voren dan fi
tc geven.
Zulk een volmaakt geluk, zulk ei
volkomen eendracht waren le sehoo
dan dat de duivel niet getracht zi
hebben daarin stoornis te brengt
Helaas I het gelukte hem maar al
U Verrukt over dc gi
houding tusschen huiini
dubbelden Huai.l en crdur.m hunne
voorkomendheden voor haar en cr ging
biina geen dag voorbij, dat zij niet
heel volk van 08 millioen zielen uit te
hongeren, door gebrek te dwingen zich
zelf op te geven Hebben de neutrale
olken zich ooit het verschrikkelijke
an dit Kngelsche plan helder voi
;esteld Hebben mijn landgenoot»
le Nederlanders, zich ooit goed inge
dacht, wat dit eigenlijk zeggen wil ?J;
deden de betere Kngclscben zclven dit
Zoo ja. dan is het onbegrijpelijk,
of wel zeer naief mcnschelijk en vooral
echt Engclsch, dat zij ontzet, bona fide
rerontwaardigd zijn. nu dit zelfde wa
tert eenvoudig tegen hen gekeerd wordt.
Geen stem verhief zich tegen het En-
gelsche plan, wie mag dus tegen het
Duitsche optreden J
Nederlanders vergissen zich vaak ii
pariteit. Zij verwijten den Duilschers
:t werpen van bommen op onverde
digde plaatsen cn vergeten, dat Enge-
klanten, die sedert ti
of andere kleinigheid medebrachten,
die Huard mejuffrouw Vcrduron, cr-
duron mejuffrouw Huard aanbood. Het
beide mannen kon
gewoon [karakter
kennen uit de geschenken, die zij
n. Er hcerschte altijd eene zekere
karigheid in dc aankoopen van den ex-
tamboer. die zijn vermogen aan dc
striktste spaarzaamheid le danken had
de andere daarentegen, speelde, even
als alle bij toeval rijk geworden lieden,
den grootcn heer en gaf onbekrompen.
De beide vennooten, geheel bezig
met hunne zaken, vermoedden
deele hel vreeselijlc onweder, dat zich
boven hunne hoofden samenpakte
onverwachts zou losbreken
l)c vrouwen wantrouwden clkandt
IV.
ORKAAN.
Hare woning in de rue de la Cor-
derie verlatende, had mejuffrouw V
duroit naar dc rue du l'orez eene dienst
bode medegebracht, die reeds vijftien
jaar bij haar diende cn van wie zij In
vertrouweling had gemaakt. Dik, plomp,
geveinsd en diefachtig, vond F
veel haar profijt in de belachelijkheden
van hare meesteres, o
allerlei wijze te vleien. Haar valscïi
uitzicht cn logge figuur hadden de
openhartige Catharina een afkeer in
geboezemd, welken zij niet poogde te
verbergente meer, daar zij, geene
meid hebbende, niet zonder
afgunst mejuffrouw Verdun
opzicht nicer bevoorrecht
i het I
te s
zekere
dit
dikwijls zij derhalve Fanny op eenigen
'sslag kon betrappen, bleef zij niet
gebreke mejuffrouw Vcrduron met
druk op het gepleegde vergrijp te
jzen in de eerste tijden der vennoot
schap had deze, overtuigd door de
.rblijkelijUhcid iler diefstallen, waar-
Fanny zich ten haren nadeele
schuldig maakte, op het punt gestaan
haar weg te zenden, maar alras klom
gehechtheid voor dat schepsel
naarmate mejuffrouw Huard haar meer
alkeer betoonde cn het rood der gram
schap kleurde de wangen der kruide
nierster, zoo dikwerf hare vriendin-
vijandin de meid aanviel.
Intusschen bleven zij de uiterlijke
vormen der beleefdheid nog tegenover
elkander in acht nemen, en zoo zij al
dikwijls met elkander oneenig waren
geweest, geschiedde dit toch nog steeds
in hoffelijke bewoordingen.
Gade geslagen, bespied, vervolgd
dikwijls op heeterdaad betrapt door
mejuffrouw Huard, besloot Fanny zich
daarvan te bevrijden en zich door die
te doen beschuldigen van
vergrijp, waarvan zij zou blijkei
schuldig te wezen. Met dat doel
zij uit dc kamer harcr meesteres
gouden oorbel weg en wierp die op
zekeren ochtend, tijdens het ontbijt,
onder de toonbank van bare vijandin
land begon met op die wijze het on-
versterktc Freiburg aan te tasten en
liet evenmin versterkte Dusseldorf, La
ten wij nu eens onbevangen oordcelen
Niet Duitschland maar Engeland is de
uitdenker van liet uilhongeringsplan.
Engeland voert het al maanden lang
uit met de uitnemende middelen, die
het ten dienste staan het bedreigde
Duitschland kan deze niet toepassen,
maar gebruikt zeer terecht de wapenen,
waarover het wel beschikken kan, in
zijn alleszins gerechtvaardigde poging
tot verweer. De zeer tijdige waarschu
wing aan de neutralen toont Duitsch-
lands streven hun in zijn noodweer toch
zoo inin mogelijk schade toe te bren
gen wel duidelijk aan. tevens doet 't
al wat het kan. om ook de Engelscbe
schepelingen terug te houden van het
gevaar, dat het Kngelsche voorbeeld
van strijd tegen de bevolking in plaats
.cut tervan tegen het leger nu eenmaal ge-
egrens- schapen heeft. Kwaad voorgaan doet
lehoet't. I kwaad volgen. Voor het geweten der
blijven I menschheid i- het eene voldoening van
groote waarde, dal er tenminste een
kans bestaat, dat Engeland's belang
eens niet den doorslag geeft. Engeland's
plan was het onmcnschelijkste. dat ooit
gevormd werd. Zijn beste burgers zul
len niet afkeuren, dat het tot zijn eigen
schade verkeert
Engeland's aangekondigd
officieel verdedigd plan betreft om
koopvaarders door het voeren der neu
trale vlag tegen de Duitsche onderzeeërs
te beschutten, zij het op de minst fiere
wijze, het spreekt, dunkt mij. van zelf.
dat Duitschland zich hieraan niet storen
zal. Het zou een al te goedkoop mid
deltje wezen. De verantwoordelijkheid
tegenover de neutralen zou dan Enge
land moeten treffen, die het bedrog
hun vlag tot systeem maakte ten
eigen bate. cn niet Duitschland, dat
':h zoo niet schaakmat kan laten zet-
n. door zoo'n koopmansvluggigheidie.
Het diepste oorlogsrecht eischt, dat
ie strijdt en op de vruchten der c
inning hoopt, ook zelf waarlijk
den strijd deelneemt en niet slechts de
huid cn meer van zijn vijanden
zijn bondgenooten waagt. Daarom
ipreekt er in het geweten van ieder, die in
twintigste eeuw nog wat ridderlijkheid
'erhield, iets voor het Duitsche plan,
ook ondanks alle formeele bezwaren. Het
duidelijk waarom Kngeland wel
dc Noordzee met mijnen mag ovcr-
strooien. die toch geen onderscheid
maken tusschen neutraal en Duitsch.
Duitschland daarentegen zijn;onderzeeërs
zoude moeten doemen tot werkloosheid.
Engeland zich slechts van be
drog met dc vlag onthoudt, kunnen en
moeten de neutrale schepen gespaard
blijven, wie is dus schuldig aan het ge
vaar Het protest der neutralen behoort
tegen Engeland gericht te worden we
gens het voor hen gevaarlijke misbruik
van hun vlag. Het beroep op het vroe
ger toegelaten worden van dit misbruik
beteekent niet, want de neutralen liepen
toch geen gevaar door, nc
DE OORLOG.
De taaie, volhardende Russen kun
de Duitschcrs maar niet klein krjj-
gcn. Pas heeft de geniale Von Hinden
burg door zijn krijgsbeleid bewerkt, dat
ruim honderd-duizend werden onscha
delijk gemaakt of er staan weer nieuwe
assa's krijgsvolk klaar om liet verzet
>ort te zetten.
Toch wint de meening veld, dat Rus
land als militaire macht gebroken is.
Dc I'ransche en Engelsche bondge-
loten trachten hem nu wat op te
luchten door een aanval op Konstan-
linopcl, de Turksche hoofdstad. Slaagt
men er in den doortocht naar de Zwarte
Zee te forceeren dan is Rusland gered,
althans aan die zijde,
De bondgenooten seinen druk over
vernietigde forten enz. zoodat men zou
geneigd zijn te veronderstellen dat de
van de Turksche hoofdstad maar
kwestie is van een paar dagen
bombardecrcns.
De Turken zijn er echter steeds op
bedacht geweest zich daar te verster
ken, zoodat mag worden verwacht, dat
er nog heel wat bommen zullen suizeii
eer Brit cn Franschman voor den Rus
't Turksche achterdeurtje hebben ge
opend.
Verwoest land.
Wordt den Pruis voor een deel dc
verwoesting van België verweten, in
Oost-Pruisen heeft de Rus op zijn beurt
vrceselijk Duitsch gebied geteisterd.
In de richting der grens hebben de
Russische boeren, die aan de overzijde
der grens wonen, hun werk gedaan.
Alles wat zij mee konden nemen heb
ben zij meegenomen, vee, paarden,
schapen, varkens, ja zelfs de honden.
Alleen de katten konden zij niet krijgen.
De woningen waren in vele gevallen
kaal achter gelaten. Zelfs dc sloten der
deuren waren er uit geschroefd. De
betimmering van de schuren en stallen
hadden zij afgetrokken en weggesleept.
Als de vroegere eigenaars terugkcercn,
zullen zij geen stoel om op te zitten,
geen kleedingstuk en nog minder eenig
roedsel terug vinden.
Alle achtergeblevenen van eiken leef
tijd en geslacht zijn naar Rusland weg
gevoerd. Een boer uit Ragnit, die met
zijn vrouw naar de markt was. toen
de Russen zijn woning overvielen, mist
ijn zes kinderen.
Bij den plotselingen inval van den
ijand, zijn velen zoo snel gevlucht,
dat zij geen tijd hadden zich tegen hel
te klecden. Een arts vertelde
as in dezen oorlog zijn droevigste
werk geweest, dat hij twee jonge meis
jes die met haar moeder in dikke
sneeuw mijlen ver gevlucht waren en
wier beencn geheel bevroren waren,
deze had moeten afzetten. Bij Schntal-
linken heeft een aantal inwoners zijn
toevlucht gezocht in het bosch. Gedu
rende de strenge koude, hebben zij in
aardholcn gewoond en zij moeten cr
onnienschelijk hebben uitgezien, toen
ze weer voor den dag kwamen.
Kentering.
De Fransche republikein Kaquet zegt
La Guerre sociale:
„Britsche staatslieden en ook ver
schillende tijdschiiften onzer bondge-
mejulfrouw Uur
Toen mejuffrouw Verduron hare oor
bellen wilde aandoen, vond zij er slechts
men doorzocht het geheele huis
boven tot beneden, alle nasporingen
bleven vruchteloosklaarblijkelijk in
haren schik bleef mejuffrouw Huard
gebreke aan te merken, dal
erantwoordelijk was
loren kleinoodiën en zij in dit geval
schuldig was aan achteloos
heid. Bij deze woorden barst de dikke
meid in een luid gejammer los en i
:Ien Hemel tot getuige van hare
schuld.
„Het is de eerste maal niet. dat gij
de kleinodiën van uwe meesteres laat
verloren gaan het is met die oorbel
misschien gesteld als met den geboi
duurden zakdoek, welke gisteren uit
uw zak stak."
„Welken zakdoek?" riep mejuffrouw
Verduron.
„Deze," antwoordde mejuffrouw
Huard, een zakdoek te voorschijn halen
de, welke, inderdaad, aan mejuffrouw
Verduron toebehoorde, „deze Ik heb
hem zachtkens uit haar zak getrokken
en zonder dat zij het gewaar werd. Dat
zij mij tol een leugenaarster make als
zij durft."
Fannv stond verbluft, toen eensklaps
het kleine hondje van mejuffrouw
nu, Huard van achter de toonbank te voor
op schijn kwam, met iels schitterends
r/ot was. spelende, dat hij in het midden v
den winkel sleepte het was de oorbel.
„Gij wilt eene arme dienstbode in
het verderf storten riep Fanny snikken
de uit„gij hebt den zakdoek en de
oorbel weggenomen om mij met val-
sche bewijzen te beschuldigen, dat ik
gestolen heb. Wat heb ik u gedaan,
mejuffrouw, dat gij mij zoo bitter ver-
Dit zeggende, barstte zij in luid ge-
Bevende en doodsbleek trad mejuf-
touw Verduron op mejufvrouw Huard
oe.
Zij mat mejuffrouw Huard met hare
dammende grijze oogen van het hoofd
tot de voeten zij bewoog eene poos
de lippen, alvorens zij een woord kon
uitbrengeneindelijk voegde zij haar
op hortenden en snijdenden toon toe
„Ziedat is gemeen Gij moest u
herinneren dat gij ook dienstbaar ge
weest zijt 1"
TWEEDRACHT.
Toen Verduron en Huard. die des
morgens voor het afdoen van eene ge
wichtige zaak zanten uitgegaan waren,
tc huis kwamen, vonden zij het geheele
huis in rep en roer en zette elke der
beide vrouwen aan baren echtgenoot,
niet zonder tranen, het onwaardige ge.
drag van hare vijandin uiteen.
Wordt voortgezet.