Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Telefoon No. 314. Vrijdag 19 Maart 1915. - No. 99. - 28e |aargang.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Advertentieprijs: van één tot vijf regels veertig cent. Elke regel meer zeven en een
Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. - tyT halve cenl- Reclames: tien cent per regel. Advertentiên in het redactioneel
Afzonderlijke nummers drie cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch op- JBpO I* f jJmFi. gedeelte vijftien cent per regel. - Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle
zegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. mededeelingen en advertentifin in te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Oit nummor bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
De Loge.
De vrijmetselaars zelf hebben, vol
gens cene studie in 't tijdschrift
Maandrozen, over den oorsprong van
hun genootschap zeer veel gefabeld.
Zij betrokken er zelfs Salomon's tem
pelbouw en de piramiden van Kgypte
en de ark van Nod bi) in. vooral ech
ter de middelecuwsche ridderorde der
Tempeliers.
Toch valt bij geen mogelijkheid te
betwijfelen of de opkomst «Ier tegen
woordige Vrijmetselarij dag'cckcnl eerst
van -'4 juni 1717, den feestdag van
St. Jan clcn Poeper.
In de Katholieke middeleeuwen, loen
alom het gildewi
)ok
cengesU
stcenhou
gingen of „gilden"
en mclscDai». zoogenaanuie uouw-
hutten", welke zich bij 't optrekken van
kerken en andere grootschc gebouwen
zeer verdienstelijk maakten. Zij Monden
onde, geestelijke Ie,dm;: al. cer.te
plicht barer leden gold bet. ..fiod en
de Kerk Ic beminnen". Katholiek Ic
zijn in geloof en leven.
Docli met en na de Reformatie kwam
meer met het sloflelijk bouwwerk zou
bezig houden, maar met de opbouwing
van 't gansche menschdum tot een „tem
pel van 't ware, 't schoone en 't goede",
verre verheven boven „de bekrompen
heid der geloofsbegrippen."
~e zinnebeelden en lieikenningstee-
n van 't oude gilde zouden de leden
behoudenmaar «Ie geest der voorma
lige Constitution moest veranderen.
Daarin mocht met meer liet Christen-
in worden gchandhaald als de door
ui geopenbaarde waarheid liet mocht
g alleen genoemd worden als een
ilvlicnst van 't menschdom'" 'zich
»r ieders mcciiing en voorkeur
en kon.
Met die zaak van omwerking belastte
li rle godsdicnstlcer-iar Anderson,
in 171M scischeen gedrukt het nicusv--
jnslilutiebock III den kring der bruc-
rcn. du; cellier omtrent strekking en
loud aan strenge geheimhouding ge-
"den waren.
lil dit nieuwe grondwclboek wordi
nenschdom
uj de kunst
•otte godlot
op dc Kerk van
zonder cenige ii
Christus blijft de Loge
ischikkelijkhcid gebeten
laar belastert en be
stookt zij, ook in hare schi
ken van naastenliefde tcgi
tegen liet Rijk van „duistc
wetensdwang", acht zij zich tot alles
rcehtlg
Wat
ronder
-lat de l'auscn
wij herhaaldelijk ten streng
elden cn dAt het een Ka-
Godsdienst en politiek,
Mn
gmlsdicn
rul
.dcrgin.
rval. Ui;
overgang van dc zeventiende «->1 de
achttiende eeuw, ih-ze bouwhuitin "t K'
loges cene diepe ingrijpende verandering.
Velen daar te lande waren, na r.ej
protes
onder
snier
crgegledcn li
dat geheel de I»
baring Gods in Cli
onbepaald deïsme,
rennatuurlijke open-
i-ius onbetrouwbaar
ten inhoud van den
miers beleed dan
geren sl
bij
relal
t het eigenlijke butiwv;
dc
•n, Hoi
inlijvi
„..iler de schutsc dei gildc-privclegi.
veiliger Inm goddeloos bednjl te kumu
Tevens traden er Mng-.l-.che sclii
vers op, - mannen als I mdal. Tolan
Collins.' Woolstoii. Iliilingbroke,
die dezen zoogenoemd ..natuurlijken
en algeinecneii godsdienst" nanprczci
als de vaste kern van hetgeen in d-
vcrschillcnde godsdienststelsels ge
leeraard werd. als den weg der besclia
ving. verdraagzaamheid cn menschel
;len opbr
jlslageu g
'ii. Want
lijken tempel der inenschlieid.
Alzon gebeurde hel te Londen
Sint Jan's geboortedag
dat onder
kant Atulr
vrije-1
1717
r bouwhutu
li vereenigd
(iroot-loge, die zich voorla
illochcnanis niet te onlbi
al wilde zij die fraaie woo
'lijsgeven, zij vergunde au
dc ergste (iod-bcstrijdcix til stofvcrgi
-li zelfs aan lien, die boven dc
Schepper uitdrukkelijk aan den Sat.-i
olie vrijheid
FEUILLETON.
HUARI) EN VERDURON.
Mijne liccren," riep hij uit, „indien
Verduron ons uit onze rloor hem
op klaarlichten dag opengebroken br
kast duizend fratis ontstolen had,
hij tot de galeien veroordeeld worden.
Welnu 1 die man ontvreemdt ons n,
duizend francs, hij ontvreemdt ons n
gelieelc vermogen onze gcheclc kla
disie de vrucht van .wmtvg jaren zwc
rtr-ns I liii ontvreemdt ons ons oiotu,
tm taw' "»"c ''Tc'ralm"-!»
het vonnis, dat wij van uwcrcunvam
diglicid verwachten, gaat onze orjmi
over in de handen van «hen mar het
geen wij gewonnen hebben door
veel ntbeids, alles in een
zelfs onze naam behoort Item. M
gij 'zult zulk cene onrcclUvaardighcid
niet bekrachtigen.fO neen! gij zult du
niet bekrachtigen I"
De advocaat van Verduron, -
ervaren pleiter, sloeg een geheel tegen-
ovcrgesteldcn toon aan. Hij begon u
zijne verwondering te kennen ic gev....,
dat men zooveel gewicht hechtte
zulk ecne kleinigheid, Ign cliënt ha I
slechts gebruik gemaakt, van een oi_
beduidend, nietubeteekenendrcy.
dewijl liet een recht is, verdedigt I
|,pt tegen onbillijke aanmatigingen. Hij
vonkiligl lui, -'..ar h.l dc
i <lc Katholieke Kerk
n zoolang rij haw grot
Wel hccl't ze later, vooral in
.alijnsche landen, aan haar „opperste
takt.
de nog
willekeur
formules
'crstann. Ma;
zoedelt dc verbeelding en is in 't kort
saAmgcvatniet goed.
Van het Fransche gruwelen-rapport.
openbaar gemaakt in het Journal Offi-
haar, als cicl van 8 Januari, zijn. ter wille van
- de propaganda onder de neutralen thans
vertalingen verschenen. Ook een N'c-
dc. landsche, die met minder dan 47
bladzijden druks beslaat, zonder ver
melding van drukker of uitgever.
Deze brochure met haar verschrikke-
lijken inhoud wordt nu op groote schaal
lucr te lande verspreid.
De „N. Ct." meent, dal deze
«oort van propaganda onder dc on-
zijdigen die niet "strekken kan om
de rechtvaardigheid der zaak van een
■Ier oorlogvoerenden m het licht te stel-
b-n, maar enkel om de gemoederen van
een onzijdige natie te verbitteren en op
te stoken legen de andere, 'niet ge
noeg kan worden afgekeurd.
Hoewel zij op sommigen de beoogde
werking niet zal mlMen. mag toch wor
den verwacht, dat ons volk verstandig
genoeg zal zijn om dc onzuivere drijf-
vecrcn van een dergelijke campagne
te onderkennen.
Ramsay Macdonald, een leider van
de 1- ngelschc werklieden-partij, schreef
in een Zwitsersch blad
Ii.it er gruwelijkheden en brutalitei
ten hebben plaatsgehad, spreekt wel
'Ic fa van relt. Dat voor het grootste gedeelte
daarvan het Dmtsche leger aansprake-
ijk i., spreekt evenzeer vanzelf, al ware
het slechts omdat de plaatselijke om
geving voor hen vijandelijk land was,
Alleen maar. deze dingen, die nu ecn-
.afscheidelijk aan een oorlog
op dc WCtgC'
p de uitvoerende'
rerbonden zijn -
ieder te velde staand leger heeft
welen, als een middel te gebruiken,
om den haat tusschen de volkeren aan
te wakkeren en een rekken van den
oorlog te veroorzaken, is afschuwelijk
ca duivelachtig en dient door ieder
rechtschapen denkend man veroordeeld
Deze Kngelschc vcroordecllng v
I liet bovengenoemde middel ter bew
king van dc openbare meening in c
rij'lige landen is afdoende.
Gruwelrapporten, van welke zijde die
nok komen, bchooren geen volks-lec-
tuur tc worden.
Gruwel-lectuur.
Frankrijk e
.-retule staten trachten in de neu-
.inden cn vooral in Holland stem-
te maken tegen hunne tegenstan-
loor aan dc bewoners der onzijdige
Kijken allerlei gruwelen mede te doc-
ior de tegenpartij gepleegd,
hebben gemeend ons stclselma-
moeten onthouden van de uitge
breide mcdedeelingdiOriucnsehotltecren-
«Ie gruweldaden, welke den oorlog nog
vreeselijkcr maken dan hij al is,
Het is niet wel mogelijk te beoor
deeld, in hoeverre dc meeste feiten
waar zijn. Mn dan nog: is de mcnschheid
gebaat bij de kennis van zooveel dierlijks.1
De verspreiding der mededeelingen
betreffende al die kwade, monstcrach-
iraklijken vergiftigt den
egt kier
i haai
Nederlandsche flnti-Ooriog-
Raad.
Nu reeds tot tweemaal toe in -
blad van bovengenoemden Bond
het kort iets werd gezegd, dunkt r
«Ic nieuwsgierigheid der lezers genoeg
zaam gaande gemaakt, om door
beknopte uiteenzetting doel en stre
aan te geven. Beknopt slechts, wijl
manifest van het Hoofdbestuur van
Raad dezer dagen met duizendtallen
verspreid, benevens een groote propa-
gnn da-vergadering op Maandag
Maart a.s. te houden, moer volledige
Inlichtingen zullen verstrekken.
Wie mecnen mocht, dat de nu reeds
over de 13000 leden tellende N.A.O.R.
verbeeldt den oorlog te kunnen
beëindigen, heeft de plank
ieder burger om zijr.c rechten tc
verdedigen. Is Verduron. al dan niet
de compagnon van lluard
Als hij het geweest is, wa
hij hel i'
op zijn uithangbord
"Uilen f Loen hij een gedeelte van
vermogen in de undcrneining van
kruidenier is komen steken, ver
kreeg hij immers daardoor het bezit
van de klanten niet liet bezit van de
zaak? Niets tor wereld kan derhalve
billenen, dat hij niet de compagnon
est zij. en bijgevolg
.-ld Item beletten, de
Ilel te
vier vouriiueicn. zijn. Men spreekt
dc 'Vergulde Klok», maar ieder-
lieeft het recht dit opzijn uilhang-
I te plaatsen. Kr zijn in Parijs der
tig uithangborden met de Vergulde
Klok. Hoard zal derhalve die dertig
kruideniers eveneens moeten vervol
gen als hij liet Verduron doetMaai
wij hebben reeds te lang met zulk eent
taak dc rechtbank bezig ge
die, wij twijfelen er niet aan,
Verduron van dc aanklacht vrijspreken
en de cischer in dc kosten voroordee
IV *,11.
Gedurende de pleidooien vertoonden
ch lulloozc aandoeningen op dc btccke
i verwrongen aangezichten van de
vee vijanden. Zij schoven op hunne
:octcn heen cn wederzij wilden tol-
lieten half gesmoorde uitroepen hoo
rt, terwijl het zweet hun langs de
vpen gudstc.
Na de advocaten der beide partijen
iltc de procureur des koniugs liet
nord op en nam zijn requisitoir ten
..uiste van Muard. waarop de recht-
bank zich verwijderde om te beraad
slagen.
I)e beide advocaten, die gepleit had-
in, naderden elkander en begonnen
rer onverschillige zaken tc spreken,
rwljl Haard en Verduron elkander
et woedende blikken aanzagen.
Na verloop van vijf minuten, welke
in de beide partijen een eeuwigheid
toeschenen, keerden de rechters in dc
rechtzaal terug. De beide pleiters kon
den niets lezen omtrent de uitspraak
op het onverschillige gelaat van die
vijf mannen, die zij mei den blik ver
slonden.
Dc president nam plaats cn toen hij
zich op zijn gemak in zijn leuning
stoel had nedergezet, las hij het vol
gende vonnis voor
„Overwegende dat een uithangbord
dc aanduiding is van de uitoefening
van ccn of anderen tak van nijver
heid. en, bijgevolg, ccn particulier ei
gendom
„Overwegende, dat alles wat op dien
eigendom kan inbreuk maken, moet
worden belet
llier haalde Hunid ruimer ad - u
.iet op den oorlog, ui
op den daarop stellig volgenden vrede
heeft de Raad het oog gericht. Zelf
erkent de Raad dit in zijn eerste bro
chure „Dc komende Vrede" in Januari
1915 uitgegeven. Het heet daarHet
kan ons niet onverschillig zijn, hoe die
vrede eruit zal zien In dc eerste plaats
moet alles worden gedaan om, als deze
oorlog beëindigd is, dc kans op een
nieuwen oorlog tot dc geringste
propornen terug te brengen". Mn ver-
Daarom ook moeten nu alle krach
lorden ingespannen om het slui-
'an een ondoclmatigcn vrede te
omen. Slagen wij daarin niet ge
heel, alle», wat op dezen weg wordt
bereikt u winst en zal aan dc ge-
ïenschhcid ten goede komen."
A. O. K. tracht voor cenige
punten, die bij den toekoittsti-
gen vrede dienen in acht genomen, de
openbare meening te winnen, zoo, dat
de onderhandelaars daar wel rekening
cc zullen moeten houden,
Met succes propageert men z'n ideeën
de meeste onzijdige Staten niet alleen,
aar ook in de oorlogvoerende lan
den zelve.
Het program, vastgesteld in de ver
gadering van den Raad van 19 Nov.
1914. luidt als volgt
De Nederlandsche Anti-Oorlog-Raad
itreeft naar een zoo spoedig moge-
ijke beëindiging van den oorlog, door
ten vrede die niet de kiem va
oorlogen m zich draagt.
De Raad is van oordeel dat daartoe
lij het sluiten van den vreoe het
olgende gewenschl is
1Samen wcrkihg der Staten in plaats
'an tegenover elkander staande bond
genootschappen
3. Beperking der bewapening krach
tens internationale regeling
3. zeggenschap der Volksvertegen
woordigingen over het Vredesverdrag
4. Vermijding van hel gevaar, gele
gen in overgang van grondgebied of
annexatie tegen den wil der bevolking
I 5. Nieuwe stappen tot bevordering
van verplichte arbitrage cn verplicht
onderzoek van internationale geschillen
Üphclïuig van belemmeringen
van handelsverkeer of althans van on
gelijke behandeling der natiiin in kolo
niën en andere onderhoorigheden, eencn
ander krachtens internationale regeling.
Waar de oprichters nu zelf verkla
ren, in samenwerking met gelijk gezin
den uit alle partijen cn richtingen, in
alle landen, dc vorming van een krach
tige internationale openbare meening
ten gunste dezer denkbeelden te be
vorderen, daar kunnen wij Katholieken
ons veilig in de gelederen scharen.
Men verzekert ons. dat tedere richting
volkomen vrij blijft, om op eigene
wijze in propaganda en politiek de
openbare meening te bewerken ten
gunste van eigen verder gaande begin-
sela». Welnu dim. moge vele Katho
lieken, vervuld van afschuw voor ecu
slachting als thans de wereld tc zien
geeft en verlangend naar de zegenin-
ccn hechten vrede, zich vor-
een machtigen kern in deze
groolschc beweging, Slechts dan, als
al het mogelijke hebben gedaan om
de oorlogsrampcn te keeren, mogen
we met des te meer zekerheid ccn
toch nog uitbrekende strijd al» ccn
„Straffe Gods" erkennen cn z'n bittere
gevolgen geduldig dragen. Waar we
zelve zoo dikwerf het „Dona nobis pn-
ten hemel zenden, moeten wc
Binnenlandsche Berichten.
Uitvoer.
Verboden isde uitvoer van zuur
kool en van gezouten groenten.
Ook is nu eindelijk verboden dc uit-
icr van alle varkcnsvlceseh.
De minister heeft ingesteld een Rijks
centraal Bureau tot regeling van den
afzet van varkens cn varkensvleesch.
directeur waarvan is benoemd O.
Reitsma, secretaris van den Zulvclbond,
's-Gravenhage.
De Minister kwam tot verbod van
uitvoer door de voortdurend stijgende
prijzen van het varkensvleesch welke
■tijging naar het zich laat aanzien in
le naaste toekomst nog niet tot staan
zal komen, zoo geen maatregelen ge
nomen worden.
In dit verbod van uitvoer dreigt
evenwel het gevaar, dat dc fokktrs cn
:rs. verontrust door vrees voor
belangrijke daling der prijzen hun
bedrijf niet m. cr loonend achten cn dit
zullen slaken. Dit dient tc worden voor
komen cn daarom worden maatregelen
beraamd om te zorgen, dat het fokkers-
en mestersbedrijf loonend blijft.
Hiervoor is het echter noodig den
uitvoer tijdelijk geheel te verbieden, ten
einde ecne regeling tc kunnen treffen,
die den min-vermogende in staat stelt
billijken prijs varkensvleesch cn
spek te koopon, en die tevens waar
borgen geeft, dat de fokker», mesters
fabrikanten van vleesehwaren met
goed gevolg hun bedrijf zullen kunnen
stikte Verduron bijna door den a
drang van zijn bloed naar het hoofd.
„Overwegende dat het vrijstaat
ile vroegere compagnons van Huard
zich in de verschillende wijken
Parijs te vestigen cn dien titel aa
s het de beurt van Verduron
icr te ademen, terwijl Huard
verbleekte.
„Maar dat door Itcl openen
ecne zaak vlak tegenover die van
ard, vroeger compagnon van Verduron,
deze laatste liet pubhek in dwaling
brengen cn Huard schade berok-
.Gelast de rechtbank dat Verduron
binnen den tijd van acht dagen de
woorden voorkeu compagnon van Huard
zal wegnemen, handhaaft hein in het
bezit van zijn uithangbord de Klok,
onder bepaling, dat het daarboven ge
plaatste opschritt zal moeten worden
ultgcwlscllt en het verguldsel van
klok afgenomen, met veioordeeting
Verduron in de kosten,"
Huard juichte zoo hard, dat
deurwaarder moeite had hem lol z
gen tc brengen. Verduron ging lang
zaam heen en wierp, langs zijn tegen-
partij gaande, dezen zulk een 'olil
duivel "duigen haat toe dal de i
caten i 've er van rilden.
IV.
In den loop van deze weck zijn of
worden tc dien einde alle belangheb
benden tot besprekingen uitgenoodigd.
Laat niemand zich dus verontrusten en
ieder fokker cn mestor zijn bedrijf rus-
tig voortzetten.
Indische leuning.
In de Tweede Kamer is medege
deeld, dat het resultaat van de Indische
leening van f 63,500,000 de verwach
tingen Itecft overtroffen. In Inditi is
ingeschreven voor f64.000,000, in Ne
derland voor f66,000,000.
Aangenomen.
l)e Tweede Kamer heelt het wet*,
ontwerp betreffende dc voorwaardelijk
vcrootdccling aangenomen.
Rector Thompson.
Op advies van Dr. Fclimer* is Ree-
r M. Thompson te Rotterdam naar
Schcvcnlngen vertrokken, om daar in
dc Huize „Maris Stella" herstel van
gezondheid te zoeken.
de hevigste opgewondenheid den uit
slag van het proces af. Telkenmale
kwamen zij aan dc deur zien of hare
cchtgcnooicn nog niet aankwamen, en
zoo gebeurde het, dat zij herhaalde
malen om zoo tc zeggen vlak tegen-
clk.tmlcr stonden. Dc onverschil
ligste tncnsch zou niet zonder ontroe
ring de uitdrukking van haat opgemerkt
hebben, welke op haar gelaat lag. De
blik, even tc voren op Verduron ge
worpen was niet» bij die stomme, maar
onverzoenlijke haat.
Plotseling komen er twee rijtuigen
mennen elk houdt voor 'n winkel
halt. Uit het cene sprong Huard,
die den koetsier vijf francs geeft en
ktiliarina toeroept
„Gewonnen 1 Weg met hel uithang
bord van den schooierWeg uict dat
uithangbord van den dicfl Leve dc
rechter* I Binnen acht dagen moet dc
schurk alles doen wegruimen."
Uit liet tweede rijtuig stapte Verdu
ron, bleek, verslagen, wanhopig.
„Lafaard I" voegde zijne vrouw hem
toe. „zoudl gij om een kleine ncuer-
lang den moed laten zinken Gij hebt
dc eerste partij verloren; ik zal u
is." Dit gezegd hebbende, ging zij re
gelrecht op het hui* van Huard aan,
en drie burgers tot zich roepend, die toe
gesneld waren om van den kruidenier
den uitslag van het proces te verne
men. nam zij hen ter zijde.
„Hoeren," sprak zij. die man heeft
daar zooeven mijn echtgenoot ccn
schooier, een dief cn een schurk ge
noemd. Gij moet met mij naar den
commissaris om het tc getuigen. Na
het opmaken van liet proces-vcrbanl
moet gij bij mij blijven eten, om te
trachten mijn man wat op tc beuren,"
De buren volgden mejuffrouw Ver
duron, die er zelfs niet aan dacht om
een doek om te sl.-.an, naar den com
missaris, bij wien -ij ecne aanklacht
tegen Huard wegens laster indiende.
Huard, die den slag niet vermoedde,
aarmedc zijne vijanden hem bedreig
den, gaf zich aan de uitbundigste vreugde
over ten gevolge van liet winnen van
zijn proces, Lr werd feest gevierd ten
zijnent, en toen des avonds de gasten
de tafel verlieten oin naar lui'» terug
te keeren, werd er meer dan een ho
nend, bclecdigcnd gezegde tegen Ver
duron geuit, cene onvoorzichtigheid,
waaraan ook Huard en Catharina zich
schuldig maakten.
Wordt voortgezet.
