Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314. Vrijdag 19 Maart 1915. No. 99. 28' Jaargang.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitge- Advertentieprijs: van één tot vijf regels veertig cent. Elke rege'
geven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. - Prijs per meer zeven en een halve cent. Reclamestien cent per regel.
drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers drie cent. y%) i n CuL Y Advertentiën in het redactioneel gedeelte vijftien cent per regel.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon- Kt Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle mededeelingen en
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. ""'«e advertentiën in te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
TWEEDE BLAD.
MILITAIR GEZAG.
Dc Commandant van liet Internee-
ringsdepüt tc AMERSFOORT daartoe
gemachtigd door den Generaal, Opper
bevelhebber van Land- en Zeemacht,
uitoefenende het Militair Gezag in dc Ge
meente Amersfoort en handelende krach
tens art. 22 en 37 der Wet van 23
Mei 1800 Staatsblad No. 128).
BESLL'I1' voor genoemde Gemeente
vast te stellen de navo'gende veror
dening
Art. 1. Het i* verboden cenige hulp
of bijstand, van welken aard ook, tr
verlecncn aan geinternccrdcn, strek
kende om der.er ontvluchting of poging
tot ontvluchting tc bevorderen.
Art. 2. ilct is verboden, behoudens
schriftelijke vergunning van het Militair
Gezag, aan geinternccrdcn nf personen
van vreemde nationaliteit, nachtverblijf
of inwoning tc verschaffen.
Art. 3. liet is verboden, behouden»
schriftelijke vergunning van het Militair
Gezag, aan geïnterneerden tc verkou-
pen, tc ruilen, ten geschenke tc geven,
in pand, in huur. in gebruik of genot
of in bewaring nf ie staan rijwielen,
lij-, voer-, vaaituigrn of schaatsen.
Art, 4. Het i» verhollen, behoudens
schriftelijke vergunning van het Militair
Gezag, geinternccrdcn te vei voeren of
Art. 5. Ilct is vcrbixlcn.bclioudeiii
schriftelijke vergunning van het Militair
Gezag, aan dc geïnterneerden goederen
hehoorende tot Ipcedtng of uiti listing
van welken aaul ook, alsook wapenen
of munitie tc verkoopen, te tuilen, tc
geven, in pand, gebruik ol genot, in
iiuur of in bewaring al te slaan of zoo
danige goederen ten behoeve van, of
van geïnterneerden te koopen, in tc
rullen, ten geschenke tc nemen, m pand.
in huur. gebruik of genot of in bewn
ling aan te nemen.
Art. 6. Het is verboden, behoudens
schriltclijkc vergunning van het Militair
(ïezag, aan geïnterneerden sterken drank
te verkoopen, toe te dienen of te schen
ken of te doen verkoopen, toedienen
of schenken.
Art. 7. Het is verboden, behoudens
schriftelijke vergunning van het Militair
Gezag, geïnterneerden tc fotogtafceren
of tc doen fotografecren.
Het is behoudens vermelde vcigun-
ning verboden portretten van geinter-
neerden aan andere geïnterneerden ol
aan derden, wie ook, in eigendom of
bezit tc verstrekken.
Art. 8. Het is verboden, behoudens
schriftelijke vergunning vun het Militair
Gezag, ecnig geschrift, bericht, afbeel
ding of fotografie van of omtrent dc
lutcrnceringsdepóls, de geïnterneerden
of de bij de lnternecringsdepóts be
trokkenen tc drukken, uit te geven, te
verspreiden of aan te plakken of ge
schriften ol teckcningen daaromtrent,
behoudens schriftelijke toeslemming van
het Militair Gezag, in den handel te
brengen.
Art. 9. Het is verbodeu, behoudens
schriftelijke vergunning van het Militair
Gezag, eene teckcning te maken of
eene fotografische opname te doen of
folografiün in bezit te hebben van de
bij de intcrnceringsdcpóts betrokkenen.
Art. 10. leder is verplicht op aan
maning van schildwachten, wachtcom
mandanten of andere daartoe door het
Militair Gezag aan te wijzen personen
zijr.e nationaliteit bekend te maken.
Art. 11. Het is verboden aan ieder,
die behoort tot een vreemde nationa
liteit, zich op te houden binnen de
grenzen der Gemeente, tenzij hij zich
door middel van door binnen- of bui-
tcnlandsche ambtenaren afgegeven pa
pieren kan legitimeeren.
Tot het vorderen van eene legiti
matie als in de vorige alinea bedoeld,
zijn bevoegd de schildwachten, dc
wachtcommandanten en alle door het
Militair Gezag daartoe aan te wijzen
personen.
Art. 12. Het is verboden, behoudens
schriftelijke vergunning van hel Militair
Gezag, met voertuigen of vaartuigen,
die uitsluitend of hoofdzakelijk tot
woning dienen, op het grondgebied van
de Gemeente te komen. Dergelijke voer
tuigen of vaartuigen, die Cr zich bij het
in werking treden dezer verordening
mochten bevinden, moeten, behoudens
schriftelijke vergunning, binnen twee
maal vier en twintig uur na afkondiging
dezes dit gebied verlaten hebben ten
deze zijn aansprakelijk zoowel de eige
naar of de beheerder als degeen die
het voertuig of vaartuig onder zijn
toezicht heeft.
Alt. 13. Het is verboden wagens
of andere voertuigen, ook wanneer zij
van dc radeicn of het onderstel zijn
ontdaan, in de Gemeente tot woning
tc bezigen.
Art. 14. Het is verboden aan eige
naars of hen, die ia cenige hoedanig
heid lot het gebruiken of in gebruik
geven van ginnden ol plaatsen bevoegd
zijn, toe tc staan of tc gedongen, dat
dc in Art. 12 of 13 bedoelde wagens
of voertuigen op die grdiiden staan of
Art. 15. Onverminderd het bepaalde
bij Art. 16 der motor- en rijwielwet zijn
tie bestuurders van motorrijtuigen ver
plicht op aanmaning van schildwachten,
wachtcommandanten of andere daartoe
dour het Militair Gezag aan te wijzen
personen stil te houden en hunne num
mers en rijbewijzen te toonen.
Art. 16. In deze verordening wor
den onder motorrijtuigen verstaan dc
motorrijtuigen in den zin van Art. 1,
le th-r motor- en rijwielwet cn onder
bestuurders van motomjiuigen in den
zin van Art. 1. 5e dier wei,
Art. 1". leder is verplicht op ik
eerste aanmaning van schildwachten
of van of namens dc militairen inct dc
bewaking van uf den dienst bij het
Intcinceiingskamp belast, tloor teloopen,
dan wel stil tc staan of te blij vim
Art. 18. Hij. die dc verbodsbepa
lingen der Artikelen 1. 2. 3, 4. 5. O.
7, 6. 10. 11, (alinea 1 12. 13. 14
13, 16 ui 17 overtreedt, wordt gestraft
volgens de wet op den Staat var. He-
leg cn mitsdien met hechtenis vail ten
hoogste een maand of een geldboete
van ten hoogste drie honderd Gulden.
Art. 19. Hij. die dc verbodsbepa
lingen van Art. 8 overtreedt, wordt
gestraft met hechtenis van teil hoogste
ct ii jaai of geldboete van ten hoogste
duizend Gulden.
Dc voorwerpen, waarmede de over
treding plaats heeft, kunnen worden
verbeurd verklaard.
Art. 20. Aan dc schriftelijke ver
gunningen van hel Militair Gezag in
de voorgaande artikelen bedoeld, kun
nen voorwaarden worden verbonden,
liet niet nakomen dezer voorwaarden
wordt gestraft, als voor tic artikelen
is bepaald.
Art. 21. Deze verordening is toe
passelijk voor het gehcele gebied en
op ieder die zich bevindt op liet gebied,
aangeduid in het Koninklijk Besluit van
19 Januari 1915 ^Staatsblad No. 18)
waarbij dc Slaat van Beleg is algen
kondigt), voor zoover betreft de Ge
meente Amersfoort.
Ait. 22. Deze verordening is van
kracht cn treedt in werking, onmiddellijk
nadat zij is afgekondigd. Dc afkondi
ging geschiedt door aanplakking ter
plaatse, waar officicele kennisgevingen
in de Gemeente plegen aangeplakt te
De Commandant van het
liitcrnccringsdcpót te Amersfoort,
J. H. KNEL, Gcneraal-Majoor.
Amersfoort, 17 Maart 1915.
Binnenlandsche Berichten.
In de Tweede Kamer
werden besprekingen gehouden over
het wetsontwerp op de „veruordccliu-
gen, waarbij dc straf, tenzij de rechter
later anders beveelt, niet wordt onder-
Om het in de woorden van het ge
wone spraakgebruik te zeggenmen
bespreekt in de Kamer het wetsontwerp
op de Voorwaardelijke Verourdeeling.
Die zoogenaamde voorwaardelijke
veroordeeling bestaat reeds in zeer vele
landen en men is er hier dus niet vlug
mee gekomen. Toch heeft dat instituut
groote voordeden, al mogen de nadoe
len er van niet geheel ontkend worden.
De voorstanders geven van de voor
deden hoog op. Zij zeggen het kan
niet anders dan heilzaam zijn, dat de
rechter dc bevoegdheid heeft bij dc
veroordeeling tc bepalen, dal de opge
legde strai niet dadelijk ondergaan be
hoeft te worden en zelfs in 't geheel
niet ondergaan wordt, indien dc ver
oordeelde zich een bepaalden tijd goed
houdt.
Dit geldt voor niet al te hoogc straffen.
Men zal daardoor verkrijgen een be
duidende vermindering van het steeds
groeiend aantal korte vrijheidsstraffen,
die tocli dikwijls heel weinig uitwerking
hebben ten goede.
Iemand kan een paar dagen straf
opgeloopen hebben en dc vrees, the
nog te moeten ondergaan, als hij op
nieuw in rechters handen valt of tot
verdenking aanleiding geeft, zal even
heilzaam werken als het ondergaan van
dc straf zelf. Ja. eens gevallen, zal tie
schande „gezeten" te hebben, dikwijls
medeoorzaak zijn, dat dc schuldige op
nieuw misdoet, terwijl een voorwaarde
lijke kwijtschelding hem vaak nog van
het hellend pad terughouden kan,
Xlen wil toch niet alleen beslralfing
van den misdadiger, doch ook zijn ver
betering. En van de mogelijkheid hem
voorwaardelijk tc straffen verwacht men
in dit opzicht veel. sommigen zelfs al
tesvecl heil.
Natuurlijk is de zaak op verschillende
wijze tc regelen. In het aanhangige
wetsontwerp wil men strafopschorting
toestaan in geval van vcroordceling tot
gevangciiisscliap van hoogstens een
jaar cn in geval van veroordeeling tot
betaling va» em geldboete, the voor
den veroordeelde overwegend bezwaar
oplevert.
Aan de kwijtschelding van dc straf
kunnen voorwaarden verbonden worden.
Voldoet de vei oordeelde daaraan niet.
dan moet hij dc straf toch ondergaan
cn met dit welen voor oogen, zal hij
dikwijls zijn gedrag daarnaar regelen.
Wanneer het ven vcroordeciiug be
treft tot een gevangenisstraf van of
hechtenis van minder dan twee maan
den. kan men den veroordeelde.^ be
halve dc verplichting natuurlijk dat hij
zich van strafbare feiten onthoudt, ook
nog de voorwaarde opleggen, dat hij de
veroorzaakte schade erguvdt.
W dc straf erger, dus twee maanden
of meer dan k- de rechter nog spe
ciale voorwaar-.eischcn en den ver
oordeelde tevens onderwerpen aaneen
bijzonder toezicht, dat hij noodig acht
om hem te helpen cn te steunen.
Zoolang de proeftijd duurt hangt den
veroordeelde dus altijd nog boven het
hoofd, dat hij de str.il' moet uitzitten.
Die ptocllijd mag echter drie jaren du
ren. maar de rechter kar. dadelijk be
palen, dat tie proeftijd korter zal duren.
Hij kan dus bijvoorbeeld zeggen ik ver
oordeel u tot twee maanden gevange
nisstraf, maar als gij u twee jaar goed
houdt, geen strafbaar feit meer pleegt,
u niet meer aan dronkenschap over
geeft. of zoo iets. dan behoeft ge de
straf niet uit tc zitten. Ze woidt opge
schort en ten slotte kwijtgescholden.
Dat is voorwaardelijke veroordeeling.
Deze heelt voordeelen. Wij kunnen
de invoering ervan toejuichen, als de
rechter er een juist gebruik van maakt.
Toch kunnen wij van ons standpunt
volstrekt niet meegaan met alle gron
den van verdediging, die men voor
deze instelling aanvoert.
Vele verdedigers van de voorwaar
delijke veroordeeling toch zien in een
straf niets anders dan een maatregel
ter beveiliging van de maatschappij,
zij willen er niet in kennen de boete
van den misdadiger of overtreder.
Zij achten den misdadiger eigenlijk
niet verantwoordelijk, dus straf feitelijk
niet gerechtvaardigd dan als maatregel
van noodzaak.
Wij nu niecncn, dat de overheid het
recht cn de plicht opgelegd is de mis
daad te straffen, het geschonden recht
te wreken. Wij achten den dader wel
verantwoordelijk, de straf wel verdiend,
noodig ook ter bevrediging van het
rechtsgevoel.
Niet enkel maatschappelijke veilig
heid cn verbetering van den misdadi
ger rechtvaardigen zelfs zeer strenge
straffen.
Maar met onze straflheorieën is voot-
waardclijkc vcroordecling tocli wel over
een te brengen, zoodal van Katholieke
zijde de zaak zelf in principe niet be
streden behoeft te worden.
De Utrechtsche Rechtbank
heeft o.m. de volgende uitspraken ge
daan 1 A. K., 37 jaar. werkman 2
E. R., 36 jaar, kleermaker beiden zwer
vende, wegens diefstal van zinken af
voerbuizen ten nadeele van dc Wed.
K., ieder tot 6 maanden gev.straf, met
aftrek van preventief.
1 A. K., 37 jaar werkman; 2 E. R.,
36 jaar. kleermaker; 3 E. D., 51 jaar,
werkman, allen zwervende, wegens dief
stal van lood resp. ten nadcclc van'G.
W. cn dc Wed. II., ieder tot 6 maan
den gev.straf. No. 3 met aftrek van
preventief.
K. T.. 30 jaar, arbeider, zwervende
wegens diefstal van een rijwiel t.n. van
G. v. d. S., tol 1 jaar gevangenisstraf.
G. B., 20 jaar, arbeider tc Putten,
wegens mishandeling van J. K., tot 6
maanden gevangenisstraf.
Voor den land- en tuinman.
Landbouw-coöperatie.
De landbouw-cooperatie op zuivel
gebied heeft door samenwerking van
dc bereiding van boter en kaas, haar
gunstige gevolgen op den algcnieenen
toestand van landbouw cn veeteelt cn
van de aangeslotenen, op velerlei wijzen
doen kennen.
Sedert de oprichting der coöperatieve
zuivelfabrieken is heel wat goeds tot
stand gekomen.
Iii dc eerste plaats werd meer de
aandacht aan het melkvee gewijd.
Had dc v"-houder vroeger alleen het
oog op den uitcrhjkcn vorm zijner die
ren. nadat door hem de melk aan dc
fabuck werd geleverd, bleek al spoedig,
dat hij achter stond soms bij zijn ar-
bridci. wiens koe betere melk gaf dan
Na de Invoering van dc uitbetaling
der geleverde melk naar het vetgehalte,
mtdekte menigeen, dat bij nader onder
zoek op vele stallen minwaardige exem
plaren, al zagen ze er uiterlijk goed uit.
aanwezig waren.
Het duurde dan ook niet lang, of
Kc-t eigenbelang deed naar betere melk-
geefslers omzien. Onder medewerking
van den beheerder der fabriek, werden
successievelijk dc koeien afzonderlijk,
voor wie dit verlangden, op vetgehalte
onderzochtterwijl in de bijeenkomsten
dikwijls sprekers optraden, die de goe.
de richting aanwezen, waarin gefokt
moest worden.
Zoo gaf dit aanleiding niet alleen
naar goede slieren, maar ook naar uit
muntende vrouwelijke dieren om te zien.
Dit gaf weer aanleiding tot het oprich
ten van fokvereenigingen.
Niet bleef het bij verbetering van
den veestapel, maar voortdurend werd
deze vermeerderd. In de grootere be
drijven werd meer melkvee gehouden
cn in de kleinere maakten de geilen
plaats voor een koe.
Waar dc concurrentie van het buiten
land de prijzen van het koren deed da
len, weid de zuivel meer cn meer de
hoofdzaak cn kon die zijn, door het
vcreenigingsleven eu niet minder door
den vcelzijdigen steun van overheids
wege.
Iii de tweede plaats mag de verbe
tering van den bodem, als een gevolg
van het streven naar meer voer meer
melkvee, genoemd worden.
Het telen van groen voer als klaver,
spurrie, knollen, knolraap, enz., nam in
de zandstreken toe, terwijl in dc kunst
meststoffen het krachtige middel ge
vonden werd om de armere gronden
tot vruchtbaarheid te dwingen en zelfs
in staat te stellen om kunstweiden aan
te leggen, waar anders de heide den
grond in bcsjag nam.
Op deze wijze werd de ontginning,
vooral door de kleinste bedrijven, ter
hand genomen, en het waren vooral de
pachters of bezitters van zulke bedrijf
jes, die bovendien in loondienst als
losse arbeiders, langzamerhand in hun
omgeving inet weinig kosten de woeste
gronden tot bouw- of weiland aanlegden.
Natuurlijk hield daarmee uitbreiding
van den veestapel verband. Ook in de
groote bedrijven trad groenvoerverbouw
meer op den voorgrond, terwijl de ko-
renbouw zich beperkte tot het noodige
voor eigen gebruik, hetzij voor het stroo
als strooisel, of voor het koren als vee
voer. Dat bij betere voeding, met het
oog op de hoeveelheid en het gehalte
der melk, ook betere mest en daardoor
alweer betere oogst verkregen kon
worden, was natuurlijk.
Het gevolg is dan ook geweest, dat
men tegenwoordig in de zandstreken
een veestapel vindt, die weinig of niet
onderdoet voor dien op de klei, terwijl
de landbouwproducten het bewijs levc-
len, dat het niet meer, als vroeger, zoo
noodig is, dat er gevraagd wordt, welke
vruchten kan ik op dezen of dien grond
verbouwen.
Omploegen van Roggeveldon.
De Minister van Landbouw heeft
dezer dagen aan de besturen van de
groote landbouworgunbaiiCn het vol
gende gericht
„ln den laatsten tijd zijn uit enkele
dcelen des lands berichten gefconifr.
waaruit bljjkt, dat landbouwers het voor
nemen hebben te kennen gegeven hunne
in het najaar van 1914 gezaaide rogge
geheel of gedeeltelijk om te ploegen
cn te vervangen door aardappelen.
Zij beweren daarin voordeel te zien
met het oog op te verwachten hooge
aardappelprijzen en de misschien te
vreezen maatregelen ten opzichte van de
rogge.
Ofschoon ik van meenin.-» ben, dat
de aan het omploegen der rogge ver
bonden bezwaren waarschijnlijk zullen
beletten, dat daartoe op groote schaal
wordt overgegaan, meen ik toch dat
het zijn nut kan hebben op het volgende
Het is onder de gegeven omstandig
heden wenschclijk, dat er in 1915 hier
te lande zooveel mogelijk broodkoren
wordt geteeld. De landbouwers zouden
dan ook aan hun plicht jegens het land
te kort doen. indien zij zich door ge
ringe voordeelen of andere redenen
lieten bewegen, graan door andere ge
wassen te vervangen.
Ik meen de landbouwers echter vol
doende te kennen om te mogen ver
wachten, dat dc groote meerderheid
haar plicht zal doen.
Op dit oogenblik is nog volstrekt
niet tc zeggen hoe dc toestanden in
Nederland in den aanstaanden herfst
zullen zijn. Dit geldt zoowel van de
prijzen als van de door de Regeering
te nemen maatregelen. Het is mogelijk,
dat ten aanzien van geen enkel gewas
bijzondere maatregelen noodig worden
geachthet is echter ook mogelijk,
dat Nederland in zoodanige omstandig
heden verkeert, dat maatregelen geno
men moeten worden hetzij voor aardap.
pelen, hetzij voor rogge, hetzij voorbcide-
Het komt mij voor, dat de landbou
wers niet beter kunnen doen dan rustig
op de gewone wijze met hun bedrijf
door te gaan, kalm af te wachten
wat dc tijd zal brengen en zich niet
door allerlei speculatieve overwegingen
van den gewonen weg te laten brengen."
GtiMltlijk iMsbiwi.
Geopend eiken werkdag van 8 tot
half twee ure cn des avonds van half
zeven tot half acht ure.
Op Zaterdag alleen van 11 tot half
twee ure.
Ingeschreven waren op 18 Maart 1915
de volgende werkzoekenden
1 Beeldhouwer.
1 Behanger.
4 Bootwerkers.
1 Concierge.
1 Chauffeur.
20 Grondwerker.
3 Handelsreiziger.
1 Kantoorbediende.
1 Kleermaker.
26 Koopman.
3 Letterzetter.
2 Loodgieter.
29 Los werkman.
2 Loopknecht.
1 Machinepoetser
10 Metselaar.
1 Meubelmaker.
2 Montagebew.
3 Muzikant.
2 Mijnwerker.
10 Naaister.
1 Magazijnknecht.
18 Schilder,
3 Schoenmaker.
1 Slager.
32 Sjouwer.
6 Slucadoor.
1 Stoker.
5 Timmerman.
4 Tuinman.
1 Tabakskcrver.
4 Straatmakcr.
4 Voeger.
5 Voerman.
6 Vcldarbeider.
1 Visscher.
6 Werkster.
3 Waschvrouw.
2 Winkelbedienden.
1 Wever.
2. Werden gevraagd de volgende
werkkrachten
2 Loopjongens.
1 Molenaarsknecht.
1 Veilingmeester
salaris 12 A 1400 per jaar.
1 Jongste kantoorbediende.
1 Klecrmakerslcerling.
2 Meubelmakers.
2 Dagmeisjes.
Alle vragen en aanbiedingen te rich
ten tot de arbeidsbeurs, Westsingel 7.
TeEf'on 3"4. raast het stadhuis.
