BERN. BROM, Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. Electrische installaties. DE EEMBODE Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Telefoon No. 314. Dinsdag 13 April 1915. - No. 4. - 29e |aargang. Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers drie cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch op zegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Advertentieprijsvan één tot vijf regels veertig cent. Elke regel meer zeven en een halve cent. Reclames: tien cent per regel. AdvertentiCn in het redactioneel gedeelte vijftien cent per regel. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. - Alle mededeelingen en advertentiën in te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen V olkswelvaart. Donker zijn de kleuren, waarmede in socialistische geschriften wordt geschilderd de toestand van lien, die voor hun levensonderhoud geen ander middel hebben dan het loon voor het dagelijkse!) werk hunner handen. Dat hier overdrijving, soms zclls schromelijke overdrijving |>laals vindt lijdt geen twijfel. Doch van den anderen kant gaal het niet aan, te willen ontkennen, dut er ellende en gebrek geleden wordt, méér dan moet en mag. Maar toch het stemt dankbaar te ontwaren hoeveel gunstiger leven en lot der werklieden nu zijn, vergeleken bij dat van hen die in overoude tijden, in de heidcnsclic maatschappij den stoffelijkcn arbeid moesten verrichten. Wij zwijgen van het slavenjuk, dat door barbaarschc, onbeschaafde volken thans nog wordt opgelegd en getorst. Niet veel beter was liet bij dc volken der oudheid, die om hun beschaving werden geroemd. Waaraan was bij hen die ellendige toestand toe te schrijven Wc zullen niet ver van de waarheid zijn, indien wij de naaste oorzaak zoeken bij de Staat van dien lijd. liij, die Staat, begreep zijn bestem ming niet, omdat hij dc Itoogc waar digheid van den mcnsch niet ei kende. In plaats van zich zelve te beschouwt als gesteld om het ware welzijn v; liet inenschdom te bevorderen, h schouwde dc Staal zich als hel laats tlocl, en de mensehen alleen als voor den Staat bestaande Dc mcnsch beteckendc alleen ic algelieelcn omkeer in het staats- bereidde dc Zaligmaker voor, Hij de merkwaardige cn zoo vaak gebruikte en misbruikte woorden ,Geef dc- Cues: God, - Staal in liet hart die waande God mcnsclidom als c cischle. Dat goddelijk aureool werd hem door Christus van het hoofd gerukt. Aan den Staal moet gegeven worden, hem toekomt, maar het zijn de rechten cener Godheid niet. Aan fiod behoort dc aarde en hare volheid. Gods rechten over den mcnsch zullen dc rechten van den Staal on dergeschikt zijn. Daarmede werd de menscll aan de illckcttr van den Staal onttrokken. Wel kan de Staat met gezag ge bieden heilig en eerbiedwaardig is dat gezag, want het is van goddeiijken oorsprong. Maar de moderne Staal cn zie daar de reden van den grootcn strijd dagen heeft geen recht, om God buiten de deur der maatschappij te zetten. gelukkig, dal steeds meer oog den S i glans kon bo- Dc Staat werd niet gehouden voor hetgeen hij werkelijk is ccnc vereeni ging van viije, zelfstandige wezens, die alleen samenwerken tot onderlinge hulp en bescherming. Hij. de Staat, stond buiten en boven degenen, die op zijn grondgebied ver keerden en daaraan verbonden waren. Zij, laten we dit eens goed in liet oog bonden ter vergelijking niet tien tegenwoordigen toestand -- zij, die het staatsbestuur in handen hadden, vereenzelvigden zich met den Staat. 'tWas niet hun taak de macht aan wenden ter bevordering van een vrij en gelukkig leven der onderdanen. De onderdaan was er ter wille van den regeerder. Was zooals in 't oude Griekenland, de regeeringsvorm rcpublikcinsch. cn dus ile oppermacht hel aandeel van een z.ekere groep, dan waren deze de Staat. Al dc anderen waren slaven in dc akeligste beteckcnis van liet woord. Zij moesten zwoegen en wer ken, ze waren als lastdieren cn hadden zelfs geen recht op hun eigen leven, Als men dit nu leest cn overweegt, dan begrijpt men eerst goed, hoe groot ile weldaad is, die 't Christ dom der mcnschhcid heeft bewev dan ook voelt men, waai in de genaardigheid bestaat van den cluis- telijkcn staal. Die Gode toekomt." den hcidensclien i, dien Slaat, zijn en die het olïer voor zich zulks Nu leert de geschiedenis, dat overal, waar liet Christendom vasten wortel had geschoten, zich weldra de volks klasse door een zekeren welstand on derscheidde. De geschiedenis legt een onwraak baar getuigenis af van de waarheid dei schoone woorden van Paus Leo XIII in den aanvang van zijn Encycliek over de christelijke inrichting dei Staten „De Kerk, liet onsteiflijke werk vat den Barmhartige» God, heeft tot ee.sli en wezenlijke roepinghet heil de: zielen te bevorderen cn haar geluk zaligheid te bewerken in den Hemel zij is tevens uit haar aard in de we rold de bron, waai uil zoo talrijke ei onschatbare voordeeten ons toevloeien inaar mogelijk wezen zou, als bovenal cn in de eerste plaat: sticht om in dit aardsclte leven geluk cn voorspoed te verzekeren." Nu zal men begrijpen, weke Itoogc waarde het heeft voor het volk algemeen, dat het staatsbesticr - leiding in chrislclijkcu zin heelt. Daar is hier geen kwestie van sonen of namen, maar vanbcginsi Voor alles moet worden gezorgi blijven uit het moderne, anti christelijke spoor. Groote gaven werden der men: beid in onze tijden geschonken. In den roes der groote overwin gen op velerlei gebied, is zij eclitei stofvergoding vervullen. Aan lofredenaars cn vleiers h het niet ontbroken. Iin eerst in laatste jaren zijn veler oogen openge gaan voor mliijke gebrek Indien in plaats van dracht en wapengeweld volkeren, de vaste wil had bestaan zeilen te verzachten, misstanden te nemen en dc mensehen nader elkaar te brengen, dan zou men thans veel verder zijn op den weg der beschaving, dan zou men thans een tijdperk beleven waarin men clkanr op dc slagvelden den voorrang betwist. Hij een heerschappij over de stof. s nooit der menschhcid werd ver leend, moest Ue strijd om het bestaan ninder scherp, minder afmattend zijn. Dc sociale kwestie moest hare op- ossing naderen. De gegevens ervoor zijn aanwezig, fins ontbreekt niets om welvarend :n gelukkig te zijn, wanneer we het tlkanner en ons zeiven niet beletten. Het ontbreekt ons noch aan grond- itolïcn. noch aan beweegkracht, noch tan vaardige handen om de beschei den behoeften van tien mcnsch tc vcr- God heelt in alles rijkelijk voorzien. Doch het ontbreekt den mcnsch aan liefde en vooral aan eensgezindheid, (iods wel. die ons als kompas op levenszee is gegeven, wordt door :len miskend en weer anderen willen eeuwige beginselen niet toepassen op het maatschappelijk leven. Dat zijn de groote tegenstanders der bevordering van de ware vplkswelv l.angestraat 27, Amersfoort. Vertegenwoordiger van hetlngenieurs-Buraeu Nicolaï Lebret Utrecht. Binnenlamlsche Berichten. Geschil. Vanwege de Duitschc rcgecring ving onze gezant ie Herlijn veilige voortoopige mededeelingen in verband met 't optreden van de 1 luilsche duik- booten tegen Nederlandschc schepen, Uitvoer. l)c uitvoer is toegestaan van die soorten aardappelen, welke wegens hart geringe duurzaamheid anders grootcn- deels tot^bcderf zouden overgaan. Voor zijn rekening! l)e ..N. Ct." weet mee te dcelen dat minister Tieub eerst door de pu blicnlic kennis heeft genomen van mi nister l'ostluima's circulaire aan dc ge meentebesturen, waarbij hij zich bereid verklaarde, voor lager prijs tarwebloem, varkcnsvlcesch, spek, vet, enz. beschik baar te stellen. Wanneer de Minister van Landbouw inderdaad buiten medeweten en mede werking van den ministerraad zijn veel- invallende en dure belofte heeft ge daan dan rijst dc vraag of 't mo gelijk in zijn bedoeling heeft gelegen, rle nillliocncn welke zijn aanbieding - u kunnen kosten, voor eigen rekening nemen 11 Ons leger. Omstreeks 20 April zullen de mill- sns der lichting 1915, die half Decern- :r onder dc wapenen zijn gekomen, overgaan van de depots naar liet veldleger en gelijktijdig zal een gelijk aantal geoefende manschappen van oudere lichtingen van liet veldleger gaan naar depots. Deze oudere lichting zullen bij dc brigadedepots vcreentgd worden tot bataljons voorloopig van unpagniccn. Hij de infanterie is op dit oogenblik reeds een groot overcompleet a militiekadcr, zoodat de bevordering v miliciens tot korporaal voorloopig stopgezet. Zomerdienst. Dc zoniwi dienstregeling op de spoor wegen zal dit jaar 15 Juni aanvangen. „De Hanzebank". De jaar-vergadering wordt gehouden Donderdag O Mei in Hotel „Sluis" te Arnhem. Dc agenda vermeldt o.m. Vaststelling notulen; Verslag over 1913 loor den raad van bestuur; Verslag •an den raad van toezicht; Vaststcl- ing van balans cn winst- cn verlicsrc- aning 1914. Vaststelling van entréc- jcld voor nieuwe leden; Vaststelling 'au de waarde der aandceien voor dc ■olgcndc jaarvergadering uittredende leden; Vaststelling van de sommen, e de raad van bestuur alleen en welk» hij met toestemming van den raad van toezicht aan een lid aan :diel mag verstrekken; Verkiezing van a lid van den raad van bestuur en it een lid van den raad van toezicht; Voorstel tot uitbreiding van den raad van toezicht met 2 leden hiervoor worden ermdidaat gesteld W. C. J. M, Stokvis en Th. A. van Eijck beide tc Utrecht; Voorstel, om ook de voorzit- van liet bestuur van den Diocesa- n R. K. Middenstandsbond in Koer- :>nd, op te nemen als ndvisccrcnd I van den raad van toezicht; Verkie- ig van twee plaatsvervangende leden .li ilcti raad van bestuur; voorgesteld wordt dc aftredenden W. J. Steijn Jr. te Doesburg en J. C. PaijmansteUlrccllt, opnieuw te benoemen; Voorstel voortaan (zoo mogelijk) in plaats 3°/« 4°, dividend uit te keeren. Gemengde Berichten, Oorlogsbrood. Tc Keulen zal ecu nieuw soort brood verkrijgbaar gesteld worden dut ouder broodkaart kan gekoeht den. Dat brood bevat geen rogge of tarwemeel maar bestaat voORMmttyjh rijstemeel. Het Is bestemd voor degenen die aan dc 200 gram per dag niet genoeg hebben en ziet er uit als zwart brood. 12 man vardronkan. De „Constance Catbarina", komende van Falinouth, is te Rotterdam gearriveerd met vijf man schappen aan boord van het Engelsche stoomschip „Harpalyce," dat dooreen Duitschen onderzeeër was getorpedeerd. Krijgsgevangenen Op 1 April 1915 bevonden zich in Duitschc gevangen schap k'rnnsclienofficieren 5140, manschappen 238.496Russenof ficieren 5141), manschappen 504.210; Hclgcnofficieren 647, manschappen 39.620Engelschenoffcieren ó'O, manschappen 20.307. Tezamen812.805. Glück auf. Het dividend van dc fa brieken van ontplofbare stoffen „GUick auf' te Hamburg bedraagt 40 pCt. V.'.i'ir dit jaar had er nog nooit een dividenduitkeering plaats gehad. Streng. Te Keulen werd een Inwoner der stad gearresteerd en tot 60 mark boete veroordeeld omdat hij.,, een hond met brood had gevoed. Bedrieger bedrogen. Slim, maar toch niet slim genoeg was een boer in St. Ingbert. Hij werd ervan verdacht, groote voorraden broodgraan te hebben verborgen, maar betwistte dit ten stel Iig9te. Een» kwam nu een man op zijn hoenderpark en wilde een haan koopen, Men werd liet spoedig over den koop -li de haan wisselde van eige- Daarmcdc was het pleit beslist. Dc liaan werd geslacht cn de met koren gevulde krop verried, dat de boer zijn hoenderen met koren voedde, in plaats van dit af te geven voor mensclienvoedsel. Hij een huiszoeking werden dan ook groote voorraden in beslag genomen, die bij de inbeslag neming waren verborgen. Hooge scheepsvrachlen. Ecu groot industrieel, fabrikant van voederarti kelen in Friesland, betaalde dezer dagen, scheepslading lijnzaad aan transport en assurantiekostcn... f8000.... Vluchtelingen in Noord-Brabant- Blij kens de uitkomst eener ambtelijke stelling waren er in liet begin dezer maand nog ruim 20.000 Belgische vluchtelingen in Noord-Brabant aan wezig, hierbij niet-mcdcgeteld de be- 'olking van het Udensche kamp, Woelig Italië. In Genua heelt een groo te bctooging der oorlogspartij plaats gehad. Meer dan 30.000 man trok naar het Belgisch consulaat, waar een geest driftige pro-Bclgischc bctooging plaats vond. Daarna trok de stoet door de hoofd-straten, waar de borden van Duit- sche café's en scheepvaartmaatschap pijen vernield werden. Voorzorg. Het getal aanvragen om gra- .tadsgronden te mogen bebouwen het telen van groente is tc Gent lot 300 geklommen. Aan een Oorlogsbuit. Volgens den opgemaakten staat in het begin van Maart beliep liet aantal toen op het Oostelijk en Westelijk oorlogsterrcin door de Dult- schers buitgemaakte kanonnen 5510; daarvan waren buitgemaakt in België 3300 kanonnen (veld- en zwaar geschut), Frankrijk 1300, in Rusland 850 en i de Engelsche artillerie 60 kanon nen. Eenige honderden dezer kanonnen zijn tijdens den oorlog in A flblht Krupp en in andere werkplaatsen Duitscli gebruik in orde gebracht en doen reeds, met de aan de bond- genooten ontnomen projectielen dienst het Duitschc leger. Moord. Toen de huishoudster, mcj. M. Achtmaal, het licht in dc slijterij van Vermeulen te Roozendaal uit draaide, drongen twee personen in den winkel en grepen de huishoudster aan. Een worsteling ontstond, waarna liet beiden mannen tenslotte gelukte de juffrouw een zakdoek in den mond stoppen en tc wurgen. Door liet lumocr gewekt, wilde Verineuien, die boven ziek tc bed lag, dc trappen af komen, doch hij werd door de belde personen, die inmiddels reeds dcu trap ipgetoopen, naar beneden ge gooid. Hij bleef bewusteloos liggen. De belde mannen onderzochten daarop het gchcclc huis cn den winkel, braken de verschillende kasten open cn konden zich toen. een nog niet bekend bedrag aan geld toeëigcncn. Nadat de mannen gevlucht waren, kwam men tot de ontdekking, dat de huishoudster was gestikt. Een Belg die verdacht werd, heeft bij de justitie een volledige bekentenis afgelegd. Ook heeft hij den naam van zijn mededader, een Hollander, ge noemd. Deze heeft echter dc grens kunnen passcercn, hoewel dc militniren hem nog eenige schoten nazonden. Het ontvreemde geld. ongeveer f 1800 geheel teruggevonden op dc heide lar een der daders is aangehouden. Paanlnnsmokkelaara. Te Winschoten zijn drie landbouwers uit VIngtwedde gevankelijk binnengebracht wegens p.iardensmokkelarij. Doodgereden Vrijdagavond is een sto ker, bij de kerk te Uden, onder den tram geraakt cn doodgereden. ieder, die grond bekomt zal het ge meentebestuur 50 K.G. pootaardappels geven cn een hoeveelheid mest. Losjoa. Leven is een kunst. aangeleerd cn nog meer afgeleerd i worden, Velen, die zeer veel trachten te doen, om het leven te verlengen, zou den verstandiger doen, er nog meer voor tc laten. Wees matig met vermaak cn lees ten, want als dc wieken met vlaggen versierd zijn, staat de molen stil. Zenuwachtigheid is de plaag der gezonden. Arbeid behoedt ons tegen drie doodclijkc vijanden verveling, gebrek en ziekte. In wijn- en jeneverglazen verdrin ken meer mensehen dan in zee. FEUILLETON. NAASTENLIEFDE. >rdl e I liet zich i len ons op In t ka* dokter is zoueve een half uur weer, oden. heeft In, t da; dra cdde liefdezt dc „Dank u, dokter, dat u ter weinig vuor mij morgei vragen, hoe de kleine hel Zij reikt den werkman h hand met een witten ham «ijke Tiel'ïiaa ntgesp dekt it'll <l.i oodznkclijk was, ontstond er nlslckiiig. Nu gebeurt het. dat .1 honderd gevallen Itonderduia. innaai' blijll. of althans licht en „Nee barst hij l< ilc ben et-u ellendeling...!" >inp en iuw keert bij zich vai. if. :hlaus toen mevrouw v, It. weder ir nitl klauwt zijde bekleed rijtuig de paarden, die twee uren bad man wlichten, hun weg naar liet I hadden vervolgd, toen de stilte len nacht alom hecrsclite, toen it'll op de heirbaan in <le duister- Mevi de 11. is „Anna breng mij „Clara". „Clara" is een keurig sell rij llessei dal de eigenares van liet kasteel t hok ■ruig at dierbare vriendin, die het haar schonk. Het sierlijk ding van ingelegd ebben hout met kristallen flaconnetjes bevat hetgeen zij op narde als haar Helste en dierbaarste goed beschouwt; du laatste brieven van haren echtgenoothet .-t dc onbeholpen schrijfoefeningen ee rozenkransen een kruis, cenigi naden een paar rcisnlbuiiis il Navolging van l lir'rttu*eenige Hitogr.iphicën, doch |),l alles spreekt, verh.mlt van haat .-en. „Weel gc 't nog...?" Hulster elk ding in hare koortsig hoclc vinger- haar toeHerinnert gij ii nog-" n zij liet weet, of zij liet ziel) lier Juist daarom glimlacht zij bijna al* zij denkt aan de groote reis... Dc Heei roept zijne lieveling vroeg tot zich. aio.ii lang dc kruimels te verzuim:- maal des levens een koninklijk maal is? Toen zij liet laatste Oliesel had ont vangen, bedankte zij den priester... „Nitl v. aar, l' zal 'n w't'lnigjc voor me bidden „Neen, vecll" ,J.i. vel, a.-. 'I U bthfft... Zeg, dal hel voorbij is, eindelijn voorbij Dank. o Go" 'nullis nngcdnch len te wordenz.ict u vollicht is Int beter, het ;en o, wat lijil ik En linnr bleek gelaat, icr goud van beur haar n dc kussens terug. D.ni lliiisteit zij, alsof ze voorden van den M, „Ik verlang onlbon- or het don- inlijst, zinkt is en voor het oogenblik aan de wer kelijkhcid schijnt ontrukt.,. „En als c ten slotte toch niets bestond? Niets niets!... Ik zou dan geleden, bemind., aan m'n ziel gewerkt hebben - voo niets >p den keper beschouwd i: <lnt niets toch nog lictor dan het le ven Neen, neen, mijn God, dat is cone bekoring, gelijk (iij in den hof der Olijven licht ondergaan. Ja, ik geloof l'Gij zijl daarvink bij mij onzichtbaarOok gij geheimzinnige engel des doods zijl ercn ook gij. mijne dierbaren 1O, 't is ol' m'r zal borsten... God, ontferm l mijnerontferm U mijner ai hare handen zich vastklamp de geborduurde sprei, legdi de grijze priester zacht dc gew ijde stool op hare hand. Mevrouw v. H. slaat hare oogen op, doch zegt niet* meei. Met omhoog ge slagen blik schijnt zij tc luisteren naa lieflijke stemmen„Kom, beminde zus terkom, Christus roept u m zijl paradijs wij wachten vol ongeduh op uwe ziel, om haar op Ie vucrei nam het oneindige luchtgebied De begrafenis had op zekeren mor gen om tien uur plaats, terwijl het aard rijk gehuld was in een dikken zwarten nevel en men in de duisternis meende, dat het nacht was. Alle werklieden der fabriek slomk-n op een i(|. vu teel af tot beneden in 't dorp. v'aaraan is ze gestorven vroeg overalwant men had op de fa briek ternauwernood.vernomen, dat zij achter alle anderen stapt ecu nibcidcr met z'n pet in dc hand hij heelt horde, maar thans ontroerde trek ken hij loopt als iemand, die onder sen verpletterenden last schier bezwijkt. De vrouw, die men begraaft, dat domme vrouwspersoon, zooals bij haar vroeger betitelde, zij stierf voor hem, voor de zijnen IKn zij handelde niet uit zucht naar roem ze heeft er niets van laten verluiden, ja, zelfs den dokjer het stilzwijgen opgelegd. Dus Ja, er moet een God be staan, om lot zulke daden aan te spo ren en ze te belooncn. Want wie is hij r Gelijk dc zonnestraal den glinsteren- den waterdroppel uit hel slijk trekt en onzichtbaar opvoert naar den blauwen hemel, xoo ook heeft de offervaardig heid deze vcrbittcide ziel getroffen, haar bevrijd van het vuil cn in heerlijke, hooge vlucht neergelegd aan dc voeten van den Zaligmaker. Waar waren zij gebleven, dc gevoe lens, die hij zoovele jaren had gekoes terd zijn haatzijn al keerzijn wrok zucht om z.icli te wreken .Alles nam die kleine edele vrouw in.de in hui.' eikenhouten kist... Zij :u antwoordZij i daarom was zij ge- Deze dingen zjjn drie jaren geleden geschied. Wanneer gij lieden het kleine kerkhof tc K. bezoekt een bevallige stillen vrede cn friscll groen n van dc zwarte aarde «lor fa brieken - bespeurt ge weldra in den linker hoek een sierlijke, witte kapel, die het wapen der v. H.'s draagt. Binnenin springt allereerst een groot aangrijpend kruisbeeld in 't oog. Doch kijk d.i.'ir eens, in dien hoek, (laar ligt in stille verborgenheid, als wilde het zich voor de oogen der mensehen ver schuilen, altijd een ruikertje vcrsche bloemen, dat sedert drie jaren om den anderen dag wordt vernieuwd. Ook als riest en er alleen in de stad bloc- zijn tc krijgen, heelt mevrouw v. icttemin op haar grafzerk dat ge heimzinnig bouipietje tot aandenken. „Eu," zoo zei mij de oude doodgra ver, „de vrouwe van het kasteel bezat niet slechts aanzienlijke vrienden, zoo zie ik bij voorbeeld vnn tijd tot tijd ven werkman, een «toeren kerel, een voormalig anarchist, om dc kapel slui pen, die op hoogst zonderlinge wijze naar de grafstede ziet en bidt. EINDE.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1915 | | pagina 1