Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort
Telefoon No. 314.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de
Vereeniging De Eembode te Amersfoort. - Prijs per drie maanden zestig cent.
Vfzonderlijke nummers drie cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch op-
zegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 23 April 1915.
No. 7.
29e laargang.
Advertentieprijsvan één tot vijf regels veertig cent. Elke regel meer zeven en een
halve cent. Reclames: tien cent per regel. AdvertentiCn in het redactioneel
gedeelte vijftien cent per regel. Billijke tarieven bij geregeld adverteeren. Alle
mededeelingen en advertentiün in te zenden vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
wat ilc Ncdcrlandschc Katholieken al
tijd vurig verlangd cn begeerd hebben
niet in net minst ter wille van land»
belang.
iJe oorlogstijd heeft nu dc vervulling
van «tien wensch mogelijk gemaakt,
vooral omdat men in diplomatieke
kringen liet VatlCAan meer cn meer
gaat beschouwen als een vrcdcs-ccn-
tralc, van waaruit een krachtige werking
gaal lot herstel der vredelievende
betrekkingen tusschcn de natiCn onder
luig.
mien geleden i
>1 gevraagd naa
zenden van c
xvidc hij
zijn rneening over
tellen dat ik tegenover het denkbeeld
ran een diplomatiek missie van Ne
Epistel en Evangelie.
Derde Zondag na Paechen.
LES uil den eersten brief van den II.
apostel l'etrus 11. 11 1<>.
Zeer geliefden I Ik bid u, als uil-
landigen en vreemdelingen, dat gij u
onthoudt van de vlccschclijkc begeer,
lijkheden, die strijd voeren tegen dc
ziel leidt ccncn goeden levenswandel
onder dc heidenen, omdat deze om
datgene waarotn /.ij u als kwaaddoe
ners lasteren, wanneer /.ij u uit dc
goede werken gade slaan, (rod mogen
verheerlijken op den dag der bezoe
king. Woest dus om God onderdanig
aan all< mcnschclijkc overheid, lict/ij
aan den koning, als aan den opperste,
hetzij aan de landvoogden, als die door
hem gezonden zijn lol stral der huus-
docncrs en lot lol der goeden want
aldus is het den wil van (iod. dat
door goed te doen, de onwetendheid
van dwaze mcnschcn tol zwijgen brengt,
als die vrij zijt, doch dc vrijheid niet
bezigt lot een dekmantel der boosheid,
maar als dienstknechten van (iod. Eert
allen hebt dc broederschap liet vree I
(iod; eert den koning Gij dienstknech
ten, wee»! in alle vree/o onderdanig
goed cn bescheiden, maar ook aan
die linril zijn. Want dit i« loffelijk. m
Christus Jezus onzen lieer.
EVANGELIE
cn H. Joannes: XVI. It»- 22.
I tijd sprak Jezus tot zijne
leerlingen l-.cn weinig lijd- en gij zult
Mij met meer zien, en wederom een
weinig tijd* cii gij zult Mij cn want
Ik ga tol den Vader. Sommigen dan
van zijne leerlingen zeiden t"t c.'
de, Wat dit, he,geen ll.j ons
I on weinig tijds cn g,J zult Mij
zien en wederom een weinig lijd. en I
gij zult Mij zien, en: Want Ik ga t..t du Nedeii.md-. I, p....
Vader Zij reilen de. Wat is dit."loge.ijkc krachtige meewerking
hetgeen llij zegt. ten weinig tijd» het verkrijgen van den vrede en
wij weten met wat Hij .preekt, je/u. vei.elnll. iale zegenrijke be.m.eie
nu wi.t dat zij Hem wilden ondervra- des l auscn, moet dc geluk
gen en zeide tot hen Gij vraagt onder K' -vering worden l-grju
elkander da.cover, dat Ik gezegd heb i meent De Maasbod
ben, dat zulke feiten konden voorl
,',Hct zal zeker zeer moeilijk, i.
niet onmogelijk zijn." zoo zegt hel bh
„om den schuldige ol schuldigen
zoeken. Eri do oorzaak Ja, dat
wel door dc beste deskundigen, v
schillend uitgelegd worden. Wij gewu
ncnschcn, geven maar dc schuld a
dar
nstert. Het economische leven
r deze gcbeurlenissen in al zijn
clen is geschokt, wordt steeds
1**14 de I weedt
zuigen.
Mgr.
>t bij het
'me "vcMrokkèi
het Val
rgenwoordiginj
raken.
het de Kegecrmg
-Ie dw.u
«I Augustus 1**14
nd.inks dat, blijft In
duur. En nu
i Februari j.l. een leem
vijl procent heelt opgenome
of de r
weinig ^lij-Is en gij zult Mij
gij zult Mij zien. Voorwaar, voorwaar.
Ik zeg u g:j zult schreien cn wcencn,
doch de wereld zal zich verheugen gij
echter zult in droelheid zijn, maar uwe
droclhcid zal in vreugde veranderen.
Kcne vrouw, wanneer /ij baart, heelt
droefheid, dewijl haar uur gekomen is
maar als zij liet kind gebaard heelt,
denkt zij niet meer aan -Ie kwelling,
wegens de vreugde, dat er een menseii
ter wereld geboren is. Ook gij dan hebt
nu wel droefheid doch Ik zal u we
derom zien, en uw hart zal zich ver
heugen, cn niemand zal u uwe vreugde
Koningin e
Kabul
De mobilisatie.
dc
der Re
Binnenlandsche Berichten.
i de Knu
Warmee
eering de omstandigheden
ard zijn. dal aan de oudst* landweer-
lichting verlui kan worden verleend,
zal dit geschieden.
'uitrent den duur van liet c< rate
verblijf onder de wapenen der lichting
beslissing worden
genomen wanneer tot tie mobilisa
orden overgegaan. Wanneer
digheden dit niet onmogelijk n
>d liet streng op tien voorgrond
lea normalen termijn niet
schrijden.
Over het geld.
Het herstel van het Nederlands
gezantschap bij den H. Stoel is i-
FEUILLETON.
DE LIJFEIGENE.
D
werklieden, die in tic vallei v«-i -
spicid waren om don oogst te ver
li, behoorden allen tot ut'r.c la-
lijfeigenen, die aan het land.
:rkle, verbonden was en
i luit w
scheiding van tie hofstede gcbouo
Deze lieden _g«litlen zich gelukkig
hun ncdcrigcn ntnnt, want Hahriman w
voor hen een goed meester, dit;, wat
zeer zeldzaam was onder tie. vrij-'
nen, het niet beneden zich nchtl-
lot hen af te dalen. Du aarde, die zij
met hun zweet bewerkten, vergoedde
ruimschoots hunne vcrmoeienissci
ontvingen een gioot gedeelte tier
brengselen von tie hofslctlc naai
of minderen over
iienlc', Provincie-, of Watersdtap»-
tpieken over tie millioenen pand-
ven, welke Hypotheekbanken heb
ben uitstaan
koopman, landbouwer of par
ticulier, die thans, voor zijn zaak
hypotheek, geld bij kas
-linemen, moei na
Ci. rente betalen.
„Het i
deiigtanrf
W°!N'u "W
Wie zou zt
Ki
percent
-t tie F
verband tncl bet luit
der Kijksl.-cningcn
omdat zij zoo go :d voor hen was,
Zij Verliet zeldzaam tic hofstede cn
was nimmer tegenwoordig bij tic schil-
lerende leesten, welke de viije I-Tanken,
die in linie iiabmirschnp wooildt
pleegden te vieren. Zij wist dat vr g.
woonlijk wanorde heeisehtc bij dit
talrijke bijeenk.misten, dok haar echt
genoot onthield zich van dczconstiilmlgt
vergaderingen, omdat zij dikwerf tie Ih.u
waren van twuctlracht til bloedige
Als llaluiman e
ird i
K"J-
grot
jen d.it hij
van liet jas
zekerd, dal
ontbrak.
r het noodigc
t Hahriman, Eusborga
gcnaamtl, was eenige jaren jonger dan
haar echtgenoot. Zij vervulde in hel
gezin al de plichten cn bezigheden,
welke de Wijze Man aan eene huisvrouw
oplegtdc lijfeigenen eerden haar we-
g- ns pare d ugclcn, cn zij liadtlcn h i.ir
•rbied. Hij ben
groet op liefdevolle w
scliillcrtlen van hel g
alien, die Item ilicrb.uu
elkander om zijne liefkozingen te onl
vangen, die hij hun «Lui ook niet wei
genie, llnhiimaii leunde legen et
tier boomen, die met hunne schuin
den bank overdekten K-isbcrg.i plaatst,
zicli op de biuik. De kinderen hervatte
hun onderbroken spel.
„Do oogst", zeitle du grijsaard, „zal,
naar ik volgens de schoven oordcelcn
kan, gunstig zijn. God zij gezegend,
wijl l lij ons eiken dag zoo overvloedig
voedsel schenkt"
„Wij zullen wel niet rijk worden",
antwoordde Hahriman, „maar toch ge
makkelijk in ons onderhoud
en onze lijf -'g. nen zullen voordeel
de Nederland-die
„Gelukkig dat onze landbouwers,
door de buitengewoon hooge prijzen,
welke dit jaar voor dc landbouwpro
ducten waren te maken, in goede con
ditie zijn, maar dit i« niet het geval
met den koopman, die helaas, juist
door die gedrukte tijden geen groote
omzet heelt.
..Wij weten ook niet hoe hierin ver
betering te brengen".
..I)aaroin," aldus besluit het blad.
„kunnen wij slechts in het.algemeen
aanraden, dat zij, the door de huidige
omstandigheden niet in dc beurs wor
den getroffen, vooral niet tuiulg mogen
zijn en zoo mogelijk nu geen geld
moeten oppotten in tleze tijden, dat
aan circulatie gemeenschap wordt ont
trokken, trrwill die door den oor-
tug schade lijden, -Ie grootst mogelijke
logheid moeten betrachten, in de
hoop dat. al» de vrede eindelijk wordt
gesloten, tie zaken zeer waarschijnlijk
rullen opbloeien, en weer goede da-
gen zullen aanbreken."
R. K. Middenetandafedaratia.
t'ii uitiic-odtging van liet Ilontlsbc-
stuur -Ier L'irechtsche Hanze kwamen
Woensdagmiddag te Breda van vier
Diocesane Hanze'». Roermond was
verhinderd afgevaardigden samen om
te bespreken de oprichting eener fedc-
r.itic vin K. K. Hanxcbondcn in Sc-
Rebslve de Geestelijke Adviseur» wa
ren afgevaardigden aanwezig van Haar
lem. Ilreda en l'trecht 2. en van 's-Her-
togenboseh een.
I)c vergadering, algemeen van ge
voelen, dat de stichting eener federa-
II- gowenscht moet worden geacht,
besloot ecne commissie te benoemen,
mtwerp-statuten in eene volgende
nkomst ter tafel zal brengen.
iet te
Uit het Buitenland.
ml spoedig weder ral worden ver
lerlandschc
taat tegen
dan
laatgrai:
kunst
of
>f anderen
:lijk. dut juist dc mitl-
vooral, door het tlurc geld
rden in het gchcclc land wel-
icral Banken cn Bankjes op-
i ilcii|iicringdociulcn en kleine
boeren aait geld tc helpen, doch dat
allemaal niet weg. tl.it voor tl.it
geld ot-k hoogc rente moet worden
betaald! Hut is, wel is waar, beter
duur dan niet tc verkrijgen, maar toch
tegen dez
dc positie
a uitgav
oversla;
let zal achtt
al»
DE OORLOG.
toovcr men kan afgaan op de
berichtenstroom waarmede de oorlogs-
arresponilentcn hun naar nieuw» dors-
-ml publiek gelukkig maken, moei
ooien geconstateerd dat indien tic
lelie aanvallen van Franschen cn En-
gelachen en Belgen bedoeld zijn als
-en ernstige poging tot het verdrijven
-an den Duitachcn overweldiger, 't
ucces nog bitter klein is.
Alleen een belangrijke versterking der
cibondcn legers kan dc kans doen
o is dan 't wachten op den
KngelscUman, die dc ontbrekende sol-
datenmnssa kan ea moet leveren.
lntusschcn zit de Brui» ongestoord
op bijna heel Belgié', op tien mooie
departementen van Frankrijk en op een
groot deel van Polen.
llij heeft, al» er nu eens over den
rede moest worden onderhandeld, wat
lan tc bieden in ruil voor zeer guns-
ige voorwaarden de anderen bezitten
illcen ecnlge ten dccle improductieve
:ii ongezonde Duitscltc koloniCn cn
cn deel van het gebied van den Cos-
tenrijkschen bondgenoot. Indien Duitseh-
land cr in zou slagen te houden, wat
het thans bezit, kan het er nooit slecht
bij varen.
..Man kann ja ruhig abwarten
De Katwijk.
In Duitsche marine-kringen ziet men
ct spanning den uitslag tegemoet van
het onderzoek inzake de Katwijk. Men
zou het levendig betreuren, indien wer
kelijk een Duitsche duikboot oorzaak
van het ongeval zou zijn geweest Men
erkent te Berlijn tc zeer de onzijdige
houding welke Nederland gedurende
rlog heeft aangenomen en wel-
or geen incidenten i» verstoord,
dan dat men zonder grond Nedcrland-
sche belangen zou schaden.
Er zijn er ook die ineencn dat een
Engelsche duiker schuld lean hebben.
Zulks in verhand met volgende me-
dcdccling van den Duitschen marine-
.In den laatslcn tijd zijn herhaalde
lijk Briische duikbooten in de Duitsche
bocht van de Noordzee gezien en her
haaldelijk door Duitsche strijdkrachten
aangevallen."
't Is echter bijna zeker dat een Duit
sche duikboot de Katwijk zinken deed.
Waarom Turkije vecht
Dat Turkije besloot aan Duitsche
tijde deel tc nemen aan den oorlog,
ea» om zfln onafhankelijkheid tc ver
zekeren. Allen wilden iet», naar een
Turksch staatsman mededeelde dc
Kussen de doorvaart door de Darda
nelles de Franschen concessies
Klein- Azie, de Engelschen nog veel mi
In Engeland
zijn er die ongeduldig worden over den
langen duur van den oorlog en verwij
ten Worden er gericht tot de Kngalsclut
regeering.
Alsof die ook niet graag het einde
De „Daily Mail", een invloedrijk En-
gelsch dagblad, schreef bijtend
„Sedert ccnige weken hooren wij dat
Konstantinopel spoedig zal vallen en
dat dc Engclschc ministers geheelont
houders zullen worden. Omtrent belde
zaken bestaat nog twijfel. Maar beide
zaken zijn ook niet van het grootste
gewicht. De hoofdzaak is, de Duitscher»
te verdrijven. Ze zijn cr nog in grootcn
getale en dc vcrllcslijstcn bewijzen, dat
zij duizenden Engelschen doodden of
verwondden. Wat voert dc Engclschc
rcgcering uit Zij muilkorft dc per»
instcde munitie te produceeren. Zij ont
dekt wat iedereen weetdat Duitsch-
land sedert vijftig jaar aniiinekleurstof-
fen mankt. Zij laat Duitjcljland zooveel
katoen opslaan dat h.-t land voor lan
gen tijd voldoende ammunitie kan ma
ken. Zij recrutcert op zoodanige manier,
dat wij thans honderdduizenden gehuw
de mannen aan liet front hebben, ter
wijl de ongehuwden thuis blijven. En
omdat French met voldoende munitie
kan krijgen, hceten dc Engclschc werk
lieden «bonkaard». Eu wat presteert
Engeland op liet slagveld De Engel
schen houden een front van 50 K.M.
bezet, tegen de Franschen wel 870 K.M.
Zelfs het restje Belgen bezet nog 28
K.M."
Niet erg vriendelijkis 't wel,
lezer
i intevredenheid onder de mijnwer
kers komt nu de zorgen der Engelsche
Hccrdcrs nog vergrooten.
Dc mijnwerkers besloten tot staking
voor het geval, dat hun eisch tot ver
hooging van twintig procent niet sou
orden ingewilligd.
Dit bericht werkte als een bom.
Meri verklaarde dat de staking on
mogelijk was, daar de Engelsche vloot
zonder Wales-kolen niet gcvcchtsklaar
zijn zou.
De leiders geven te kennen, dat de
loot niet buiten de mijnwerkers kan.
Sedert het begin van den oorlog heeft
>!e admiraliteit vijftien millioen ton,
binnen een Jaar tc leveren, besteld, in
plaats van 1',, millioen al» in gewone
lijden.
Ut het Lagerhuis sprak minister Lloyd
George nochtans zeer opgewekt. Hij
zeide o. m.
„Terwijl voor den oorlog niemand er
aan dacht, dat het expcditieleger uil
meer dan 6 divisies zou bestaan, kan
ik op gezag van Kitchener meüedcelen
dat incer dan zesmaal zooveel troepen,
volledig uitgerust en voldoende van
e voorzien, in het veld staan,
itrijdcr, die uitgevallen is, werd
reeds door een ander vervangen.
Hij herinnerde er aan dat da fabri
catie van munitie thans 19 maal zoo
groot is dan in September.
Dat zulks noodig is, bewijzen de
feiten.
Een reuzenmacht moet worden op
de been gebracht en gehouden om den
Piuis te dwingen België en Frankrijk
te verlaten.
't Is er nu nog verre van
„Niettegenstaande welkome plaatse
lijke successen, is er in den oorlog de
laatste zes maanden geen merkbare
verandering gekomen", eonstateert dc
Times. En 't groote Engelsche blad
vervolgt dan:
„Den -Oen October waren de Duit
scher» gedurende 7 dagen in bezit van
Kijssel cn thans bezitten zij het nog.
In het Westen is de voorbereiding tot
ccn inval van du landgenootcn in
Duitschland ternauwernood begonnen.
Dc overwinningen bestaan hoofdzake
lijk in een kleine strook bij Neuvc Cha-
pclle, een paar mijlen in Champagne,
ern klein voordeel bij Saint Mihiel en
beperkte vorderingen in de Vogezen.
In het laatste haltjaar is het front zoo
weinig veranderd, dat een cartograaf
de wijzigingen nauwelijks zou opmerken."
dc gaven, die dc Hemel ons
schenkt,"
„Ja, gij hebt gelijk, dat gij aan onzt
lijlelgcnen denkt; y.ij zijn aan ons ge
hechtzij maken, om zoo te spreken
deel uit van onze familie".
„Ik verlang ook," hernam Hahriman
„hulde tc liicngen aan In i wakkers
volk, dat sedert langen tijd aan onzs
hoeve verbonden is; de godsdienst leer
ons, dal zij voor God onze gelijken zijn
„Voorzeker," ging de grijsaard vooit
„en ik voeg cr bij dat ten gcvolgt
v.ui schreeuwende onrechlvaaidigliedeu
vrije mannen, «lie het recht Ik,, itcn
om op dc nationale Meidagen hunne
stem uit te bicngcn tot de ilienstba.ir-
held gebracht zijn. Dagelijks nog zijn
cr machtige lieden, die met voor
bijzien van alle goddelijke en ui-'ii-
schclijkc wetten, dergelijke goddcloozc
handelingen zich veroorloven."
„De slaehlolfers behoorden zich op
de rechtbank der hofmeiers tc be
roepen,"
„In deze tijden van oneenigheid,
VOOtldtirendc oorlogen en maatschap
pelijke wanorde is het moeilijk voor
de vorsten der volken om hun gezag
met kracht uit te oefenen tegenover
machtige personen, wier geweten hen
erlioudt op den weg der bi
heid. Trouwens de stem der waarheid
wordt dikwerf verdoofd door se-lutldig«
toegeeflijkheid."
„Gij spreekt waarheid, vader," voegde
llnhriman op drocvigen toon cr bij,
„ik ben getuige geweest van groote
onrechtvaardigheden zij, die ze onder
gingen zijn cr niet altijd in geslaagd
zich een wettige vergoeding
schaffen.
De grijsaard zuchtte, sloeg dc oogen
ten hemel cn zeide: „ongelukkig de
leenman, die niet sterk genoeg is om
zicli te verdedigen."
Op deze woorden volgden het stil
zwijgen dc ongerustheid verdreef de
vreugde, die een oogcnblik te voren
op aller gelaat schitterdedc oogen
van den grijsaard, van Hahriman en
Eusbcrga richtten zicli werktuigelijk
heuvel aait dc andere zijde
.•r, waarop zich een trotach
kasteel verhief. De zon verdween ai
den gezichtseinder en liet een brcvdi
zoom van purpcra wolken achter. Ei
kar, met korenschoven geladen, do
twee ossen voortgetrokken en gevolgd
door dc lijfeigenen, verscheen op het
plein voor de schuren. Dc grijsantd
stond van zijne plaats op en begaf zich
met zijn zoon naar «ie arbeider»,
Eusbcrga trail do woning
waar de kinderen haar terstond volgden.
HET AVONDMAAL
De familie der lijfeigenen van Hahri
man bestond uit een vader cn f
i mocdci, belden ter locftjjd van onge
Nog moor pensioen.
Bij Kon. besluit werd den vroege-
ren directeur der bedrijven een pensi
oen toegekend van f2090 jaars. waar
van ten laste dezer gemeente komt
f1132 ftr jaar
Dit weril hem toegekend als direc
teur der Gasfabriek zijn verzoek om
bovendien pensios-n als directeur der
waterleiding is afgewezen. Volgens de
vijftig jaren, zes krachtvolle jongelingen,
in wie de jongste zeventien jaren tchlc,
i ccn meisje van tien Jaren.
Na den wagen in de schuur der hof
stede ontladen te hebben, keerden de
lijfeigenen terug naar hunne hut, die
oveischaduwd was door boomen, met
ijpc vruchten beladen. De rook steeg
liet meer op boven het dak dc avond
was gekomen, en de sterren schitterden
als zoovele diamanten aan den henn
Men hoorde in dc verte het gekras der
nachtvogels, dal zich vcrectugdc met
het gebrul van sommige wilde dieren
nabij vernam men het zacht ge
murmel der beekde bladeren der
boomen, zacht bewogen doordenavom
wind, ruixchten in een harmonieus
akkoord mede. Toen de lijfeigenen de
hut binnentraden, stroomde hun de
genuine geur van wildbraad, dat op
een lange tafel stond, tegen, Daarncven
bruischtc in ccn aarden kruik het na
tionale bier. pas uit dc ton getapt, eenige
aarden bekers en bruin vcrsch gebak
keu brood versierden overigens dc tafel.
Het dochtertje, Casslldi» genaamd, hielp
hare moeder de avomlspijzen gereed
maken.
Nanllede, de moeder van het meisje,
was ccn lliukc vrouw metcenigszinsdoor
de zon gebruinden tint op het gelaat
met ecu glimlach sloeg zij dc arbeid
vnn Casslldi» gade en vuurde haren
ijver aan met een liefdevolle blik eener
Amersfoortsch Nieuws.
moeder. Zij was altijd opgeruimd on
dank» hare vele bc/ighedci en zorgen,
die het talrijk gezin vorderde. Sedert
zij gehuwd was met den lijfeigene.
Drcbnn. was zij zeldzaam buiten den
omtrek der hofsfude geweest, d.itt alleen
om de» Zondags naar de kerk tc gaan
de wereld, waarin tij zich bewoog,
waren de villa en de hut, onder wier
dak haar leven rustig heenvlood te
midden van de vervulling harer plich
ten, welke zij zeer ter harte nam. Al
eerzucht van deze uitmuntende
w bepaalde zich tot den ijver om
hare meesteres en haar man genoegen
geven en haren kinderen in eer cn
deugd tc zien opgroeien. De goedheid
vnn den leenman, aan wicn zij zeer
gehecht was, vervulde haar inet onbe
perkte dankbaarheid, want zij wist hoe
hard dikwerf het lot der lijfeigenen wa»,
wanneer zij afhankelijk waren van mee-
doogenlooze meesters.
Dreban. «Ie echtgenoot van Nanllede,
was bezield met dezelfde gevoelens
doordrongen van den god»«licii"t. was
llij evenals zij volkomen tevreden met
zijn nedcrlgcn stand, cn strekten zijne
blikken, niet verder dan tot de grenzen
der vallei, waarin zicli de hofstede
verhief.
Wordt voortgezet.
