Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken. RussischeCouponsmet mantels per 1916. DE EEMBODE Kantoor: Lingegracht 13, Amersfoort Telefoon No. 314. Dit Blad verschijnt eiken Dinsdag;» en Vrijdagavond en wordt uitgegeven door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. Prijs per drie maanden zestig cent. Afzonderlijke nummers vijf cent. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal. Dinsdag 21 December 1915. No. 76. Negen en twintigste Jaargang. AdvertentieprijsVan één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer tien cent. Billijke tarieven bij geregeld ad verteeren. Alle mededeelingen, ingezonden stukken en advertentien gelieve men in te zenden ten kantore van De Eembode, aan de Langegracht no. 13, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen. De vrede. Niet zonder een sterken indruk er- vnn te ondergaan, heelt het Room- sclte Nederland indertijd de berichten gevolgd, welke betrekking hadden op ontvangst van den Nederlandschen ge zant bij het Vaticaan, den inmiddels zoo vroegtijdig ontslapen oud-minister mr. Louis Regout. In dc sobere weergave der feiten wns ieder, die zien en hooren kan, de grootc historische betcekcnis dezer ont moeting duidelijk kenbaar. Ken zeer bepaalde indruk kreeg men bij hel lezen der telegrammen, deze namelijk, dat de HeMuMn gewit en nog veel minder «Ie Paus de ollicieelc woorden van vredespogingen niet zouden ge sproken hebben, wanneer zij met recht en reden van hunne onderlinge samen werking geen succesvol slagen ver wachten. Voor den persoon des Pauses mag men gevoelens van diepen eerbied en oprechten dank cischcn, waarop hij door dc ontvangst van den Nedcr- land.chc gezant recht heeft. Want van dc zijde des Pausen getuigt 't na alles wat er in den loop der latere jaren gebeurd is, waarlijk van eene meer dan gewone vergevingsgezindheid cn tegemoetkomendheid. We bedoelen niet, dat het Vaticaan verstoord zou moeten wezen, omdat er in ons benepen landje nog een soort van agitatie beeft plaats gehad, legen he. gezantschap, noch ook om dat een handje vol liberalen en soci alisten in ons parlement er tegen stem den deze bekrompenheden zullen in de eeuwige Stad ternauwernood zijn opgemerkt. Maar Nederland is in de geschiede nis het cenige land geweest, dat zich haastte den Italiaansclien rooverstreek van 1870 met het terugroepen van zijn gezantschap te bezegelen en het is ook gebleven het land, dat, bij twee achtereenvolgende vredesconfe rentie'» binnen zijne grenzen, geen po ging deed om aan de internationale positie des Pausen, die liet tegen de evidentie der werkelijkheid in had er kend, ccnig recht te doen wedervaren, Kn nu Nederland in militaire kracht toeren niet wenschend uit te munten, zich in zaken des vredes eene eere plaats te meer in de wereldgeschiede nis verwerven wil. wendt het zich, alsof er niets gebeurd was, tot den 1' cn aamlonds wordt het welwillend vangen door het Vaticaan, waarvan pleegt Ic zeggen, dat het wél vergeeft maar nooit vergeel. Maar zelfs het wetsontwerp tot z ding van een gezant was niet vrijj' eene zekere miskenning van sPau positie. Want dat men van alle zijden gedurende het gehcclc verloop der handelingen zoo den bijzondcren druk legde op het tijdelijk karakter der missie, moge voor wie onzen binnen landschcn politiekcn toestand kent, be grijpelijk zijn, maar in elk geval toch alsof m tide tot den Paus 19 FEUILLETON. We willen wel gaarne, nu het er op- in komt ons verdienstelijk te maken »or de menscheid en de beschaving, profitecrcn van Uwe positie, maar als met Uwe hulp er in geslaagd zijn dien lauwerkrans op liet hoofd te n, dan is alles lusschen ons weer gedaan en wenschen we evenmin als vroeger relatie's mot U te onderhouden. Zoo spreekt eene natie, die volgens het woord van Inrcn minister-president, slechts een bescheiden 'plaats inneemt dc rij der volkeren, cn ze spreekt aldus tot hei Vaticaan, dat door dien- zelfden staatsman tot de Grootmachten wordt gerekend. Dat ondanks dit alles dc Paus toch aanstonds bereid was de toegestoken hand te grijpen, bewijst wel dat 't een hoogc, heilige cn totaal onbaatzuchtige nst van hem is, zijn streven lar en zijn werken voor den vrede. Het kan niet anders of de houding des Pauses gedurende dezen wereld oorlog zal een diepen indruk ten goede maken op de volkeren, voor zoover ze niet door geloofs- of ongeloofsfana- zijn verblind. de uitspraken des Pauses in den loop van dit oorlogsjaar heeft gc- 'olgd, zal de vooral voor ons Katho lieken zoo troostende zekerheid gekre gen hebben, dat er temidden dergeos- rlng en volkerenhaat slechts die de banier van het recht omhoog houdtslechts één ook die te midden van het kanongebulder oorlogsgeschrceuw den vtcde predikt i de liefde, cn dat die éénc is de Welk een pover figuur maakt naast het Vaticaan de sociaal-democratie, die zich toch ook eene internationale groot macht noemt. Alle theoretische be- ichouwingen ter zijde stellend en slechts de feiten latende spreken, vragen met de volle zekerheid de vergelijking glansrijk te kunnen doorstaan Wat heeft in dezen wereldoorlog tor dc werken des vredes cii der liefde het Katholicisme en wat heeft ociaal-democratie in zijn dubbel internationaal bureau er voor gedaan iiecft dc sociaal-democratie ge- oor gewonden en gevangi heelt ze gedaan having van het recht ""at heeft zc gedaan tot tempering den volkerenhaat cn tot bespoe- diging van den vrede Ze heeft voor dat alles niets gedaan dan hard geschreeuwd en daardoor waarachtig nog de „bcwusten" in den waan gebracht, dat ze er alles voor deed. Stel daartegenover nu de figuur des Benedictus krijgt een profetische be- teekenis bedriegen niet alle teekenen, dan zal uit den mond der uitgeputte, stervende volken, tot dezen Paus nog eenmaal de welkomsgroet van Jeruza lem klinkenGezegend die komt in naam des Heeren. Binnenlandsche Berichten. :sl Hoog boven de partijen uit, houdt hij niet op aan dc verdwaasde volken grootc waarheden des Christendoms predikenzonder aanzien des per ms houdt hij liet recht hoog en als evangelische Samaritaan knielt hij neder langs dc oorlogspaden om ge wonden en gevangenen te redden. Zoilder ophouden maant hij aan vrede. Waarlijk, de keuze van den naam Lijkverbranding. Bij het in de kamer gehouden debat 'er lijkverbranding, bij de behande ling van de bcgrooting van Binnenland- Zaken, verklaarde minister Cort der Linden, dat er van hem geen wijziging der Begrafeniswet te verwach- Regeeringsgroenten, De burgemeester van Leiden heeft drie groentenhandelaren gestraft met dc inhouding van regeeringsgroenten. Be doelde winkeliers, die uien van regee- ringswege ontvingen voor den prijs van f. 2.80 per 50 K. G., om ze tegen de vastgestelde maximumprijzen aan par ticulieren te verkoopen, verkochten ze na ontvangst van het distributieburaau aan een opkooper te Rijnsburg tegei f. 6 per 50 K. G. Mochten dergelijke gevallen van oorlogswinstbejag zich meer voordoen, dan zal de verkoop van regeeringsgroenten aan particulieren voortaan van gemeentewege plaats vinden. Ons leger. Het eerste gedeelte van den land- stormlichling 1912 zal worden opge roepen tegen begin Februari en het tweede gedeelte vermoedelijk tegen einde Maart van het volgend jaar. De minister meent, dat de g»es het leger goed mag worden genocma. Hij heeft de volle overtuiging, dat recr het werkelijk tegen den vijand moeten optreden, onze mannen hun plicht zouden doen. inzien van het aandeel, dat de particuliere industrie thans in den aan maak van patronen en munitie heeft, wordt medegedeeld, dat »r ruim 50 particutiere fabrieken bij de munitieaan- maak zijn betrokken. De druk. Op een naar huis zenden der mili- ren is nog geen kans. De regeering legde dienaangaande de volgende ver klaring af „Dc Regeering is er ten volle van overtuigd dat de linancicele lasten zwaar drukken. De Regcering is er ten volle van overtuigd dat de druk van het bijeenhouden der troepen ook eco nomisch zwaar is. Wanneer de Rcgce- ing evenwel meent, dat de lijd nog niet is aangebroken om een belangrijk deel van onze weermacht naar huis te zenden, is dat uitsluitend hierom, om dat zij meent dat de buiteninndschc toestanden nog steeds grootc waak zaamheid cischen en omdat zij over- gd is, dat het Xederlandsche volk de handhaving der neutraliteit ais een van de eerste plichten der Regeering beschouwt." Derhalve voorloopig geen demobi lisatie. Nieuwjaar. Met het oog op den grootcn toc- vloc van poststukken bij de jaarwis- ling. wordt het publick verzocht nor het binnenland bestemde brieven, briefkaarten, prentkaarten, visitekaart jes en circulaires, welke men bij voor keur op 1 Januari wenschl te doen bestellen, te voorzien van twee elkaar schuin snijdende strepen, getrokken De geschiedenis van een Zeeman. Hel was twaalf uren en de drie bo den waren nog niet terug geko men, daarom was Surcouf verplicht nieteen gedeelte der bemanning ge wapend aan land te gaan. Hij gaf den luitenant het commando der beide sche pen over en plaatste zich aan het hoofd van twintig man, die landen zouden. Zij werden goed gewapend cn niette genstaande dc grootc hilte moesten zij drie pakken over elkander aantrekken om zich tegen dc vergiftige pijlen der Dajak* te beschutten. De schepen lieten het eiland en wierpen in de bijheid van liet vaste land het anker, om in geval van nood de kust met hunne kanonnen te kunnen bestrijken. Toen werden de booten uitgezet om in tie bocht te landen, die hier door een klein In zee uitloopend riviertje gevormd werd. Dc oever was slechts eene smalle, zandige streek zonder plantengroei; daar achter echter bevond zich een d.eht woud, welker doorgang zeer slingerplanten belemmerd werd. Zoo zag men er bij voorbeeld een bijna honderd voet hoogen boom, die mis schien een omvang had van twintig voet. Zijne witte kroon was statig, zijne vruchten waren zeer prachtig. I)it was dc gevreesde ansschar, welks uitwaseming zeer pijnlijke gezwellen veroorzaakte; liet is de beruchte upas, 'aarvan zooveel schrikkelijks verhaald ,'ordt. Op Java moet hij geheel alleen i het „doodcndal" staan en de lucht ïijlcn ver zoo verpesten, dat een booi struik noch gras kan groeien cn all levende wezens, die in zijne nabijhei komen, sterven. Dat is niet waar; mees al vindt men hem in dichte bosschei t behoeft slechts zorg te dragen zijn gift niit aan te raken en niet al te lang zich aan zijne uitwaseming bloot stellen. Eene slingerplant een arm, klampte zich stam omhoog, totdat op eene zekere hoogte, zij tusschcn zijne eleptische bladeren, een groen-witte bloem toonde die een jasmijnachtigen reuk gal. Dat was de Javaanschc notenbrekcrbooin, in wier wortels een giftig sap zit, dat onder de naam upas tschcttck of upas radscha bekend is; het veroorzaakt in dc geringste wonde hevig braken cn een «martclijken dood. In dc nabijheid groeiden vele planten van vijf voet hoog. die ellenlange, zacht behaarde bladeren, cn eene rood witte bloem voortbrachten. Het was de Indische Gigant. Ook wilde cassamumar-ingwc- vcn struiken groeiden er. Uit deze vijf planten benevens eenige andere, berei cember ter post te bezorgen. Zij kun- dan tijdig voor dc bestelling wor den gereedgemaakt, blijven tot 1 Ja- nnari op de kantoren van bestemming bewaard cn worden zooveel mogelijk op dien dag in de bestellingen opgenoi Voor Z. H den Paus. De geldinzameling voor Z. H. den Paus bracht in korten tijd alles bijeen, on geveer drie honderd duizend gulden op. t Pater Nieuwbarn Op 53-jarigen leeftijd overleed pater M. C. Nieuwbarn, de bekende kunst historicus en liturgische schrijver. Pater Nieuwbarn werd te Rotterdam geboren, hij trad in 1882 in de orde van St. Doniinicus en werd den 15den Augustus 1899 tot priester gewijd. Na cenige jaren professor te zijn ge weest te Huissen werd hij daarop be noemd tot professor aan het Sint-Do- minicus-college te Nijmegen. In deze laatste stad heeft hij meer dan twintig jaren gearbeid, en zijn werk zaamheid strekte zich uit op velerlei Ondanks zijn drukke bezigheden hij steeds lust en tijd te vinden wetenschappelijke» arbeid, en een reeks grootc cn kleinere werken, mogen igen van zijn knappe energie i ilie. Pas is nog ven zijn hand le liturgie van h .Handboek kerkelijk jaar' Zijn ziel ru Roomscho werkgevers. Tc Utrecht had eene aigemcenc gaderillg plaats van do Alg. R. K. Werk- geversverecniging onder leiding van J. van Dijk, van Amsterdam, die mede deelde, dat door Z. D. H. den Aarts bisschop tot geestelijk advi- vcrecniging was benoemd pastoor Meu- leinan van Utrecht. Hierop werd het huishoudelijk regle ment goedgekeurd. O.a. werd vastge steld, dat den leden op kosten der vereeniging het orgaan der vereeniging (Het Patroonsblad) zou worden toege zonden. In aansluiting hiermede beval zitter in warme bewoordingen de lezing aaj van de brochures Prof. van Aken over sociale quae: (Tien sociale Studies), Prof. van Aken te Hecswijk is be noemd lot eere-voorzitter der ging. Hierna was het woord heer Van Vuurcn, lid van de Tweedi Kamer, tot liet houden eener lezing den wie bewoners van den Indischen Archipel hun berucht gift, waarin de pijlen gedoopt worden, waarover reeds zooveel waars cn onwaars is verhaald. De bereiding geschiedt op dc volgen de wijze Men neemt een vierde ccnt- scharssap, een tiende galgant-alpinicsap, even zooveel cassamar-ingwersap en aronsap, een beetje fijn gewreven zwar te peper er. vermengt dit met elkan der. Volgens omstandigheden voegt men hierbij het sap uit de wortels der javaanschc notenbrekcrbooin cn beit- 'beziën, dat een sterk opbruisen oorzaakt. Hectt het bruisen opgehou den en is dc menging gezuiverd, dan is het gift gereed. Wordt dit niet in al le grootc hoeveelheden gebruikt, dan wekt het gewoonlijk slechts een hevig braken op, komt liet echter in aanraking niet het bloed, dan veroor zaakt het spoedigen dood. I)at het bosch ook door verscheu rende dieren bewoond werd, bewees den zeelieden een groot rhinosccros- spoor, dat langs het riviertje iiep cn waar ook nog andere gevonden wer den. Hierheen ging de gids Holmers hen voor. Wegens het gevaar hunner positie inoest men eene voorhoede vormen, en daarvoor zocht Surcouf vijf man uit, die den weg cn de on ken moesten onderzoeken. „Bijna een half uur was men voort gegaan, toen door de voorhoede tcckeii werd gegeven, dat er icn. Snel tukten dc andi waatis en kwamen aan eene plaats, aan den oever der rivier verschei dene sporen van rhinosserosse vereenigden cn een groot plein den. Rechts werd het begrensd door rivier, links door een groot bosch voor hen door veie troepen ge wapende Dajaks, die ook den anderen r der rivier bezet hielden. Zij had den de Europeanen reeds gezien, m hunne pijlen cn bogen op en a een luid geschreeuw aan. „Ziedaar," zcide de opper-constabel, die gewapend was niet een geweer en een reusachtige bijl, „daar liggen zij mi in hindernis. Wij zullen hen ma; overzeilen, kapitein „Neen," antwoordde deze. „Wij w> ten nog niet of zij ons vijandig gezind zijn of niet." De meeste zijner lieden liet hij ach ter cn trad inct Holmers en nog drie anderen vooruit, tot hij zich op tig passen afstands der Maleiers bevond. Hij kon gerust zijn, want de achterge blevenen konden dc Dajaks zeer goed met hunne kogels bereiken. T laatste hen begrepen, gingen van hen vijf vooruit. Een hunner hief den werpspies op cn riep „Ada tuan-ku Deze woorden betekenden„W'i is mijn heer?" Dit was eene hoflelijk- Wij raden onze geachte clientèle aan, zoo spoedig mogelijk de Januari-coupons in te leveren, daar coupons vóór 25 DECEM- BERa.s.ingeleverdaanmerkelijkspoediger worden afgeleverd. Bankvereeniging H. L. A. Dullaert Co. AMERSFOORT - LANGEGRACHT 30 Scherpenzeel Soest TELEFOON INTERC. 363. R. K. Voetbalbeweging. Naar wij vernemen, zal zich uit de hoofdbesturen van de K. K. Voetbal bonden voor westelijk en oostelijk Noord-Brabant een bestuur vormen om te geraken tol een Nederlandschen R. K, Voetbalbond, dien men in den a.s. zomer denkt op te richten. Aldus hoopt men het gevaar van het Mis- en Vespervcrzuim tegen te gaan, De neutrale Ned. Voetbalb. staat loyaal naast deze beweging en met dezen bond zal contractueel worden samengewerkt. Het Roomsche „Ons Sportblad" zal het gemeenschappelijk orgaan worden van den R. K. Voet balbond. „Liefdewerk Oud Papier" Onze lezers zullen zich herinneren, dat, namens bovengen, vereeniging door Mgr. A. J. Caliier f6000 aan Z. H. den Paus is vcizonden, ter tege moetkoming in de offers, welke Z. H. brengt tot verlichting der nooden van zoovelen. Z. D. H. mocht namens Z. H. een ichrijvcn ontvangen, waarin dank werd betuigd. De Paus zendt aan al de be gunstigers zijn zegen. Na dit blijk van waardeering van het Liefdewerk komt het ons haast overbodig voor, onze Katholieken nog aan te sporen, het te steun goedkoopcr liefdewerk bestaat er niet, want het kost niets als een weinig goeden wil, maar dc vruchten zijn drieledig en kostbaar lo. toch verschaft het werk en brood aan velen. 2o. biedt het geldeiijken steun aan H. den Paus. 3o. Steunt het een groot aantal R, K. liefdadige instellingen. Zoo'n echt katholiek, en bij uitzon dering zoo goedkoop liefdewerk, moei ook in alle plaatsen van ons land afdeeling bezitten. Gemengde Berichten. Van den Oorlog. Do oorlog. Als de voorteekenen niet bedriegen men aan den Duitschen kant op geweldigen aanval op het Fransch- Engelsch-Beïgisch Westerfront. Groote troepenbewegingen werden opgemerkt en vooral trok de aandacht het samentrekken van zwaar geschut het Westen. De Kersttijd zou dan wel bloedig ontwijd worden. Bloedbad. Volgens Oostcnrijksch be richt verloren de Italianen in den 4en mislukten aanval in Kustland 70.000 dooden en gewonden. Van Bulgaarsche zijde. In militaire klingen zegt men, dat van het gchceie Servische leger ten hoogste 50,000 man, zonder eenigen legertrein of artillerie, Montenegro en Albanië in vei ligheid hebben gebracht. Zij konden hoogstens 6 batterijen berggeschut. ge laden op muildieren, meenemen. Van de 30.000 Serviërs, die naar Montrjie- gro vluchtten, bereikten -er nauwelijks 20.000 Skoetari, en dezen bevonden zich nog in jammerlijken toestand. Het lot van de 20.000 Serviërs, die de wijk hebben genomen naar Albanië is vree- selijk. Zonder twijfel zijn duizenden jam merlijk verhongerd en werden andere duizenden door de Albaniërs doodge schoten. Geweldig is de buit, welke de Duiuclte, Oostenrijksch-Hongaarsche en Bulgaarsche legers in Servië maakten; hun vielen 45CX) spoorwagons met een groot aantal gedeeltelijk nog geheel nieuwe locomotieven in handenbijna alle wagons waren volgeladen met mu- ichietwapenen. leder, rubberban den. benzine, kortom met een reus achtige hoeveelheid goederen, welke Servië gedurende een vol jaar van dc Entente had afgeperst. 0e Armeniërs. Vijftig afgevaardigden die alle protestantsche kerken in Duitsch- land vertegenwoordigen, hebben bij den Rijkskanselier hun bezorgdheid te kennen gegeven voor het lot van de Armeniërs. Dc Rijkskanselier antwoord de, dat de Duitsche regeering het steeds als een van zijn voornaamste plich ten zou beschouwen, ervoor te zorgen dat Christelijke volkeren niet zouden vervolgd worden wegens hnn geloot. Bedrog. In de zitting der Fransche Ka- heeft een lid gewezen op knoeie rijen met leveranciers door leden van hcid, cn dc Dajaks hadden dus waar schijnlijk gcene vijandige bedoeling. Surcouf had zooveel van het Maleisch geleerd, dat hij antwoorden kon „Ik ben de aanvoerder dezer man nen. Wat is de beweegreden uwer te genwoordigheid hier „Wij willen u ontvangen," luidde het antwoord. „Hoe wist gij, dat wij kwamen „De drie mannen, die gij naar ons zondt, hebben het ons gezegd. „Waar zijn zij l" „Er zijn er nog slechts tweezij zijn gevangen genomen." .Waarom „Zij hebben een onzer gedood. Zij kwamen den pensgadschar (Missionaris) terughalenik ben het opperhoofd; zij wilden mijn goed wedergeven, ik verlangde echter een geweer en kruid. Zij weigerden dit, en toen zij den pengadschar zagen, grepen zij hem. om met hem te vluchten. Wij volgden heneen hunner nam zijn mes cn doodde de zoon mijn broeders. Mijn broeder was er niet bij, daarna nam ik mijne spies cn stak den man in de hand hij stierf, want deze spies is in den tapu-upas gedoopt. Nu liggen de twee anderen gebonden zij liggen mijne hut, cn gij kunt hen zien." Het antwoord van dezen man klonk zeer waarschijnlijk. De boden van Surcouf hadden onvoorzichtig gehan deld en de Maleiers opgehitst. „En wat verlangt gij nu voor den pengadschar vroeg Surcouf. .Dat heb ik reeds gezegd, en doe mijn woord gestand. Den doodc ech- t moet gij betalen." „Die is reeds betaald, want gij hebt jn moordenaar gedoodik sta u echter toch toe een prijs te bepalen. ,Dat zal zijn vader doen, die bij zijn lijk in de hut zit. Ga met ons mcd-.\ „Belooft gij ons geheele veiligheid?" „Ja. Gij zult mijne gasten zijn." Zij werden verder vloedopwaarts gevoerd, tot zij een dal bereikten, on der wier boomen de primitieve wonin gen der Dajaks stonden. In dc groot ste dezer, die van het opperhoofd, zou raad gehouden worden, waaraan dc voornaamsten deel zouden nemen. Ook de broeder van het opperhoofd ver scheen hij had zich met allerlei tcc- kenen van rouw omhangen, en sprak gedurende de beraadslaging geen wootd. Natuurlijk wilde Surcouf voor alles den missionaris en de twee boden zien. Hieraan werd voldaan. Toen de priester binnengebracht werd, herkende de kapitein dadelijk pater Martin. Deze bleef aan den in gang staan, aangenaam verrast, zoo vele Europeanen hier te zien, wier aanwezigheid misschien zijn lot zouden ten goede leiden. Wordt voottgezet'

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1915 | | pagina 1