Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven
door de Vereeniging De Eembode te Amersfoort. - Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Vrijdag 13 Oct. 1916. No. 56. Dertigste Jaargang.
Advertentieprijs: van één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Voor incasso wordt vijf cent in rekening gebracht.
Billijke tarieven bij geregld ad verteeren. Alle mededeelingen,
ingezonden stukken en advertentiën gelieve men in te zenden ten
Kantore van de Directie van De Eembode, Langegracht 13,
Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
TWEEDE BLAD.
EPISTEL EN EVANGELIE.
ACHTTIENDE ZONDAG NA
PINKSTEREN.
LES uit den eersten brief van den H,
apostel Paulus aan de Kjrintluörs
I, 4-8.
BroedersAltoos danlt ik uwentwege
mijnen God, voor de genade Gods,
die u gegeven is in Christus Jcsus
dat gij in Hem rijk geworden zijl in
alles, in alle leer en in alle kennis,
gelijk ook de getuigenis aangaande
Christus u bevestigd is; zoodat u in
geene genadegave iets ontbreekt, ter
wijl gij de openbaring verwacht van
onzen Heer Jcsus Christus, die u ook
standvastig makt zal ten einde toe,
om /.onder misdaad te zijn op den
dag der komst onzes Hcercn Jesus
Christus.
EVANGELIE
volgens den II. MatthcilsIX, 18.
In dien tijd ging Jesus in het schip
en voer over en kwam in zijne stad.
En zie, zij brachten tot Hem eenen
lamme, die op een bed lag. En Jesus,
hun geloof ziende, sprak tot den lam
me Vertrouw, zoonuwe zonden wor
den u vergeven. En zie, eenigen van
de schriftgeleerden zeiden bij zich zcl-
ven Deze lastert God. Daar nu Jcsus
hunne gedachten zag. sprak Hij
Waarom denkt gij kwaad in uwe har
ten Wat is gemakkelijker te zeggen:
uwe zouden worden u vergeven, of te
zeggen sta op en wandel1 Doch op
dat gij moogt weten, dat de Zoon des
mcnschcn macht heeft om op aarde
zonden te vergeven, sla op. sprak
Hij toen lot den lamme, neem uw bed
op en ga naar uw huis! En deze stond
op en ging naar zijn huis. I)e scharen
nu, die het zagen, werden bevreesd
en verheerlijkten God, die ccne zoo
danige macht aan de mcnschcn gege
ven had.
Paus en Oorlog.
De Paus is de vertegenwoordigei
van Hem. die in de Heilige Boeken
genoemd wordt „Vorst des Vredes"
bij Wiens komst dc Engelen in Bclhlc-
hems velden zongen„Vrede aan de
mcnschcn van goede wille."
Uit den aard van zijn hooge waar
digheid rust op het Hoofd der Katho
lieke Kerk ook de plicht van Vrede
stichter.
Heeft Bcnedictus XV, tot opvolger
van Pelrus gekozen gedurende de
eerste weken van het verschrikkelijk
werelddrama, de volle verantwoorde
lijkheid van zijn verheven taak in da
den omgezet
Deze vraag durven wij zonder eenige
aarzeling met „ja" te beantwoorden.
De feiten spreken.
Toen geen enkel wercldsch vorst,
geen president der machtige Ameri-
kaansche republiek nog openlijk de stem
verhief voor den vrede, is cr te Rome
Vredevorst opgestaan, een vorst
kanon noch machinegeweer be
schikkend, die de verdwaasde volkeren
en hunne leiders durfde bezweren, den
gruwelijken strijd te staken.
Plaatsbcklecder van den Vorst des
vredes wees hij op dc verschrikkelijke
irdpartij, die den Christen volkeren
:ertop de duizenden jonge men-
schcnlevons, die dagelijks op de
slagvelden verbloedenop de ruïnen
zoovele steden, dorpen cn monu-
ten door de -godsviucht en het
genie der vaderen opgerichtop dc
bitere tranen in dc huiskamers gestori.
Hen, die voor God en voor de
menschen de verschrikkelijke verant
woording dragen van den strijd en
dus ook van dc menschontecrende
gruwelen, die er uit voortkwamen, be
dreigde de Paus met den eeuwigen
en hoogsten Rechter, Wien zij een
maal rekenschap zullen afleggen.
Niet tevreden met zonder ophouden,
lar menschetijke berekening zelfs nut-
tuloozc pogingen aan te wenden voor
het herstel des Vredes, of althans tot
erbereiding van een wapenstil
stand, bleef Zijne Heiligheid de gc-
hcelc katholieke wereld cr steeds aan
herinneren, om door voortdurend ge
bed, door werken van boetvaardigheid
Gods toorn tegen de zondige wereld
te bevredigen en te voldoen.
Door aanhoudende steeds dringender
oproepingen, gepaard met nooit rus
tende smeekingen tot God. heeft Paus
Benedictus steeds geijverd voor het
herstel van een rechtvaardigen vrede,
oor de gav.sche wereld zoo reikhal-
:ml verwacht, zonder rich ook maar
:n oogcnbilk door schijnbaar onover-
innclijke moeilijkheden te laten ont-
loedigcn.
Van dit verheven standpunt des
•iiisen is liet natuurlijk gevolg dat wie
nrecht leden in hun druk tut den
aus opzien om herstel van grieven,
Waarom, vragen velen, spreekt zich
c Paus niet uit, brandmerkt hij hen
niet, die schuld en oorzaak zijn ge-
den tegenwoordigen gruwel
m, vragen tal van katholieken,
heeft de Paus niet krachtiger de schen-
van Belgic's neutraliteit en de daar
uit gevolgde gruwelen veroordeeld?
I.aat ik deze dubbele vraag bondig
beantwoorden. Vooreerst dan, opdat
ccn rechterlijke uitspraak over
den oorlog zou kunnen doen, moeten
de voorwaarden voor een proces zijrr
'ervuld volle klaarheid van beide zij
len cn vrije erkenning van den kech-
cr zijn gezag.
Nu is de Paus de geestelijke Vader
ran 250 milliocn katholieken. Hij is
noch Fransch, noch Engelsch, noch
Duitsch. Allen zijn zijne kinderen zoo
wel de 60 milliocn van de twee Kei
als de 72 millioen Franschen er
Italianen.
Maar dc Paus is geen staatsman
geen diplomaat, geen gezantvee
minder nog behoort hij tot de pers
hij is een monarch, gebonden door de
verheven tradities zijner hooge wai
digheid.
De Paus is dc opperste rechter
zaken van geloof cn moraal, cn
et in de politiek.
Welnu ter bescherming der eeuwige
beginselen van recht en moraal, om
wat zedelijk slecht en afkeurenswaar
dig is tc hekelen, heeft de Paus her
haaldelijk de stem verheven.
En al is het niet sfjn taak klaarheid
brengen in menig over en weer le
gen gesproken punt, in een zijner al
locuties leeraarde hij toch dat het aan
niemand ooit om welke reden ook ge
oorloofd is. de gerechtigheid te schen
den" terwijl hij afkeurde, „elke schen
ding van recht, waar die ook heeft
plaats gehad".
Over „tucht".
ar aanleiding van het artikeltje
„Tucht", door Z. in ons vorig
icr geplaatst, ontvingen we het
volgende stukje ter plaatsing
„Dat cr van dc onderwijzers geen
politiediensten worden verlangd, wan
neer van hen verwacht wordt, dat zij
dc baldadigheden op straat zooveel
mogelijk zullen tegengaan, zooals dit
trouwens de plicht is van ieder burger,
behoeft niet te worden aangegeven,
ouders en onderwijzers beide is
ipvoeding van de jeugd toever
trouwd. Ieder heeft daarvoor een eigen
terrein de ouders in huis, de onder
wijzers ir school, maar bovendien heb-
i zij beide een gemeenschappelijk
ein en dit ligt buiten op de straat.
.Kan dus in deze richting nog veel
door de onderwijzers worden gedaan,
ook op andere wijze kunnen zij nog
wel medewerken. Tot nu toe laten zij
gewoonlijk de kinderen bij de school
spelen, zooals deze zelf wenschen en
zonder daarop toezicht te houden. Wan
neer de leiding van het spel bij dc
onderwijzers zou berusten, zouden zij
de kinderen leuren, op welke wijze
zich het best kunnen bezighouden,
Wij bedoelen hiermede niet, dat de
onderwijzers het spel op de vrije mid
dagen zouden moeten leiden. Zoodoende
Inch zouden zij deze middagen geheel
af gedeeltelijk moeten opofferen,
maar wij meenen de spelen onder de
schooltijden.
„Ondor spelleider wordt daarbij door
ons niet voornamelijk verstaan een
leider, die eenheid nroet brengen in het
samelspel, maar eenvoudig iemand, die
dc kinderen bij het spel zoodanig helpt,
dat dit niet ontaardt in een algemeen
rot of gevecht, zooals de ouders
naar al tc vaak ervaren bij de
thuiskomst hunner jongens."
Eik Ceêins/nofd.
Binnenlandsche Berichten.
Levensmiddelen.
tarwe-opbrengst zal veel minder
dan andere jaren zijn, en aardappelen
komen we stellig te kort, schrijft
Standaard."
„Kenners verzekeren ons, da
dalen gaan op 50
Uitvoer van aardappelen mag daarom
et meer plaats vinden, en ook het
gebruik van aardappelen voor de fa-
briesge. dat met name in Groningen
ingang vond, zal stop zijn te zetten.
zoo hard om 't te zeggen,
i volk is verloren, als het tot
oorlog nroeht komen en alle invoer,
zoo over zee als over land, voor ons
werd afgesneden.
Er moge een «n ander in magazijnen
opgestapeld liggen, maar alles saam
genomen, kon 't ons geen drie maan
den als volk doen leven.
Onze neutraliteit is ons daarom alles
Zooals 't vroeger in oorlogstijd toe
ging, was er nog een geven en nemen,
en konden we er ons nog mee door
helpenmaar gelijk thans de oorlog
op alle grondstoffen beslag legt en
allen invoer beheerscht, zou Nederland,
r een half jaar verliep, zich zelf niet
eer redden knnncn."
Nieuwe posttarisven.
Bij kon. besluit is bepaald, dat de
wijziging der posttarieven in werking
treedt op 16 October 1916.
Ter herinnering deelen wij mede, dat
bij deze wijziging het port der brief-1
kaarten voor binnenlandsch verkeer is
gebracht op 3 cent en dat der brief
kaarten, te bestellen binnen den kring
van het postkantoor, waar die ter post
zijn bezorgd, op 2 cent.
Voorts is het port der gedrukte stuk
ken gebracht op 1 cent per 50 gram
of gedeelte van 50 gram.
Ten slotte is bepaald, dat
vordering van postquilanties wordt
gerekend 3 cent voor cllc bedrag niet
hooger dan fl, 7'/j cent voor elk be
drag tusschen f 1 en f 25 en 15 cent
voor eik bedrag van f25 en hooger.
Bij de uitbetaling is bovendien wegens
het bedrag, ingevorderd door eenzelfde
postkantoor, het recht verschuldigd,
'at is vastgesteld voor een postwissel
an gelijk bedrag.
Os Koningin over dienstweigering.
Een dienstweigeraar Hagenieyer had,
toen hij als landstormplichtigc werd
opgeroepen voor den dienst, de ge
wetensvraag, die hem plaagde, voor
gelegd aan de Koningin of hij Christus
of de Koningin moest dienen en meent
zich op een woord, dat H. M. eens
heeft neergeschreven le Christ avant
tout 1 te mogen beroepen om dienst te
weigeren. Naar aanleiding daarvan ont
ving dat heerschap deu volgenden brief
„Naar aanleiding van uw schrijven
i den 27en Augustus j.l. gericht tot
Hare Majesteit de Koningin, ben ik
gemachtigd u enkele woorden te ant-
'oorden.
„Bij eenig nadenken moet het u duide
lijk zijn, dat „dienstweigeren" onder
welken vorm en om welke reden ook,
nooit de goedkeuring van het Hoofd'
van den Staat kan hebben en dat het
Hoofd van den Staat voor „dienstwei
geren" nooit verzachtende omstandig-
heden kan vinden.
..De door u aangehaalde woorden
..Christ avant tout" zijn niet door H.
M. de Koningin uitgesproken of „de
wereld ingeslingerd", zooals u zegt
maar deze woorden werden door Hare
Majesteit neergeschreven op een portret,
dat H. M. schonk aan de Argentijnsche
dame, die een reproductie van het fraaie
Christusbeeld uit de Andes aan het
Vredespaleis ten geschenke gaf. Dus
:n geheel particuliere handeling.
Mijns inziens is er volstrekt geen
tegenstrijdigheid in deze woorden en
het zich gereedmaken om zoonoodig
de zijnen en huis en hof tc kunnen
verdedigen. Integendeel. Mij dunkt, dat
men van het begin af tot het einde uit
de Bijbelsche geschiedenis moet Iecren,
hoe de meest heilige plicht van den
m vrouw en kinderen, huis en
haard te verdedigen, zooals zelfs elk
aangeboren door het hem door
God gegeven instinct.
„De geheelc natuur is daarop gegrond.
Laat mij u een werkelijk goeden raad
geven, jonge man Laat u niet afleiden
door theatrale woorden en gedachtea
irouwen in hen, die u hebben
te leiden, al kunt gij het niet begrijpen;
denk u rustig en kalm in, in den plicht,
dien niet alleen de regeering, maar dc
geheele natuur, uw eigen mannelijk ge
voel, u oplegt, om gereed te zijn de
uwen te kunnen verdedigen. En klamp
u daaraan alleen vast.
Doe uw plicht en tracht Christus te
dienen door in uw naaste omgeving
steeds zooveel mogelijk liefde, toewij
ding en zelfopoffering te betrachten
maar niet door theatrale woorden of
daden. Nogmaals, luister naar mijn raad.
is geen tegenstrijdigheid.
(w. g.) De Particuliere Secretaris
van H. M. de Koningin,
VAN GEEN.
Verkiezing Tweede Kamer.
In het district Dordrecht is gekozen
de vacature Schim van der LoclT,
t lid van de Tweede Kamer P. J.
de Kanter, lib., oud-lid der Kamer.
Uit den Omtrek.
Barneveld.
Met betrekking tot den eenden-
moord heeft men ontdekt, dal de moor-
sar een groote hond is, die er eeh-
bij het minste gerucht van door
gaat en dus niet gemakkelijk gepakt
kan worden.
De prijs der zoete melk is gebracht
op 12 cent.
De eiercontroleur J. B. had zijn
r met een paard naar de paarden
markt te Utrecht gezonden. Bij een
proefritje aldaar werd het dier door
.zigeuner-equipage" aangereden,
•oor eerstgenoemd paard al zeer
noodlottige gevolgen had. Hierbij toch
trof de karboom het beest zóó onge
lukkig in de borst, dat het bijna on
middellijk dood neerviel.
Leusden.
Naar aanleiding van het ontvan
gen van een brief, hem door een zijner
familieleden toegezonden aan zijn adres
te Leusden, een gemeente, die in staat
beleg is verklaard, welke brief
door de militaire autoriteit is geopend,
heeft het Kamerlid De Beaufort tot
33
FEUILLETON.
Van Heiden tot Christen.
Daar hij Scjanus niet verder onder
vragen kon. ging hij langzaam
naar de arme Benigna„nu eet i1'
tenminste wat wij te doen hebbci
Claudius wacht ons binnen,"
Reeds onder z|jn spreken klopte hij
aan de deureen slaaf opende haar.
en vroeg dc reden van hun komst.
Voordat hem een antwoord op
vraag kon gegeven worden hield cc
klaps een sierlijke wagen, met twee
schoone paarden bespannen, f 1
door een bekwamen menner,
den ingang var) het paleis. Ken .schoo
ne jongeling met een verstandig gelaat
stapte uit, en ging met vluggen tred
onder een minlijke buiging
voorhof van liet huis en ven
de gangen.
„Dat is die jonge Athcenschc philo-
soof, waarover zooveel gesproken wordt,
dat is Dionysius, die weldra zitting zal
krijgen in den beroemden areopagus."
„Geniet hij de gunst van Augustus
vroeg Paulus.
„Augustus zweert bij hem." ant
woordde de slaaf.
„Wat zegt Tiberius van hem
„Tiberius t niets, inanr het is zeker,
als die begaafde Dionysius keizer
hij nooit zoo schitterend aan
het hof ontvangen worden."
„Maar is hij dan zoo begaafd?"
oeg Paulus met zichtbare belang
stelling.
,Gij hebt nooit zoo iemand gezien.
is verwonderlijk. Eenieder staat
rr zijne geleerdheid verbaasd. Angus-
en al de geleerden zijn verrukt
;r zijn kennis van den ouden Titus
ius af tot Lucius Varius, deu dich-
cn opvolger van den onsterfelijken
Huratius en den onvergetclijkon
gilius. En 'Juintus listerias, dc
roemde redenaar, durft verklaren, dat
Dionysius van Athene als redemia
Cicero overtreft."
„En wat komt hij in Italië doen
,'(lij weet, dal sinds" langen tijd ii
liet Oostes, over geheel de wereld, eet
geheimvol en bewonderenswaardig
schepsel omtrent dezen tijd op aaide
■acht wordt. Hij zal verschijnen,
zegt men, in het Dosten, en langza
merhand zijne heerschappij over
deel der wereld uilstrckken. De
sa-'cn, de verschillende orakels, de
overleveringen bij de eenvoudige land
lieden. de duistere zangen der Sibyllen.
het geheimzinnige voorgevoel der ge
heele menschheid, alles doet denken
aan die buitengewone gebeurtenis. Bo
vendien hel toenemend zcdenbedcif,
zal ten slotte geheel de maatschappij
ten gronde richten, indien geen hooger
:n in dat alles verandering
goede brengen komt. Haterius en
deren die ervaren zijn in dc Hebreeuw-
sche letterkunde, geven als hun over
tuiging te kennnen, dat dc voorzeg
gingen aangaande dien persoon duide-
dclijk spreken,en in onze dagen op
hare vervulling wachtendaaraan te
twijfelen of dit te ontkennen is even
dwaas als te meenen of te gelooveo,
dat Julius Caesar niet te Rome is ver
moord geworden. Geheel hel Joden
dom gelooft vast. dat hij ten spoedig
ste verschijnen zal. Dionysius nu, die
alle voorzeggingen der profeten, be
nevens de geschiedenis der Joden u
keurig nagaat, toont duidelijk aan
alles wat voorzegd weid, is vervuld
geworden, en dal deze geheimvolle,
afgesmeekte persoon weldra verschijnen
moet. Dat alles wordt door de alge
meens overlevering, en door het alge
meen voorgevoel bevestigd, voegdt
dc slaaf cr bij,
Benigna, die dat gesprek met
ongeduld had aangehoord, wenkte
Paulus, dat hij nogmaals naar Claudius
.dSreug ons toch naar Claudius."
zeide Paulus lachend.
Dc slaaf gehoorzaamde aanstonds,
cn geleidde hen naar den onlvang-
meester. die voor de verdere vervul
ling hunner wenschen zorgen zou.
Onder zijne geleiding gingen zij voor
bij het eeuwig biandend vuur, v
omheen dc beeltenissen der gestorven
Mnmurra's gerangschikt wsren. Zij
kruisten ccn andere kamer, waarin de
kostbaarste schilderijen waren opge
hangen, en bercjfrtcn eindelijk aan het
einde van den vleugel een deur,
waarvoor hun gids stil hield. Op zijn
kloppen ging de deur open, en met
een kleine buiging ging hij zijn gasten
voor in de kamer.
Paulus en Benigna bemerkten, dat
dc slaaf, die de deur geopend had,
aan een blok lag vastgeketend. Zeer
vele slaven, die nauwelijks bij hun
binnenkomen opzagen, zaten in dis
kamer te schrijven.
De ontvangmeester, dc kamer rond
ziende, zeidc tot de slaven in het al
gemeen „Claudius is geloof ik
hierlaat iemand hem gaan roepen
en zeggen, dal de dochter van Crispus
is belast geworden door Tiberius Cae
sar om hem met zijne onmiddellijk!
vrijlating in kennis te stellen, en da
ik, de ontvangmeester in het huis vai
Mamurra, bij haar bcriebt nog eenige
omstandigheden ter aanvulling voegen
moet. Laat iemann dus spoedig Clau
dius gaan zeggen, dat wij hem wach
ten."
Na zijn bevel, dat op hoogen toon
gegeven werd, leunde de ontvang
meester met hall gesloten oogen, in
ernstige houding, tegen een der pila
ren, terwijl Paulus en Benigna in stilte
stonden te wachten.
Eensklaps zag Paulus den ontvang
meester zijn waardige houding afleggen,
en omziende zag hij den jongeling,
dien hij voor korten tijd zijn wagen
had zien uitstappen.
„Gij lijkt bijzonder op iemand, dien
ik vroeger gekend heb, zeide de nieuw
aangekomene. „Hij was Romcinscli
edelman en woonde in Griekenland.
Ik bedoel Paulus Aemilius Lepidus,
die met Marcus Antonius den slag van
Philippi hielp winnen."
„Ik ben zijn eenige zoon," zeide
„Gij en eene zuster van u, geloof ik.
hernam de andere, werden met dc
de slavin i Tharci* achtergelaten, toen
uw vader met zijne vrouw, Aglais, om
bijzondere redenen naar Athene kwa
men. Daar heb ik hen voor het eerst
ontmoet. Het is ongeveer drie jaren
geleden. Helaas Hij is dood. fk heb
het vernomen. Maar waar zijn uwe
moeder en uwe zuster
Paulus verhaalde liet hem.
„Ik vraag u beleefd haar mede te
deelen, dat Dionysius van Athene,
zooals het volk mij noemt, nog incl
genoegen aan haar denkt. Ik zal haar
en u een bezoek brengen."
