Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Dit blad verschijnt eiken Dinsdag, en Vrijdagmiddag en wordt uitgegeven
door de Vereeniging Dc Lembode te Amersfoort. - i'rijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen eiken dag ingaan, doch opzegging van abon
nement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw kwartaal.
Dinsdag 19 Dec. 1916. No. 75. Dertigste Jaargang.
Advertentieprijs: van. één tot vijf regels vijftig cent. Elke regel meer
tien cent. Voor incasso wordt vijf cent in rekening gebracht.
Billijke tarieven bij geregld advertceren. -- Alle mededeclingen,
ingezonden stukken en advertentiCn gelieve men in te zenden ten
Kantore van de Directie van De Eembode, Langegracht 13,
Amersfoort, vóór twaalf uur op den dag van verschijnen.
Uit liet Buitenland.
Van den Oorlog.
Achtereenvolgens hebben alle oorlog
voerende Staten gelegenheid gehad zich
te uiten over Keizer Wilhelm's bereid
willigheid voor vredcs-onderhandelin-
Zooals werd voorzien, nemen alle
een afwijzende houding nan.
Uit Rusland Icwatti een zeer besliste
weigering van het vredes-bod.
En nu kan het niet anders of het
bloedig werk wordt al-uiani-donr
kraehtig voortgezet op alle fronten.
,,Of met het vredcaanbod) liet doel
bereikt wordt, blijft daargelaten. Gij
moet verder met Gods hulp tegenover
den vijand stand houden en hem ver
slaan."
Wie dit krijgsmanwoord van Keizer
Wilhelm verstaat, ziet in, d u .ie ope-
ratiën krachtig zu'.lctt worden voortge
zet, hoe ook aller harten, ook die der
soldaten aan het front, van vrrdesge-
dachten mogen zijn vervuld.
Fn de legers onder dc Duitschc aan-
v ers, hoe onbegaanbaar de wegen
O", mogen zijn, hoezeer hoogten en
jivieren en sneeuw en regen hen ook
tegen mogen houden zij drijven de
Rocineenschc troepen voor zich uit in
de gure Decembermaand. Ruim de helft
van Rumenië is reeds bezet gebied.
üc leiding bij deze terugvluclltcnde
troepen laat alles te wcnschcn over.
„Brandende dorpen zegt Von
Mackensen geven den weg aan, dien
de Russen door Groot-Walachije op
hun terugtocht hebben gevolgd. Ondanks
den ongunstigen toestand der wegen
wedijveren dc verbonden troepen in
volhardingsvermogen, opdat de vijand
in de vlakte niet tot rust konte."
Sinds den val vnn Boekarest is de
toestand der Roemeniërs van kwaad
erger geworden, zulks als direct r.
laat van dc inecdoogenlooze vervolging
door dc troepen der Ccntralcn.
Een Amerikaanschc journalist had
een onderhoud met Von Hindenbi
en informeerde naar wal zoo dc diep
gedachten en gevoelens van een chef
den gencralen staf zijn, tils hij plantten
opwerpt en bevelen geeft, waarvan hij
weet. dat zij voor duizenden den dood
bctcckenen, aan duizenden kinderen hun
vader ontnemen, duizenden vrouwen
tot weduwen maken en honderden ge-
bondgcnoolcii, zij leven en het gaat
hun goed. Wij hebben den ooilog ge
wonnen, wanneer wij onze vijanden dc
kans zullen hebben benomen hun doel
tc bereiken. Dat hebben wij totnogtoe
gedaan en dat zullen wij tot aan het
"inde doen."
.Maar met dat al gaat het in Frank
rijk niet voorspoedig met de Duitschers.
liij Verdun hebben dc Franschcn een
welgeslaagden aanval ondernomen en
daarbij moesten dc Duitschers een chnl-
WCegs wijkeu voor de met heldenmoed
aanstormende Fransehe troepen.
Na een inleidende beschieting der:
artillerie gedurende verscheiden dagen
hebben zij den vijand aangevallen, lus-'
.ellen Maas en Woëvre, over een front
/an 10 K.M. Dc aanvul werd '.mor
geng tien uur geopend overal sloegen
door dc vijandelijke linie heen en
zijn omstreeks 3 K.M. vooruitge-
drongen.
Behalve een groot aantal loopgr.v
:n bezetten ze vele dorpen en maakten
n groot aantal gevangenen. Tot dus-
:rre zijn cr 0300, waarbij 200 officieren,
de verzamelplaats gepasseerd.
Een groot aantal veldkanonnen, zware
kanonnen, loopgraafmorlieren en vee!
materiaal viel den Franschman in handen,
.Niemand ook in Duitschlaud, zal ont-
ennen, dat de Franschcn hiermee een
plaatselijk succes van veel gewicht be
haald hebben, dat juist door het tijd
stip waarop het behaaid wordt, politiek
belang krijgt.
Eu vooral dat verlies van 95UU man-
in die zich vermoedelijk enkele
dagen geleden reeds verlustigden in het
denkbeeld van een spoedige» vrede en
terugkeer naar huis en die in, plant,
daarvan nu het doodende leven in
gevangen-kamp tegemoet gaan -
n groolc bcteckcnis.
Aan den toestand op het westelijk
front verandert deze fromverschuiving
natuurlijk weinig. Een voortzetting
het offensief onder dc tegenwo.m
omstandigheden is zeer onwaarschijnlijk.
„Het
senen over het hart. In
het gevoel," antwoordde de maarschalk
met een beweging, die op een zucht
geleek. „Wij sturen duizeildci
dood, opdat tienduizenden zullen kunnen
leven. Geloof mij, het is niet gemak
kelijk. Wij zijn noch afgestompt, noch
harteloos. Het moet, en wij leggen daar
mede aan ons hart het zwijgen op. Het
welzijn van hel geheel boven dat van
den enkeling, dat van het vaderland
boven dat van het individu. De Duit-
sclier offerde en offert zich daarvoor
vrij en edel. En Duitschlaud en zijn
Binnenlandsche Berichten.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer heeft de Staats-
leening van 123 milliocn z. h. st, aan
genomen.
Dure schoenen.
Aan den minister van landbouw heb
ben diverse armenraden een adres ge
zonden, want zij hebben bemerkt, dal
dc lijst der Distributiewet nit t voor
uit het artikel „schoenen". De Armen
raden betreuren dit, omdat de prijs
schoenwerk zóó builcngewoi
gestegen, dat de aanschaffing c
voor velen hoogst bezwaarlijk is ge
worden. Dit wordt nog te sterker ge
voeld, doordat, tengevolge \an dc
hooge lcderprijzen, het in den regel
evenmin mogelijk is. gebruikt schoen
werk zelf te herstellen, gelijk nu-n r
hier bedoelde klingen in vele gevalle*
Dc gevolgen van dezen toestuur
arden zeer pijnlijk gevoeld,
Geen strijd?
Uil Den Haag werd gemeld
Er gorden slappen tot een overleg
tusschcn de partijen gedaan om de
Kamerverkiezingen in 1917 bij enkele
candidaatstelhng te' l...en alloopen en
den verkiezingsstrijd 'eerst te laten
plaats hebben, als de verkiezingen kun-
worden gehouden onder liet re
gime, van het evenredig kiesrecht.
De overweging is, dat de in 1917
verkiezen Kamer toch weer binnen
betrekkelijk zeer korten tijd zal moeten
aftreden.
In verband hiermede, wordt vnn
Rcchtsche zijde gemold, dat door de
voorzitters der linksche partijen een
uitnoodiging is gezonden aan de drie
der rcchtsche partijen voor
imenkom&t.
Over den oorlog
rn Centrum-redacteur een onder
houd met 'Z. D. H. den Aartsbisschop
in Utrecht.
„Een opbloei van godsdienstig leven
verwacht ik van den oorlog niet", zeide
Mgr. „Maar evenmin vrees ik, dal cr
i duurzame tegenstelling
tusschcn de katholieke burgers der nü
nog vijandige landen zal ontstaan. In
den eersten tijd zullen daarvan wel de
verschijnselen te bespeuren zijn, en zal
daarin de strijd nawerken, maar ze
zullen alras verdwijnen. Trouwens ook
het verkeer tusschcn dc volken in 't al
gemeen zal zich weer Spoedig moeten
herstellen en wat men thans
ichrijfl over boycotten en dergelijke
strijdmiddelen na den oorlog. Ik geloof
liet, dat daarvan in de praktijk
komen zal. Daaitoe zijn dc belangen
der Europcesche Staten te i>
elkander verbonden".
„De Katholieken hebuen,
ver zij dit kunnen, den plicht, mede
te werken lot het herstel
vrede, tot het blusschen van den hevig
opgewvktcn haat, in woord en daad
al datgene tc vermijden, wat dc harts
tochten nog meer zou kunnen prikkelen.
De pers heeft danibij het goede voor
beeld te geven. Zij beschikt het is
in deze oorlogsjaren wper glashelder
gebleken over een ontzaglijken in
vloed en maakt dikwerf, wat men d(
openbare mcening noemt".
„De Paus ts feitelijk de écnigc. dit
door zijn hooge geestelijke positie ei
het feit, dat Hij in alle landen Zijne
londerhoQiigen telt, waarborgen geeft
voor een algeheel onpartijdig stand
punt. Als de Piantsbekleeder van Je zus
Christus, zal Hij stecd-i de rechtvaar
digheid betrachten, recht doen aan allen
en tegenover allen. Zoo is Hij de beste
vicde, die op deugdelijke en duurzame
fundamenten berust. En daarom kan
men slechts hopen, dat aan den Paus
bij dc vrcdcs-ondcrhandelingen, of op
de vredes-confrrcutie dc •plaats zal
worden ingeruimd, welke Hein niet
alleen toekomt, maar die nok in het
waarachtig bi lang dei gchcelc mensch-
llieid is".
„Als men de aware militaire "lusten
Iran verminderen", zeide Mgr. ten
„zal dit er zeker toe bijdragen, dat de
volken weer spoediger op bun verhaal
komen en zich gemakkelijker en vol
lediger zullen kunnen herstellen van de
ontzaglijke offers, die zij hebben ge
bracht. Echter zal men cr steeds op
bedacht moeten zijn. dat ook ik in de
betrekkingen tusschen de volken de
gevolgen der erfzonde zich doen gel
den. Die gevolgen neemt men niet weg
en daarmee is altijd rekening te houden.
l-Ict oogmerk, dat wij nastreven, blijft
ischcn steeds, dat niet het geweld,
r het recht de wereld moet be-
henrschen".
Gemengde Berichten.
deelde aan de politie mede, dat hij
destijds is verdacht van de misdaad,
gedurende 3 maanden te Dordrecht
voorarrest heeft ondergaan. Hij heeft
toen steeds ontkend en is ten slotte
ontslagen. Sedert was hij gaan zwerven
totdat hij, door gewetensvroeging ge
folterd, zijn misdaad kwam bekennen.
Bij 'n volksstemming over het vraag
stuk van het afslaan van de Deensche
West-Indische eilanden aan dc Ver-
eenigde Staten, stemden 233,694 voor
157,596 personen tegen den afstand.
Naar men verneemt, is cr tc Salo-
niki op verschillende punten brand oni
on muiterijen zijn uitgebroken.
In Mei heeft de minister gepubli
ceerd dat hij den uitvoer van specu-
latiegcwasscn zou bemoeilijken. En
trots die publicatie, staan er alleen in
de Haarlemmermeer 400 - H.A. met
boerenkoolVan dc andere declen des
lands zijn geen juiste opgaven, maar
alles bijeengenomen moet de koolteelt
een enorme oppervlakte beslaan welke
graan had moeten leveren. Veel van
die kool is in handen van speculanten,
in den land- of tuinbouw zijn
geweest, Zoo zijn cr ook uitgestrekte
velden met spinazie geteeld, evenals
de kool een tweede gewas. Die spe
culanten betaalden als huur voor de
natcelt veel meer dan de boer vo.or
zijn pacht betaalt. Vooral door dc dro
gerijen en inzouters is veel gewerkt in
kool en spinazie. Met sioomfictsen cn
auto's reden in Juli en Augustus de
speculanten de boeren af om 't vrijge
komen land voor de nateelt te pachten.
Wat de minister, met deze boereukoo!
zal doen is niet bekend, 't zou zonde
jammer zijn dit gewas tc laten be
ven e^i dit zal ook wel niet gebeu-
I, maar dal de speculanten „mooi
weer znllen spelen" Van dc voorge
stelde koolwinst, gciooven wij niet.
Misschien wordt ze onteigend, gedroogd
en in distributie gebracht.
Berichten over de door de Turken
Armenië aangerichte slachtingen,
t zien, dat in het begin van 1915
in het Turksche rijk 1.800.00U Arm<
niërs woonden, waarvan cr 600.000
gedood zouden zijn, Dc overige leven
nog voort onder de allerellendigste
omstandigheden,
Keizer Frans Jozef had in zijn tes-
anient in dc eerste plaats aan de ver-
irging van de slachtoffers van den
oorlog gedacht en aan gewonden, in
validen en achtergebleven betrekkingen
van gevallen soldaten, zestig milliocn
Kronen vermaakt. Zijn beide dochters
cn zijn kleindochter ontvangen elk 20
milliocn Kronen. Het overblijvende 10
millioen is voor legaten bestemd.
Te Voorst "is een arbeider
Gaanderen, bij de smokkelarij doodge
schoten door kommiezen.
In den Haag heeft zich bij de
;ic een man aangemeld, die beken
de, dat hij één jaar geleden te Strijen
zijn krankzinnigen broeder door verwor
ding van het leven heeft beroofd. Hij
Vreesclijke sneeuwstormen hebben
in Zwitserland gewoed. In Snasdal
werden 18 .stallen met vee cn een
hotel door de lawine verwoest. Bij de
Bemina-huizen werden acht man onder
een lawine bedolven.
Uit alle streken komen berichten over
buitengewoon sterken sneeuwval. In
Pontrcsina werd een kindersanatorium
onder de sneeuw bedolven. Twee kin
deren werden gedood. Op den Gothard
bereikte de sneeuw een hoogte van
5 V, meter.
Een stoker, bij dc dorschm.achine
te 2e Exloërmond, die met zijn hoofd
tusschen het vliegwiel kwam cn een
halswervel brak is aan de gevolgen
overleden.
De postbode van Montfoort op
Wociden is met fiets en postzak in
diepe sloot terecht gekomen. Een
wielrijder, achter hem, hielp hem weer
op het droge. Sinds de nieuwe rijwielen
bij dc post in gebruik zijn, is dit nu
al dc tweede maal. dat een postbode
met fiets cn al tc water is geraakt. De
is zóó, dat de bagagedrager
hel stuur meedraait', waardoor ze
op smalle en glibberige wegen, bij
stormachtig weder cn met zware bagage
gevaarlijk zijn.
Te Nicuw-Wecrdingc is een smok
kelaar, terwijl hij op een fiets langs
den weg reed, door kommiezen neer
geschoten, omdat hij aan.den oproep
om halt te houden geen gevolg gaf.
Zwaar gewond werd hij naar het zieken
huis vervoerd.
Toen een kommies te Poslerholt
(I.) bezig was met het schoonmaken
van een revolver ging het schot af,
waardoor het achtjarig zoontje van den
kostbaas in 't hoofd werd getroffen.
De kleine was terstond dood.
Te Venlo vertoeven reeds ruim
200 Duitschc deserteurs.
In Brilsch-Indië zijn in in een jaar
meer dan 26.000 personen aan de slan
genbeten gestorven. Ongeveer 2099
mcnschcn werden door verscheurende
dieren gedood.
Een militair uit dc gemeente Sclio-
Ierland, een half jaar op grcmvacht,
loste ineens zijn schuld van 750 af,
die hij aan de grens verdiend had
nietop den smokkelhandel toe te
FEUILLETON.
Van Heiden tot Christen.
„Spreekt gij U zclven niet tegen,
onderbrak hem Afer. gij toont aan, dat
geen kracht aan een andere kan voor
afgaan, en toch luidt uw gevolgtrek
king, dat tr zoodanig een bestaat."
„Er kan geen kracht, zeide Diony
sius, voorafgaan aar. het samenstel van
krachten, omdat dit één meer zou zijn
dan al de dingen van cut soort. Maar
zeer goed kan er ce.i eerste van de
soortbestaan, waarvóór niets was.
Deze is het, waarvan ik hel bestaan
heb bewezen. Die kracht gaat vooraf,
niet aan alle. maar aan altc andere.
Hier houdt gij stil, want er is niets
eerder dan Hij. Daar hij dc eerste
kracht is, moeten alle dingen van 1
gekomen zijn. Hij maakte en boi
het heelal; het is zijn vorstelijk paleis.
Gij hebt mij gevraagd tc bewijzen, dat
er een eeuwige, almachtige God leeft'
ik heb U hot bewijs geleverd, wal il
niet aarzel noch in dit, noch in «enig
ander gezelschap een volledig bewijs
te noemen. Het is er ccn uit vele."
Luide toejuichingen cn ronde bijvals
betuigingen stegen op uit dal beschaafd
en schitterend gezelschap cn men hoor
de ceue stem boven alle andere uit
roepen
„Het is helder als hel li.'ln, beste
Dionysius
oogen keerden zich nast Pau-
:ns bewonderend gevoel liciti
aldus had vet.aden. Met vuurrood ge
school hij zich achter dc hooge,
gestalte van Germanicu», die deels uit
blijdschap, deels uit genegenheid hem
toelachte.
„Waarlijk, ik houd li t vo
volledig bewijs," zeide Atigu-
diep gepeins.
„Hoe vreemd moet dat wezen, zciilc
Strabo, de .v.rdtijl.-ki
bcoordeelcn, di
gelen ea misken)
hom
t Is
henn
geheel heeft v.
Augustus, i
,-crschilt
Plato. Plato is tc lijn voor onzen Ro
mcinschcu smaak."
„Dm is liij, zeide Dionysius, tc lij:
en ik durf zeggci) voor den smaak vnn
ieder iilunsch in het bijzonder. Ik be
wonder zijn scheppingskracht, maar
toch kan ik mij met veie zijner be
schouwingen niet vereenigenik ben
ook geen leerling vnn zijne school."
„Tot weikc school bi-hoort gij dan
„Geen enkele bChool voldoet mij,
antwoordde blozend de toekomstige
bekeerling van den Apostel Paulus.
Maai het is mijn .vasteovcrtiiging, dal
er slechts één God bestaat, cn dal Hij
eeuwig cn oneindig volmaakt is.
„Wal ik gezegd heb, heb ik gezegd,
omdat ik het geloof, en niet, om t«
spelen met deze weh pvc kende en ge
leerde lieden met de v.apene:'. dn
gccstes. Er is. indien gij b- t wilt op
merken, ceue afstraling van dit groot)
Wer.cn i.i ons verstand, g.-ljjk vanec.
ster iu het water; maar het water moet
het' licht en breekt. Wij zien v-.lV"i
zens. grootcre cn kleinere. Welnu,
dm ft twijfelen, dat waar grootcre
kleinere zijn. er ook -.-en gjootstc moet
wezen Ieder onzer is zich b-.-wu
hij zelf r.ict van alle eeuwigheid hecfl
dat hij Zijl eigen gec-'t niet heeft ge
mankt t'-.-i derde, dat liij den geest
van een ander niet kan maken. Het
versland nu, dat het onze maakte, moet
ui hoogere orde wezen, dan wat bevat
in hetgeen hij maakte, en dni
ofschoon wij ons een wezen kunnen
denken, van wiens macht en l<
cn volmaaktheid wij de grcnzei:
kunnen waarnemen, zoo moet toch
ilc/e opvalling verre beneden de
kclijkheid blijven. Er moet buiten
geest een Wezen bestaan grooter dan
liet grootste, waarvan wij ons ecnig
denkbeeld kunnen vormen. Vloeibaar
metaal in een vorm gegoten, kan niet
grooter van omtrek wezen, dan de
figuur van dien vorm. Niemand vervol
gens zal beweren, dat het verhevene
en het ongerijmde een en hetzelfde'
duig zijn, of dat de termen kunnen1
verwisseld worden. Muur toch, indien
een oneindig volmaakt wezen, niet
bestond, dan zou het begrip, dat wij
stede van het toppunt van verheven
heid vast tc stellen, waartoe onze ge
ien zich kunnen verheffen, de diep
ste diepte van ongerijmdheid bepalen,
waarloc zij ooit kunnen vervallen."
Evil korte rust volgde.
„Wilt gij dan. zeide Afer met ccn
steclrcli- n lach. de leer bij ons ingang
en vinden, dat. wat verheven is,
„Zoo ik ja zeide, hernam Dionysius,
.artoe ik riiet weinig word aange-
sven, din zoudt gij mij op een zeer
igen duisteren zijweg doen afdwalen.
iar ik heb niets in het midden ge
bracht, wat u recht geeft dit besluit
te trekken. Mijn gevolgtrekking berust
.iet op liet aannemen, dat alles, wat
'Crhcvcn is. ook waar moet zijn, maar
fp de veronderstelling, dat niets wat
ongelijmd is, verheven kan zijn,"
„Juist xoo. merkte Haterius op. maar
ligt er nog geen andere gevolgtiekking
opgesloten, in hetgeen gij gezegd hebt?"
„Zeker, zeide Dionysius. maar het
zou op spitsvondigheid gelijken haar
cr uit te halen, cn hoeveel ik, die een
Griek ben, getracht heb mij tot de
duidelijkste cn helderste redeneeringen
tc beperken, zoo vrees ik toch
ces niet, onderbrak hem Germa-
het wijze Griekenland heeft zijne
fiere overwinnaars overwonnen."
Tiberius beet op zijn onderlip, en
i icina, die dan op hein dan op ha-
i echtgenoot Cnejus Piso het oog
gevestigd had, riep uit
„En hen ook ontzenuwd, wilt gij
zeggen."
Germanicua wendde lachend het
hoofd om en zeide:
„Morgen zullen dc legio enen optrek-
n om den Germanen tc tooncn of
de Romeinschc harten nog als oudtijds
kloppen. Wat was dc tweede gevolg
trekking, Athener
„Nu wij hebben aangetoond, zeide
Dionysius, dat, waar grootcre en klei
nere wezens bestaan, er een het grootst
moet zijn, zoo kunnncn wij allen ons
ecnig begrip van hein vormen. Welnu,
dit begrip moet blijven onder dc wer
kelijke grootheid, Waarom Omdat,
gelijk ik aantoonde, dat wezen dc ccr-
kracht is, waarvan alle andere krach-
a in 't heelal, ook u
geesten, zijn
voortgekomen, zoo kan geen begrip
door onzen geest gevormd, grooter
zijn dan dc macht zelf, die onze gees
ten maakte. Maar deze bewijsvoering
ter zijde gelaten; ieder onzer kan zeg
gen, er kan een wezen bestaan zóó groot,
dat het niet mogelijk is niet te bestaan.
Wordt vervolgd.