Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van
abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Dinsdag 2 Jan. 1917. No. 78. Dertigste Jaargang.
Advertentiün: Prijs per regel 127» ct., met bewijsnummer. Voor incasso
wordt vijf cent per maand-nota in rekening gebracht. Billijke
tarieven bij geregld adverteeren. Advertentie» moeten Dinsdag- of
Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Eembode worden
bezorgd. Mededeelingen, ingezonden stukken en advertentiün te zenden
aan de Directie van De Eembode, Langegracht 13, Amersfoort.
arme menschlieid verwachter.
Waarschijnlijk tot groolcn sch.rk drr
aanwezigen kwam mevr. Kaptcijn
Muysken beweren, dat Je vrije ge
dachte" in haar strijd tegen den gods
dienst fiasco had geleden, iets, wat
voor ons echter geen nieuws was. Im
mers, al wat strijdt tegen den godsdienst,
waartegen toch „de Dageraad" bij
voorkeur streed zal op slot van
rekening fiasco gaan maken.
Ter vergadering uitte de voorzit-1
ter den wenscli, dal, als de groote in-1
zinking van het mcnschdom zal komen,
tengevolge van Imt gebrek aan kennis'
der waarheid, „de Dageraad" er zijn
zal met haar „vrije gedschte", om de
ncnschheid voor ondergang te bekoe
len, anders zou» zij gceri reden van
leslaan meer hebben.
Wij van onzen kant hebben die bc-
itaansreden nooit kunnen vatten, in
jeen enkel geval. Want hoe kan
ten vereeniging, die strijdt tegen den
godsdienst, welke den niensch tol de
tennis der waarheid brengt, het mensch-
lom behoeden voor inzinking
Och kom, de Dngcraad-mcnscher
weten ook zelf wel beter, en zullen
hun vereeniging heusch niet zulk c
wonderkracht toekennen, misschien
schitterende redevoeringen, maar toch
niet in allen ernst en kalmte.
De lezer» doen goed, dit eer
hun gedachten te houden, daar nok!
hier in Amersfoort „de Dageraad'
van lijd tot tijd meent haar licht t.'li
moeten verspreiden, schetterende fan
fares laat hooren over die hoogg-pre-
zen „vrijheid van gedachte", bevrijding
van dogma's en dergelijke verheven
de mcnschhcid voor ondergang be
hoedende onderwerpen.
Men wete echter, wat men als katho
liek hiervan heeft te denken. Z.
Uit liet Buitenland.
mi iMwmuuuitt
FEUILLETON.
Van Heiden tot Christen.
„Is dat wezen, vroeg Strabo, wiens
macht en kennis grcnzeiiloos zijn, ook
liefderijk en goedertieren
Dionysius stond een oogenblik in
gedachten verdiept, en zeidc toen
„Verleen mij nog even uwe oplet
tendheid. Liefde drijft naar het voor
werp der liefdehaat keert zich af van
het voorwerp van llaat; en als hij hel
nadert, dan gebeurt dat slechts om het
te vernietigen. Maar wat niet bestaat,
kan niet vernietigd worden, daarom
kan het met-bestaande den haat niet
op zich trekken. Haten wil zeggen
de dingen bestaan niet, die ik zou
haten en ik zou ze vernietigen, indien
zij bestonden, daarom moeten zij niet
bestaan. Het opperwezen nu gaat alles
vooraf; in zijn gec«'. alleen konden de
dingen ccnig bestaan gehad hebben,
vóór hij ze schiep. Indien hij dan naar
die dingen gedreven werd, en ze riep
uit het niet, dan was het alleen de
liefde, die Item dreef. Daarom is het
duidelijk, dat de schepping niets anders
is dan een werking der liefde. Dat
almachtige wezen derhalve moet
oneindige, eeuwige liefde zijn."
„Uwe wijsbegeerte, riep Augustus,
is verheffend I"
rt, v. fl. Starre au., j
,Dit hoogverheven wezen, vtivo
Dionysius, is en kan niet anders
n oneindige geest. Zijn verstand
mdig zijne macht is oneindig
zijne goedheid is oneindig."
„O. indien het meest milddadige
enschelijke wezen, dat ooit leefde, in
staat zou zijn door een enkel woord
het heelal te vernietigen, of indien hel
zijn macht had, de zon op haar weg
doen stil staan, dan zou de g- h ele
wereld met stommen schrik worden
geslagenmaar God
„Indien, riep met scherpe stem Cali
gula, indien de zon schijnt, cn mei
toch niet zien kin, is zij van gect
weet. wal ik morgen ochtem
met de zon doen zal. zoo ik het ge
bruik mijner ongrn niet terug heb,"
„Wat dan?" vroeg Dionysius.
„Ik /at haar uitblazen." schreeuwde
hij. het vcihand wegrukkend en stam
pend met de voeten.
„De zon is in goede bewaring,
zeidc de Alhcncr.
Augustus keerde zich bij dien nijdi-
gen uitval van Caligula naar Hateriu.
en zeide:
„Wat dunkt U, tjuintus, heeft onze
Athener zijne stellingen goed verdedigd
„Hij heeft ze on» geloond als rotsen
van' diamant, antwoordde Haterius.
Dionysius heeft mij volkomen over
tuigd', dat het heelal is voortgebracht
en wordt bestuurd door liet groote
4 pCt. Vrijwillige Leening, Nederland 1916.
groot f 125,000.000
in Obligation groot f lOOO, f 500 en I" IOO aflosbaar A pari.
Inschrijvingen kunnen geschieden tot Donderdag 4 Januari n.s.
tegen den koers van 97 pCt. waarmede wij ons Oralis Belasten.
Prospectussen op aanvraag verkrijgbaar.
Bankvereeniging H, L. A. Duliaert &Co.
AMERSFOORT - Scherpenzeel - Soest
LANGEGRACHT 30 - TELEFOON INTERC. 363.
Van den Oorlog.
Z. H. de Paus ontving liet H. College
tier Kardnalen in plechtige audi et
De kardmaal-deken Vatmutelli
een adres voor, waarin hij den wcuscli
uitte, dat vrede moge komen onder de
menschen en de natiesden wensch
die den l'«uis het meest Ier harte gaat.
Dc Paus sprak Zijne vreugde uil ovei
de welwillendheid van het H. ColUgt
voor Zijn arbeid, die er naar streefd»
het lijden van den oorlog te verzachten.
Na tc hebben herinnerd aan zijne
ocgcre aansporingen tot den vrede,
ide de PausHoe toch zouden onze
kinderen kunnen streven naar den vrede.
dezen rechtvaardigen en voor-
dccligrii vrede, die de vei.-chrikkingen
den huiiligen oorlog beëindigen
indien geen enkel voorwaardelijk
goed ooit kan worden verkregen zonder
het inachtnemen der voorwaarden en
indien het vrede den mcnschen van
goeden wil klinkt als een voorwaarde
lijke belolte. evenals toen het voor de
eerste maal weerklonk bij de geboorte
.li dei» Verlosser.
Dc Paus eindigde met het uitspreken
ui den w nsch, dat de aarde moge
kennen, wat haar tot vrede strektdal
de machtigen der aarde, om de ver
woesting lol slaan te brengen, de stem
liet H. College moge steunendat j
de naties moge bedenken, dat de Kerk
het licht des geloofs cn de genade en
bijstand bezit van Hem die de Weg,
de Waarheid en het Leven is Wiens
bedoelingen veel verder zien dan het
oog der mcuschelijkc kortzichtigheid
1 de regeeringen eindelijk gehoor
.gen geven aan de aansporingen
herhaalde gebeden van den Vader r
het Christelijk gezin cn, langs den weg
der gerechtigheid, de omarming
den vrede brengen.
Na de woorden van den Vader der
Christenheid, wiens vrede-wenscben
vervulling mogen gaan, volge hier het
antwoord der Entente op 't Duilsche
vredesbod.
Het zegt dat de geallicciden regeerin
gen, trouw blijven aan hun verbintenis en
niet afzonderlijk de wapens zullen neer-
leggen, dat zij weigeren staat te maken
op voorstellen zonder oprechte bedoe
ling en nogmaals verzekeren, dat er in
het geheel geen vrede mogelijk is,
waarbij niet verzekerd zullen zijn het
herstel van de geschonden rechten
cn vrijheden, de erkenning van het
nationaliteiten-principe en het onaf
hankelijk beslaan der kleine mogend
heden.
JEE
lil Kumenié' drijven dc ccntralcn de
verslagen Russen in een onstuimige
achtervolging voor zich uit. Tevergeefs
trachtten de Russen zich in een sterke
stelling vast tc klampen in een streek
moerassige laagten, modderpoelen
uitgestrekte meren, tutschen de ri-
reit Hamnicu en Buzcu. De Rus
werd hier opnieuw verslagen. Het slag
veld, vele kilometers diep, is overal
troepen gesneuvelden bedekt. Ra-
icu-Surat werd, ondanks de h
nekkigc verdediging, zoo snel ii
men. dat de Russen er slechts ii;
den een brug ten zuiden
te vernielen. Het spoorwegstation ten
noorden van Ramnicu-Serat werd tot
het laatst toe door de Russen woedend
verdedigd. De laatste spoortreinen vol
vluchtende Russen werden echter reeds
door achtervolgers onder vuur genomen.
In de Dobrocdsja doen dc Russen
garen en Turken opnieuw terugge
worpen.
Kerstdag vaardigde dc Russische
C/aar een legerorder uit, waarin hij
de overwinningen tracht te verkleinen,
door te zeggen, dal de Roemenen geen
ervaring hadden. In Oost-Walachije en
in de Dobrocdsja werden echter niet
de Romenen, maar de met den oorlog
vertrouwde Russische troepen volgens
alle regelen der krijgskunde verslagen.
Men et cht dus aan alle fronten door
cn al biceder wordt dc bloedstroom,
welke dc aarde drenkt.
Een Engclsche correspondent, die
n bezoek gebracht heeft aan de di
nes aan het Smnme-front, zegt, dat
hel gepraat oor vrede dc soldaten
>men onverschillig laat. Dc corres
pondent zegt. dat het Uritsche leger
nooit meer bewust is geweest van
kracht om den tegenstander den
slag te geven, die hem buiten gevecht
stelt. dun. thans.
De verliezen des vijaads bedragen
bijna anderhalf iniiliocn en terwijl dc
Duilsche linie aan het westelijk front
akker is, dan ze hel einde van 1914
woest is. is het Uritsche front bijna
tweemaal zoo sterk als een jaar ge
leden.
„Nog
an wien hij zoo du p'.innig en
helder gesproken heelt."
enkel wooid. jeugdige
wijsgeer, zeide Antistius Lahio, terwijl
hij glimlachend den gehcelen kring
overzag; gij hebt gezegd te kunnen
bewijzen, dat alle dingen worden be
mind; daarna hebt gij opgemerkt, dat
liefde door geen ander kan beoe
fend worden dan door dien verbazing-
wekkeaden koningsgcest. aan wiens
bestaan ik geloof ik beken het
door u overtuigd. Maar los mij ecne
noeilijkhcid op. Gij hebt terloops ge-
iprokcn over de zedenwet, Gij neemt
ook, ofschoon het geen voorwerp van
strijd was dezen nacht, rle onsterfelijk
heid der ziel aan. En ten slotte
iedereen weet liet hebt gij beweerd,
dat er geen onderscheid tusschen goed'
en kwaad, lusschen dcugd en ondeugd
kan bestaat), indien er geen opperste
God bestond. Wilt gij daarmede zeggen
of niet, dat zedelijkheid aan dal ecu
wige wezen welbehaaglijk is
„Oh, zeide Dionysius, ik begrijp
waar gij heen wilt. Gij brengt mij t<
midden van raadselen. Maar ga verder
eerlijk antwoord ik ja."
„Alsdan, ging Labio verder, indien
de geest in ons onsterfelijk is, dan zal
hij na den dood gelukkig zijn, zoo hij wel
behaaglijk is geweest aan dat wezen, en
ongelukkig, als hij het bclcedigd heeft."
,,J»"
De nieuwe kieswot.
Onder dc nieuwe kieswet krijger wc
Algemeen kiesrecht voor mannen.
Evenredige vertegenwoordiging.
Voor de gemeenteraden treedt dc
ieuwe wet in 1919 in werking. De
Raadsverkiezingen worden naar April
Elke vier jaar treedt rle Raad in zijn
geheel af; de aftredenden zijn echter
herkiesbaar.
Groote gemeenten van meer dan
20.000 zielen worden in drie kieskringen
rdetld. In eiken kring wordt slechts
;cr een derde van het aantal zetels
gestemd. Anders zouden in groote ge
meenten de candidatenlijsten te lang
worden.
„Wclnil, Augustus, ging Labio ver
der, hoe dcikl gij dan over de recht
vaardigheid van een koning, die be-
looniiigcn vaststelt voor hen, die zijn
wil nakomen eir straften voor zijne
wedrrstrevers, maar tcrzclfdcrtijd ni
wil bekend maken, wat zijn wil i
noch eenige bescherming toezegt ar
hen. die zijn wil verlangen te volgen
„Kan Dionysius of iemand anders
s zeggen, wat dc verlangens zijn
dat groote Wezen ton opzichte
ns Denkt hij dat onbeschaafde
einig ontwikkelde mcnschen tot
zelfde gevolgtrekking zullen komen als
waartoe zijn heldere geest Item gebracht
heeft? Maar waarom is er dan geen
er aar, gemachtigd door den hemel,
tar de aar de gezonden
Dionysius zweeg. Labio vervolgde
„Ik spreek klaar en duidelijk, en
•erwin hem met zijne eigen begin-
selen. Hij is tc eerlijk om dc kracht!
mijner woorden niet te gevoelen. Hij
kan daar niet op antwoorden. Let op
wij leven slechts een wijle in deze
creld, en indien wij onsterfelijk zijn,
onze toestand hier van geen betce-
kenis, vergeleken met hetgeen komen
zal. Ook zegt hij. dat deze spanne
lijds beslist over ons lot voor de eeu
wigheid, en tevens verklaart hij, dat
het eigenlijke beginsel van dat w
liefde is. En dat wezen zal ovei
beslissen, naarmate wij daaraan wel-
Binnenlandsche Berichten.
gevallig geweest zijn."
Nog verbrak de Athener de hoor
bare stilte niet, die volgde.
„Denkt gij niet. zeidc Strabo, dut
n ons de meest nauwkeurige onder
richtingen moesten gegeven worden,
c wij een zaak te regelen hebben,
.arvan zooveel afhangt
„Niet «alleen onderrichtingen, merkte
Labio op, maar ook onderrichters, tot
tc allen tijde de toegang moet
openstaan."
Aller oogen keerden zich naar Dio-
rsiushij bloosde en zeide ten laatste
„Gij zijt de weergalm van gedach
ten, reeds lang gevoed in mijn geest.
Ik weet niet, wat tc antwoorden. Ik
ben niet in staat deze moeiclijkheid
op tc lossen. De tijd is daarvoor nog
niet gekomen. Ik denk, fclijk de Sybil-,
leu, dat weldra een bijzonder licht van
den hemel komen zal."
Hier eindigde het onderhoud.
Dionysius. die om uitstel verzocht
had voor de verdediging zijner tweede
stelling, liep, een half uur daarna met
Paulus den weg op naar Crispns' her
berg het maan- cri sterrenlicht danste
cn speelde door dc bladeren der boo-
men op den Appischen straatweg.
Wordt voortgezet.
