Katholiek Nieuws-
4 en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken.
DE EEMBODE
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. prijs oer drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afvran/ioriiii,,, J vuur
Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar.
Abonnementen kunnen elke weck ingaan, doch opzegging van
kwartaT geschieden vóór den aanvang valt een nieuw
Dinsdag 9 Jan. 1917. No. 80. Dertigste Jaargang.
Advertentlïn! Prijs per regel 12'/» ct., met bewijsnummer. Voor incasso
wordt vijf cent per maand-nóia, in rekening gebracht. Billijke
tarieven bij geregeld advertecrcn. - Advertentlön moeten Dinsdag- of
Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van De Ecmbode worden
bezorgd. Mededeellngen, ingezonden stukken en advertentil'n te zenden
aan de Directie van De Ecmbode, Langegracht 13, Amersfoort.
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
Te midden van de meest uiteenloo-
pende beschouwingen over vredes-be-
middeling en vredes-kans, kwam Keizer
Wilhelm s slem te verstaan geven, dat
zoolang men van onderhandelingen
niets wil weten, voor den Duilscher
en zijn compagnons vechten troef blijft.
't Werd uitgeiproken in ;en procla
matie aan zijn land- en zeemacht,
luidende als volgt
„Te zamen met de niet mij verbon
den vorsten, had ik onzen vijanden
voorgesteld in vredesonderhandelingen
te treden. De vijanden hebben mijn
voorstel afgewezen. Hun honger naar
'nacht wil de vernietiging van Duitsch-
land. De oorlog wordt voortgezet.
Voor God en de nicnschheid valt op
de vijandelijke regceringen alleen de
zware verantwoordelijkheid voor alls
verdere, verschrikkelijke offers, welke
mijn wil u wilde besparen.''
En zoo is dan de toekomst weer
donker als de nacht.
Het tnoordwerk wordt lustig voort
gezet en telken dage vergroot de oor-
logsverdwazing het getal dooden en
verminkten.
Aandoenlijk is de zorg van Engeland
en Frankrijk voor de kleine natiën.
Dat ondervindt Griekenland voort
durend.
Telkenmaal worden eischcn gesteld
waarvan de inwilliging aan de onaf
hankelijkheid des lands afbreuk doet.
Griekenland is een kleine staat, door
zijn zwakheid en zijn ligging geheel in
de macht der grooten, een staat welk»
regecring, wettig erkend, geen andere
schuld iiceft dan 't land buiten den
oorlog te houden precies als de
onze wil.
Griekenland nu leert ons, dat de rech
ten der kleinen tegenwoordig alleen
veilig zijn, zoolang zij gelijk gaan met
de belangen der grooten.
Engeland cn zijne vrienden bedienen
zicli tegenover Griekenland van de
woorden militaire noodzaak, juist als
door Duitschland voor zijn schending
van België werd aangevoerd
De rechten en belangen der kleine
staten zijn bij geen van beide oorlog
voerende partijen veilig. Die kleine
staten zullen zichzelf moeten beveiligen,
zooveel mogelijk.
In Rumcnie hebben de Centrale
Mogendheden het weer verder gebracht
cn Braila veroverd, de beduidende
Donauliavcnstad.
In juist een maand legden de troepen
der Middenstaten onder voortdurend
verbitterde gevechten een traject af
van Hoekerest naar Hraila, dus van
bijna 200 K.M.
Met haar belangrijke havenwerken,
voorraadschuren, elevatoren en kranen
vomit deze 65000 inwoners tellende
stad een buitengewoon belangrijk steun
punt. Donnusclicpen kunnen van Duitsch
land naar Brailu gaan, ter wijl aan den
anderen kant dt: Kussisch-Koemcensclu;
Donauscheepvaart volkomen is ver
broken.
Driekwart van het Kocmeenschc leger
is buiten gevecht gesteld.
Aan het front in Frankrijk aanhoudend
kanongebulder en pbatsclijkegevecliten,
welke als verkenningen beschouwd,
voorleekcnen zijn van nieuwe grootc
aanvallen, welke de Duitschers zullen
treffen.
Aan de Russische fronten probeert
cn door felle aanvallen noordelijk de
benarde positie der Russen zuidelijkte
verlichten.
Italifl tobt in sneeuw en koude nog
altijd vruchteloos door om den Oosten-
ijkers land te ontfutselen.
Binnenlandsche Berichten.
Liberalisms.
De i
>ering van algemeen stem
recht met evenredige vertegenwoordi
ging en stemdwang zal de liberale
partij geen goed doen,
Toonaangevende vrijzinnigen als b.V.
Elout in Het Handelsblad zien 't dan
ook donker in.
Hij gaf een beschouwing, die klonk
s een lijkzang cn de man komt met
onverholen bitterheid tot de overtuiging:
,het oude liberalisme is door de vrij-
innigen „met de beste bedoelingen"
dat kan zoo voorkomen lang
zaam up zijn sterfbed gebracht. Deze
Grondwetsherziening is de kist, waarin
liet zal worden begraven. De verkie
zen van 1918 zullen den steen erop
cntelen."
Wel geeft hij raad om een nieuw
liberalisme Ie formcercn, om de ster
vende of gestorvene tol nieuw leven
op te wekken. Maar de tooverformules
daartoe zullen niet gemakkelijk te vin-
den zijn, 't I, toch heel gemakkelijk te
zeggen, dat de vrijzinnigen weer zich
zelf moeten worden, dat zij een eigen
politiek, eigen idealen, eigen gedachten,
eigen eischcn moeten hebben. Dat zij
niet al te volgzaam moeten aandraven
achter liet socialisme cn niet allereerst
i bijna uitsluitend moeten gaan cijferen
tl de vraag van „zooveel mogclijk
:tels,"
Nogmaals, alles heel gemakkelijk om
zeggen of neer te schrijven. Maar
zal daar practiscli nog iets van terecht
komen f Zullen de vrijzinnigen, die in
de latere jaren de laatste levensresten
nog zochten ts behouden met behulp
der socialisten, nu opeens nog zooveel
levenskracht bezitten out zicli nog ge
heel los te maken uit den ijzeren greep
de socialisten cn een eigen onaf-
liankclijke houding aan tc nenn-n
Men keert maar niet zoo gemakkelijk
tn een eenmaal ingeslagen weg terug,
al blijkt deze ook oen dwaalwag en
zeker niet dan, als de terugweg toch
niets belooft voor de toekomst.
vinden wij de mocdcloo/u
stemming zeer verklaarbaar en de ver
wachting niet ongegrond, dat in 1918
het einde zal worden beleefd van ,.all
wezenlijke en duurzame liberale mnclit."
Msxlmum-prijzon.
nieuw vastgestelde maximum
prijzen voor levensbehoeften brachten
weer piijsverhooging van sommige
artikelen.
D aardappelen zijn verhoogd van
cent tot 5'/a cent per K.G., vnn f3,10
tot f 3.40 per mud rootle cn gele kool
5 tot 6 cent per K.G.verschillende
ten kaas zijn belangrijk in prijs ge
stegen petroleum is van 12 op 13 cent
gebrachtzout vnn 9 op 10 cent in-
iandschc bloem is 31 cent geworden
larwewaterbrood 28 cent.
Eén artikel is in prijs verlaagd, name
lijk soda, cn wel van 18 tot 16 cent
per K.G.
Een ander artikel, namelijk rundvet
is geheel van de lijst verdwenen. In .ie
plaats daarvoor is getreden Bak- cn
Braadvet.
Voor vele artikelen was de maximum
prijs volgens de oude lijst alleen geldig
voor de Regccrir.gsartlkelcn en niet
geldig voor dezelfde artikelen uit de
vrije markt.
Met dit stelsel is thans bijna gebroken.
Qnt een voorbeeld te noemenvoor
een roode of gele kool uit de vrije
msikt geldt thans dezelfde maximum
prijs als voor de Regecrings- roode of
gele kool,
Evenzoo voor uien, peen, knolrapen,
vnlgrocntcn, spek, varkcnsvlecsch. viscli,
bruine booncn, groene erwten bestaat
thans deze gelijkheid.
Dit thans bij de overgroote meerder
heid van artikelen doorgevoerde stelsel
van gelijkheid van maximumprijs voor
Regeeringsartikcl cn vrije marlet-artikel
wordt als een grootc verbetering be
schouwd. Het stelsel heeft zonder twijfel
als gevolg, dat wederom sommige ar
tikelen uit dc vrije markt verdwijnen cn
alleen de Kcgeeringsartikelcn verkrijg
baar zullen wjn. Voor die artikelen zijn
dc vrije markt-inaxfmumprijzen om het
too maar eens tut te drukken, thee-
Om ecu voorbeeld tc nuemen
mogen thans geen groene erwte
biuiuc booncn, zoo die al afkomstig
uit de vrije markt aanwezig zijn,
kocht worden boven dm maximumprijs
der Regi-erings bruine booncn en groen
erwten. En omdat dc maximumprijs va
deze laatste alleen zoo laag gesteld kon
worden, doordat cn Rijk cn gcmccnir
bijpassen, bereikt men datgene, wr
is, ook via de Regeering en legen
laagdcn prijs komt.
In elk geval is liet thans uit met
toestand, dat ccn Rcgecrings roodc kool
cn ccn vrije miukt roode kool, die in
uiterlijk niet van elkaar tc onderscheiden
zijn, tegen geheel versclllllendu prijzen
verkocht mogen worden.
Nadrukkelijk is bepaald, dat de
gestelde prijzen oud r geen voorwaarde
negen woidcn verhoogd, noch voor
rerpakking, noch voor thuisbezorgen]
noch voor ecnigc andere door den ver-
k-ioprr tc verrichten werkzaamheid.
jorts dat hel niet geoorloofd i», aan
n verkoop «enige bijzondere voor-
.arde t:: verbinden, met name niet
van hel hijkoopen van cenig ander
artikel.
Workloozan-verzekorlng.
Ingevolge ccn Kon. besluit, is met
ingang van 1 Januari een nieuw stelsel
van werkloosheidsverzekering het
Dccnsche stelsel ingevoerd.
Dit stelsel breekt met het gebruik,
it aan de daarvoor in aanmerking
komende vctecniglngen, door Gemeente
Kijk, bijslag op de werkloozen-uit-
keering werd verstrekt.
In plaats daarvan zullen die vereeni-
gingen, wier reglement door den Mi
nister van Waterstaat is goedgekeurd
waarvan dc leden woonachtig zijn
Gemeenten, die verklaren of reed*
verklaard hebben tot d« nieuwe regc
llng toe tc treden, bijslag ontvangen
op de door hen tc storten contributie
voor dc wcrkloozenkas.
Aangezien het onderzoek van de
reglementen («ruimen tijd zal vorderen,
is den Gemeentebesturen machtiging
verleend, voorloopig voort te gaan met
het vcrleenen van bijslag op de uit
keeringen, in afwachting vvn het tijd
stip. waarop deze vcrecnigingen lot de
nieuwe regeling zullen zijn toegelaten.
Roomschn drankwoer.
een terugblik op 1916 vefmeldt
liet maandschrift SobriCta* velerlei wat
drankweerkringen blij stemt.
Door de inspectie-reizen van
lieer Biauchi door een flink gedeelte
van het Bossche diocees en in het aarts
bisdom, is, „volgens Sobritltas", zoo
veel goeds tot stand gebracht, hebben
vele vcrecnigingen zooveel nieuwe in-
endige kracht gekregen en werklust,
at onze liefste wensch voor liet nieuwe
jaar de voortzetting cn uitbreiding
liet inspectie-bezoek is. Onze kracht
moei immers in het gehalte zitten.
„Het zou werkelijk nuttig kunnen
zijn. dc propaganda naar buiten ge-
ruimen tijd stop te zetten en alle aan
dacht te wijden aan dc inwendige ver-
crklng der bestaande vcrecnigingen,
lit xou ten slotte ook nog de beste
propaganda kunnen worden voor H.
oprichting van nieuwe afdeclinge, wan
thans wordt op meer dan cc-i plaats
de oprichting van een Ktuisverbofid
of Marin-vcrecniging geweigerd, op
grond, dat het Kruisvcrbond in een na
burige gemeente weinig heeft uitgericht
'iet eerste jaar van zijn bestaan"
het buitenland niet in sterker m
plants heeft dan op het oogenblik het
geval Is, zal ook het goederenvervoer
door dc spoorwegen moeten worden
ingekrompen en zal moeien worde
overgegaan tot beperking der product!)
door inkrimping van den arbeidstijd i
fabrieken en bedrijven, waarin kolen
verbruikt worden,
De minister van Buitcnlandsche
Zaken beeft op vragen van het Kamer
lid Van Best medegedeeld, dat de He-
gecri'ig geen stappen heeft gedaan tot
bevordering vnn den vrede, omdat zij
overtuigd was, dat zoodanige stappen
harerzijds onder de omstandigheden van
het oogenblik liet beoogde doel niet
•len dienen.
Amersfoortsche
Nieuwsberichten.
Met Ingang van 5 Februari wordt
een aanvullingsbroodkaart uitsluitend
verstrekt aan hen, voor wien dc hoe
veelheid brood, te verkrijgen op een
kaart (nl. 400 gram per dag) niet vol
doende is, in verband met den aard
zijner werkzaamheden cn zijn normale
wijze van voeding. Op de aanvullings
broodkaart is extra 800 gram brood
per week beschikbaar.
Die hiervoor in aanmerking komen,
worden verzocht, zich aan het Levens
middelen-bureau tc vervoegen.
Houders van inrichtingen, waar nacht
verblijf aan tijdelijk hier te lande ver
toevende vreemdelingen wordt verstrekt,
worden verzocht aan het Levensmid-
delcn-burcau op te geven hoeveel
dag-broodkaarten zij voor bedoelde,
logosrgasten in voorraad wcnschcn te
ontvangen.
Dc politie bericht, dat in de bladen
advriicmidn worden aangetreden,
waarin voor Utrecht, Amersfoort, Baarn
en Zeist te openen winkel» tegen f 14
salaris met vrij wonen, provislo enz.,
filiaalhouders of -houdsters worden ge
vraagd, in staat f 3000 ol f 4000 waar
borg te storten, waarvoor zeker
heid wordt gegeven. Alvorens op die
advertentil'n in te gaan. verdient het
aanbeveling, zich tot de Politie te
wenden.
In het lezenswaardige maandschrift
Sobrlütt» troffen wc aan een volledige
opgave van de financicele resultaten
van den onlangs gehouden Sobrtetas-
blncmcndag.
In het gebied der propaganda-com-
niissie Kernland was dc opbrengst als
'olgtAmersfoort f 479.74, Aitncveld
f47.—. Hamersveld f31,26. Baarn
f 324.30, Burneveld f 24.25, Legerplaats
Harskamp f7.25. Hoogland (78.00'/,,
Nijkerk f 06.—Soest f77.—, Soestcr-
berg f45.50, totaal f1180.40'/,.
I)e netto opbrengst over geheel
Nederland beliep 152.500,91'/,.
Het elcctro-techniach bureau van
Schooleman bezorgde du spoorhalte
Kleine Koppel oen clectrische licht-
leiding, welke 't prachtig doet in ver
gelijking met 't olie-licht voorheen.
De alocmeene jaarvergadering der
grootc „V. P, N," wordt dit jaar hier
gehouden.
De hier ter steile in ftinetie zijnde
ambtenaren der Ned. Centraal Spoor
weg-maatschappij zullen achtereenvol
gens werkzaam worden gesteld op
bureaux en station» van gemelde mnat-
schappij elders. Zij worden voor zoover
dit noodig is vervangen door ambte
naren der Holl. IJz. Spoorweg-Maat
schappij. Een en ander is een gevolg
van de samenwerking der spoorweg
maatschappijen.
De plannen tot uitbreiding van het
station warden herzien, wijl bleek, dat
zij, ten uitvoer gebracht, niet die ruimte
van beweging zouden geven welke de
FEUILLETON.
Van Helden tot Christen.
De plotselinge verschijning van F.iu-
lus met zijne gezellen aan de deur
van het verblijf bracht een eigenaardige
verandering te weeg. Iedere speler be
hield de houding, die liet oogenblik var
het spel hein gegeven hadhun ge
schreeuw veranderde iti duudsche stilte
cn tien paar oogen zagen met merk
bare ontroering naar dc onverwachte
bezoekets. Geen enkel van liet luid
ruchtig gezelschap was, hoe gering dan
ook, door den wijn bedwelmd.
„Alle-: is in orde, mannen, zeide P*u-
lus lachend, houdt L' dag en nacht be
reid om mijne bevelen te ontvangen.'
Ha, ha, onze honderdman." klonk
het uit aller mond; cn bij zijn vntrek
begon wederom het spel met groot
gedruisch.
,.Nu gezorgd voor Germanieu», zeule
Paul us. En ongeveer 30 schreden m de
Sabutra, hield men trr linkerzijde van
dc straat stil bij dc deur, die een man
met een geelwit gelaat, gebogen neus.
dikke lippen en zware roode wenkbrau
wen op liet punt stond te sluiten. Pan-
lus duwde met beide handen tegen de
deur. maar de Jood zette zijn schouder»
er tegen, cn poogde haar te sluiten
zij schudde op haar hengsels, maar
geen der partijen verwon.
„Kom, Cassiue Chaerias, zcid I'.uilus
lachend, gij kunt gemakkelijk U een
weg b.men door die deur, al is zij ge
sloten.
„Onze vriend Thelles. die zijn on
dankbaar. schoon edelmoedig beroep
het strijdperk heeft verlaten, en ons
thans van krijgsvolk voorziei, zal, dunkt
ij, meer doen, dan zich een weg ba-
:n. Geef hein een handschoen In de
Mchtcrli.mil en met een enkelen slag
zal hjj dc deur verbrijzelen."
D-ui zeide Thellus met vreesaanja
gend gehint,
„Dierbare oude man. open de deur.
ze aanvoerder moet U spreken, wij
eren geen kw.iail in is schild."
„Ga heen, oproermakers,-antwoordde
hij met bevende stem. hier is geen hor
tin g of iets dergelijks,"
„Zie hier eens na." hernam Patdo».
En als dc man daarbinnen met zijn
lauiaarn nauwkeurig dat voorwcp had
onderzocht, wat hem werd tocgestokea,
riep hij uit
„O. liet is dc zegelring van den Cae
sar I Kom binnen edele heeren." En
middelerwijl opende hij d- deur.
I'uulus bemerkte tot zijn groots ver
basing, dat de plaats, waar zij zich
thans bevonden, van alle kanten scheen
afgesloten. Etcazar sloot en grendelde
ondeitusschcn de deur. nam zijn lan
taren van den grond, stootte in den
rechtetmuur een schuifdeur oper
leidde zijn bezoekers door eenc o>
aardsche gang, slecht» vellicht door
ccn kleine lamp. Aan liet einde van
de gang was een trap. en b - en aan
de trap ccnc deur, die half opuu stond,
/ij gingen er doorheen, en Elcaznr
slo.-t «n grendelde de deur. Wederom
gingen rij door een gang, die korter
was dan de eerste, wederom bestegen
zij cene trap, wederom werd een deur
geopend, gesloten, co zi) bevonden zicli
liet voorhof van hel huis.
„Wat ie dat vreemd gebouwd," merkte
P .inlos op, die zichtbaar beangstigd w
„Al* men in do Suburra woont, li
in dc Jood, moet tie toegang tot uw
miiig niet gemakkelijk tc vimlen zijn."
Daarna geleidde hjj Inn in ccn schoon,
iin vertrek op een tafel lagen eeni-
met vreemdsoortige Icttcrleekena
schreven rollen, waarover een hoog
bejaarde giijsaatd gebogen zat. Aan
zijne zijde stond een jong meisje
bordmirwerk in de handhet was
dclijk, dat zij door den grijsaard
roepen wns om eveneens haar aandacht
te wijden aan r en belangrijke plaat» op
de rol. De grijsaard wa- geheel in rijm
bezigheid verdiept, en merkte In dei
beginne de komst der' vreemdelingen
niet op het meisje, dal aai zijne zijtic
stond tegenover de deur, keek op er
zag met verbazing de vier krijgshaftige
mannen, die na Eleasar de kamer bin
nenkwamen. Hoe groot ook de
wondering van liet meisje op die stonde
moge geweest zijn, Pautus scheen nog
meer verrast, want nog nooit had hij
zulk een schoon meisje gezien als op
dit oogenblik. De nieuwe bezoekers
hadden reeds de tafel bereikt, en nog
de oude man, die met z|Jn rug
hun gekeerd, zat tc lezen, onbe-
van hun komst, want wijzend met
den vinger op de rol. riep hij eensklaps
ct bevende stem
„En deze oorlogsman, deze edele
held, deze onovertroffen dienaar van
den grooten Geest en strijder voorliet
volk Gods, deze Judas dc MachabeCr,
mijnkteinkind. is een onzer voorvaderen,
hij behoort tot ons geslacht.".
„Uw geslacht, zeide Eleaxar op ver-
,v .en toon, uw geslacht moet zijn
.ra doen, want daarvoor geef ik U
brood, niet voor i.w gedtoom over de
schriften. Wie zal U i t» geven voor
de geringe eer, dat gij en uw kleinkind
ia de zijlinie van de MsehabcSn af-
stamt
Bij d.tt «cherpe woord, scherp ge.
sproken, boog de oude mail nederig
maar niet waren adeldom bul hoofd,
cn antwoordde
„Ik had liet werk, dat gij mij hadt
opgelegd, geëindigd. Mijn kleinkind
ill vragen niet» van U voor deze e
volle afstamming, alleen voor hetgeen
wij verdiend hebben. Gfl moet niet al-
Daarop wilde hij heengaan, maar
zijn kleinkind vloog schreiend in zijn
armen cn onder snikken en tranen beet
zij Kleazar toe:
„Ruwe en wreede man Altijd «preekt
gij zoo schaamteloos tot mijn groot
vader. omdat hij iets verdient. Ik duld
het niet langer, dat gij Zoo schandelijk
mijn grootvader toespreekt."
Een diepe zueht onderbrak haar ver
wijt, daarna vervolgde zij
„Gij vraagt, wie mijn grootvader de
geringe eer z. betalen, dat hij afstamt
van een roemvollcn krijger, een edelen
held Dat zal ik doen I
Paului giheel ontsteld over het on
verwacht schouwspel, dat hier werd af
gespeeld, zag met veelbetcekenenden
blik naar zijne wapenbroedereen zeide
„Met hoeveel vastberadenheid sprak
zij: dat zei Ik doen. Zeker: afstammen
van een roemvollwt, edelen 'held, dat
voorrecht is niet gering tc achten."
Bij dat woord helderde het gelaat
van het meisje zichtbaar op.
„Kom. kom, zeide Eleazar. ik wilde
U volstrekt niet belredigen Josiuh Mac
cabeus. Ga nu dc helft van den schat
halen." Wordt voortgezet.
