Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken.
Kantoor: Langegracht 13, Amersfoort - Tel. No. 314.
Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagmiddag. Prijs per drie maanden
zestig cent; voor buiten Amersfoort verhoogd met vijf cent voor
incassokosten. Afzonderlijke nummers vijf cent per exemplaar
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van
abonnement moet geschieden vóór den aanvang van een nieuw
kwartaal.
Dinsdag 20 Febr. 1917. No. 92. Dertigste Jaargang.
Advertcntiën: Prijs per regel 12Va ct., met bewijsnummer. Voor incasso
wordt vijf cent per maand-nota in rekening gebracht. Billijke
tarieven bij geregeld advertecren. - AdvertentiGn moeten Dinsdag- of
Vrijdagmorgen vóór elf uur ten Kantore van Dc Eembodo worden
bezorgd. Mcdedeelingcn, ingezonden stukken en advertentil'n te zenden
aan de Directie van De Ecmbode, Langegracht 13, Amersfoort.
NENRICUS VAN DE WETERING
VAN lll-N AI'nSTOI.ISCHKN STOEI.5
AARTSBISSCHOP VAN UTRECHT,
flUISERBLAAT VANZ.H.PAUSBENUDICTUS XV,
Assistent-Bisschop hij den
l'AUSr.l.IJKP.N TROON.
Zaligheid in den lieer,
Wanneer wij de wereld overzien en
vragen, wat de drijfveer is van liet rus
teloos arbeiden en zwoegen der incn-
sclien, dan komen wij al spoedig lol de
overtuiging, dat liet streven van de
meeste inenscltrn geen ander of hoogcr
doel beoogt, dan het zooveel mogelijk
voldoen aan de drie grootc begeerlijkhe
den in den mensch«Ie begeerlijkheid
dei oogen, de begeerlijkheid des vice-
sches en de hoovaardij des levens. Zij
willen voldoen de begeerlijkheid der
oogen, denken aan niets anders dan
aan geldverdienen,schallen verzamelen;
voldoen de begeerlijkheid des vlcesches,
zij zinnen op niets anders dan op ge
nietingen, weelderig leven; voldoende
hoovaardij des levens, hun cenigst
streven is, groot worden in dcweield,
in eer en aanzien komen, zich vcrlioo-
vaaidigen. En hij, wien het gelukt veel
geld tc verdienen, rijk te worden, komt
in aanzien, wordt geeerd en wil van het
leven zooveel mogelijk genieten. Dat is.
H O., in 't kort de geschiedenis van
het leven cn streven van de meeste
mensclien.
Dc zucht naar genot der mensclien
kennend, is de wereld er op uit, zooveel
mogelijk gelegenheid tot genieten te
geven. Dan, helaas, dc genietingen,
waarmee de wereld hare volgelingen
trekt, zijn voor hel meerendeel op niets
anders berekend dan op bet prikkelen
van dc zinnelijkheid en het opwekken
van den wellust. Diep betreurenswaar
dig is het dan ook, te moeten consu-
iccren, wat niet tc loochenen valt. dat
dc zedeloosheid hand over hand toe
neemt, ook in ons vaderland. Het is,
alsof het er op aangelegd wordt, zeden
bederf zooveel mogelijk tc bevorderen.
Met de heiligheid en onontbindbaarheid
van het huwelijk wordt openlijk de spot
gedreven. Schanddaden, die den
met schaamte moesten vervuil
den vergoelijkt, of hoogstens nog als
ecne licht te vergeven zwakheid aan
gemerkt. Het schaamtegevoel, dal den
menscli nog van zooveel kwaad k<
moest terughouden, verdwijnt dan ook
Is liet dan te verwonderen, II, G.,
dat nu de zedeloosheid zoo toeneemt,
de ongodsdienstigheid, het ongeloof
voortdurend groolcr wordt Pi zin/ie-
iijke mensch, zegt cl. H. Apostel l'aulus
in zijn eersten brief aan de Corinthifirs,
neemt niet aan hetgeen au dm geest
Cods is want dwaasheid is het hem,
en hij kan het niet verstaan, omdat hel
geestelijk beoordeeld wordt. Met ander-
woordenzoolang de begeerte naa
zingenot liet gemoed van den mcnsch
bchecrscht, schijnt hem liet hoogste cn
heiligste een dwaasheid toe. De
57
FEUILLETON.
Van Heiden tot Christen.
Bovendien had Lcpidus in de tuinen
ccnige van die bekende waakzame
Thcssalischc honden, die de komst
iederen onbekende op de meest
sprekende wijze aankondigden.
Als Agatha zich kleedde voor
reis, hoorde zij een dezer honden ge
weldig blaffen. In den tuin gekomen
zag zij haar oom bij de zware deur in
den ringmuur en hoorde hem zeggen
e pa
a zulk ei
„Niet meer in mijn huis
bedreiging I" Dan sloot hij de deur
dicht, cn Agatha hoorde den draf
het paard.
„Wie was daar, oom?" vroeg Agatha.
„Iemand, die mij niet meer lastig
zal vallen, zoolang de weduwe van
mijn broeder en baar dochter onder
mijn dak verblijven." En hij geleidde
Agatha naar de boot.
Noch Lepidus noch Agallra vonden
deze keer in het visschen dc genoegen* i
van voorheen, en beiden waren ver-j
heugel, toen de avond viel cn het tijd
werd naar het kasteel terug te keeren.
Ken oude slaaf kwam hen in den
tuin te gemoet
„Het spijt mij, meester, zeldc hij,
dat gij een uur geleden niet thuis waart,
lijke, wellustige menscli wil liefst niet
van God en ilc goddelijke waarheden
hooren. Er is dan ook geen zonde,
welke het geloof cn den godsdienst in
den mensch zóó ondermijnt, als de
zinnelijkheid, de wellust, zoodat men
gerust kan zeggen: iemand, die zich
aan die zonde overgeeft, begint met
zijn godsdienstplichten tc verwaar-
loozcn en eindigr rnet verlies van het
geloof. En omgekeerd, de mensch, die
zijn godsdienstplichten verwaarloost,
vervalt in zinnelijkheid en wellust. Die
zonden houden altijd gelijken
tred. Naarmate dc zedeloosheid toe-
ieemt, naai die mate neemt ook de
iMgodsdicnslighcid toe. En Omgekeerd,
-aarmate de ongodsdienstigheid toe
neemt, naar die mate zal ook steeds
de zedeloosheid toenemen. Kan het
wel anders, B. G. Indien dc mensch
niet doordrongen is van de waarheid,
dat hij van zijn doen en laten een
maal rekenschap zal lubben tc geven
aan den oneindig heilig cn al wetenden
God, wat zal hem weerhouden, zijne
hartstochten bot te vieren Mensche-
lijke beweegredenen en berekeningen
zullen er hem niet toe btengen zijne
hartstochten te bedwingen. Dc passies
spotten ten slotte met alle menschclijke
redeneering. Leert dit niet de onder-
•inding? Telkens zien wij mensclien
net open oogen hun ongeluk tegemoet
gaan, omdat de passies hun meester
zijn, zij zich door hunne hartstochten
laten beheerschen.
Geen zonde ook is er. die zoo de
traak Gods afroept over dei-
als de zonde der begeerlijkheid des
vleesclics. De wateren van den zond
vloed zijn om die zonde over de wereld
gekomen. Sodoma en Gomorrha zijn
'n vlammen opgegaan, omdat haar
nwoners zich overgaven aan dc zonde
les vleesclics. Zou het dan vermetel
:ijn, B. G„ te beweren dat de ver
ichrikkelijkc oorlog, welke nil reeds it
het derde jaar Europa teistert, nmc
worden beschouwd als een gerechti
van God. gekomen over het ziel
'cllust badend Europa
ii wanneer Wij nu de vraag stellen
of dc wereld tot inkeer komt, zich
God verootmoedigt cn boete
doet, of verwacht mag worden, dat
log dc zedeloosheid zal veim
deren, dan huiveren Wij op die vragen
bevestigend antwoord te geven.
Zeker, over dc oorlogvoerende landen
ontzettend veel leed en rouw ge
komen. En zonder twijfel zal menigeen
daardoor tot een ernstiger opvatting
liet leven zijn gebracht. Maar
betwijfelen veilt het zeer, of de nie
schen in liet algemeen tot Inkeer z_
gekomen. Veeleer vrcezeti Wij dat,
tengevolge van de verwildering
dezen ooilog. de zedeloosheid eert
dan af zal nemen zoodat Wij, in v
twijfeling aan den terugkeer van Europa
op den goeden weg, zouden willen
uitroepen zal dan de drift door God
in den mensch gelegd tol i-i
ding van het menschclijk geslacht, ten
slotte de oorzaak worden van zijn ou
dergang Alleen Gods ondoorgronde
lijke raadsbesluiten hunnen
hierop het antwoord geven.
Laten wij, B. die gclooven cn
.rlrouwcn in het wereldbestuur der
goddelijke Voorzienigheid, ons veroot
moedigen voor God cn boete doen,
vooial in dezen heiligen vastentijd, die
volgens de instelling der Kerk een tijd
van boetedoening moet wezen. Dan
ook, Wij moeten bedacht zijn op de ge
varen, welke de rampzalige oorlog voor
onze mannen heeft meegebracht, Aan
dc langdurige mobilisatie zaten nood
zakelijkerwijze gevaren vast voor gods
dienst en zedelijkheid. Menig jonge man
zal misschien in dien tijd dingen heb
ben gezien cn gehoord, die hij t
niet kende, waarvan hij zelfs g<
locden had. Zijn, door wat hij hoorde
i zag, ook bij hein niet gedachten gc-
zen en verlangens gewekt, die hij
vroeger niet kendeWordt door het
steeds hooren spieken van slechte taal
de weerzin, dc afschuw van het kwaad
niet verminderd Ziedaar B. G„ cenigc
vragen, die kunnen dienen om u op
merkzaam tc niiiken, dat uwe kinderen
ondergeschikten, die in de mobili-1
ie vielen, niet altijd zoo onschuldig
onbedorven bij u terugkeerden, als
van u zijn weggegaan, Daarom ver-
ncn wij u, ouders en overheden,
mocht gc bespeuren, dat uwe kinderen,
ondergeschikten, die gemobiliseerd
geweest, niet meer zoo ijverig zijn
het vervullen van hun godsdienst
plichten, in het naderen tot dc H,H.
Sacramenten als voorheen, waakt dan,'
houdt hen O lder toezicht en zorgt, zoo
veel het in uw vermogen is, dat zij
door uwe opwekkingen, door uw ver-
an, door uw voorbeeld tcrugkccren
hun vroegeren ijver, weer trouw hurr
godsdienstplichten vervullen als vóór
dien lijd, dikwijls nadeien tot de H.H.
want een ridder of wellicht mee
een ridder, gezeten op een ro
van het schuim, is hier gewei
heeft gevraagd naar vrouwe Agiais.
Toen ik antwoordde, dat rij was heen
gegaan, vroeg hij haastig „Wat I naar
Spanje Als ik zeidc naar Rome,
vroeg hij, of ook Agatha haar verge
zelde; toca ik hernam, dat Agatha en
gij waren gaan visschen. wilde hij U
een brief schrijven. Zoekend naar zijn
schrijft 'L Itje, bevond hij tot zijn schrik,
lu-t ia Rome te hebben achtergelaten.
Hij zag zeer onthutst. Niemand had
hij kunnen vinden om U dat bciicht
tc doen geworden. Zelf kon hij
wachten, anders weid zijne afwezigheid
opgemerkt."
„Hebt gij niet gevraagd,
was?" vioeg Lepidus.
„Ja, Edele Heer, en hij antwoordde
een vriend van vrouwe Aglais en hare
dochter."
„Hoe was hij gekleed?"
„Hij droeg een donker opperkleed,
een hoed, en een gordel. Het was een
schoone tidder van middelbaren leeftijd.
Ik vermoed, dat hij een Imogen rang
in het leger bekleedt. Hij betreurde ten
zeerste niemand te zien, enuwezuste-
niet te kunnen spreken. Dan spronj
hij op zijn paard cn reed weg in snel
len draf."
„Oom, fluisterde Agatha, die den j
slaaf aandachtig gevolgd had, dat is]
hij
Meer cn meer begint men in tc zien,
B. G„ dat dc jctigd, met name in de
steden cn in dc plaatsen, waar meer
bedrijvigheid is, tegenwoordig aan veel
meer gevaren is blootgesteld dan voor
heen. En zoo zien Wij dan in dc latere
jaren èn geestelijken én Icckctt met
niet genoeg te wasrdcercn ijver zich
opofferen om de jeugd te vormen, op
leiden cn zoo te beveiligen tegen de
varen, die hen wachten. Wat wordt
tegenwoordig, vergeleken bij vroeger,
niet veel gedaan om èn door middel
van dc christelijke leering, èn doorliet
katholiek bijzonder onderwijs dc kin-
n van jongs af diep te doordringen
dc vreeze des Hceren. En zijn ze
straks aan school en cathechismus ont
groeid, dan zijn het dc patronaten cn
dc jeugdorganisaties, die zich voor de
belangen der kinderen tc weer stelle»
om hen te leiden en te beveiligen tegen
dc gevaren die hen dreigen. Zoovele
liefdewerken, die in onzen tijd noodza
kelijk zijn pin de jeugd te behouden en
die dan ook niet genoeg geprezen en
aangemoedigd kunnen worden. Want
wie dc jeugd redt, redt de toekomst.
Dan B. G„ vergeet toch niet. dat dc
godsdienstigc opvoeding in liet huisge
zin de grond moet zijn van alles. Daar
om kan niet genoeg w orden aangedron
gen op een echt godsdienstige» geest
dc huisgezinnen. Wat dc kinderen
van vader cn moeder zien en hooren,
dat nemen zij mee voor geheel hun
leven. Wat den kinderen van jongs af
door vader cn moeder wordt ingeprent,
dat blijft hun bij en vergeten zij nooit.
Dit geeft ons aanleiding om nog eens
met klem cn nadruk tc wijzen op een
gevaar, dat liet verenigingsleven me
debrengt, doordat dc huisvaders te veel
avonden op Zon- cn feestdagen door
brengen in liet verenigingsgebouw.
Bedenkt wel, huisvaders, dat, hoe
prijzenswaardig het ook moge wezen,
dat ge u interesseert voor de belangen
van uw standgenooten, het op de
eerste plaats uw dure plicht is te zor-
lor de belangen van uw hule-
gezin. Gc moet dan ook de Zon- cn
feestdagen zooveel mogelijk doorbren
gen te midden van de uwen, in uw
huisgezin. Wanneer ge die dagen aan
genaam voor uwe kinderen mankt door
gezellig samenzijn, dan versterkt gc
daardoor hen huisclijken band er
len dc kinderen meer cn mee
vader en moeder hangen, wat va
groot belang is en uw invloed oi
kinderen zooveel sterker maakt. Vaders
en moeders, vergeet niet, dat ge de door
God aangewezen opvoeders uwer kin
deren zijt en dat dus aan hen al uwe
zorgen moeten worden besteed.
Ten slotte, B. G., drukken Wij U
nogmaals op het hart, veel te bidden,
dat de nnmciifchelijke oorlog toch
haast moge eindigen en d< vrede i
terugkeerr op aarde. Bidden wij. dat
dc haat tnoge wijken cn de christelijke
liefde de volken verzoene.
Bidden wij veel voor de H. Kerk
en onzen H. Vader Paus Benedlclus
XV, dat God Hem met Zijne genade
bijzonder moge sterken in deze bange
dagen. Bidden wij voor Hare Majesteit
onze geëerbiedigde Koningin, die in
deze uiterst moeilijke dagen zoo innig
meeleeft met Haar volk,
Krachtens Apostolische volmacht
slaan Wij bij deze aan dc gcloozigen
van om Aartsbisdom dezelfde dispen
satie toe in dc vasten- cn onthoudings-
wet als verleden jaar onder dc gewone
voorwaarden. Bovendien verlecnen Wij
bun krachtens bijzondere Apostolische
volmacht. Ons verleend om de buiten
gewone tijdsomstandigheden, gedvrende
de VeertigdaagSche Vasten van dit jaar
dispensatie in het onthoudingsgebod
op al'c Woer sdagen, uitgenomen Asch-
woensdag cn Quatertenipcrwoensdag.
Ook verkenen Wij bij deze aan alle
biechtvaders in Ons Aartsbisdom de
volmacht, om aan de geloovigen, die
hierom verzoeken cn volgens liet oor
deel van den biechtvader daarvoor in
aanmerking komen, toe te staan, ge
durende de Vccrtigdaagschc Vasten
dezes jnars vet in plaats van boter te
gebruiken op alle dagen, uitgezonderd
Goeden Vrijdag.
Wij vermanen U evenwel, B. G., om
door aalmoezen cn door andere goede
werken aan te vullen, wat door liet ge
bruikmaken van deze dispensaties aan
boetedoening zal ontbreken.
_.i zal dit Ons herderlijk schrijven in
alk tot Ons Aartsbisdom behoorende
kerken alsmede in de kapellen, waar
een rector is aangesteld, op Zon
dag Quinquagesima op dc gebruikelijke
wijze van den predikstoel worden voor
gelezen.
Gegeven tc Utrecht op den Ecestdag
in O, L. Vrouw Lichtmis 1017.
H. VAN DE WETERING,
etartsbisschop van Utrecht,
Op last van D. Hoogwaardigheid
R. G. K. SMEETS, Secretaris,
Uit het Buitenland.
Van den Oorlog.
rt is niet wel mogelijk in klein
bestek weer te geven de reeks van
bloedige botsingen langs het Wener-
front in België en Noord-I-'raiikrijk,
•oorboden en aanduidingen van h«t
massale treffen dat te wschten is,
leer de opperste legerleiding ein
delijk het sein zal geven voor den aanvul.
Koortsachtig is men aan beide lijden
bezig met de voorbereiding.
Ontzettende hoeveelheden schiettuig
worden alkrwege opgetast. Er wordt
gewroet cn gegraven In den bodem,
en in de lucht snorren de vliegtuigen
met verkenners bemand, die nauw
gezet waarnemen wat achter 't front
bij den vijand gebeurt,
Bij een der verkenningen in de laatste
dagen der vorige weck door de Duit-
schcrs in Champagne ondernomen,
werd zeer diep in de Fransclie stel
lingen doorgedrongen en ondanks de
felle tegenaanvallen bleven de Duit-
schcrs in 't bezit van 't terrein.
niemand andcis dan Velkjus l'ateicu-
lus, de l'raetoriaansche tribuun. Hij
kwam zeker waarschuwen voor een
dreigt."
XI.
Dionysiis herinnerde te Rome den
beroemden Charicks aan zijne belofte
nog dien avond l'aulus tc bezoeken.
„Binnen weinige uren rijd ik in snelle
vaart naar den lijdenden jongeling,"
antwoordde de medicus.
Bij hun aankomst tc Verona ontvin
gen zij liet bericht, dal Faulus niet
meer in een arme hut, maar op een
rijk buitengoed, een uur ongeveer ver
der gelegen, verzorgd werd. De heer
van dien lusthof, was als altijd afwezig,
want hij stelde dt weelde der stad met
liare genoegens b-> 'en hel rustige bui
tenleven. De hofmeester benevens
ccnige slaven hadden de zorg over zijn
buitengoed. Aglais volgde haar gids
en bemerkte in de verte nabij liet sta-
lig-rijzeml gebouw twee of drie decu-
riL'rs cn verscheidene andere soldaten.
Vragend naar de reden hunner aanwe
zigheid. verhaalde de gids, hoe zij allen
hersteld waren van «k wonden in hun
strijd met dc Germanen ontvangen,
maar tc gehecht aan l'aulus om dc
.plaats te verlaten, waar Inin vrienden
strijdgenoot worstelde met het leven.
„Gij zijt trouwe en edele vrienden I
liep Aglais. IToe is de toestand v
den zieke?"
Ken medelijdende blik gaf antwoord
op de vraag der angstige moeder. Zij
versnelde daarom hare schreden, eu
binnen gekomen vond zij l'aulus op
een zacht rustbed onder de vaderlijke
verzorging van Thelitis,
„Helaashij zal U niet meer erken
nen I" cn bij die klagende klacht ver
liet Thcllus met voorzichtigen tred de
kamer. De moeder bij het ziekbed ne-
dcrgeknield, sprak tevergeefs tot haren
zoon, want hij hoorde niet meer
zoeten klank Irarer stem. Hij sprak
slechts losse cn verwarde Gricksche
cn Latijnsche zinnen
„Is het niet aangenaam aan dat
groote Wezen, een onschuldig echtpaar
aan brutaal geweld te ontrukken Zal
niet een God deze wereld verlossen
Geen mensch kin verandering brengen
in liet lijden van zoovele»."
Zoo droomde hij, cn dc weenende
moeder zijn lippen en zijn hoofd met
koud water bevochtigend, herhaalde
telkens en telkens maar tevergeefs de
zoete woorden„l'aulus, mijn kind
l'aulus kent gij uw moeder niet meer?"
Dc nacht 'kwam. Tevergeefs ver
maande de hofmeester vrouwe Aglais,
vermoeid van de reis, vermoeid door
kommer en angst, de kamer tc verlaten
en te gaan rusten. Hij deelde haar
1 mede, dat ieder oogenbhk do genees-
Binnenlandsche Berichten.
Holland in last.
Landbouw noodigt
alle eigenaren van gronden en in het
bijzonder de werkgevers, voor zoover
lij daarvoor terreinen vrij hebben, uit
ot het beschikbaar stellen van tuin
grond aan hun personeel Ie willen
overgaan, ten einde daardoor dc zorg
voor du levenimiddelcnvoorzicning tc
helpen verlichten.
Door de broodcommissie in dc
provincie Utrecht, woidt aan de land
bouwers cn veehouders medegedeeld,
dat met 't oog op de tijdsomstandig
heden en dc onzekerheid, wat betreft
den aanvoer over zee, 't noodzakelijk
s granen en veevoederartikelen met
Ie uiterste zuinigheid tc gebruiken en
joodigt hen dringend uit met dc nog
onder hunne berusting zijnde granen
cn boonen van den oogst 1916 uiterst
zuinig te zijn.
Het Prijsgerecht te Hamburg heelt
Batavier II verbeurd verklaard.
Evenzoo liet schip Prins Hendrik met
Nederlandsche geldswaardige papieren
ten bedrage van vijf millioen gulden,
Met de lossing van de VVesterdijk,
geladen met regeeringsgraan, ia men
begonnen.
Te Rotterdam is een boot van dc
American Petroleum Compagny binnen-
geloopen niet 8000 ton petroleum.
lieer van liet leger verwacht kon wor
den. en dat, zijns inziens, de lijder
weldra genezen zou.
Aglais, die zich veel vermoeide in
het laven van haren zoon en het ver-
frisaehen van zijn koortsachtig gelaat,
onderbrak plotseling baar liefdewerk
bij het bericht van Thellus, dat dc ge
neesheer was aangekomen.
Hij vond den zieke In deiuclfden
ijlende» toestand. Bij de verzekering,
dat sinds uren i
dering was waargenom
verklaarde
hij, dat lidt ccnige middel, hoe gevaar
lijk ook, om zijn leven te redden in
een [aderlating moest gezocht worden.
Als alles daarvoor gereed was, hoorde
men liet gedrulsch van wielen cn het
getrappel van paarden. Dc geneesheer,
denkend dat de dood naderde bij dat
voor hem ongewoon gerucht, keek
verbaasd en ontsteld In liet rond.
Thellus ondersteunde den pols van
Paulus. In het midden van belden stond
MelniiR met een lamp om den arm
van den krijgstribuun te verlichten.
Aglais stond aan de andere zijde stom
gebogen over het gelaat van haren
zoon. meer droomend dan denkend
over hetgeen zou plaats giljpen.
Wordt vervolgd.
